พระสุนทรโวหาร (ภู่)

ถึงม้วยดินสิ้นฟ้ามหาสมุทร            ไม่สิ้นสุดความรักสมัครสมาน  
แม้เกิดในใต้ฟ้าสุธาธาร                           ขอพบพานพิศวาสไม่คลาดคลา       
แม้เนื้อเย็นเป็นห้วงมหรรณพ                 พี่ขอพบศรีสวัสดิ์เป็นมัจฉา             
แม้เป็นบัวตัวพี่เป็นภุมรา                         เชยผกาโกสุมประทุมทอง                
                                                "พระอภัยมณี"

                สุนทรภู่เกิดเมื่อวันจันทร์ ขึ้น ๑ ค่ำ เดือน ๘ ปีมะเมีย ค.ศ. ๑๑๔๘ ตรงกับวันที่ ๒๖ มิถุนายน พ.ศ. ๒๓๒๙ ซึ่งเป็นเวลาในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก หลังจากสร้างกรุงรัตน์โกสินทร์มาแล้ว ๔ ปี บิดาของสุนทรภู่เป็นชาวบ้านกร่ำ เมืองแกลง ส่วนมารดาได้สามีใหม่มีบุตรหญิง ๒ คน ในวัยเด็กนี้ สุนทรภู่อาศัยอยู่กับมารดาในบริเวณพระราชวังหลัง ซึ่งอยู่ริมคลองบางกอกน้อย และได้ ถวายตัวเป็นข้าในกรมพระราชวังบวรสถานพิมุข เมื่อเติบโตถึงวัยศึกษาเล่าเรียน ได้เข้าเรียนที่วัดชีปะขาว พอเป็นหนุ่มได้เป็นเสมียนในกรมพระคลังสวน ลอบรักใคร่กับหญิงชื่อจันในพระราชวังหลัง และถูกลงอาญาจองจำเพราะเรื่องนี้

                พ.ศ. ๒๓๕๐ พ้นโทษ เดินทางไปหาบิดาที่เมืองแกลง แต่งนิราศเมืองแกลง เมื่อกลับมาแล้วได้ถวายตัวเป็นมหาดเล็ก ของพระองค์เจ้าปฐมวงศ์ และแต่งงานกับหญิงชื่อจัน ต่อมาโกรธเคืองกับภรรยาจึงตามเสด็จพระองค์เจ้าปฐมวงศ์ไปพระพุทธบาท แต่งนิราศพระบาท   กลับมาก็มิได้อยู่ร่วมกับภรรยาและเลิกลากันไปในที่สุด หลังจากนั้นได้เดินทางไปเพชรบุรี และหัวเมืองต่างๆ บางทีอาจจะไปร่วมงานกับคณะละคร นายบุญยัง

                 พ.ศ. ๒๓๕๖ เดินทางกลับเข้าพระนคร หลังจากนั้นไม่กี่ปีได้เข้ารับราชการในวังหลวง ได้เป็นขุนสุนทรโวหาร ระหว่างนี้มีบุตร ๒ คน ดื่มสุราจัด ถูกจำคุกและเริ่มแต่งพระอภัยมณี แต่ภายหลังพ้นโทษมีเรื่องให้สมเด็จฯกรมหมื่นเจษฎาบดินทร์ทรงขุ่นเคืองพระทัย

                 พ.ศ. ๒๓๖๔ เป็นครูสอนหนังสือสมเด็จฯเจ้าฟ้าอาภรณ์ แต่งสวัสดิรักษา สิงหไกรภพ และคงจะแต่ง เสภาขุนช้าง-ขุนแผน ตอนกำเนิดพลายงามด้วย

                 พ.ศ. ๒๓๖๗ ท่องเที่ยวไปตามหัวเมืองต่างๆ ระยะหนึ่งแล้วกลับมาจำพรรษาอยู่ที่วัดราชบูรณะ

                 พ.ศ. ๒๓๗๑ ไปวัดภูเขาทอง แต่งนิราศภูเขาทอง กลับมาอยู่ที่วัดอรุณราชวราราม

                 พ.ศ. ๒๓๗๒ เป็นพระอาจารย์ถวายพระอักษรสมเด็จเจ้าฟ้ากลาง และสมเด็จเจ้าฟ้าปิ๋ว แต่งเพลงยาวถวายโอวาท

                 พ.ศ. ๒๓๗๔ ไปเพชรบุรีแต่งนิราศเมืองเพชร

                 พ.ศ. ๒๓๗๕ ไปวัดเจ้าฟ้าอากาศ แต่งนิราศวัดเจ้าฟ้า กลับมาจำพรรษาอยู่ที่วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม พระองค์เจ้าลักขณานุคุณทรงให้ความอุปการะ และต่อมาอาจย้ายไปอยู่ที่วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎื์ ระหว่างนี้คงจะแต่งนิราศอิเหนา และพระอภัยมณีต่อจากที่แต่งไว้ในรัชกาลที่ ๒

                 พ.ศ. ๒๓๗๖ เดินทางไปยังที่วัดพระแท่นดงรัง กับบุตรบุญธรรมชื่อสามเณรกลั่น ต่อมาเดินทางไปสุพรรณ แต่งนิราศสุพรรณ

                 พ.ศ. ๒๓๘๓ มาอยู่ที่วัดเทพธิดา กรมหมื่นอัปสรสุดาเทพทรงอุปการะ ขณะที่อยู่วัดนี้ได้เดินทางไปหัวเมืองอีก แต่งพระอภัยมณีต่อ และคงแต่งสิงหไกรภพตอนจบ กับลักษณะวงศ์ในตอนนี้

                 พ.ศ. ๒๓๘๕ ตัดสินใจย้ายจากวัดเทพธิดา แต่งรำพันพิลาป แล้วจึงลาสิขาบท ในเวลาต่อมาเดินทางไปนมัสการพระปฐมเจดีย์ แต่งนิราศพระประธม ตอนนี้สมเด็จเจ้าฟ้ากรมขุนอิศเรศรังสรรค์ทรงอุปการะ

                 พ.ศ. ๒๓๙๔ รับราชการเป็นพระสุนทรโวหาร เจ้ากรมอาลักษณ์ฝ่ายบวรราชวังแต่งบทละครเรื่องอภับนุราช เสภาพระราชพงศาวดาร และบทเห่กล่อมอีก ๔ เรื่องคือ บทเห่กล่อมเรื่อง จับระบำ เรื่องกากี เรื่องพระอภัยมณี และเรื่องโคบุตร

                  พ.ศ. ๒๓๙๘ ถึงแก่กรรม

7smooth.com