topbar-text.gif (31206 bytes)

 

menubar.gif (37191 bytes)     

        home-button.gif (2806 bytes)

         

emblem.GIF (5339 bytes)

emblem2.jpg (13042 bytes)

 

 

 

 

heading.gif (4661 bytes)

        นิตยสาร National geographic ประจำเดือนตุลาคม ค..1982 ได้เทิดทูนในหลวง
โดยลงบทความเรื่อง Thailand's Working Royalty หมายถึง
"พระราชกรณียกิจใหญ่หลวงนัก"
ท้ายสุดได้อัญเชิญพระราชนิพนธ์ของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ เรื่อง
"เดินตามรอยเท้าพ่อ" โดยถ่ายทอด
เป็นภาษาอังกฤษ แสดงถึงพระวิริยะอุตสาหะของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวในการประกอบพระราชณียกิจ
ซึ่งคนไทยทุกคนสมควรที่จะสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณอันหาที่เปรียบมิได้

The Footsep of My Father

“ Through the dark jungle, very dense,
Which stretches out interminably , somber and immense…
I follow without stopping the footstep of my Father.
Oh Father, I am dying of hunger and I am tired.
Look! The blood is running from my two wounded feet…
Father! Will we arrive at our destination?

camera.jpg (38503 bytes)

-Child!… On the earth there exists no place
Full of pleasure and comfort for you.
Our road is not covered with pretty flowers.
Go! Always,even if it breaks your heart.
I see the thornes prick your tender skin.
Your blood: rubies on the grass, near the water.
On the green shruberry, your tears dropped.
Diamonds on emerald, show their beauty.
For all the human race does not lose its courage
In the face of pain. Be tenacious and wise.
And be happy to have and ideal so dear.
Go! If you want to walk in the Footstep of your Father.”

เดินตามรอยเท้าพ่อ

walk.jpg (33922 bytes)

“ ฉันเดินตามรอยเท้าอันรวดเร็วของพ่อโดยไม่หยุด
ผ่านเข้าไปในป่าใหญ่ น่ากลัว ทึบ
แผ่ไปโดยไม่มีที่สิ้นสุด มืดและกว้าง
มีต้นไม้ใหญ่เหมือนหอคอยที่แข้มแข็ง
พ่อจ๋า…
ลูกหิวจะตายอยู่แล้วและเหนื่อยด้วย
ดูซิจ๊ะ…
เลือดไหลออกมาจากเท้าทั้งสองที่บาดเจ็บของลูก
ลูกกลัวงู เสือ และหมาป่า
พ่อจ๋า…
เราจะถึงจุดหมายปลายทางไหม?
ลูกเอ๋ย…
ในโลกนี้ไม่มีที่ไหนดอกที่มีความรื่นรมย์
และความสบายสำหรับเจ้า
ทางของเรามิได้ปูด้วยดอกไม้สวยสวย
จงไปเถิด แม้ว่ามันจะเป็นสิ่งที่บีบคั้นหัวใจเจ้า
พ่อเห็นแล้วว่า หนามตำเนื้ออ่อนอ่อนของเจ้า
เลือดของเจ้า เปรียบดั่งทับทิมบนใบหญ้าใกล้น้ำ
น้ำตาของเจ้าที่ไหลต้องพุ่มไม้สีเขียว
เปรียบดั่งเพชรบนมรกตที่แสดงความงดงามเต็มที่
เพื่อมนุษยชาติ จงอย่าละความกล้า
เมื่อเผชิญกับความทุกข์ให้อดทนและสุขุม
และจงมีความสุขที่ได้ยึดอุดมการณ์ที่มีค่า
ไปเถิด…
ถ้าเจ้าต้องการเดินตามรอยเท้าพ่อ.”

            โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ

โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริตั้งแต่เริ่มแรกจนถึงสิ้นปีงบประมาณ 2538 มีรวมทั้งหมด 2416 โครงการ เป็นโครงการที่อยู่ในความรับผิดชอบของสำนักงาน กปร. ตั้งแต่ปี 2525-2538 จำนวน 1598 โครงการ แยกออกได้เป็นประเภทต่าง ๆ ได้ 8 ประเภท คือ

bullet.gif (149 bytes)
bullet.gif (149 bytes)
bullet.gif (149 bytes)
bullet.gif (149 bytes)
bullet.gif (149 bytes)
bullet.gif (149 bytes)
bullet.gif (149 bytes)
bullet.gif (149 bytes)

การเกษตร
สิ่งแวดล้อม
สาธารณสุข
การส่งเสริมอาชีพ
การพัฒนาแหล่งน้ำ
การคมนาคมสื่อสาร
สวัสดิการสังคม
โครงการประเภทอื่นๆ

รายละเอียดของแต่ละโครงการอย่างคร่าวๆ

การเกษตร

        พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเน้นในเรื่องของการเกษตรเกี่ยวกับการศึกษาค้นคว้าทดลอง และวิจัยหาพันธุ์พืชต่าง ๆ ชนิดและประเภทใหม่ ๆ ทั้งพืชเศรษฐกิจ พืชสมุนไพร รวมถึงการพัฒนาปรับปรุงดิน การแก้ไขในเรื่องแมลงศัตรูพืช และการศึกษาพันธุ์สัตว์ต่าง ๆ ที่เหมาะสม เพื่อแนะนำให้เกษตรกรนำไปปฏิบัติได้ โดยมีราคาถูก ใช้เทคโนโลยีไม่สลับซับซ้อน และต้องเหมาะสมสอดคล้องกับสภาพสังคมและสิ่งแวดล้อมของท้องถิ่นนั้น ๆ ด้วย

        แนวทางพระราชประสงค์ ประการแรกคือ การทำให้เกษตรกรสามารถพึ่งตนเองได้ โดยเฉพาะในด้านอาหารก่อนเป็นอันดับแรก เช่น ข้าว พืชผัก ผลไม้ ฯลฯ

        แนวทางที่สำคัญอีกประการคือ ทรงเน้นมิให้เกษตรกรพึ่งพาแต่พืชเกษตรเพียงอย่างเดียว ควรสร้างรายได้ให้เพิ่มขึ้นด้วยการสร้างอุตสาหกรรมในครัวเรือน รวมถึงการมุ่งให้เกิดการพัฒนาและการอนุรักษ์ไปพร้อมกัน เพื่อสร้างให้เกิดรากฐานการพัฒนาประเทศในระยะยาว

        ทรงเน้นการใช้ประโยชน์จากธรรมชาติให้มากที่สุด ทั้งยังต้องมีความประหยัด ทรงเน้นการลดค่าใช้จ่ายของเกษตรกรให้เหลือน้อยที่สุด โดยอาศัยพึ่งธรรมชาติเป็นปัจจัยสำคัญ วิธีการของพระองค์ทรงมีตั้งแต่การสนับสนุนให้เกษตรกรใช้โคกระบือในการทำนามากกว่าการใช้เครื่องจักร ให้มีการปลูกพืชหมุนเวียน ใช้ปุ๋ยธรรมชาติแทนปุ๋ยเคมีซึ่งมีราคาแพง และต่อไปก็จะส่งผลต่อสภาพของดินในระยะยาว นั่นคือทรงสนับสนุนให้ทำการเกษตรแบบยั่งยืนนั่นเอง

 

สิ่งแวดล้อม

ประเทศไทยเป็นประเทศหนึ่งที่กำลังประสบปัญหาทางด้านสิ่งแวดล้อม เหตุผลเพราะว่าการพัฒนายิ่งเจริญรุดหน้า ปัญหาด้านสิ่งแวดล้อมและภาวะมลพิษก็ยิ่งก่อตัวและทวีความรุนแรงยิ่งขึ้น พระบ่าทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเล็งเห็นความสำคัญของปัญหาสิ่งแวดล้อม และทรงมีพระราชดำริเพื่อแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อมทั้งในเรื่องของดิน น้ำ และป่าไม้ เป็นจำนวนหลายโครงการ ตัวอย่างเช่น

  • ศูนย์ศึกษาพัฒนาเขาหินซ้อน และศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทอง ฯ เพื่อการศึกษา
    และพัฒนาดินและน้ำ
  • โครงการปลูกหญ้าแฝกเพื่อป้องกันการชะล้างพังทลายของดิน
  • การจัดสรรและปฏิรูปที่ดิน เพื่อให้เกษตรกรที่ไร้ที่ทำกินได้ประกอบอาชีพ
  • ทรงพระราชทาน “ ทฤษฎีใหม่ ” ให้แก่พสกนิกรเพื่อดำเนินการในพื้นที่ทำกิน
    ที่มีขนาดเล็ก ด้วยวิธีการจัดสรรที่ดินให้เหมาะสม

สาธารณสุข

        “ การรักษาความสมบูรณ์แข็งแรงของร่างกายเป็นปัจจัยของเศรษฐกิจที่ดี และสังคมที่มั่นคง เพราะร่างกายแข็งแรงนั้นโดยปกติจะอำนวยผลให้สุขภาพจิตใจสมบูรณ์ด้วย และเมื่อมีสุขภาพสมบูรณ์ดีพร้อมทั้งร่างกายและจิตใจแล้ว ย่อมมีกำลังทำประโยชน์ สร้างสรรเศรษฐกิจและสังคมของบ้านเมืองได้เต็มที่ ทั้งไม่เป็นภาระแก่สังคมด้วย คือเป็นแต่ผู้สร้าง มิใช่ผู้ถ่วงความเจริญ “

        ในระยะแรก ๆ โครงการที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระราชทานให้กับประชาชนล้วนแต่เป็นโครงการเกี่ยวกับการสาธารณสุขแทบทั้งสิ้น เพราะพระองค์ทรงเล็งเห็นว่า ถ้าประชาชนมีร่างกายแข็งแรงก็ส่งผลไปสู่การมีสุขภาพจิตที่ดีตามไปด้วย และทั้งสิงสิ่งที่กล่าวมาแล้วก็จะเป็นผลโดยตรงต่อการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมในส่วนรวม

        โครงการหน่วยแพทย์พระราชทานถือกำเนิดขึ้นเมื่อ พ.ศ.2510 เมื่อพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเสด็จพระราชดำเนินเยี่ยมราษฎร พระองค์ทรงพบว่าราษฎรเหล่านั้นยังขาดการดูแลรักษาทางด้านสุขภาพอนามัย และการรักษาพยาบาลในด้านต่าง ๆ ในการเสด็จแปรพระราชฐานไปประทับแรมเพื่อเยี่ยมราษฎรในพื้นที่และโครงการต่าง ๆ พระองค์จึงให้มีแพทย์ตามเสด็จไปช่วยรักษาราษฎรเหล่านั้นด้วย ต่อมาจึงมีการขยายขอบข่ายออกไปอย่างกว้างขวาง อาจแบ่งออกได้ตามลักษณะงานได้เป็น 2 ประเภท คือ

  • การบำบัดรักษาโดยการตรวจจากคณะแพทย์พระราชทาน
  • การอบรมหมอหมู่บ้านตามพระราชดำริ

        จุดมุ่งหมายของหน่วยแพทย์พระราชทาน มุ่งแก้ปัญหาในด้านต่าง ๆ ได้แก่ ทางด้านสุขภาพอนามัย และ ทางด้านเศรษฐกิจ

การส่งเสริมอาชีพ

        อาจกล่าวได้ว่าโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ เป็นการส่งเสริมอาชีพโดยทางอ้อม เพราะได้ดำเนินการบรรลุวัตถุประสงค์ของโครงการแล้วจะทำให้เกิดการส่งเสริมอาชีพแก่ราษฎรในพื้นที่ใกล้เคียง เพราะศูนย์การศึกษาการพัฒนาทั้งหลายนั้นมีจุดมุ่งหมายที่สำคัญคือการจัดตั้งมาเพื่อศึกษา ค้นคว้า วิจัย เพื่อแสวงหาแนวทางในการพัฒนาด้านต่าง ๆ ที่เหมาะสมกับสภาพแวดล้อม และการประกอบอาชีพของราษฎร

        ส่วนโครงการประเภทส่งเสริมอาชีพโดยตรงนั้นก็มีจำนวนไม่น้อย คือเป็นการช่วยเหลือให้ประชาชนสามารถพึ่งตนเองได้ เช่น

  • โครงการอบรมและถ่ายทอดเทคโนโลยีการเกษตรในหมู่บ้านรอบศูนย์การพัฒนาฯ
  • โครงการศูนย์ศิลปาชีพพิเศษทั่วประเทศและโครงการอื่น ๆ อีกมากมาย

การพัฒนาแหล่งน้ำ

        “ หลักสำคัญว่าต้องมีน้ำบริโภค น้ำใช้ น้ำเพื่อการเพาะปลูก เพราะว่าชีวิตอยู่ที่นั่น ถ้ามีน้ำคนอยู่ได้ ถ้าไม่มีน้ำคนอยู่ไม่ได้ ไม่มีไฟฟ้าคนอยู่ได้ แต่ถ้ามีไฟฟ้าไม่มีน้ำคนอยู่ไม่ได้ “

คือพระราชดำรัส “น้ำคือชีวิต” ณ สวนจิตรลดา พระราชทานเมื่อวันที่ 17 ธันวาคม 2529 การพัฒนาแหล่งน้ำอันเนื่องมาจากพระราชดำรินั้นมีหลักและวิธีการที่สำคัญคือ

ต้องเหมาะสมกับรายละเอียดสภาพภูมิประเทศเสมอ

โครงการนั้นต้องเหมาะสมกับสภาพแหล่งน้ำธรรมชาติที่มีในแต่ละท้องถิ่นเสมอ

พิจารณาถึงความเหมาะสมในด้านเศรษฐกิจและสังคมของท้องถิ่น หลีกเลี่ยงการเช้าไปสร้างปัญหาความเดือดร้อนให้กับกลุ่มใดกลุ่มหนึ่ง และสร้างประโยชน์ให้กับคนอีกกลุ่มหนึ่ง โดยราษฎรมีส่วนร่วมกับรัฐบาลในการตกลงแก้ปัญหา

โครงการพัฒนาแหล่งน้ำอันเนื่องมาจากพระราชดำริอาจแบ่งออกได้เป็น 5 ประเภท คือ

  • โครงการพัฒนาแหล่งน้ำเพื่อการเพาะปลูกและอุปโภคบริโภค ได้แก่ อ่างเก็บน้ำ
    และฝายทดน้ำ
  • โครงการพัฒนาแหล่งน้ำเพื่อการรักษาต้นน้ำลำธาร
  • โครงการพัฒนาแหล่งน้ำเพื่อการผลิตไฟฟ้าพลังน้ำ
  • โครงการระบายน้ำออกจากพื้นที่ลุ่ม
  • โครงการบรรเทาอุทกภัย

การคมนาคมสื่อสาร

ส่วนใหญ่จะเป็นโครงการเกี่ยวกับการปรับปรุงถนนหนทาง การก่อสร้างถนนเพื่อความสะดวกในการคมนาคม ยังผลสำคัญที่ทำให้เศรษฐกิจของราษฎรในพื้นที่บริเวณต่าง ๆ ดีขึ้น อาจกล่าวได้ว่าการจะเริ่มปรับปรุงและพัฒนาโครงการใดก็ตาม จำเป็นต้องเริ่มจากการปรับปรุงและก่อสร้างถนนหนทางให้ดีเสียก่อน ซึ่งนับว่าเป็นรากฐานเลยทีเดียว

สวัสดิการสังคม

โครงการด้านสวัสดิการสังคมเป็นโครงการช่วยเหลือราษฎรให้มีที่อยู่อาศัยที่ทำกินได้ มีสิ่งอำนวยความสะดวกขั้นพื้นฐานที่จำเป็นในการดำเนินชีวิต โดยการจัดหาที่อยู่อาศัยและที่ทำกินให้แก่ราษฎร ตลอดจนจัดหาและจัดสร้างแหล่งน้ำสำหรับการอุปโภคและบริโภค ตัวอย่างเช่น

  • โครงการพัฒนาพื้นที่วัดญาณสังวรารามอันเนื่องมาจากพระราชดำริ มีวัตถุประสงค
    ์เพื่อพัฒนาพื้นที่การเกษตรที่เสื่อมโทรม
  • โครงการห้วยองคตอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ลักษณะงานเป็นการสำรวจแบ่ง
    แปลงที่อยู่อาศัยและพื้นที่การเกษตร พร้อมกับจัดสาธารณูปโภคขั้นพื้นฐานทั้งด้าน
    การศึกษา สาธารณสุข สาธารณูปโภคต่าง ๆ

โครงการประเภทอื่นๆ

โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริประเภทอื่น ๆ ได้แก่ โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำรินอกเหนือจากโครงการทั้ง 7 ประเภทที่กล่าวมาแล้ว เช่น

  • โครงการศูนย์ศึกษาการพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดำริทั้งหลาย
  • โครงการก่อสร้างเขื่อนป้องกันน้ำทะเลกัดเซาะอันเนื่องมาจากพระราชดำริ
    จ.เพชรบุรี นอกจากนั้นยังรวมถึงโครงการด้านการศึกษา การวิจัย การจัด
    และการพัฒนาที่ดินเป็นต้น

 

06left.jpg (1894 bytes) 06right.jpg (1960 bytes)
 
1