Χ.Β., Τ.8:

«ανάπτυξη για την ανάπτυξη είναι η ιδεολογία του καρκινικού κυττάρου» ( Edward Abbey: οικονομολόγος)

      

      Οικονομική και κοινωνική κρίση στην Αργεντινή (περίοδος 2000-2002):

           Στη Λ. Αμερική, η Αργεντινή αποτελούσε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα χώρας ενσωματωμένης στο σύγχρονο τρόπο καπιταλιστικής ανάπτυξης. Από την αποβιομηχανοποίηση και τη συντριβή του αριστερού και εργατικού κινήματος με τις πλέον βίαιες μεθόδους της χούντας Βιντέλα, ποιοτικά και πολιτικά διαφοροποιημένης από τις στρατιωτικές δικτατορίες που είχαν προηγηθεί, την πτώση της, κυρίως λόγω του περιορισμένου εκδημοκρατισμού, της οικονομικής ανισότητας αλλά και της στρατιωτικής ήττας στην αναμέτρηση με τη Μ.Βρετανία για τα νησιά Μαλβίνες (1982) έως την άνοδο των νεοπερονιστών (δηλαδή των εκφραστών του λαϊκισμού, όπως αυτός εκφράστηκε για δεκαετίες στην Αργεντινή και αποτέλεσε μοντέλο υπόδειγμα και για άλλες χώρες περιλαμβανομένης της ελλάδας) του Κ.Μένεμ που χωρίς χρονοτριβή υιοθέτησαν την πολιτική της λιτότητας, του δανεισμού από το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα, των εκτεταμένων ιδιωτικοποιήσεων (άλλως του «ανοίγματος» στην ιδιωτική οικονομία), τη δολαριοποίηση (ονομαστική ισοτιμία αργεντίνικου πέσο και δολαρίου) υπό την καθοδήγηση των Η.Π.Α. (που θεωρούν τη Λ. Αμερική ζωτικό, για τα συμφέροντα τους, χώρο) μέχρι τη συνεχιζόμενη εσωτερική κοινωνική κρίση, έχουν εκπονηθεί διάφορα σενάρια επίλυσης του αδιεξόδου.

             Σε επίσημο υπόμνημα του προέδρου της Κεντρικής Τράπεζας της Αργεντινής Πέντρο Που, που στάλθηκε στις 5/9/2000 στον Χορστ Κέλλερ, διευθύνοντα συμβούλου του ΔΝΤ, προβλέπονταν η διαπίστωση της σωρευόμενης οικονομικής κρίσης και σχεδιάζονταν μέτρα που λάβαιναν τη μορφή του «τελειωτικού χτυπήματος». Τα μέτρα αφορούσαν την εκπόνηση έκτακτου κυβερνητικού προγράμματος τόνωσης της απασχόλησης με περικοπές των μισθών κατά 20%, περικοπές των συντάξεων κατά 13% - στο πλαίσιο του «εξορθολογισμού» των συνταξιοδοτικών ταμείων, περικοπές των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων κατά 12-15%, μεταρρύθμιση του συστήματος υγείας και περίθαλψης για εξοικονόμηση και άλλων κεφαλαίων και αναμόρφωση του συστήματος κατανομής του εθνικού εισοδήματος κι όλα αυτά προς χάριν καταβολών του δημόσιου χρέους με τη μέθοδο της περαιτέρω αποδυνάμωσης της εισοδηματικής και αγοραστικής δύναμης του χειμάζοντος πληθυσμού. Τι προσδοκούσε με το υπόμνημα αυτό η αργεντίνικη κυβέρνηση; Μα την εξασφάλιση νέου δανείου ( επίσημη ονομασία: έκτακτη οικονομική βοήθεια) που με τους τόκους και την προσαύξηση που απαιτούσαν οι αμερικανικές τράπεζες της τάξης του 16% καλύπτονταν εξαρχής  το ποσό του δανείου και αυξάνονταν το χρέος. Και πάει «λέγοντας» ή μάλλον τσακίζοντας την οικονομική κατάσταση της αργεντίνικης κοινωνίας συμπαρασύροντας ακόμη και τη μεσαία τάξη της στο ειδυλλιακή πραγματικότητα  του οικονομικού αδιέξοδου.

              Η εκτόνωση και η χειραγώγηση της κρίσης προς το συμφέρον όσων έχουν επενδύσει στην Αργεντινή και αναμένουν την είσπραξη του ποσοστού κέρδους χωρίς  παραχώρηση ή έκπτωση, τείνει να αποκρυσταλλωθεί στο σχεδιασμό της που περιλαμβάνει: την κατάργηση της προεδρικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας και την εφαρμογή της κομματικής δημοκρατίας, τη διενέργεια ανά τετραετία εκλογών (που ήδη ίσχυε καταργώντας την εξαετή προεδρική θητεία), την προσωρινή, μονομερή και για «τα μάτια του κόσμου» παύση αποπληρωμής του εξωτερικού χρέους ($ 130-150 δισεκατομμύρια) και την ενεργοποίηση του σε μεσοπρόθεσμη κλίμακα, πιθανά με πενιχρές απαλλαγές ή μείωση του επιτοκίου, την κατάργηση της ισοτιμίας πέσο δολαρίου 1 : 1 και το κλείδωμα της στο 1,40 πέσο ανά δολάριο (υποτίμηση 30%)  που αναμένεται να φθάσει στα 2,70 πέσο ανά δολάριο (δηλ. επιπλέον υποτίμηση κατά 90%), τη διεκδίκηση οικονομικής στήριξης από το ΔΝΤ της τάξης των $15-20 δισεκατομμυρίων τη στιγμή που στο 2001 είχε χορηγηθεί ποσό της τάξης των $ 22 δισεκατομμυρίων, το άνοιγμα του ορίου ανάληψης καταθέσεων, το πάγωμα ενοικίων για έξι (6) μήνες, τον έλεγχο τιμών στα καύσιμα και τα φάρμακα.

               Επιδιώκεται δηλαδή από τη μία πλευρά να επιβληθεί μια υποτιθέμενη πολιτική μεταβολή προκειμένου να αποπροσανατολιστεί η «κοινή γνώμη» και να ελεγχθεί η πολιτική κινητοποίηση της κοινωνικής βάσης πριν αποκρυσταλλώσει μια ιδιαίτερη φυσιογνωμία διαφοροποιημένη από το κυρίαρχο πολιτικό σύστημα διαμεσολάβησης, και από την άλλη να τονωθεί βραχυπρόθεσμα η οικονομική κατάσταση προκειμένου να περιοριστεί και να ελεγχθεί με τη σχετική ελάφρυνση η κοινωνική δυσαρέσκεια. Η μεσαία τάξη (με ότι συμβολικά και πραγματικά τούτο διαλαμβάνει) ήδη πληττόμενη και δυσαρεστημένη (απώλεια εισοδήματος, καταθέσεων ) παρουσιάζεται δυναμική στις μέχρι τώρα διαδηλώσεις αν και η στάση της  βασικά επηρεάζεται από την ικανότητα αναπαραγωγής της  και τη δυνατότητα βελτίωσης των υλικών όρων διαβίωσης της. 

              Ο οικονομολόγος (νόμπελ οικονομίας και πρώην αναλυτής Παγκόσμιας Τράπεζας) Τζόζεφ Στίγκλιτς σε άρθρο του στην ηλεκτρονική σελίδα του διεθνούς κινήματος κατά της παγκοσμιοποίησης ATTAC, στην κριτική του αναφέρεται σε δύο βασικά λάθη (στην ουσία ενδογενής αδυναμία και στρατηγικός προσανατολισμός) του ΔΝΤ: το πρώτο «λάθος» συνίσταται στη σύνδεση του δολαρίου με το πέσο, σύστημα που ήδη έπαυσε να ισχύει, που προκάλεσε το μεγαλύτερο χρεοστάσιο στην ιστορία της χώρας και το δεύτερο «λάθος» αφορά τη χορήγηση δανείων που κατασπαταλήθηκαν  καταδικάζοντας τη χώρα σε ύφεση. Οι φορείς της κατασπατάλησης, κάτι που δεν αναφέρεται στην πιο πάνω κριτική, δεν είναι παρά μια ολόκληρη κατηγορία κρατικών αξιωματούχων, διαμεσολαβητών και ιδιωτών (αργεντινών και μη)  που άδραξαν την ευκαιρία για τη μεγιστοποίηση του ατομικού ή εταιρικού τους πλούτου (σας θυμίζει κάτι;). Το υπαρκτό και συνεχώς ανανεούμενο φαινόμενο της ταχύτερης κερδοσκοπίας προς περαιτέρω χειροτέρευση της οικονομικής θέσης του μεγαλύτερου μέρους ενός πληθυσμού  στην κραυγαλέα αποθέωση του στο παράδειγμα της Αργεντινής. 

             Στις 20-22/12/2001, η έκταση της κοινωνικής κρίσης πήρε διαστάσεις έντονης βίαιης αντιπαράθεσης μεταξύ διαδηλωτών και δυνάμεων ασφάλειας σε ολόκληρη τη χώρα. Τα μέχρι σήμερα στοιχεία αναφέρονται σε αριθμό μεταξύ 19-37 νεκρών. Στην πλατεία Μαίου έξω από το προεδρικό μέγαρο και στους δρόμους του Μπουένος Άιρες, σε πόλεις και περιοχές της Αργεντινής οι συγκρούσεις σήμαιναν και την κατάσταση έκτακτης ανάγκης στην οποία βρέθηκε η χώρα, τέταρτη περίπτωση κατάστασης έκτακτης ανάγκης από το 1983, όταν αποχώρησε η χούντα Βιντέλα

          Και στην Ελλάδα;     Μέχρι στιγμής, στην Ελλάδα, πέραν των καταγγελιών, κανείς δεν ασχολείται σε βάθος με το φαινόμενο της διεύρυνσης της φτώχειας, της χρηματιστηριακής (κατευθυνόμενης και επιτρεπόμενης) παρακμής, της συγχώνευσης και της ασκούμενης πολιτικής τραπεζών,  της εξάρτησης που προκαλεί το εκσυγχρονιζόμενο σύστημα πελατειακών σχέσεων, του τρόπου απορρόφησης των κοινοτικών πλαισίων κονόμας, ε, συγγνώμη ενίσχυσης εννοούσαμε, των διαδοχικών «σκανδάλων» που πνίγονται εκ των έσω, της απορύθμισης της παραγωγικότητας και της ακολουθούμενης πολιτικής των συνεχών ιδιωτικοποιήσεων. Αν ενδιαφέρουν οι αναλογίες το απομακρυσμένο παράδειγμα της Αργεντινής  έχει αρκετά να αποκαλύψει. Η ολυμπιάδα, η οικονομική σύγκλιση, το ευρώ και η περαιτέρω απώλεια του εισοδήματος προς χάριν του νέου πολιτικού οργανισμού (ευρ.ένωση), η αγωνιώδης αναζήτηση απασχόλησης με την συνακόλουθη υποτέλεια που συνεπάγεται, η αναπαραγωγή του κοινωνικού σχηματισμού με ολοένα αυξανόμενες ανισότητες είναι ψιλά γράμματα.

 

Και μια επισήμανση: με τη δυστυχία και τα αδιέξοδα μιας ολόκληρης κοινωνίας -το ίδιο ισχύει και σ’ όλες τις άλλες περιπτώσεις – ούτε θριαμβολογεί κανείς πάνω στα συντρίμμια ούτε επαναλαμβάνει τις μεγαλόστομες εξαγγελίες για την επερχόμενη κατάρρευση ενός πολιτικού συστήματος, προφητεία του στυλ «πτώση του σάπιου φρούτου».

 

http://geocities.com/xthesvradi