^{[dokumenti 1] [dokuementi 2] [dokumenti 3] [dokumenti 4] [dokumenti 5]}

Konventa Europiane pėr ushtrimin e

tė drejtave tė fėmijėve

Strasburg, 25.01.1996

Hyrje

Shtetet anėtare tė Kėshillit tė Europės dhe shtetet e tjera tė pėrfshira kėtu, duke konsideruar se qėllimi i K.E ėshtė arritja e unitetit mes anėtarėve.

Duke respektuar Konventėn e tė drejtave tė fėmijės tė OKB-sė dhe nė veēanti Neni 4 i cili kėrkon qė shtetet anėtare tė ndėrrmarin tė gjitha masat legjislative dhe administrative pėr zbatimin e tė drejtave tė njohura nga konventa.

Duke vėrejtur pėrmbajtjen e Rekomandimit1121 tė Asamblesė Parlamentare pėr tė drejtat e fėmijėve

Tė bindur se tė drejtat dhe interesat e fėmijėve duhet tė pėrparohen dhe nė kėtė pikėpamje fėmijėt duhet tė kenė mundėsinė qė tė zbatojnė tė drejtat e tyre posaēėrisht nė procedurat familjare qė kanė ndikim nė ta.

Duke pranuar qė fėmijėt duhet tė pajisen me informacionet e duhura qė atribuojnė tė drejta tė tilla dhe interesa dhe nė kėtė pikėpamje i duhet kushtuar mjaft rėndėsi.

Duke pranuar rėndėsinė e rolit tė prindit nė mbrojtjen dhe pėrparimin e tė drejtave dhe interesave dhe duke konsideruar se nė rastet e nevojshme shteti duhet tė inkuadrohet nė mbrojtje dhe zhvillim.

Duke konsidruar gjithashtu se nė rast konflikti ėshtė e dėshirueshme pėr familjet qė tė provojnė arritjen e njė marrėveshjeje pėr tė sjellė ēėshtjen para autoriteteve ligjore

Ranė dakord si mė poshtė:

• KAPITULLI I

Vėshtrimi, objekti i Konventės dhe pėrkufizimet

1.Kjo konventė do tė zbatohet nė rastet kur fėmijėt nuk kanė arritur moshėn 18 vjeē

2.Objekti i kėsaj konvente ėshtė nė interes tė fėmijėve, pėr tė pėrparuar tė drejtat e tyre dhe duke iu siguruar atyre tė drejtat procedurale dhe lehtėsuar zbatimin e tė drejtave duke siguruar qė fėmijėt janė tė informuar dhe tė lejuar qė tė marrin pjesė nė procedimet qė kanė ndikim nė ta para autoriteteve ligjore.

3. Pėr qėllimet e kėsaj konvente procedimet para ligjit qė ndikojnė te fėmijėt janė ato familjare nė veēanti ato qė pėrfshijnė ushtrimin e pėrgjegjėsive prindėrore si strehimi dhe kontakti me ta.

4. Secili shtet nė rastin e nėnshkrimit ose tė depozitimit tė instrumentave tė ratifikimit, pranimit, aprovimit apo hyrjes, me deklaratė tė adresuar drejt Sekretarit tė Pėrgjithshėm tė KE, veēojnė tre kategori rastesh familjare para ligjit pėr te cilat kjo konventė vlen.

5. Ēdo pari mundet me ndonjė deklaratė tė metejshme tė veēojė kategori shtesė tė rasteve familjare duke patur parasysh zbatimin e Nenit 5, paragrafit 2 tė nenit 9 parag. tė nenit 10 dhe 11

6. Asgjė nuk i ndalon palėt, nėnshkruese tė kėsaj konvente, qė tė aplikojnė rregulla edhe mė favorizuese pėr promovimin dhe ushtrimin e tė drejtave tė fėmijėve.

Neni 2

Pėrkufizimet

Pėr qėllim tė kėsaj konvente:

a) termi autoritet gjyqesor d.m.th gjyqi apo autoriteti admnistrativ qė ka fuqi ekuivalente.

b) termi mbajtėsit e pėrgjegjėsive prindėrore d.m.th prindėrit dhe personat apo trupat e autorizuar qė tė 

     zbatojnė disa apo tėra pėrgjegjėsitė prindėrore.

c) termi pėrfaqėsuesit d.m.th personi si avokati apo trupi i autorizuar tė paraqitet para gjyqit nė tė mirė tė 

     fėmijės.

d) termi informatė e duhur d.m th. informatėn qė ėshtė e pėrshtatshme pėr moshėn dhe nivelin e fėmijės dhe tė 

     cilat do tė jepen pėr tė lehtėsuar fėmijėt nė ushtrimin e tė drejtave tėrėsisht pėrderisa parashikimi i informatave 

     tė tilla tė jenė nė kundėrshtim me mirėqenien e fėmijės.

• KAPITULLI II

Masat proceduriale qė zhvillojnė ushtrimin e tė drejtave tė fėmijėve

 

A. Tė drejtat procedurale

Neni 3

E drejta pėr tė qenė i informuar dhe pėr tė shprehur mendimet e tij apo saj nė procedimet gjyqėsore

Fėmija i konsideruar nga ligji si me vetėdije tė plotė nė rastet e procedimit nė lidhje me ta do tė garatohet dhe tė angazhohet pėr tė kėrkuar si mė poshtė:

            a) pėr tė pranuar tė gjitha informacionet e duhura

            b) tė kėshillohet dhe tė shprehė mendimet e tij

            c) tė informohet pėr pasojat e mundura tė pėrfshirjes nė opsione tė tilla dhe tė ndonjė vendimi tė atillė

Neni 4

E drejta pėr tė kėrkuar takim me pėrfaqėsuesin e tij

1. Duke qenė subjekt i Nenit 9, fėmija duhet tė ketė tė drejtėn tė aplikojė, vetėm, nėpėrmjet personave apo trupave tė tjerė, pėr njė pėrfaqėsues special nė proceset gjyqėsore pėrpara njė autoriteti gjyqėsor qė mund tė ndikojė mbi fėmijėn, ku ligji i brendshėm i ndalon mbajtėsit e pėrgjegjėsive prindėrore pėr tė pėrfaqėsuar fėmijėn si rezultat i konfliktit tė interesave mbi kėtė ēėshtje.

2. Shtetet janė tė lirė tė kufizojnė tė drejtat nė paragrafin 1 pėr fėmijėt qė janė tė trajtuar nga ligji si tė vetėdijshėm.

Neni 5

Tė drejtat e tjera tė mundshme procedurale

Palėt duhet tė sigurojnė tė drejtat shtesė nė lidhje me procedimet para ligjit nė lidhje me ta, nė veēanti:

a) tė drejtėn pėr tė kėrkuar qė tė ndihmohet nga njė person i pėrshtatshėm me zgjedhjen e tyre pėr ta ndihmuar nė shprehjen e mendimeve

b) tė drejtėn pėr tu paraqitur vetėm apo nėpėrmjet personave tė tjerė nė rastin mė tė pėrshtatshėm me avokat

c) tė drejtėn pėr tė pėrcaktuar pėrfaqėsuesin e tij ose saj

d) tė drejtėn pėr tė zbatuar disa apo tė tėra tė drejtat e palėve nėe raste tė tilla

B.Roli i autoriteteve gjyqėsore

Neni 6

Marrja e vendimeve

Nė procedimet nė lidhje me fėmijėt, autoritet para se tė marrin vendimin duhet tė:

a) tė marrin parasysh nėse disponojnė informacionin e duhur nė mėnyrė qė tė marrin vendime nė interes tė fėmijėve dhe nė rast nevoje tė mbledhin informacione tė tjera veēanėrisht nga prindėrit

b) nė rastet kur fėmija trajtohet si i vetėdijshėm

            - tė sigurohet se fėmija i ka marrė informacionet e duhura

            - tė konsultojė fėmijėn nė rastet e pėrshtatshme, nėse ėshtė e nevojshme ky konsultim mund tė bėhet  

              vetėm pėr vetėm ose nėpėrmjet personave apo trupave tė tjerė, nė mėnyrė tė pėrshtatshme pėr 

              botėkutpimin e tij/saj, por kjo mund edhe tė mos bėhet (konsultimi) nėse bie nė kundėrshtim me interesin 

              mė tė lartė tė fėmijės.

            - tė lejohet qė fėmija tė shprehė mendimet e veta

c) ti kushtojė rėndėsi mendimeve tė shprehura tė tij apo saj

Nė procedimet ndaj fėmijėve autoritetet duhet tė veprojnė me shpejtėsi pėr tė evituar ēdo shtyrje tė panevojshme dhe procedurat duhet tė sigurojnė qė vendimet tė merren tė tilla. Nė rastet urgjente autoritetet do tė kenė fuqinė nė rast nevoje tė marrin vendime qė hyjnė nė fuqi menjėherė.

Neni 8

Vetveprimi

Nė procedimet ndaj fėmijėve autoritetet do tė kenė fuqinė tė veprojnė nė mėnyrat e veta nė rastet e pėrcaktuara nga ligji kur mirėqenia e femijės ėshtė nė rrezik.

Neni 9

Pėrcaktimi i pėrfaqėsuesit

1. Nė procedimet ndaj fėmijėve nga ligji mbajtėsit e pėrgjegjėsisė prindėrore nuk mund tė pėrfaqėsojnė fėmijėt si rezultat i konfliktit tė interesave ndėrmjet tyre dhe fėmijės, autoriteti do tė emėrojė pėrfaqėsuesin special pėr fėmijėn.

2. Palėt duhet tė konsiderojnė se nė procedime tė tilla gjyqi do tė emėrojė njė pėrfaqėsues tė veēantė, nė raste tė pėrshtatshme avokat pėr tė pėrfaqėsuar fėmijėn.

C. Roli i pėrfaqėsuesit

Neni 10

1. Nė rastet e procedimeve para gjyqit pėrfaqėsuesi, pėrderisa do tė manifestohen si nė kundėrshtim me interesat e fėmijės, duhet:  

a) tė sigurojė informacionet e duhura nėse fėmija trajtohet si i vetėdijshėm

b) tė sigurojė shpjegimet e duhura nėse fėmija trajtohet si vetėdijshem duke marrė parasysh pasojat e mundshme dhe pasojat e veprimeve tė pėrfaqėsuesit

c) tė pėrcaktojė mendimet e fėmijės dhe ti paraqesė ato para gjyqit

2. Palėt do tė konsiderojnė shtrirjen e provizioneve nė parag. 1 pėr mbajtėsit e pėrgjegjėsive prindėrore.

D. Shtrirja e provizioneve tė caktuara

Neni 11

Palėt do tė konsiderojnė shtrirjen e provisioneve tė Nenit. 3,4, dhe 9 nė procedimet ndaj fėmijėve para trupave tė tjerė dhe ēėshtjeve ndaj fėmijėve tė cilat nuk janė subjekt i procedimeve.

E. Trupat nacional

1. Palėt do tė inkurajojnė me anė tė trupave tė cilėt veprojnė inter alia, funksionet e paraqitura nė parag.2 zhvillimin dhe ushtrimin e tė drejtave tė fėmijės.

2. Funksionet janė si mė poshtė:

a) tė bėjnė propozime pėr tė forcuar ligjin nė lidhje me ushtrimin e tė drejtave tė fėmijėve

b) pėr tė dhėnė mendime nė lidhje me legjislacionin ndaj ushtrimit tė tė drejtave tė fėmijėve

c) tė sigurojė informacionet e duhura nė lidhje me ushtrimin e tė drejtave tė fėmijėve nė media, opinionin publik dhe personave apo trupave nė lidhje me ēėshtjen e fėmijėve

d) qė tė kėrkojė mendimet e fėmijėve dhe t'iu sigurojė atyre informacionin e duhur

F. Ēėshtje tė tjera

Neni 13

Ndėrmjetėsimi dhe proceset e tjera pėr tė zgjidhur mosmarrėveshjet

Nė mėnyrė qė tė pengohet apo tė zgjidhet njė keqkuptim apo pėr tė evituar procedimet para gjyqit, palėt do tė inkurajojnė ndėrmjetėsimin dhe proceset e tjera pėr tė zgjidhur keqkuptimet dhe pėr tė arritur njė marrėveshje nė raste tė veēanta tė pėrcaktuara nga palėt

Neni 14

Ndihma legale dhe kėshilla

Kur ligji garanton ndihmėn legale apo kėshilla pėr pėrfaqėsimin e fėmijės nė procedimet, provizione tė tilla do tė aplikohen nė lidhje me ēėshtjet e pėrfshira nė nenit.4 dhe 9.

Neni 15

Lidhjet me instrumentet tjera internacionale

Kjo konvente nuk do tė reduktojėe aplikimin e ndonjė instumenti ndėrkombėtar i cili merret me ēėshtje specifike nė lidhje me mbrojtjen e tė drejtave tė fėmijėve.

• KAPITULLI III

Komiteti drejtues

Neni 16

Themelimi dhe funksionimi i K.D

1. Komiteti drejtues krijohet pėr qellime tė kėsaj konvente

2. Komiteti drejtues do tė mbajė nėn mbikqyrje problemet nė lidhje me konventen. Mundet nė veēanti:

a) tė konsiderojė ndonjė ēėshtje tė pėrshtatshme nė lidhje me interpretimin apo zbatimin e konventės. Pėrfundimet e komitetit drejtues nė lidhje me zbatimin e konventės mund tė marrin formėn e rekomandimevet, tė cilat do tė aprovohen me 3/4 tė votave

b) tė propozojė amendamente tė konventės dhe tė egzaminoje ato tė propozuara nė lidhje me nenin 20

c) tė sigurojė kėshilla dhe asistencėn ndaj trupave nacionale qė kanė funksione nėn parag. 2 dhe 12 dhe tė zgjerojnė bashkėpunimin mes tyre

Neni 17

Kompozimi

1. Ēdo palė mund tė prezantohet nė K.D. me njė ose mė shumė pėrfaqėsues. Ēdo palė ka tė drejtėn e vetėm njė vote.

2. Ēdo shteti tė referuar nė nenin 21 i cili nuk ėshtė pjesė e konventės mund tė jetė prezent nė K.D me njė vėzhgues. E njėjta gjė vlen pėr shtetet e tjera tė B.E. qė mund tė ftohen tė marrin pjesė nė konventė nė pajtim me provisionet e nenit 22.

3. Nėse njė Palė do tė informojė Sekretarin e Pėrgjithshėm pėr qėllimet e tij sė paku njė muaj para takimit, K.D. mund tė ftojė tė mėposhtmit tė marrin pjesė si vėzhgues nė tė gjitha takimet e tij, apo nė disa prej tyre

            -ēdo shtet jo tė pėrfshirė nė parag. 2 tė pėrmendur mėsipėr

            -Komisionit tė B.E. pėr tė drejtat e fėmijėve

            - B.E.

            -ēdo trup ndėrkombėtar qeveritar

            -ēdo trup ndėrkombėtar jo qeveritar me njė ose disa funksione tė paraqitura nė parag. 2 tė nenit. 12

            -ēdo trup kombėtar qeveritar apo jo me njė ose disa funksione tė paraqitura nė parag. 2 tė nenit. 12  

4. Komiteti Drejtues mund tė shkėmbejė informacione me organizatat e rėndėsishme nė lidhje me ushtrimin e tė drejtave tė fėmijėve

Neni 18

Takimet

1. Nė fund tė vitit tė tretė pas datės sė hyrjes nė fuqi tė kėsaj konvente dhe me iniciative tė veten Sekretari i Pėrgjithshėm i Kėshillit tė Europės mund tė ftojė K.D tė mblidhet

2. Vendimet mund tė merren vetėm nė K. D. kur sė paku gjysma e anėtarėve tė jenė tė pranishėm

3. Subjekte tė nenit. 26 dhe 20 vendimet e K.D. do tė merren nga shumica e anėtarėve tė pranishem

4. Subjekte tė provizioneve tė kėsaj konvete tė K.D. do tė vendosė rregullat e tij nė procedurat dhe e cila do tė mbnenitė tė gjitha pėrgjegjėsitė e nevojshme nėn kėtė konvente

Neni 19

Raportet e K.D.

Pas ēdo takimi K.D. do tė kėrkojė nga palėt dhe Komitetit tė Ministrave tė K.E. njė raport me diskutimet e tij dhe pėr ēdo vendim tė marrė.

• KAPITULLI IV

Amandamentet ndaj Konventės

Neni 20

1. Ēdo amendament pėr Nene tė kėsaj konvente tė propozuara nga njė palė apo K.D. do ti komunikohet Sekretarit tė Pėrgjithshėm tė K.E. se paku dy muaj para takimit tė ardhshėm tė K.D. drejt shteteve anėtare tė K.E., paėve apo shteteve tė ftuara tė nėnshkruajnė konventėn nė pajtim me provizionet e nenit 21 dhe ēdo shtet apo anėtarė tė K.E. tė ftuar tė marrin pjesė nė pajtim me provizionet e nenit 22.

2. Ēdo amendament i propozuar nė pajtim me provizionet e parag. paraprirės do tė miratohet nga K.D. i cili do tė lexoje tekstin e aprovuar me 3/4 e shumicės. Pas aprovimit ky tekst do ti drejtohet palėve pėr pranim.

3. Ēdo amendament do tė hyjė nė fuqi ditėn e parė tė muajit pas kalimit tė periudhės njė mujore datė nė tė cilėn tė gjitha palėt kanė informuar Sekretarin e Pėrgjithshėm se e kanė pranuar atė.

• KAPITULLI V

Dispozita tė fundit

Neni 21

Nėnshkrimi, ratifikimi dhe hyrja nė fuqi

1. Kjo konventė ėshtė e hapur pėr nėnshkrim nga shtetet anėetare tėe K.E. dhe shtetet jo anėtare tė cilat kanė marrė pjesė nė pėrgatitjen e tij

2. Kjo konventė ėshtė subjekt ratifikimi, pranimi apo aprovimi. Instrumentat e ratifikimit, pranimit dhe aprovimit do tė depozitohen me Sekretariatin e Pėrgjithshėm tė K.E.

3. Kjo konventė do tė hyjė nė fuqi ditėn e parė pas muajit tė pėrmbushjes sė periudhės tre mujore pas datės nė tė cilėn tre shtetet, duke pėrfshirė sė paku dy shtete anėtare tė K.E., kanė shprehur dėshirėn e tyre tė pėrfshihen nė konventė nė pajtim me provizionet e parag. tė sipėrpėrmendur.

4. Nė respekt me tė nėnshkruarit qė shpreh deshirėn pėr tu pėrfshirė, konventa do tė hyjė nė fuqi ditėn e parė pas muajit qė pason kalimin e periudhės tre mujore pas datės sė depozitimit tė instrumentave tė tij tė ratifikimit, pranimit dhe aprovimit.

Neni 22

Shtetet jo anėtare dhe Kėshilli i Europės

1. Pas hyrjes nė fuqi tė kėsaj konvente, Komiteti i Ministrave tė K.E. mundet me vetėiniciativė apo duke ndjekur propozimet e K.D. dhe pas konsulltimit me palėt, tė ftojė Shtetet jo anėtare tė K.E., tė cilėt nuk kanė marrė pjesė nė elaborimin e konventės dhe K.E. pėr tiu bashkangjitur konventės tė formuar me aprovimin e shumicės sė paraqitur nė nenit 20, nėnparag d. tė statusit tė K.E. dhe me votime unanime tė pėrfaqėsuesve tė shteteve tė kontaktuara tė emėruara nė Komitetin e Ministrave

2. Me respekt me shtetet e reja apo K.E., konventa do tė hyjė nė fuqi ditėn e parė pas muajit tė kalimit tė periudhės tre mujore pas datės sė depozitimit tė instrumentit tė pranimit me Sekretarin e Pėrgjithshėm tė K.E.

Neni 23

Aplikimet territoriale

1. Ēdo shtet mundet qė nė kohėn e nėnshkrimit apo depozitimit tė instrumentave tė tij tė ratifikimit, pranimit apo aprovimit tė pranimit tė specifikojė territorin nė tė cilin konventa do tė zbatohet.

2. Ēdo palė mundet me anė tė deklaratės drejtuar Sekretarit tė Pėrgjithshėm tė K.E. tė zgjerojė aplikimin e konventės nė ēdo territor tjetėr tė shprehur nė deklaratė dhe pėr tė cilat lidhja ndėrkombėtare ėshtė pėrgjegjės apo me anė tė kujt ėshtė autorizuar tė marrė ndryshime. Nė respekt tė territorit tė tillė konventa do tė hyje nė fuqi ditėn e parė pas muajit qė pason kalimin e periudhės tre mujore pas ditės sė pranimit tė deklaratės nga Sekretari i Pėrgjithshėm.

3. Ēdo deklaratė e bėrė nėn dy parag. e mėsipėrm mund, nė pajtim me ēdo territor tė prekur nga njė deklaratė e tillė, tė tėrhiqet me notifikimin e adresuar drejt Sekretarit tė Pėrgjithshėm. Tėrheqja do tė bėhet efektive ditėn e parė pas muajit qė pason skadimin e periudhės tre mujore pas datės sė pranimit tė njė notifikimi tė tillė nga Sekretarit tė Pėrgjithshėm.

Neni 24

Rezervimet

Asnjė rezervim nuk mund tė bėhet nė kėtė konventė.

Neni 25

Denoncimet

1. Ēdo palė mund nė ēdo kohė tė denoncojė kėtė konventė me anė tė deklarimeve drejtuar Sekretarit tė Pėrgjithshėm.

2. Denoncime tė tilla do tė bėhen efektive nė ditėn e parė tė muajit qė pason skadimin e periudhės tre mujore pas datės sė pranimit tė deklarimit nga ana e sekretarit.

Neni 26

Informimi

Sekretari i Pėrgjithshėm i K.E. do tė informojė shtetet anėtare tė Kėshillit, ēdo palė apo shtet tjetėr tė Komunitetit Europian i cili ishte ftuar tė pėrfshihej nė konventė me:

a. me nėnshkrimin

b. me depozitimin e instrumentave tė ratifikimit, pranimit, aprovimit apo hyrjes nė fuqi

c. me rast tė datės sė hyrjes nė fuqi tė kėsaj konvente nė pajtim me nenet 21 dhe 22

d. ēdo amendament i adaptuar nė pajtim me nenet 20 dhe datėn nė tė cilėn njė amendament i tillė hyn nė fuqi

e. ēdo deklaratė e bėrė nėn provizionet e nenit 1 dhe 23

f. ēdo denoncim tė bėrė nėn ndikimin e provizioneve tė nenit. 25

g. ēdo akt tjeter, informim apo komunikim nė lidhje me konventėn

Nė deshmi, ne tė nėnshkruarit tė autorizuar tėrėsisht, nėnshkruam kėtė konventė.

Pėrgatitur nė Strasburg, mė 25 Janar 1996 nė anglisht dhe frėngjisht tė dy tekstet janė autentike, 

nė njė kopje tė vetme e cila do tė depozitohet nė arkivat e K.E.

Sekretari i Pėrgjithshėm i K.E. do tė transmetojė kopje tė ēertifikuara pėr ēdo shtet anėtar tė K.E., shteteve jo anėtare tė cilat kanė marrė pjesė nė elaborimin e konventės, 

Komunitetit Europian dhe tė ēdo shteti tė ftuar tė marrė pjesė nė konventė.

^{[dokumenti 1] [dokuementi 2] [dokumenti 3] [dokumenti 4] [dokumenti 5]}