UNIX - Pengguna Akhir

[ Kenali Sistem Anda | Struktur Fail Dan Direktori | Persekitaran Dalam Unix ]

Unix - Pengguna Akhir
oleh Nur Shazlina Radzi

Fail Dan Direktori Sistem
Fail Dan Direktori Applikasi
Fail Dan Direktori Pengguna

Struktur direktori dan fail dalam Unix berbentuk hirarki. Ia bermula dengan direktori /. Direktori ini mempunyai sub direktori seperti direktori usr, tmp, opt, home dan sebagainya. Sub direktori ini pula mungkin mempunyai sub direktorinya sendiri di mana pada sub direktori terakhir mengandungi fail-fail seperti program atau dokumen.



                                          /
       	                                  |
	   -----------------------------------------------------------------
	   |       |       |       |        |      |       |       |       |
     ----home     var     tmp     opt      pub    sbin    bin     etc     usr
     |     |       |                        |                              |
  fauzi   nsr     adm                     tools                           bin
           |
         project

Fail Dan Direktori Sistem

Paras atas hirarki fail dalam sistem Unix dirujuk sebagai root (atau /). Di dalam direktori root biasanya terdapat direktori-direktori seperti:-

bin
Mengandungi program-program binari yang diperlukan bagi sistem untuk boot dan beroperasi.

dev
Fail-fail peranti untuk kegunaan peranti seperti floppy, cdrom, kad rangkaian (network card) dan cakera liat (hard disk)

etc
Mengandungi fail-fail skrip dan konfigurasi untuk sistem.

lib
Mengandungi modul-modul kernel dan libraries yang diperlukan oleh sistem operasi.

mnt
Direktori sementara untuk menyambungkan peranti-peranti seperti cdrom dan cakera liut.

sbin
Direktori yang mengandungi fail binari dan utiliti untuk pentadbir sistem.

var
Mengandungi data-data yang sentiasa berubah. Biasanya diperlukan untuk menyimpan maklumat berkenaan sistem dan pengguna termasuk e-mel pengguna. Log bagi sistem juga disimpan dalam direktori ini. Contohnya seperti fail mesej ralat dan fail maklumat pengguna yang masuk ke dalam sistem.

usr
Direktori ini mengandungi pelbagai fail sama ada program binari, libraries, aplikasi-aplikasi dan juga pakej untuk tetingkap X. Direktori /usr/bin, /usr/ucb dan /usr/sbin biasanya menyimpan fail-fail arahan Unix seperti chmod, cp, mv, ping dan sebagainya.

opt
Sesetengah sistem Unix tidak menggunakan/mempunyai direktori opt. Direktori ini biasanya untuk applikasi seperti pelayan netscape, pengkompil dan lain-lain pakej aplikasi.

tmp
Lokasi untuk fail-fail sementara.

Anda boleh gunakan arahan ls untuk melihat sub direktori yang ada dalam root direktori (/). Contoh:-


 % ls -al / | grep ^d 
 drwxr-sr-x      40    root     staff       1536    Jun 11 15:43 .  
 drwxr-sr-x      40    root     staff       1536    Jun 11 15:43 ..     
 drwxrwxr-x      16    root     sys         6656    Jun 11 15:50 dev     
 drwxrwxr-x       5    root     sys          512    Jun 11 15:48 devices 
 drwxr-sr-x      27    root     staff       3584    Jun 11 15:48 etc    
 drwxr-sr-x      17    bin      staff        512    May  7 23:54 home   
 drwxr-xr-x       9    root     sys          512    Oct 14  1994 kernel  
 drwxr-x---      26    root     sysadmin    1024    May 30 17:19 opt     
 dr-xr-xr-x       2    root     root       32960    Jun 11 16:17 proc    
 drwxrwxr-x       2    root     sys          512    Apr 26 12:32 sbin   
 drwxrwxrwx       3    root     root         152    Jun 11 16:15 tmp    
 drwxr-sr-x       2    bin      staff       1024    Nov 16  1995 usr    
 drwxr-sr-x      21    bin      staff        512    Jun 10 13:23 var

Dari output di atas, . (dot) ialah direktori semasa (current directory) manakala .. (dot dot) merupakan direktori di atas direktori semasa (parent directory).

Nama fail-fail dalam Unix merupakan "case-sensitive". Fail mbox dan Mbox dianggap dua fail yang berbeza. Terdapat juga fail yang bermula dengan . (dot). Ia merupakan "hidden file" dan tidak dapat dilihat jika menggunakan arahan ls tanpa option -a.

Fail Dan Direktori Applikasi

Applikasi biasanya ditempatkan di dalam direktori /usr/local. Contohnya aplikasi netscape. Pengkompil seperti gcc dan perl juga diletakkan dalam direktori tersebut. Sewaktu penyediaan aplikasi atau pengkompil, pentadbir sistem boleh tempatkan ia di direktori lain tapi adalah lebih baik jika diletakkan di direktori tersebut untuk memudahkan pengguna mencarinya di situ. Ia juga memudahkan pentadbir sistem untuk membuat backup atau upgrade aplikasi-aplikasi berkenaan.

Fail Dan Direktori Pengguna

Contoh direktori pengguna yang mungkin terdapat dalam Unix:-

/home/fauzi
/home/nsr/project
/home/staff/ahmad
/user/admin/kamal

Setiap direktori digunakan untuk menyimpan fail-fail atau dokumen tertentu. Fail atau dokumen bagi pengguna mungkin tersimpan dalam sub direktori /home. Bagi akaun nsr, segala fail-fail kepunyaan beliau disimpan dalam direktori /home/nsr. Direktori ini ditentukan oleh Pentadbir Sistem sewaktu akaun nsr diwujudkan.

Untuk menggunakan kesemua fail-fail program, anda perlu pastikan nilai pembolehubah path dalam fail .cshrc di Home Directory mengandungi kesemua direktori di mana fail-fail berkenaan berada. Fail .cshrc adalah untuk C shell. Jika anda menggunakan Bourne Shell atau Korn Shell, sila ubah fail .profile. Contoh path dalam fail .cshrc:-


.
.
set path=(/bin /usr/bin /usr/ccs/bin /etc /sbin /usr/openwin/bin /usr/sbin /usr/ucb .)
.
.

[Isi Kandungan]