การใช้อุปกรณ์ดูนก
อุปกรณ์ดูนกที่นักดูนกทุกคนจะต้องมี คือ กล้องสองตา (binoculars) แต่สำหรับนักดูนกที่มีความชำนาญในการใช้กล้องสองตาแล้ว หรือ นักดูนกมืออาชีพ อาจมีกล้องเทเลสโคป (telescope) ด้วยก็ได้ สำหรับนักดูนกมือใหม่ที่ไม่เคยออกไปดูนกในธรรมชาติ เมื่อมีกล้องสองตาอยู่ในมือ ควรปฏิบัติตามขั้นตอนดังต่อไปนี้ ก่อนออกเดินทางไปดูนกในธรรมชาติ
1. ปรับระยะห่างของตาทั้งสองข้าง (interpupillary distance) โดยการโค้งลำกล้องทั้งสองข้าง ซึ่งมีบานพับกลาง (central shaft) รองรับอยู่ จนกระทั่งลำแสงทั้งสองด้าน อยู่ตรงกึ่งกลางของตาทั้งสองข้าง และเราจะเห็นภาพอยู่ในกรอบวงกลมเดียวกันพอดี
2. ส่องกล้องไปยังวัตถุที่อยู่นิ่ง เช่น ตอไม้ พุ่มไม้ หรือ ไม้ยืนต้น โดยใช้ตาซ้าย มองดูวัตถุนั้น แล้วปรับภาพที่เห็นให้ชัดที่สุด ด้วยวงแหวนปรับโฟกัส (focus ring) ซึ่งอยู่ตรงกลางกล้อง
3. มองวัตถุเดิมอีกครั้งด้วยตาขวา แล้วปรับภาพที่เห็นให้คมชัดที่สุดอีกครั้งด้วยวงแหวนปรับระยะเลนส์ใกล้ตา (diopter adjustment) ซึ่งอยู่ทางด้านขวาของตัวกล้อง เป็นอันว่าเราได้ปรับกล้องสองตาของเราให้เหมาะสมกับสายตาของเราเรียบร้อยแล้ว
4. เมื่อปรับกล้องเรียบร้อยแล้ว ต่อไปเมื่อเราส่องกล้องไปดูนกที่ไหน เราก็ปรับเพียงโฟกัสตรงกลางกล้องเท่านั้น เราก็จะเห็นนกทุกตัวชัดเจน
ภายหลังจากปรับกล้องสองตาเรียบร้อยแล้ว นักดูนกควรจะต้องปฏิบัติดังต่อไปนี้ในระหว่างดูนกในธรรมชาติ ทั้งนี้เพื่อให้ได้รับประโยชน์สูงสุดในการดูนก
1. ให้คล้องสายสะพายกล้องสองตาไว้กับคอเสมอ ไม่ว่าจะกำลังเดิน กำลังยืน หรือ กำลังนั่ง จะได้ไม่เผลอทำกล้องตกกระทบกับพื้น หรือ ตกน้ำ จนบุบ หรือ ชำรุด จนปริซึมเคลื่อน และใช้งานไม่ได้ ถ้าสายสะพายยาวเกินไป ควรปรับให้ยาวพอเหมาะ กล้องสองตาจะได้ไม่แกว่งไปกระทบกับต้นไม้ หรือ ก้อนหินจนชำรุด
2. ถ้าฝนตก ให้เก็บกล้องสองตาไว้ในเสื้อ หรือ ถุงพลาสติก เพื่อป้องกันมิให้กล้องสองตาเปียกฝน จนอาจมีราขึ้นที่เลนส์จนใช้ดูนกต่อไปไม่ได้
3. พยายามฝึกฝนใช้กล้องสองตาส่องหานกอยู่บ่อยๆ เพื่อจะได้ส่องกล้องตามนกได้ทัน เนื่องจากนกบางกลุ่ม เช่น นกกินแมลง (Babblers) หรือ นกจับแมลง (Flycatchers) กระโดดหรือบินจากที่หนึ่งไปยังอีกที่หนึ่งได้ไวมาก แม้จะเห็นนกด้วยตาเปล่าแล้ว แต่เราอาจส่องกล้องตามนกไม่ทัน
เมื่อกลับมาจากการดูนกในธรรมชาติแล้ว นักดูนกจะต้องทำความสะอาดกล้องสองตา โดยใช้เครื่องเป่า (blower) เป่าฝุ่นที่ติดอยู่บนเลนส์ใกล้ตา และเลนส์ใกล้วัตถุให้หมดก่อน โดยจับกล้องให้เอียง เพื่อฝุ่นละอองจะได้หลุดร่วงได้โดยง่าย แล้วใช้แปรงปัดเลนส์เบาๆ ไปทางเดียวกันอีกครั้ง
ถ้าเลนส์เปื้อนมากๆ อาจใช้กระดาษเช็ดเลนส์หรือผ้าเช็ดแว่นตาทำความสะอาด ถ้าหากสิ่งเปรอะเปื้อนยังไม่ออก จะต้องใช้น้ำยาล้างเลนส์ช่วยด้วย อย่างไรก็ดี การใช้น้ำยาล้างเลนส์บ่อยครั้งเกินไป อาจทำให้สารเคลือบเลนส์หลุดออกไปได้ จึงต้องระมัดระวัง
เมื่อทำความสะอาดกล้องสองตาเรียบร้อยแล้ว ควรเก็บกล้องใส่กล่องตามเดิม และควรใส่สารดูดความชื่น (silica gel) ไว้ในกล่องใส่กล้องด้วย แล้วนำกล้องไปเก็บไว้ในที่ที่ไม่ร้อนเกินไป หรือ ชื้นเกินไป และปลอดภัยต่อการตกหล่น สำหรับกล้องที่เปียกน้ำหรือชื้นมากๆ ควรเช็ดให้แห้ง แล้วใส่ไว้ในถังข้าวสาร เพื่อให้ข้าวสารดูดความชื้นออกจากตัวกล้อง

กลับหน้าหลัก