Young Front (Malady Front)
vul Varvaseni, 8, Miensk
Republic of Belarus
tel/fax +375-17-2845012

Малады Фронт
Беларусь, Менск.
вул. Варвашэні, 8
тэл.факс (017) 2845012

перакананьне

Брату

 [21.4.2000 г.] Твой брат Павал

На днях адзін з чытачоў "Нашае Нівы" атрымае ліст такога самага зьместу, зь невялікімі геаграфічнымі й асабовымі ўдакладненьнямі. Гэта адказ на нядаўні ягоны допіс -- звычайны ліст з самымі звыклымі пытаньнямі сёньняшняга часу -- тымі, якія мы вось ужо колькі гадоў безнадзейна й мэтадычна задаем адзін аднаму, лідэрам апазыцыі, народу, ды й проста залпам шарахаем у белы сьвет. Пытаньнямі, хто вінаваты, што рабіць, хто каго і хто там ідзе -- тымі самымі, што ўвесь час скразяць у нашае сумятні і няёмка завісаюць пры сустрэчах. Апошнім часам мы ўжо нават не пытаемся, а проста нема, у водуме, разглядаемся навокал -- бо сказана ўсё, што можна было, паўторана ўсё, што сказана, і паўторана неаднойчы, а сэнсу няма.

Праўда. адказаць нам усё-ткі давядзецца. Раз і назаўжды -- у саміх сябе, перад Панам Богам вінаватыя мы, а ня хтосьці іншы. Толькі пасьля гэтага стане ясна, што нас чакае, што адбываецца ў краіне і што рабіць. Нашая вечная бяда -- мы ўвесь час хочам зьмяніць сьвет, не мяняючы сябе. Марна. Бо сьвет ужо ня проста трошкі выпраўлены -- ён поўнасьцю, незваротна пераможаны абсалютнай ісьцінай і любоўю. Кожны з нас вось ужо 2 тысячы гадоў мае выбар: прыняць гэтую праўду, адкрыць для сябе рэальны стан справаў, і з Богам выступіць супраць сусьветнага зла -- альбо зрабіць выгляд, што нас гэта ня тычыцца, і па-ранейшаму блукаць у вечных чалавечых пытаньнях.

І першаму, каму сёньня патрэбнае гэтае адкрыцьцё -- маладому чалавеку, які шукае сэнсу жыцьця, носіць на сэрцы бел-чырвона-белы сьцяг і якому дадзена пранізьлівае адчуваньне адказнасьці за ўсю Беларусь.

Табе, браце.

Вітаю!

Чытаў, ты вельмі перажываеш за краіну, за нацыянальную дэмакратыю й за тое, што сьвядомыя сябры чамусьці расчароўваюцца й адмаўляюцца займацца плітыкай.

Непрыемна табе казаць, але палітыка ў Беларусі даўно скончылася. Палітыкі няма -- замест яе засталася масавая псыхалёгія, папулярныя пачуцьці й паводзіны: цынізм і нянавісьць, подласьць і страх, пыха і гнеў, жорсткасьць і абыякавасьць. Прасьцей кажучы, звычайнае зло, якое шалее ў спустошаных, расчараваных і падманутых душах. На жаль, ня толькі сярод правінцыйных савецкіх пэнсыянэраў і цёмных вяскоўцаў, не толькі ў калідорах улады, КГБ і РАУСах, але й нават там, дзе мы хацелі б бачыць прыстойнасьць, чысьціню і безумоўнае дабро -- у асяродзьдзях апазыцыі, у тусоўках актыўнае моладзі, у газэтах, якім мы верылі безаглядна, і на тых тэлеканалах, празь якія ўспрымаем увесь сьвет.

Таму, напрыклад, раптоўны прыход да ўлады дэмакратаў, выбары, мітынгі й уся астатняя, у нашым разуменьні, палітыка, сама па сабе ўжо мала што вырашае. Галоўнае пытаньне Беларусі сёньня куды глыбейшае за праблему таталітарнага рэжыму й пагрозу рэваншу Расеі -- гэта адсутнасьць духоўнасьці, паражальны вакуум бязьвер’я, які выбухае то скандаламі й сварамі ў апазыцыі, то развалам БНФ, то каменным градам і азьвярэлым зьбіцьцём дэманстрантаў, то, нарэшце, пужаючым агульнанародным трансам. Пуста і страшна -- вось пачуцьці, якія апаноўваюць і ўсё грамадзтва, і кожнага чалавека бяз Бога -- тым больш, што куміры, паветраныя замкі й нашыя чалавечыя прынцыпы на вачох ператвараюцца ў дым.

Тым часам можа быць і яшчэ страшней. У 1999-м за ўсімі гэтымі кангрэсамі дэмакратычных сілаў, апазыцыйнымі прэзыдэнцкімі выбарамі, заканчэньнем тэрміну Лукашэнкі, Маршамі Свабоды й саюзнымі дамовамі мы й не заўважылі, як галоўнай падзеяй году сталася катастрофа Нямігі. Раптоўны й жудасны правал дзяржавы й грамадзтва, як калісьці перад Чарнобыльскі выбух, скалануў кожнага з нас заклікам да ўсенароднага ПАКАЯНЬНЯ.

Забыцца, вырашыць, што гэта проста няшчасны выпадак -- гэта для нас звычайна, гэта чалавечае, мы так і робім. Ну ўсё, забыліся. Памяць ня служыць розуму, і да наступнае трагедыі мы проста йзноў засынаем. А вось адчуць сваю ўласную віну ў тым, што здарылася з усімі, пакаяцца ў жыцьці, якое вядзе да Нямігі, спавядацца перад Госпадам -- гэта сапраўднае ачышчэньне, пасьля якога грамадзтва нарэшце адчуе само сябе, убачыць, куды ідзем, і жахнецца будучыні. Бязь сьлёзаў ніколі не даведаесься, што такое жыцьцё, і не спазнаеш напоўніцу шчасьця: так і вера не прыходзіць без пакаяньня. Без такога нацыянальнага пакаяньня, як у Нямеччыне 45-га ці ў ЗША пасьля Віетнамскай вайны, беларускі нацыянальны ўздым немагчымы.

Дарэчы, характэрны факт: ты, напэўна, бачыў на навагоднім БТ, адразу пасьля прамовы Лукашэнкі, -- песьня, што нечакана вырвалася ў эфір яшчэ да адліку гадзіньніка, перад самым надыходам 2000-га году. Праўда, формаю надзіва эстрадная, легкадумная: "Пакаемся, пакаемся..." -- згадваеш? Пакуль будзем каяцца так нязмушана й мімаходзь, гэткімі ж бязважкімі будуць шанцы на дарваньне. Але, тым ня менш, слова -- уяві, на БТ! -- усё-такі прагучала. "Пакаемся -- за ўсіх і за сябе!"

У касьмічным духовым вакууме, бязь веры, калі людзі зьнясіленыя й спустошаныя вечным чаканьнем, ачышчальны катарсыс пакаяньня папярэднічае азарэньню, спазнаньню сьвятла й збавеньню, якое дае Пан Бог.

Такія мы людзі. Толькі тады, калі абсалютна нічога ня сьвеціць, -- пачынаем інстыктыўна намацваць першапрычыну, першакрыніцу, першапачатак і, нарэшце, здагадваемся, што мы нездарма апынуліся тут і цяпер, на сваім месцы, у гэтым правале, у гэтай краіне, у 2000 годзе нашае эры.

Толькі падумаць, 2 тысячы гадоў ад Нараджэньня Хрыстова! Унікакльны час, праўда -- ужо 2000-ы, але яшчэ цэлых 12 месяцаў да ІІІ тысячагодзьдзя. Увесь год, вось паглядзіш, нам давядзецца пастаянна чуць пра хрысьціянскі юбілей, пра эру любові й міласэрнасьці -- пра Самога Хрыста. Раз-пораз трапляць на кінафільмы, радыёперадачы й артыкулы --- і мы будзем звыкла пераключацца на іншы канал, мэхнічна абстрагавацца, дасадліва пралістваць газэтныя развароты "пра хрысьціянства" ў пошуках ісьціны, выратваньня й сэнсу... І ўнікаць, падсьвядома, панічна ўнікаць найважнейшага факту, які ў нашым асабістым жыцьці, у нашай краіне і ў гісторыі чалавецтва раптоўна -- стоп!-- расстаўляе ўсё на свае месцы.

2000 гадоў таму на Зямлю прыйшоў Ісус ХРЫСТОС. Народжаны звыш, Бог у чалавечым целе, Ён быў забіты людзьмі на крыжы -- і гэтым уратаваў нас ад духовае сьмерці, ад выраджэньня й выміраньня ў граху й нянавісьці -- уратаваў любоўю й сваёю ахвярай. Уваскрасеньне Хрыста сьцьвердзіла новую эру для чалавека -- Новы Запавет. Уся сутнасьць, увесь сэнс хрысьціянства ад гэтага моманту заключаны ў імгненным, як успышка сьвятла, запавеце ЛЮБОВІ: палюбі Госпада Бога твайго ўсёй душою, усім сэрцам, усімі сіламі -- і тады ты зразумееш, што бліжняга свайго можна любіць так, як самога сябе. Крыж Хрыста ў Ерусаліме, кульмінацыйная падзея сусьветнае гісторыі, якая непазнавальна зьмяніла сэнс быцьця і дала шанец зьяднацца з Богам кожнаму чалавеку й любое нацыі, спазнаць сваю місію на гэтай зямлі, адначасова атрымаць адказы на бясконцыя пытаньні ў гэтым жыцьці, а потым і жыцьцё вечнае -- вось яна, перад табою.

Скажаш, тысячу разоў чутае. Хто толькі табе гэтага ні казаў... Ды ўвогуле, тут краіну ратаваць трэба -- акупацыя, выбары, Лукашэнка, усе такія справы... Паслухай, кажу табе: калі хто хоча стаць збаўцам Беларусі -- спачатку паглядзі, як Хрыстос збавіў усё чалавецтва. ВЕРА, што дзейнічае ЛЮБОЎЮ, -- вось адзінае збавеньне, як яно ёсьць, для ўсіх часоў і народаў, поўнае вызваленьне Беларусі й тваё асабіста.

Май на ўвазе: гэта не рытуальныя, рэлігійныя ці юбілейныя словы. Гэта праўда -- сёньня, у 2000-м, пасьля правалаў 1999-га, самы час пачаць з пачатку.

Ты кажаш, мова, палітыка, нацыянальная дэмакратыя... Усё так -- але гэта толькі вытворнае; гэта наступствы духовага здароўя нацыі, а ніяк не яго перадумовы. Людзі спрабуюць спасьцігнуць "агульначалавечыя каштоўнасьці" праз розум, лёгіку, пачуцьці -- гадамі, і ўсё роўна ня робяцца сьвядомымі грамадзянамі. А вера -- справа сэкундных азарэньняў, пад час якіх адкрыцьці справядлівасьці й гармоніі, сваёй роднай мовы й уласнай краіны -- адныя з самых моцных і ўражлівых. Людзі мяняюцца непазнавальна: вызваленьне й нацыянальная рэвалюцыя адбываюцца ў сэрцы, поўным любові й веры ў Бога.

Ты сам ведаеш: той, хто сапраўды веруе, ніколі не прап’е хату, ня будзе лупцаваць дзяцей ці сварыцца з суседам. Той, хто сапраўды веруе, не забівае й ня крадзе, ня колецца й ня блудзіць, не брыдкасловіць і не аддае злачынных загадаў. Вера, якая дзейнічае любоўю, нараджае сапраўдную незалежнасьць: свабоду ад страху і непрыманьне куміраў. Вера, якая дзейнічае любоўю, дае і глыбокае нацыянальнае пачуцьцё, і сусьветны кругагляд еднасьці з усім чалавецтвам. Увесь Захад вось ужо 2000 гадоў будуецца на хрысьціянскіх прынцыпах -- і адсюль адкрытае грамадзтва, плюралізм і дэмакратыя, роўнасьць перад законам і паўсюдная культура ўзаемапавагі. Не ў ідэале, ясная справа, усе мы людзі грэшныя, але розьніца, пагадзіся, адчуваецца. Зрэшты, далёка хадзіць ня трэба -- вось табе Прыбалтыка зь яе моцным хрысьціянскім духам і Польшча, трывалае апірышча касьцёлу: і грамадзтва прабудзілася, і рэформы пайшлі, і будучыня ёсьць. Расея, Украіна, Беларусь -- як былі духова змрочнымі зонамі, так без цывілізацыі й засталіся. І мараль, і палітыка, і эканоміка, і сацыяльная сфэра ў краіне бяз Бога ня маюць асноватворнае сыстэмы каардынатаў, ня маюць падмурку, і таму носяць бесы, кідае на хвалях без стырна, безь вятрылаў і асобнага чалавека, і ўсю дзяржаву. Мы зьдзіўляемся, чаму так атрымліваецца ў гэтых па-дзіцячы шчасьлівых і наіўных амэрыканцаў -- а першыя прэзыдэнты ЗША былі пастарамі, а знакамітая Канстытуцыя пісалася са Старога Запавету (Кнігі Царстваў і Судзьдзяў), а аснову сёньняшняе Рэспубліканскае партыі складае хрысьціянскі рух "Маральная бальшыня"... Нас уражвае, як у Эўропе чыста й хораша -- а людзі проста прывыклі, што любоў да бліжняга, як да самога сябе, -- не пустыя словы, і ўсё, што робяць, яны стараюцца зрабіць узорна, бо кожная справа, ім зь дзяцінства вядома, чалавеку самім Госпадам дадзеная.

Вера й любоў -- гэта поўная салідарнасьць, еднасьць і ўзаемапаразуменьне для сапраўдных хрысьціянаў, як братоў і сёстраў аднае Божае сям’і. У сусьветнае Царкве Хрыстовай ёсьць месца і каталікам, і праваслаўным, і пратэстантам -- і павер, сярод розных канфэсіяў дастаткова шчырых вернікаў, для якіх абрадава-рэлігійныя разьмежаваньні маюць чыста фармальнае значэньне. Сапраўды, адзін і той жа Дух Сьвяты дзейнічае і ў царкве, і ў касьцёле, і ў малітоўным доме -- няўжо ты будзеш зь недаверам ці грэблівасьцю ставіцца да свайго роднага брата, які мае іншы, чым у цябе, густ у вопратцы ці смак у ежы?

Толькі вера ў Ісусе Хрысьце й любоў адзін да аднаго -- гэта тая сіла, што можа аб’яднаць беларускі народ, усе 10 мільёнаў чалавек, без падзелу на "сьвядомых" і "несьвядомых", дэмакратаў і лукашыстаў, каталікоў і праваслаўных. Любоў без загаду й прымусу: Бог не абавязвае кагосьці верыць ці не -- у нас ёсьць вольны выбар. Зрабіўшы выбар любові, мы болей ня будзем зьвяртаць увагу на тое, што нас падзяляе, а яскрава ўбачым, што яднае -- і, нарэшце, здолеем узвысіцца да нацыі пад бел-чырвона-белым сьцягам.

Пра сьцяг, мой браце, трэба сказаць асобна.

На плянэце няма больш яркага й моцнага сымбалю пакуты й уваскрасеньня Хрыста, чым бел-чырван-белы сьцяг, белая палатніна з крывёю ўкрыжаванага Ісуса. Мы носім на грудзях галоўны знак Божага адкупленьня -- і робім выгляд, што гэта проста прыгожыя колеры, або расказваем усім байку пра нейкага ваяводу зь бінтам. Усеэўрапейскі сярэднявечны сьяг Хрыста з часоў Вітаўта! Ты думаеш -- як далёка нам яшчэ да Беларусі -- а адлегласьць, якую трэба пераадолець, складае ўсяго-ткі пярочкі далоні. 5-7 сантымэтраў -- менавіта на такой глыбіні ў чалавечым целе знаходзіцца сэрца. Усё проста: ад значкі да сэрца. Пераадолець у сабе пярочкі далоні, дайсьці да Беларусі -- гэта значыць, прыняць Хрыста. Гэта значыць, быць гатовым і да духовае свабоды, і да поўнае самахвярнасьці.

У сымболіцы выпадковасьцяў не бывае. Аказваецца, мы так мала ведаем пра сваю ўнікальную краіну: сьцяг Госпада й гімн "Магутны Божа" -- для многіх з нас гэта як грымоты сярод яснага неба.

Можа, ты чуў -- нядаўна ў менскім Чырвоным касьцёле на міжнароднае хрысьціянскае канфэрэнцыі распавядалі пра тую саму бел-чырван-белую палатніну... дасьледаваньні запеклых адбіткаў -- як скрозь сьцякала крывёю сьсечанае цела, як памірала й згасала ўсё чалавечае -- і як разарвалася сэрца ад Яго перадсьмяротнага крыку -- за людзей, за ўсіх нас, за цябе!.. Пасьля гэтага бел-чырван-белы сьцяг успрымаецца як асабістая рана... Той самы сьцяг, які так хвалююча, аж захлынаецца дух, лкунае па-над мітынговымі грамадамі й на дахах; той сьцяг, які вядзе нас у прарыў, з правалаў зямных да вышыняў нябесных. Сымбаль зьнішчэньня граху і беззаконьня. Поўнага разгрому зла. Вычарпальнага збавеньня -- і ўваскрашэньня, якое непазьбежна перамагае.

Ох, як цяжка нам гэта даецца. Бальшыня з нас прызнае над сабою Бога, амаль усенезямную жыватворчую сілу Духу, але Самога ХРЫСТА... Цяжка. Таму што гэта -- ключ, канцэнтрацыя сэнсу, момант ісьціны. Сын Чалавечы -- такая ж плоць і кроў, такое ж аблічча і голас, як у цябе ці мяне, але пры гэтым -- увасобленая дасканаласьць. Таму імкненьне да Бога, яднаньне зь Ім у Хрысьце патрабуе ўжо ня проста прынцыпаў ці перакананьняў -- яно патрабуе цябе ўсяго. Ты правы, вось тут і становіцца ясна, што не абысьціся без самага непрыемнага: таго, што называецца пачаць зь сябе. Высьвятляецца -- які жах!-- што прычын свайго няшчасьця і зло, заўважнае ў іншых, мы выношваем самі. Вось тут і прыходзіць пужаючае разуменьне, што ў сёньняшніх бедах ніхто, апроч нас саміх, не вінаваты. Нашая родная апазыцыйная пыха, нянавісьць, самазадаволенасьць, эгаізм, фарысэйства і, што там хаваць, лянота -- вось яно, арганізаване зло, якое не дае падняцца краіне.

Па-твойму, перадусім незалежнасьць? Як табе сказаць: "незалежнасьць" не тады, калі бальшыня насельніцтва будзе ганарыцца, якія мы сваеасаблівыя, і баяцца Расеі; сапраўдная незалежнасьць -- гэта калі людзі вераць у Бога і любяць Беларусь.

Юдэя ў І ст. н.э. таксама змагалася за сваю нацыянальную незалежнасьць. Разгортваліся вызвольныя рухі, рабілі палітыку партыі фарысэяў і садукеяў, нават дзейнічалі тэрарысты-зілоты. Народ Божы ў чаканьні зьяўленьня Мэсіі, збаўцы Ізраілю й цэлага сьвету, быў упэўнены, што ў першую чаргу Ён вызваліць сваіх дзяцей ад панаваньня паганскага Рыму. І прыйсьця Хрыста, які казаў пра веру й любоў, папросту не заўважылі. А калі не заўважаць стала ўжо немагчыма -- асьлеплыя й аглухлыя выдалі Збаўцу на сьмерць. Рымлянам.

Нашая нацыянальная дэмакратыя канца ХХ ст., як і спроба пачатку стагодзьдзя, засталася, на жаль, толькі прыгожай легендай. У чым прычына? Канцэпцыя нацыянальнае ідэі, здавалася б, прапаноўвалася клясычная й салідная: "Нацыянальная дзяржава -- духовае Адраджэньне". Але выкананьне яе было зьведзенае да чыста сымбалічнае беларусізацыі. Нацыянальная дзяржава ў першую чаргу азначала дзяржаўную беларускую мову, сьцяг і шыльды, сэнс якіх народу асабліва й не тлумачылі, а духовае Адраджэньне, зьмест ідэі ператварыўся ў культурніцтва -- то бок, тая ж беларуская мова, гісторыя, творчасьць, і хопіць. Бога шукаць як спачатку паабяцалі, пабаяліся. Ну і каму цяпер паскардзісься, што ў пустых, савецкіх па сутнасьці, душах праваліліся і культура, і эканоміка, і ўласная арганізацыя?

Старэйшых нельга судзіць за такі вынік -- безумоўна, усё, што яны змаглі, зрабілі; і сёньняшні стан справаў -- гэта ня іх віна, а нашая агульная бяда. Спраўляцца зь ёю трэба ўжо нам. Маладым. І пачынаць з прызнаньня: беларусізацыя бяз Бога -- гэта пустое.

БЕЛАРУСКАЯ ФОРМА -- дзяржава й нацыянальная спэцыфіка, мова й культура, беларуская прастора і наш, беларускі, час -- прызначаныя для найвышэйшага ХРЫСЬЦІЯНСКАГА ЗЬМЕСТУ. Бог Сам ува ўсёй велічы раскрые нацыянальнае перадвызначэньне. Наканаванае кожнаму народу, як і асобнаму чалавеку -- варта толькі Яму паверыць. Беларуская форма -- хрысьціянскі зьмест -- такая формула, элемэнтарнае выражэньне клясычнага варыянту канца ХХ ст., найбольш проста й ёміста выражае сутнасьць духовага Адраджэньня й самое нацыянальнае ідэі.

Знаеш, часам такое ўражаньне, што БНФ ужо сваю ролю выканаў. Камунізм разбураны, штуршок да Адраджэньня краіну ўзрушыў -- і вось яна, моладзь, якая адгукнулася. Цяпер -- наступны этап, вырашальны. Заўваж, не паўтарэньне мінулых спробаў, хай сабе й актыўнейшых ці інтэнсыўнейшых, не -- новы этап, якасна іншы. Беларускі прарыў да Бога.

Імкліва набліжаецца час тых, каму сёньня 15-25 гадоў. Моладзь ужо ў эпіцэнтры падзеяў і на хвалі грамадзкіх чаканьняў. Нас ня так многа. А Беларусь -- гэта 10 мільёнаў чалавек, 200 тысячаў км² -- і па самы далягляд вакол цябе людзі, якія ня вераць. За намі -- толькі Пан Бог, пад нагамі -- зямля, што стогне праз сон, а перад намі -- пытаньне: ну як, мы гатовыя?

Калі НЕ -- што ж, тады давай рыхтавацца да новых удараў ілбом аб сьценку -- зь нянавісьцю й помсьлівай злосьцю да Лукашэнкі, міліцыянтаў, саўкоў, калегаў-дэмакратаў ці яшчэ там каго. Эфэкт мы ўжо бачылі -- гэта пустое.

Калі ТАК -- значыць Магутны Божа адкрые нам і магчымасьці, дасьць і патрэбных людзей, і пэрспэктыву, і грошы, і ў рэшце рэштаў, уздым Беларусі -- прычым такі, які мы з табою не ўяўлялі: ад захапленьня заступіць дых.

Сутнасьць існаваньня Маладога Фронту -- не абарона ў акопах на подступах да Менску й ня вулічныя баталёны. Гэта -- атмасфэрны фронт Духу й любові, узроставы фронт маладых пакаленьняў, фронт салідарнасьці, веры, братэрства пад сьцягам Хрыста.

Неалькі важных момантаў дапамогуць табе зразумець увесь размах ідэі.

Па-першае, Расея. Мы чамусьці ўвесь час панічна баімся Расейскае імпэрыі. Нас цягне на глухое падпольле, паўстанцкую нянавісьць і самапальную партызанку -- але велізарнай збройнай вайсковай і спэцслужбовай сіле супрацьстаяць яе ж мэтадамі бессэнсоўна. Слабіна спустошнае камуністычным атэізмам імпэрыі ў тым, што яна духова нямоглая, што яе трымаюць страх, гвалт і ксэнафобія, а любое зло бясьсільнае толькі перад Богам. Гучыць аглушальна, але з сусьветнай расейскай пагрозай можна справіцца адно тады, калі ажыцьцявіць глябальны духовы прарыў у саму Расею. Хрысьціянскі рух на Маскву, прычым менавіта зь Беларусі, будзе самым магутным ударам у сэрца імпэрыі "трэцяга Рыму". Выратаваць Расею духовай экспансіяй прасьвятленьня й пропаведзі -- гэта табе не панічна-палітычныя ўцёкі ў NATO. Бо Расея, сапраўды хрысьціянская, адкрытая Богу -- гэта і бясьпечная дэмакратыя, і вялікая культура, і спакой для ўсяго сьвету.

Згадай гісторыю, менавіта ў Беларусі вырашаліся ключавыя пытаньні паўставаньня й распаду Расейскае імпэрыі: яшчэ з часоў Полацку й вольнай ад манголаў Белае Русі ("белая" -- галоўная, сьвятая), з часоў стратэгічнага эўразіяцкага супрацьстаяньня Маскоўшчыны з ВКЛ, праз страшныя войны XVII ст. -- аж да І зьезду РСДРП, гарлавіны ІІ сусьветнай. Да трыюмфальнае Белавескае пушчы, пасьля якой сталіцай СНД становіцца Менск, а ў ім -- тут жа -- на поўны рост падымаецца прывід тае самае Імпэрыі зла.

Не забудзься, якраз беларускія з паходжаньня геніі ў ХІХ-ХХ стст. адыгралі найважнейшую ролю ў гарндыёзным уздыме расейскае культуры, літаратуры й музыкі. Спадзяюся, ты таксама ведаеш, адкуль родам сёньняшнія Чубайс і Старавойтава, Навадворская й Кавалёў.

Таму ня бойся Расеі. Мы абавязкова выстаім і, можа быць, збавім ад зла яе -- з Богам.

Другое. Хачу папярэдзіць: зараз мы з табой гаворым пра рэчы, зь якімі ніхто й ніколі не жартаваў. Рэчамі, якія складаюць сутнасьць чалавечага існаваньня, якія заўсёды былі найпершым аб’ектам увагі спэцслужбаў і вобразам дзеяньня найвялікшых масавых рухаў. Ня страшна? Ізноў жа, ня бойся. У Бога свая спэцслужба, якая скрозь бачыць і чуе ўсё, дзейнічае й прысутнічае паўсюль, нават тут і цяпер, у дадзены момант, у цябе перад вачыма.

Гэта яшчэ ня ўсё. У Хрысьце табе давядзецца пакінуць многія справы, якія сёньня здаюцца абавязковымі й да зарэзу патрэбнымі: акажацца, можна бязь іх. Будзе вельмі балюча пераломваць самога сябе й вельмі брыдка выграбаць з уласных духовых правалаў грэх. Але гэта здасца дробязямі ў параўнаньні з найвышэйшай свабодай, акіянам любові й радасьцю спазнаньня волі Божае. Кожная хвіліна твайго існаваньня, кожны рух, кожнае слова зробяцца невымоўна значнымі й напоўненымі сэнсам -- так, як яно павінна быць насамрэч у чалавечым жыцьці. Ты пабачыш, што Бог падрыхтаваў тваёй краіне, і табе давядзецца шточас заміраць у захапленьні -- зь вераю, дзеючай празь любоў.

Зрэшты, каб распавесьці больш падрабязна, давялося б перапісаць ад рукі ўсю Біблію. Там і пра цяперашняе грамадзтва, і пра цябе асабіста напісана практычна ўсё. З часоў Эўфрасіньні й Скарыны аж дасёньня ў беларусаў адзіны Асноўны Закон, без паправак і дапаўненьняў -- кніга № 1, Сьвятое Пісьмо. Унівэрсальны настольны падручнік PR і прыкладное палітыкі, малы й вялікі кансьпіратар, твой дзёньнік-2000. Ад большасьці з нас збавенье знаходзіцца на адлегласьці выцягнутае рукі -- але дабрацца да бліжэйшага Новага Запавету аказваецца неверагодна складана -- як іншы раз паціснуць руку ў знак прымірэньня ці папрасіць таго, без чаго невыносна жыць.

Што ж, і пра хрысьціянскую гісторыю Беларусі, і пра эпохі сусьветнага прабуджэньня з эканамічнымі цудамі, палітычным іўздымамі й культуровымі выбухамі, і пра няшчасную гіганцкую Расею зь яе Чаадаевым і сёньняшнюю беларускую моладзь, пра Творцу й Госпада нашага Ісуса Хрыста -- яшчэ трэба будзе сказаць на поўны голас. А пакуль: верыш у Бога? Любіш Беларусь? Гатовы з гэтым ісьці да людзей? Калі тройчы "так" -- то "не разьбіць, не спыніць, не стрымаць" сказана пра цябе.

А пакуль -- у касьцёлах, дзе ў Сьвята Нараджэньня Хрыстова тысячы й тысячы людзей хорам славяць Бога па-беларуску, у невялічкіх местачковых праваслаўных цэрквах, дзе сёньня пачынаюць служыць беларускую літургію й прапаведваць на мове прыхаджанам, у малітоўных дамах кальвіністаў, баптыстаў, эвангелістаў, у якіх дух свабоды й беларускай сьвядомасьці ўражвае нават зацятых нацыяналаў -- вось дзе жыве Беларусь.

Мяркую, сэнс ты ўлоўліваеш.

Даруй, што гэтак зацягла й сьпехам. Справа аграмадная, сказаць можна шмат, а рабіць трэба хутка. Што ж да выбару -- глядзі сам: воля твая. Адно прашу, не забывайся: у гэты момант Госпад на нас з табою разьлічвае.

Спатрэбіцца дапамога -- зьвяртайся. Будуць пытаньні -- пішы: 220005, Менск, Варвашэні 8, Управа БНФ.

З Богам!