บทเริ่มต้น

โคลงทวาทศมาศ

ศรีสวัสดิ์กมลาสล้ำ	เลอสรวง
พูลภิรมย์นาภี	ส่องสร้อย
ไตรรัตนจุฑาดวง	กมลาส
บานเบิกบงกชช้อย	ช่อมาลย์ฯ

จักรีจักรกฤษณเกล้า	จักรพรรดิ
เสวยภิรมย์สงสาร	เษกสร้อง
กามาฤดีรัตน์	รมเยศ
รมยวิธีธารคล้อง	ห่วงกาม ฯ

เทวาเทเวศถ้วน	เทวินทร์
เสวยสุขรมย์ย่ำยาม	ยั่วเย้า
วิไลวิลาพินทุ์	เพาโพธ
สุขภิรมย์สมเหน้า	แน่งมาลย์ ฯ

จักรพาฬภูวนาถเกล้า	กรุงกษัตร
ผายผ่านภุดาธาร	แผ่นแผ้ว
ภูวไนยวนานัตว์	กมุทมาศ
โอนมกุฏิเกล้าแก้ว	เกือบเศียร ฯ

รังสฤษฎิรังเรขไท้	ทรงทศ
ธรรมวิมลพึงเพียร	แผ่นหล้า
เสวยสวรรค์สุโสฬศ	เลื่องโลก
บลบ่ำบวงสรวงหม้า	ใหม่ศรี ฯ

ดวงเดียวยุพโยคพ้น	พรรณนา
สงวนมิ่งมาลย์จาวจี	แกล่กล้ำ
อาลิงค์บังอรสา	รสเรข
ฤาห่อนเอองค์ก้ำ	กึ่งยาม ฯ

เรียมรักรัตนน้อง	นางเดียว
เบญจฤดีดัษกาม	เกลศกลั้ว
สงวนศรีสุมาลย์เกลียว	กลมสวาท
เยียวรำเพยพานดั้ว	ด่วนหมอง ฯ

สงวนสร้อยเสาวภาคย์เนื้อ	นวลนาง
ฤาห่อนนาสาสอง	ห่างหั้น
ในทิพย์บรรจฐรณ์กลาง	ชนม์ชีพ
ฤาห่างองค์แก้วกั้น	กึ่งกร ฯ

บ่ไกลอกอาสน์อ้า	อกองค์ หนึ่งเลย
ฤาด่วนมาจำจร	จากข้าง
คิดศรีสมบูรณ์บง	กชมาศ กูเอย
รสภิรมย์แรมร้าง	เร่งตรอม ฯ

เรียมคิดสังวาสรู้	รสรมย์
ดวงเสียดดวงเดียวจอม	จอดเจ้า
คิดปางพิโดรฉม	พักเตรส
ฤาห่อนเอองค์เคล้า	คลาศยาม ฯ

เรียมคิดพิเศษช้อย	ชิวหา
รนฤดีดัษกาม	ก่อเกื้อ
ถวิลทิพย์สุนาสา	เสาวณิศ
เนื้อแนบนวลนุชเนื้อ	แนบใน ฯ

คิดเคยประพาศเพี้ยง	ภุชเคนทร์
กรกระหวัดดวงได	กอดเกี้ยว
วิไลยวิลาเรนทร์	รสราค
ดึกดำฤษณ์เลื้อยเลี้ยว	กอดไกร ฯ

คิดคลึงบัวมาศสร้อย	สระศรี
ผลิดดอกบุษบาใน	แบ่งไว้
คิดชมมิ่งมาลี	ไลยเลศ
แบะผกาเกลียวใต้	ต่ำเมรุ ฯ

คิดเคยเยาวราชท้าว	พาลสอง โสดแฮ
แนบกำโบลปรางเปรม	เปรียบแก้ม
คิดสินธุ์ภุชค์ฉลอง	บัวมาศ
ตฤบเตรียมรสย้ำแย้ม	ย่องกาม ฯ

คิดสร้อยสาโรชแก้ว	บัวบง
บัดแบ่งใบย่ำยาม	กลีบแกล้ง
ภู่พรรณตฤบรสสรง	สระมาศ
ทรงสุคนธ์ธารแสร้ง	สอดสม ฯ

มาไลยโมลิศเนื้อ	นวลลักษณ์
นิลภมรเชยชม	บม้วย
วาทาประภาพักตร์	พรายแพร่ง
เรียมผทมทิพยด้วย	ห่อนเอ ฯ

วันกรกมลาสเกี้ยว	กรรดึก
สองชิดชงฆ์โหเห	ห่มน้ำ
วันเรียมร่วมถนำทึก	นพนิต
สุขบันทมรสกล้ำ	แกล่กาม ฯ

แม้สรงสระเทพถ้า	ไตรตรึงส์ ก็ดี
ยังไป่ปูนย่ำยาม	สระแก้ว
สระสวรรค์อำมฤตย์รึง	รสเรข
สรงสระนงค์นุชแผ้ว	แผ่นไตร ฯ

พักตราไตรเตรียบสร้อย	เสาวคนธ์
พรายนิลารัตนใน	ภู่แพร้ว
ภมูพิมลกล	กามก่ง
ทรวงบังอรฐานแก้ว	ยิ่งยง ฯ

โอะโอ้นัยนิศน้อง	นางนงค์ แน่งเอย
จรเจตจิตต์เรียมจง	จอดเจ้า
สระบาสมบูรณ์บง	กชมาศ กูเอย
ฤานิรารสเหน้า	หน่อศรี ฯ

ปางบุตรนคเรศไท้	ทศรถ
จากสีดาเดียวลี	ลาสแล้ว
ยังคืนสู่เสาวคต	ยุพราช
ฤาอนุชน้องแคล้ว	คลาศไกล ฯ

ศรีอนิรุทธราสร้าง	แรมสมร
ศรีอุสาเจียรไคล	คลาศแคล้ว
เทวานราจร	จำจาก
ยังพร่ำน้าวน้องแก้ว	คอบคืน ฯ

สมุทรโฆษเริศร้าง	แรมพิน
ทุมดีดาลฝืน	ใฝ่เต้า
ปางเจ็บชำงือถวิล	ลิวโลด
ยังพร่ำน้าวน้องเหน้า	ร่วมเรียง ฯ

พระศรีเสาวเลขสร้อย	สุธน
จากมโนราห์เคียง	คิดน้อง
ยังเสด็จไพรสณฑ์	สังวาส
สังเวชนงค์นุชคล้อง	เคลือกองค์ ฯ

ปราจิตต์เจียรเหน้าหน่อ	อรพินท์
พระพิราไลยปลง	ชีพแล้ว
คืนสมสุดาจิน	รสร่วม กันนา
กรรมแบ่งกรรมแก้วแก้ว	ช่วยกรรม์ ฯ

ปางศิลปปรเมศร์ท้าว	สุธนู
จากสมเด็จนุชจันทร์	แจ่มหน้า
เจียรัปประภาตรู	เตราสวาท
ยังพร่ำน้าวน้องเข้า	คอบสมร ฯ

ฤาเออกอาสน์เนื้อ	นงค์นุช
เจ็บจำงายทรวงธร	หล่มล้ม
โอ้แก้วสุมาลย์บุษย์	วลีภาคย์ กูเอย
เอาสุพรรณแก้วก้ม	ก่ำทรวง ฯ