ตามหลักกรรม หลักแห่งเหตุปัจจัยของสรรพชีวิต
อย่างไรก็ตาม เนื่องจากกฏแห่งกรรมซับซ้อนนัก มีเงื่อนไขมากมาย
กรรมนี้ซับซ้อน และจะให้ผลแน่นอนเมื่อได้โอกาส สบจังหวะที่จะ
อย่างไรก็ตาม แม้กรรมดีกรรมชั่วจะลบล้างกันไม่ได้ แต่หากเราทำดี
ดังนั้น หากเราตั้งใจทำแต่ความดี ตั้งใจชำระกายวาจาใจให้สะอาดบริสุทธิ์
หากต้องการสนทนาเพิ่มเติมเกี่ยวกับเรื่องนี้หรือข้อธรรมอื่นใด
กรรมดี กรรมชั่ว แยกกันโดยเด็ดขาด จะทำกรรมดีเพื่อลบกรรมชั่วนั้น
ลบไม่ได้
และเป็นรายละเอียดเฉพาะแต่ละบุคคลที่ทำมา สร้างมาไม่เหมือนกัน
ไม่เท่ากัน ทั้งกรรมดี กรรมชั่วและกรรมกลางๆ คือ กรรมที่ไม่ดีไม่ชั่ว
(ท่านจึงบอกว่า เรื่องของกรรม เป็นเรื่องที่ไม่ควรคิด เป็นหนึ่งใน
อจินไตย ๔ คือ เรื่องที่ไม่ควรคิด ๔ ประการ คือคิดแล้วก็ปวดหัว
เปล่าๆ ใครคิดเรื่องเหล่านี้จนมากไป หมกมุ่นไป ก็อาจฟั่นเฟือน
ไปได้เหมือนกัน นั่นคือเรื่องเกี่ยวกับโลก เรื่องวิสัยของพระพุทธเจ้า
เรื่องของกรรมและเรื่องวิสัยของผู้ได้ฌาน)
ให้ผล ดังนั้นท่านจึงแนะนำให้หมั่นทำแต่กรรมดี เพราะอะไร
ก็เพราะว่า ปัจจุบัน เป็นผลจากอดีต (คือที่เรากำลังเป็นอยู่ ไม่ว่าดี
ชั่วอย่างไร ก็คือ ผลของกรรมที่เราเองเคยสร้าง เคยก่อ เคยทำเอาไว้เอง
ในอดีต ไม่ว่าอดีตใกล้ คือในชาตินี้ หรืออดีตไกล คือในชาติภพก่อนๆ
ทั้งใกล้และไกล ซึ่งมาได้จังหวะส่งผลในชาตินี้ ในปัจจุบันขณะนี้เอง)
ดังนั้น การกระทำของเราทุกคนในปัจจุบันนี้เอง ก็เป็นการก่อร่าง
สร้างเหตุ กำหนดอนาคตของเราเองในสังสารวัฏอยู่ ท่านจึงแนะนำ
ให้ทำแต่ความดี อยู่ในศีลในธรรม (เพื่อให้ได้เกิดดี) ให้หมั่นทำบุญ
ทำทาน (เพื่อให้มีกินมีใช้ไม่ลำบากอดอยาก) ให้มีเมตตา ไม่เย่อหยิ่ง
ไม่ดูถูกคนอื่น (เพื่อให้ได้เกิดในครอบครัวที่ดี ตระกูลที่สูง) ฯลฯ
และที่สุด หากเป็นไปได้ ก็ให้หมั่นเจริญสติปัฏฐานสี่ไปด้วย
เพื่อแผ้วทางออกจากการเวียนว่ายตายเกิด ออกจากทุกข์
มากๆ จิตใจใสสะอาดบริสุทธิ์อยู่เสมอ ก็เป็นไปได้ว่าเรากำลังสร้างกรรม
ดีอันต่อเนื่องทำให้ไม่ค่อยจะเปิดโอกาสให้ผลกรรมชั่วในอดีตมาแทรกได้
(ก็คือ กรรมดีที่เรากระทำ ปิดโอกาสให้กรรมชั่วได้แสดงผลนั่นเอง)
อันนี้กล่าวโดยกว้างๆ
อยู่เป็นนิจสิน กรรมไม่ดีเราไม่ทำ พยายามเลิกทำกรรมชั่วทั้งทางกาย
ทางวาจาและทางใจ ก็เท่ากับเรากำลังไม่สร้างกรรมชั่วเพิ่ม ไม่เพิ่มการรับผล
ในทางลบให้กับทางของตัวเองในวัฏสงสาร ชีวิตข้างหน้าต่อๆ ไปก็น่าจะ
มีแต่ดีและดียิ่งๆ ขึ้น ก็เป็นไปได้อยู่เหมือนกัน
คุยกันได้เสมอที่ ห้องสนทนาธรรม ค่ะ
