ตัวอย่างการทดสอบคุณภาพน้ำ
คุณภาพน้ำ ลำน้ำพอง วันที่ 18 พฤษภาคม 2542
บ้านคำบอน เวลา 13.00 น.
สภาพทั่วไป ท้องฟ้าโปร่ง แดดจ้า มีเมฆเล็กน้อย
พารามิเตอร์
ผิวน้ำ ระดับลึก 1 เมตร
pH 7.00, 6.82
Conductivity (semen/cm)  0.138 , 0.139
DO (mg/L) 3.6.3 , 3.21
อุณหภูมิน้ำ (o Celcius) 30.5 , 29.5
ความขุ่น 10 , 10
ความเค็ม (ppm) 0.00 , 0.00

  บ้านโนนขามแป เวลา 15.45 น.
สภาพทั่วไป ท้องฟ้าโปร่ง มีเมฆเล็กน้อย
พารามิเตอร์
ผิวน้ำ ระดับลึก 1 เมตร
pH 6.74, 6.81
Conductivity (semen/cm) 0.131 , 0.132
DO (mg/L) 3.97, 2.83
อุณหภูมิน้ำ (o Celcius) 33.1 , 31.1
ความขุ่น 10 , 10
ความเค็ม (ppm) 0.00 , 0.00


  สรุปผลการวิเคราะห์สัตว์หน้าดินบริเวณริมฝั่งน้ำ ที่ได้จากการเก็บด้วยสวิง ณ. บ้านคำบอน และบ้าโนนขามแป วันที่ 18 พฤษภาคม 2542

กลุ่มสัตว์		คำบอน	โนนขามแปเหนือ	โนนขามแปใต้
0	จิงโจ้น้ำ	0	1	1
0	ด้วง	1	3	1
0	ด้วงปีกลาย	0	10	4
0	มวน1	0	0	0
0	มวน2	0	0	0
0	มวนเล็ก	0	7	2
0	มวนกรรเชียง	0	2	0
0	มวนหลังไข่	3	2	1
0	แมลงคันโซ่	11	5	1
0	ริ้นเข็ม	1	0	0
0	ไรน้ำ	3	0	1
0	ลูกน้ำ	2	0	0
2	ตัวอ่อนแมลงปอเข็ม	39	3	2
2	แมงระงำ	6	3	4
2	หนอนปลอกน้ำเข็ม	13	0	1
3	กุ้ง	62	11	13
3	ชีปะขาวกระโปรง	21	1	1
3	ชีปะขาวกรามโต	0	2	0
3	ชีปะขาวเข็ม	1	0	0
3	ปู	8	3	4
3	หนอนปลอกน้ำขาใบพาย	8	0	0
3	หอย 2 ฝา	0	2	1
3	หอยขม	7	5	9
3	หอยเจดีย์	74	15	24
3	หอยเชอรี่	0	2	1
3	หอยเปลือกบาง	0	0	0
3	หอยเล็ก	60	2	7
4	ปลิง	0	3	4
4	ไส้เดือนน้ำจืด	52	6	3
4	หนอนแดง	16	5	5
1	จำนวนชนิดเฉลี่ย	14	13.5	11.76
2	จำนวนตัวเฉลี่ย	97	23.25	30
3	ดัชนีความหลากชนิดเฉลี่ย(SCI)	0.75	0.92	0.75

 

4. แบบแผนชุมชนสัตว์

บ้านคำบอน

บ้านโนนขามแป (เหนือกระชังปลา)

บ้านโนนขามแป (ใต้กระชังปลา)

ผล แบบแผนชุมชนบ้านคำบอนดีที่สุด รองลงมาคือ บ้านโนนขามแปเหนือกระชังปลา และใต้กระชังปลา

5. พิจารณาสัตว์ที่เป็นตัวบ่งชี้ได้ (Indicator Taxa)

จากข้อมูลข้างต้น มีสัตว์ที่มีจำนวนตัวที่มากที่บ้านคำบอนและลดลงมากที่บ้านโนนขามแป คือ ตัวอ่อนแมลงปอเข็ม ตัวอ่อนหนอนปลอกน้ำเข็ม แมงระงำ กุ้ง ตัวอ่อนชีปะขาวกระโปรง ตัวอ่อนหนอนปลอกน้ำขาใบพาย หอยเจดีย์ หอยเล็ก ไส้เดือนน้ำจืด และหนอนแดง
ไส้เดือนน้ำจืด และหนอนแดง ที่บ้านโนนขามแปมีน้อยอาจจะเนื่องมาจากตัวอย่างที่ได้เป็นบริเวณที่มีพืชมากกว่าตะกอน สัตว์ทั้งสองชนิดนี้ชอบอาศัยอยู่ใต้ตะกอนมากกว่าเกาะตามพืช
หอยฝาเดียว สามารถหายใจทางเหงือก หรือทางปอด และทางผิวหนังที่มีเมือกชื้น เมื่อปริมาณออกซิเจนในน้ำลดต่ำลงมากๆ หอยพวกนี้จะลอยขึ้นมาที่ผิวน้ำหรือเกาะนิ่งกับวัสดุในน้ำโดยหันท่อหายใจให้อยู่เหนือผิวน้ำเพื่อหายใจ เป็นสัตว์มีความทนต่อปริมาณออกซิเจนที่ลดลงได้มาก
แมงระงำสามารถรับออกซิเจนจากอากาศได้
สัตว์ที่เหลือคือ ตัวอ่อนแมลงปอเข็ม ตัวอ่อนหนอนปลอกน้ำเข็ม ตัวอ่อนหนอนปลอกน้ำขาใบพาย แมงระงำ ตัวอ่อนชีปะขาวกระโปรง กุ้ง และปู เป็นสัตว์มีเหงือก ต้องใช้ออกซิเจนละลายน้ำในการหายใจโดยตรง ปริมาณออกซิเจนละลายน้ำจึงเป็นสิ่งที่สำคัญยิ่งต่อการมีชีวิตรอด สัตว์กลุ่มนี้เป็นสัตว์ที่น่าสนใจเป็นพิเศษ
*การเก็บตัวอย่างต้องเก็บบริเวณที่เป็นตะกอน ไม่เก็บจากพืชน้ำ
*สัตว์ที่น่าสนใจเป็นพิเศษคือ ตัวอ่อนแมลงปอเข็ม ตัวอ่อนหนอนปลอกน้ำขาใบพาย ตัวอ่อนชีปะขาวกระโปรง กุ้งและปู

การตรวจวิเคราะห์คุณภาพน้ำ ด้วยสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังหน้าดิน   ประมวลภาพ การอบรมการตรวจวิเคราะห์คุณภาพน้ำ ที่ น้ำพอง 25-27 พฤษภาคม พ.ศ. 2542   ตัวอย่างการทดสอบคุณภาพน้ำ   สมุดบันทึก การตรวจวิเคราะห์คุณภาพน้ำโดยประชาชน   วิกฤติการณ์มลพิษในแม่น้ำพอง โดย ดร.ยรรยงค์ อินทร์ม่วง นักวิชาการสิ่งแวดล้อม 7 กลุ่มงานวิเคราะห์คุณภาพสิ่งแวดล้อม ศูนย์อนามัยสิ่งแวดล้อมเขต 6 จ.ขอนแก่น Special Link   การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่าง สัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังหน้าดิน ในแหล่งน้ำจืดกับ ปัจจัยคุณภาพ สิ่งแวดล้อมในลุ่มน้ำพอง   ดัชนีชีวภาพ สำหรับการจัดจำแนกคุณภาพน้ำทางชีววิทยา ในลุ่มน้ำพอง ด้วยสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังหน้าดิน   กลับไปหน้าแรก การตรวจวิเคราะห์คุณภาพน้ำโดยประชาชน สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข กรมอนามัย มหาวิทยาลัยขอนแก่น