นิราศรักหักใจอาลัยหวน

[ นิราศรักหักใจอาลัยหวน ] [ ถึงบ้านจีนจีนมีที่นี่หรือ ] [ รำพันพลางทางมาถึงวัดสิงห์ ] [ มาถึงโป่งลูกวัวน่ากลัวผี ] [ ถึงพระแท่นแสนสนุกทุกข์ค่อยหาย ]

นิราศพระแท่นดงรัง

	นิราศรักหักใจอาลัยหวน
ไปพระแท่นดงรังตั้งแต่ครวญ	มิได้ชวนขวัญใจไปด้วยกัน
ด้วยอยู่ห่างต่างบ้านนานนานปะ	เหมือนเลยละลืมนุชสุดกระสันต์
แต่น้ำจิตคิดถึงทุกคืนวัน	จะจากกันทั้งรักพะวักพะวนฯ
ในปีวอกนักษัตรอัฐศก	ชะตาตกต้องไปถึงไพรสณฑ์
ลงนาวาหน้าวัดพระเชตุพน	พี่ทุกข์ทนถอนใจครรไลจร
เหลืออาลัยเหลียวหลังจะสั่งน้อง	เฝ้ามองมองมุ่งเขม้นไม่เห็นสมร
เห็นวัดโพธิ์โสภาสถาพร	สง่างอนงามพริ้งทุกสิ่งอัน
โอ้วัดโพธิ์เป็นวัดกษัตริย์สร้าง	ไม่โรยร้างรุ่งเรืองดังเมืองสวรรค์
แต่ตัวเรียมร้างนุชสุดรำพัน	สักกี่วันจะได้คืนมาชื่นชม
ขอเชิญเทพรักษามารศรี	อย่าให้มีอันตรายเท่าปลายผม
ถึงคนอื่นขืนแข่งมาแต่งลม	ขออย่าให้ทรามชมนั้นยอมยินฯ
พี่สั่งพลางโศกพลางมากลางน้ำ	ถึงหน้าตำหนักแพกระแสสินธุ์
เห็นนางในใสสดหมดมลทิน	ทำดีดดิ้นดัดจริตสะกิดกัน
พี่ชมโฉมนางงามเมื่อยามโศก	แสนวิโยคถึงนุชสุดกระสันต์
ทำเมินเฉยเลยลับไปฉับพลัน	พี่กลืนกลั้นอาลัยไว้ในทรวงฯ
มาตะบึงถึงคลองบางกอกน้อย	ยิ่งเศร้าสร้อยเสียใจเป็นใหญ่หลวง
โทมนัสกลัดกลุ้มถึงพุ่มพ่วง	จนเลยล่วงครรไลเข้าในคลอง
เห็นตลาดท้องน้ำประจำขาย	บ้างแจวพายอึงอื้อมาซื้อของ
เห็นสาวสาวแม่ค้าน่าประคอง	พี่มองมองประตาน่าเอ็นดู
ชั่งงามเหมือนโฉมเฉลาเยาวยอด	ยังไม่ถอดกำไรใส่ตุ้มหู
น่าสงสารคอนพายมาขายพลู	ถ้าได้อยู่กับพี่จะดีครัน
พี่จะได้ครอบครองเป็นสองฝ่าย	ไม่หน้าหน่ายแก้วตาจนอาสัญ
โอ้ว่าจิตคิดไปไม่ได้กัน	รักเท่านั้นเถินอย่ารักเอานักเลยฯ
ถึงวังหลังเป็นวังสงัดเงียบ	เย็นยะเยียบรักรานนิจาเอ๋ย
แต่ก่อนเปรื่องเรืองฟ้าสง่าเงย	พระคุณเคยปกเกล้าชาวบูรี
สามพระองค์ทรงชำนาญในการศึก	ออกสะอึกราญรบไม่หลบหนี
แต่ครั้งพวกพม่ามาราวี	พระต้อนตีแตกยับอัปรา
ทุกวันนี้มีแต่พระนามเปล่า	พระผ่านเกล้านิพพานนานหนักหนา
เสียดายองค์พงศ์ขษัตริย์ขัติยา	ชลนานองเนตรสังเวชวัง
แล้วหวนคิดถึงนุชยิ่งสุดหมอง	พี่มิได้อยู่ครองเหมือนแต่หลัง
จะร่วงโรยแรมร้างเหมือนอย่างวัง	อนิจจังจากมายิ่งอาลัยฯ
ถึงบ้านบุบุขันสนั่นก้อง	เขาหลอมทองเทถ่ายละลายไหล
ทรวงพี่ร้อนเหมือนหนึ่งทองในทองไฟ	ทำกระไรร้อนเราจะเบาบางฯ
ถึงวัดทองทองทาบอยู่ปลาบเปล่ง	พี่แลเล็งเนื้อทองยิ่งหมองหมาง
คิดไปถึงแหวนทองของน้องนาง	เคยสำอางใส่อวดประกวดกัน
พี่เคยขอแหวนยอดน้องทอดให้	มาสอดใส่นิ้วขวับแล้วรับขวัญ
โอ้อกเอ๋ยเคยชื่นทุกคืนวัน	คิดถึงขวัญนัยนาให้อาวรณ์ฯ
มาถึงวัดชีปะขาวให้เศร้าสร้อย	นาวาลอยลับไปไกลสมร
พี่กล้ำกลืนโศกาอาทร	สะท้อนถอนจิตใจไม่สบายฯ
ถึงตำบลบางระมาดอนาถจิต	เหมือนพี่คิดมุ่งมาดสวาทหมาย
ก็ได้สมชมน้องประคองกาย	แล้วกลับกลายพลัดพรากไปจากทรวงฯ
มาถึงวัดไก่เตี้ยยิ่งเสียจิต	พี่นิ่งคิดเสียดายไม่หายห่วง
ยิ่งแลลับแก้วตาสุดาดวง	ครรไลล่วงล่องลอยนาวามาฯ
มาถึงวัดพิกุลให้ฉุนชื่น	หอมระรื่นดอกดวงพวงบุปผา
ดอกพิกุลหล่นกลาดดาษดา	ถ้าน้องมาเห็นจะเก็บไว้ร้อยกรอง
น่าถนอมหอมกรุ่นพิกุลเอ๋ย	แมลงภู่เชยคลึงเคล้าเป็นเจ้าของ
แต่ตัวเรามิได้อยู่เป็นคู่ครอง	ทิ้งให้น้องโหยหนอยู่คนเดียว
สักเมื่อไรจะได้กลับมารับขวัญ	เห็นหลายวันยังจะไปถึงไพรเขียว
เป็นทุกข์ถึงน้องหญิงจริงจริงเจียว	พี่ก็เปลี่ยวเปล่าใจอาลัยครวญ
ดูเพื่อนกันที่เขามาเป็นผาสุก	ไม่มีทุกข์ทัศนาพฤกษาสวน
บ้างก็ชี้ชมพวงมะม่วงพรวน	บ้างก็ชวนชักชี้ให้พี่ดู
เห็นต้นไม้ชื่อพ้องกับน้องรัก	เพื่อนเขาทักถูกชื่อให้ครือหู
พี่ก้มหน้านิ่งเฉยไม่เงยดู	กลัวเขารู้เรื่องราวจะฉาวไปฯ
เห็นไม้โศกเป็นดอกออกระดะ	โศกปะทะสองซ้ำจะทำไฉน
โอ้โศกต้นเข้าระคนกับโศกใจ	ทำกระไรโศกเราจะเบาลง
เห็นดงรักริมคลองทั้งสองฟาก	ยิ่งรักมากมัวจิตพิศวง
พี่รักดอกรักจูบรักรูปทรง	รักจนหลงเหลือรักหนักอุรา
เห็นรักหักเหมือนรักพี่เริดร้าง	จะเว้นว่างเชยชิดกนิษฐา
ยิ่งคิดถึงงามชื่นกลืนน้ำตา	แล้วรีบมาในวนชลธารฯ
ถึงบางกรวยให้ระทวยระทดทอด	แทบม้วยมอดมรณังสิ้นสังขาร
พี่แข็งขืนกลืนกล้ำที่รำคาญ	ทำชื่นบานแย้มเยื้อนกับเพื่อนกันฯ
มาตะบึงลุถึงบางอ้อยช้าง	ไม่วายว่างวิโยคยิ่งโศกศัลย์
นั่งคะนึงถึงนุชสุดรำพัน	แล้วผายผันรีบมาในวาริน
กระทั่งถึงบางขนุนให้ขุ่นจิต	นั่งพินิจนึกในน้ำใจถวิล
เห็นขนุนหนามหนาไม่น่ากิน	แต่รสกลิ่นภายในชอบใจคน
เหมือนรูปชั่วใจดีเจ้าพี่เอ๋ย	ไม่เลือกเลยสุดแท้แต่กุศล
ที่รูปดีใจชั่วตัวซุกซน	ไม่เป็นผลคบยากลำบากใจ
แต่ตัวน้องของพี่นี้ดีพร้อม	ควรถนอมแนบชิดพิสมัย
งามประเสริฐเพริศพริ้งทุกสิ่งไป	ทั้งน้ำใจดีนักน่ารักจริง
โอ้อาลัยใจหายเสียดายโฉม	เคยประโลมเลียมกอดแม่ยอดหญิง
มาพลัดพรากจากนุชสุดประวิง	อนาถนิ่งหนาวใจอยู่ในเรือฯ
มาถึงบางขุนกองให้หมองหมาง	ระยะทางที่จะไปยังไกลเหลือ
โอ้แต่นี้มีแต่จะหนาวเนื้อ	ไม่ได้เสื้อมาห่มยิ่งตรมใจ
สุดรำพันอั้นอกวิตกนัก	ด้วยความรักเหลือล้นพ้นวิสัย
แต่โศกเราเซ้าซี้พิรี้พิไร	จนครรไลล่วงทางมากลางชลฯ