Young Front (Malady Front)
vul Varvaseni, 8, Miensk
Republic of Belarus
tel/fax +375-17-2845012

Малады Фронт
Беларусь, Менск.
вул. Варвашэні, 8
тэл.факс (017) 2845012

фабрыка ідэяў - эканоміка

Беларуская Эканамічная Ідэя

 [21.4.2000 г.] Аляксей Янукевіч,
Павал Севярынец

Зусім нядаўна Аляксандар Лукашэнка заявіў на ўсю краіну, што, калі старыя кадры ўва ўрадзе не справяцца з эканамічным крызысам да новага году, то ўсе яны пойдуць у адстаўку, а іхнае месца зоймуць маладыя. Як вядома, наш прэзыдэнт фэнамэнальна адчувае грамадзкія настроі й чаканьні, і таму над ягоным пасажам варта прызадумацца. Сапраўды, сёньняшнюю ўнутраную й вонкавую эканамічную палітыку краіны вызначае старая, камуністычная намэнклятура, чынавенстава, ўзрост якога складае 60-70 і болей гадоў. Менавіта гэтае пакаленьне кіруючых пэнсіянэраў трымае рэжым, менавіта яно нагнятае падзабыты савецкі дух чэргаў і палітінфармацыяў і менавіта яно не выпускае ўладу са сваіх здранцьвелых, паўмёртвых абдымкаў вось ужо колькі дзесяцігодзьдзяў. У 1994 годзе грамадзтва, стомленае гэтай пажылой, перадынфарктнай ўладаю прагаласавала за самых маладых, самых, здавалася б, сьвежых. Але выбрала ўсё тое-ж. Таму сёньняшнее пытаньне, якое няўмольна насьпявае й якое так востра прадчувае Лукашэнка, гучыць так: "хто прыйдзе на зьмену?"

А прыйдуць менавіта маладыя. Прыйдзе новая хваля - тая, якая ўжо валадарыць у Эўропе: Тоні Блэр, Герхард Шродэр, Аляксандр Квасьнеўскі. Тая, што захлынулася ў Расеі: Гайдар, Чубайс, Нямцоў, Кірыенка. Якой празь некалькі гадоў будзе нашая новая беларуская хваля?

Сёньня мы прапануем вам зірнуць на будучыню Беларусі, вобразна кажучы, з вышыні птушынага палёту - вачыма маладых. Сваё гледзішча - можа быць , занадта сьмелае й нават дзёрзкае, а можа, і проста ўпэўненае - прапануюць лідэры Маладога Фронту эканаміст Аляксей Янукевіч і журналіст Павал Севярынец.

Стартавы Капітал

Беларусь - адзін з патэнцыйных эканамічных цудаў Эўропы ХХІ стагодзьдзя. Нашая краіна мае усе перадумовы для моцнага рэактыўнага старту.

Па-першае, гэта выдатнае эканоміка-геаграфічнае становішча - між краінамі СНД і Эўропай, між Бальтыйскім і Чарнаморскім рэгіёнамі. Беларусь - ключавое зьвяно ня толькі ў сыстэме эўрапейска-расейскай бясьпекі, але й самы пэрспэктыўны пляцдарм для разьвіцьця й экспансіі эканомікі Усходняе Эўропы. Пра гіганцкую геапалітычную сілу Беларусі сьведчаць і знакамітыя транзытныя калідоры, і шляхі ці ня ўсіх апошніх войнаў, і пільная ўвага сусьветнай грамадзкасьці да сёньняшніх беларускіх працэсаў. Зрэшты, і ўнутраная структура беларускага унікума - радыяльная эканоміка-геаграфічная канфігурацыя са сталіцай у самым цэнтры, на скрыжаваньні важнейшых камунікацыяў, з буйнымі прамысловымі вузламі на стратэгічных накірунках - цудоўная матрыца для стварэньня тэхлналягічнага, фінансавага й інфармацыйнага сэрца рэгіёна.

Другое - людзі. Беларсуь мае найвышэйшы сярод суседзяў працэнт квадліфікаванага працоўнага насельніцтва, дастатковы для разгортваньня навукаёмістых і працаёмістых галінаў вытворчасьці наўзамен энэрга- й мэталаёмістых. для стварэньня шырокае сучаснае невытворчае сфэры, сэрвісу й абслугоўваньня. Працавітасьць беларусаў увайшла у савецкі й эўрапейскі фальклёр - і гэта наш найважнейшы рэсурс, які трэба выкарыстоўваць.

Трэйцяе - прыродныя рэсурсы. Любы спэцыяліст пацьвердзіць вам, што Беларусь мае дастаткова стратэгічных рэсурсаў для разьвіцьця нармалёвай эўрапейскай краіне, і нават для экспарту за мяжу. Гэта ў першую чаргу знакамітыя салігорскія солі (пры комплекснай распрацоўцы гэтае буйнейшае у Эўропе радовішча здольнае даваць не дзясяткі, а сотні мільёнаў даляраў цьвёрдае валюты). Гэта самыя разнастайныя будаўнічыя матэрыялы (цэмэнт, гліна на цэглу й бэтон, пяскі, вапнякі й крэйда, мікашэвіцкі друз і абліцоўка). Гэта жалезныя руды (Окалаўскае й Карэліцккае радовішчы - здольныя забясьпечыць Беларусь чорным мэталам). Гэта торф, бурыя вуглі, даляміты, фасфарыты, рэдкія землі й некаторыя каляровыя мэталы. Велізарнае значэньне маюць мінэральныя воды, сапрапэлі й цудоўны беларускі лес. І, урэшце, зямля, амаль па гектары ворнае зямлі на кожнага працаздольнага беларуса - сярод даволі цеснай Эўропы. Іншая справа, што ў часы СССР гэтыя багацьці альбо выграбаліся драпежніцкім чыеам (солі, торф), альбо проста не распрацоўваліся, бо не цікавілі імпэрска монстра ВПК.

Чацьвёртае - вядомасьць, "раскручанасьць" краіны. Не зьдзіўляйцеся, тая антырэкляма, якую робіць Беларусі цяперашні рэжым, адыгрывае аграмадную ролю "на будучыню" - для таго, хто будзе пасьля. Беларусь, да якой сёньня прыцягнутая пільная ўвага сусьветнае супольнасьці, заўтра мае ўсе шанцы атрымаць шматмільярдныя ўліваньні адразу па зьмене ўлады. Памяняць знак "-" на "+" - справа тэхнікі7 Велічыня застаецца: вось вам, як прыклад, Чылі ці ПАР.

Беларускі Эканамічны Цуд

Такім чынам, цудоўнае геапалітычнае разьмяшчэньне, кампактная й арганізаваная тэрыторыя, адукаванае й працавітае насельніцтва дазваляюць зараз разьлічваць на выдатную пэрспэктыву Беларусі ў ракурсе ХХІ ст. Сёньня нашая краіна ўяўляе сабою аграмадны палітыка-эканамічны вакуум у цэнтры Эўропы, куды гатовыя хлынуць магутныя капіталы й зацікаўленыя інвэстары. Пры ўмове стабільнага дэмакратычнага ўраду - а такі ўрад рана ці позна ў краіне ўсталюецца - Беларусь робіцца адкрытай арэнай скрыжаваньня глябальных інтарэсаў - Эўропы й ЗША, Расеі й Нямеччыны, Украіны й Прыбалтыкі - і, як сьледзтва, прыцягненьня канкурэнтных капіталаў. Прыгадайце гісторыю азіяцкіх "тыграў" - цуды арганізуе менавіта міжнародная геапалітыка.

Спачатку будзе дасягнутая фінансавая стабілізацыя . Сёньня ўсім ясна, што без вонкавых пазыкаў і ўнутранае шокавае тэрапіі на першым этапе не абыйсьціся: да такога стану даведзеная эканоміка расейскім перакосам і камуністычнай спадчынай. Будзе патрэбная жорсткая падатковая палітыка разам з раскруткай ідэі свабодных эканамічных зонаў, адмаўленьне ад дзяржаўнага крэдытаваньня стратных калгасаў-саўгасаў пры падтрымцы фэрмэрства, увядзеньне рэжыму эаноміі й бязьлітаснай працэдуры банкруцтва адначасова з распачынаньнем маштабовых структурных рэформаў. Усе гэтыя меры6 увязаныя ў пасьлядоўную выканаўчую сыстэму й спалучаныя з уздымам прыватнай ініцыятывы разьняволенага грамадзтва, здольныя забясьпечыць аптымальныя варункі для інвэстыцыяў - пераважна замежных, але часткова і ўнутраных.

Гэтаму будзе спрыяць і геапалітычная раскладка на кантынэнце: актыўнае ўвядзеньне у абарот грашовай адінкі euro і ўзмацненьне Нямеччыны з натуральнай эканамічнай экспансіяй на Ўсход будзе вымагаць ад ЗША больш канкрэтных і рашучых крокаў дзеля стварэньня "даляравага пасу" паміж Заходняй Эўропай і Расеяй (альбо тымі дзяржавамі, што ўтворацца пасьля яе развалу). У гэтай плянэтарнай камбінацыі важную ролю суджана выканаць зноўку Беларусі. У гэтай жа сфэры палягае вырашэньне славутага транзытнага пытаньня й нафтавага калектара.

Акумуляцыя фінансавых рэсурсаў з Усходу й Захаду ў беларускіх банках будзе мець выключнае значэньне. Інвэстары будуць зацікаўленыя ў стабільнасьці ў краіне й на яе межах (прыклад: Швайцарыя падчас Другой сусьветнай вайны, Японія на працягу "халоднае" вайны).

Цэлым шэрагам падымуца свабодныя эканамічныя зоны (найлепшымі варыянтамі выглядаюць Горадня ў эўрарэгіёне "Нёман", Берасьце як "Брама на Захад", Полацак, Наваполацак на стыку прыбалтыйскіх і расейскіх інтарэсаў, Гомель ў трохкутніку Беларусь-Украіна-Расея, Ворша й уласна Менск). Такім чынам, Беларусь стане усходнеэўрапейскім "круглым сталом", выстаўным павілёнам са сваімі Давосамі, Кран-Мантанамі... Заслаўе, Мір, Віскулі - чаму б і не? Гэта пацягне за сабой яшчэ большае разьвіцьцё сфэры паслугаў (гатэлі, рэстаранны бізнэс ды індустрыя адпачынку), што зробіць, урэшце, магчымым разгортваньне шырокае сеткі турыстычнага бізнэсу й рэстаўрацыю легендарных гістарычных і архітэктурных комплексаў.

Кампутары, інфармацыйныя прадукты, побытавая тэхніка, найноўшыя прэпараты Made in Belarus - вось будучы галаўны боль ЗША й Японіі. Гэта будзе. Трэба толькі ведаць, як узяцца за справу, і многа, умела, па-беларуску працаваць.

Зрэшты, эканмічны цуд на той й цуд, што здараецца нечакана, прарыўна, раптоўна. Так будзе й гэтым разам.

Адраджэньне Робіцца Прагматычным.

У ва ўсе часы Беларускае Адраджэньне насіла выразна акрэсьленыя рамантычныя рысы. Самаахвярнасьць, інтэлігенцкі энтузіязм і наіўны аптымізм былі рухавікамі й найноўшага пэрыяду беларусізацыі, які пачаўся з канца 80-х і доўжыўся да вясны 1996 г7 Прагматыкі, якія раптам трапляліся ў шэрагах беларускіх адраджэнцаў, праз пэўны час ціха адыходзілі ўюок пакідаючы за сабою добрыя, з адценьнем смутку ўспаміны. Між тым, першачарговай прычынай паразы стаў менавіта недахоп прагматызму - як палітычнага, так і эканамічнага.

Новая хваля Адраджэньня Беларусі павінная ўзьняцца ў хуткім часе, і зьвязаная яна будзе6 натуральна, з моладзьдзю. Той, якая вырасла, сфармавалася ў атмасфэры толькі што набытае свабоды й вольнага выбару, без ідэалягічных склерозаў і радыкулітаў, з прынцыпова адрозным праэўрапейскім сьветапоглядам. І першы з гэтых прынцыпаў, які так наглядна дэманструе сёньня маладое пакаленьне - прагматызм. На нашую думку, ён не супярэчыць ідэі Адраджэньня, а проста надае ёй рацыянальнае, простае й мудрае скіраванасьці. Беларуская Нацыянальная Ідэя набывае ня толькі духоўны, але й матар'яльны аспэкт. Таму на сьцягох будучых пераменаў вялікімі літарамі будзе напісана: "Беларусы! Узбагачайцеся!"

Сапраўды, дзяржава, якой бы моцнай яна ні была6 ня здольная забясьпечыць дабрабыт хацяб бальшыні сваіх насельнікаў. Дзяржава - такая сыстэма, што можа зрабіць усіх сваіх падданых беднымі альбо няшчаснымі, але шчасьлівымі й заможнымі - ніколі. Будучыя ўрады незалежнае й дэмакратычнае Беларусі мусяць сканцэнтраваць сваю ўвагу на непасрэдны клопат пра тых грамадзянаў, што з пэўных прычынаў (стан здароўя, узрост) ня могуць парупіцца пра сябе самастойна. Для ўсіх астатніх неабходна як мага больш хуткае й рашучае стварэньне спрыяльных варункаў дзеля гаспадарчае дзейнасьці й жорсткія гарантыі недатыкальнасьці прыватнай уласнасьці.

Праграмы паводле якіх праз два гады кожны жыхар краіны будзе мець пэўны, напрыклад, 300 даляраў, штомесячны заробак6 ня толькі не выканальныя6 але й псыхалягічна не апраўданыя: яны забіваюць прыватны прагматызм і завязваюць асабісты дабрабыт кожнага выключна на дзяржаўным клопаце. "Мы дадзім вам магчымасьць законна зарабляць 1000 даляраў у месяц!" - такі лёзунг для кожнага беларуса будзе нятолькі болш шчырым, але й прывабнейшым нават зь меркаваньняў здаровага папулізму.

Ня трэба выбіваючыся зь сілаў змагацца за шчасьце народа (дарэчы, з самым народам). Трэба проста даць гэтаму народу магчымасьць займацца сваім шчасьцем асабіста.

Сёньняшнія маладыя, якія адукуюцца ў Эканамічным Унівэрсытэце, БДУ й недзяржаўных інстытутах, вучацца быць упэўненымі ў сваіх сілах. Яны стаяць за дэмакратыю, за незалежнасьць Беларусі у Маладым Фронце й Грамадзянскім Форуме. Яны праходзяць усе неабходныя выпрабаваньні, каб пасьля ўзяць на сябе цяжар будучых рэформаў і прайсьці шлях ад разоранай, падаўленай краіне да разьвітое, заможнае эўрапейскае дзяржавы.