คำทำนายชะตาเมืองไทยของสมเด็จโต
ในหนังสือ "ปัญญาไทย ๑" ที่เขียนบันทึกเกี่ยวกับประวัติ ผลงาน อภินิหาร และเกียรติคุณของสมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต) พรหมรังษี
ของ มหาอำมาตย์ตรีพระยาทิพโกษา (สอน โลหะนันท์) ซึ่งเป็นฉบับที่ ม.ล. พระมหาสว่าง เสนีย์วงศ์
รวบรวมในปี พ.ศ. ๒๔๗๓
โดยไม่มีการแก้ไขข้อความเดิม ในหน้า ๒๗ มีการพยากรณ์ถึงชะตาเมืองไว้ อย่างน่าสนใจดังนี้.-
หลังจากที่เจ้าประคุณสมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต) พรหมรังษี ได้มรณภาพลงเมื่อวันเสาร์แรม ๒ ค่ำ เดือน ๘
ซึ่งตรงกับวันที่
๒๒ มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๑๕ ตอนเที่ยงคืนเช้าวันรุ่งขึ้น นายอาญาราช (อิ่ม) ศิษย์ก้นกุฏิ
ของเจ้าประคุณสมเด็จ
เข้าไปเก็บกวาดในกุฏิของท่าน ขณะทำความสะอาดพื้นกุฏิ
นายอาญาราชได้พบเศษกระดาษชิ้นหนึ่งซุกอยู่ใต้เสื่อเป็นลายมือของเจ้าประคุณสมเด็จ เขียนสั้น ๆ
โดยสังเขป เป็นคำทำนายชะตาเมือง มีความว่า
มหากาฬ พาลยักษ์ รักมิตร สนิทธรรม จำแขนขาด ราษฎร์จน ชนร้องทุกข์ ยุคทมิฬ ถิ่นกาขาว ชาววิไล