รูปแบบของการประเมินผลด้วยตนเอง

ท่านสามารถประเมินความก้าวหน้าของการศึกษาธรรมและปฏิบัติธรรมได้ ๒ รูปแบบ ดังนี้ :-

การประเมินแบบที่ ๑ คือ ประเมินระยะเวลาของการตั้งอยู่ในภาวะของการไม่มีความทุกข์ โดยสังเกตจิตใจของท่านเองว่า วันหนึ่ง ๆ จิตใจของท่านมีภาวะของการไม่มีความทุกข์ หรือตั้งอยู่ในภาวะนิพพานได้นานเท่าใด ซึ่งเป็นรูปแบบที่ง่ายแต่ไม่ละเอียด เหมาะสำหรับการประเมินตนเองในช่วงแรกของการปฏิบัติธรรม ซึ่งได้กล่าวถึงแล้วในเรื่องความดับทุกข์(นิโรธหรือนิพพาน).

การประเมินแบบที่ ๒ คือ ประเมินความสามารถในการปฏิบัติตนว่า สามารถดับกิเลสอย่างหยาบและละเอียดได้มากน้อยเพียงใด หรือเข้าข่ายความเป็นอริยบุคคลในระดับอะไรและเป็นได้นานเท่าใด.

สรุป

พระพุทธเจ้าตรัสรู้อริยสัจ ๔ และทรงปฏิบัติธรรมตามมรรคมีองค์ ๘ อย่างต่อเนื่อง.

พระพุทธเจ้าตรัสสอนอริยสัจ ๔ และทรงฝึกให้พุทธบริษัท ๔ ปฏิบัติธรรมตามมรรคมีองค์ ๘ เช่นเดียวกับที่พระองค์ทรงปฏิบัติอยู่.

อริยสัจ ๔ จึงเป็นแก่นธรรมในพระพุทธศาสนา ซึ่งประกอบด้วย ทุกข์ สมุทัย นิโรธ มรรค.

การฝึกปฏิบัติธรรมในชีวิตประจำวัน ประกอบด้วย :-

ศึกษาธรรม ทบทวนธรรม และใช้ความรู้ทางธรรมในชีวิตประจำวัน เพื่อป้องกันการเสื่อมหายของข้อมูลทางธรรมที่มีอยู่ในความจำ และคอยเพิ่มพูนข้อมูลทางธรรมไว้ในความจำเสมอ เพราะข้อมูลทางธรรมในความจำเป็นไตรลักษณ์.

เมื่อท่านได้ศึกษาอริยสัจ ๔ (ปริยัติ) และฝึกปฏิบัติธรรม(ปฏิบัติ) จนได้รับผลจากการปฏิบัติธรรม(ปฏิเวธ)แล้ว ขอได้โปรดช่วยกันเผยแพร่ธรรม(เผยแพร่)ง่าย ๆ ตามกำลังความรู้และความสามารถด้วย เพื่อจะได้ช่วยคนอื่น สังคม มวลมนุษย์ และสิ่งแวดล้อมตามความเหมาะสม.

บทความที่นำเสนอทั้งหมดนี้ เป็นความเข้าใจและประสบการณ์ตรงของผู้เขียนในเรื่องอริยสัจ ๔ ครบทุกหัวข้อธรรม ซึ่งเป็นเพียงมุมมองหนึ่งของคนตาบอดที่กำลังคลำช้าง(กำลังศึกษาอริยสัจ ๔ อยู่)เท่านั้นเอง. ทั้งนี้ ก็เพื่อเสริมความรู้ของท่านผู้อ่านและเชิญชวนให้นำไปทดลองฝึกพิจารณาธรรม ปฏิบัติธรรม พร้อมทั้งตรวจสอบและพิสูจน์ผลของการปฏิบัติธรรมด้วยตนเอง เพื่อให้เกิดข้อมูลพื้นฐานด้านสติปัญญาทางธรรมสำหรับใช้ในการศึกษาอริยสัจ ๔ สืบต่อไป.

ธรรมปิฎก(ป.อ. ปยุตฺโต), พระ. พุทธธรรม. พิมพ์ครั้งที่ ๘.

-------------------------------- ไตรลักษณ์. พิมพ์ครั้งที่ ๓.

เทพวิสุทธิญาณ(อุบล นนฺทโก), พระ. ประวัติอนุพุทธสังเขป ๙๙.

สมาคมศิษย์เก่ามหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. พระไตรปิฎก (CD ROM)

บางบทความที่นำมาอ้างอิง ผู้เขียนได้ค้นเพิ่มเติมจากพระไตรปิฎก CD ROM ฉบับสมาคมศิษย์เก่ามหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย จึงใส่วงเล็บไว้ให้ทราบ.

วิธีค้นเอกสารอ้างอิง : ทุกหัวข้อของเอกสารที่นำมาอ้างอิง ประกอบ ด้วยเลขที่ของบทความที่นำมาอ้างอิง อักษรย่อชื่อคัมภีร์ในพระไตรปิฎก. เลขที่เล่ม / เลขที่ข้อ / เลขที่หน้า.

ตัวอย่าง : เลขที่ของบทความที่นำมาอ้างอิง = ๑ อักษรย่อชื่อคัมภีร์ในพระไตรปิฎก = สํ.นิ. เลขที่เล่ม = ๑๖ เลขที่ข้อ = ๔๑,๙๔-๕,๓๐๖-๘ เลขที่หน้า = ๑๙,๕๓,๑๕๘.

๕ องฺ.ติก. ๒๐/๕๐๕/๒๔๑

๑๐ สํ.ส. ๑๕/๑๘๑/๕๐ (CD ROM)

๑๑,๑๒ ขุ.ธ. ๒๕/๑๑/๑๑ (CD ROM)

๑๔ องฺ.จตุกฺก. ๒๑/๑๑๗/๑๖๑

๑๕ องฺ.ติก. ๒๐/๕๐๑/๒๒๒

๑๖ องฺ.จตุกฺก ๒๑/๑๕๗/๑๙๑

๑๗ ที.ม. ๑๐/๙๓/๑๐๗; สํ.ม. ๗๑๒/๒๑๐ (CD ROM)

๑๙ องฺ.ติก. ๒๐/๕๐๕/๒๔๑ (ใน CD ROM อยู่หน้า ๒๒๖)

๒๔ ขุ.ม. ๒๙/๒/๒ (CD ROM)

๒๕ ขุ.ธ. ๒๕/๑๓/๑๖ (CD ROM)

๒๖ ขุ.ธ. ๒๕/๑๓/๑๖ (CD ROM)

๒๘ สํ.ข. ๑๗/๓๖๘/๒๓๔ (CD ROM)

๒๙ ขุ.จู ๓๐/๕๙๕/๒๖๑ (CD ROM)

๓๐ สํ.นิ. ๑๖/๒๓๒/๑๑๗ (CD ROM)

๓๑ ขุ.จู ๓๐/๑๘๑/๘๑ (CD ROM)

๓๓ สํ.ข. ๑๗/๘๘/๕๔ (หมายเหตุ: คำว่า ตทังคนิพพานหรือนิพพานชั่วคราวพบ เพียงประโยคเดียวในตทังคสูตร ๒๓/๒๕๔/๓๙๘(CD ROM) คือ “ดูกรอาวุโส พระผู้มีพระภาคตรัสว่า ตทังคนิพพาน ๆ ดังนี้ ฯลฯ”. การไม่มีเนื้อหาเช่นนี้ อาจเป็นเพราะว่ามีการสูญหายของบทความที่ขยายคำดังกล่าว. ในพจนานุกรมบาลี-ไทย ตทังค เป็นคำคุณศัพท์แปลว่า ชั่วคราว คำว่าตทังคนิพพานแปลว่านิพพานชั่วคราว. ในพจนานุกรมพุทธศาสตร์ ตทังคปหาน แปลว่าการละกิเลสชั่วคราว ตทังควิมุตติ แปลว่าการหลุดพ้นชั่วคราว)

๓๔ องฺ.ติก. ๒๐/๔๙๕/๒๐๒

๓๕ วินย. ๔/๑-๓/๑-๕; สํ.นิ. ๑๖/๑-๓, ๑๔๔/๑, ๗๘, ฯลฯ

๓๖ ที.สี. ๙/๕๐/๔๔ (CD ROM); สํ.ข. ๑๗/๘๘/๔๔

๓๘ ขุ.ธ. ๒๕/๒๑/๒๘ (CD ROM)

๓๙ วินย. ๔/๑๒–๑๔/๑๖–๑๘ (CD ROM และเป็นการสรุป)

๔๐ ม.มู. ๑๒/๙/๑๓ (CD ROM)

๔๒ องฺ.ทสก. ๒๔//๗/๑๑ (CD ROM)

๕๑ องฺ.นวก. ๒๓/๒๓๗,๒๕๑,๒๕๕/๔๒๕,๔๗๕,๔๗๖

๕๓ สํ.ม. ๑๙/๑๓๒๖/๓๙๕ (CD ROM)

๕๕ สํ.ม. ๑๙/๑๓๗๗/๔๐๙ (CD ROM)

๕๖ สํ.ม. ๑๙/๑๓๗๔/๔๐๘ (CD ROM)

๕๗ ที.ม. ๑๓๕/๑๔๔ (CD ROM)

๕๘ ที.ม. ๑๐/๒๗๓/๒๖๔ (CD ROM)

๗๐ - อนาถบิณฑิกะ เล่ม ๑ หน้า ๙๑ รังสี สุทนต์

๗๑ ที.ม. ๑๐/๑๓๕/๑๔๔ (CD ROM)

๗๓ อฺ.อฏฐก. ๒๓/๑๑๒/๑๗๙ (CD ROM)

๗๔ ขุ.อป. ๓๓.๑/๑๖๐/๒๑๗; ขุ.เถร ๒๖/๔๖๔/๔๐๒ (CD ROM)

ท่านไม่ควรประมาทอีกต่อไป กล่าวคือ ท่านควรดับกิเลสโดยการศึกษาอริยสัจ ๔ และฝึกปฏิบัติธรรมตามมรรคมีองค์ ๘ อย่างถูกต้อง ครบถ้วน และต่อเนื่องจนถึงที่สุด เพื่อเพิ่มพูนข้อมูลด้านสติปัญญาทางธรรมในความจำ แล้วใช้ข้อมูลดังกล่าว ทำการดับความคิดที่เป็นกิเลสและกองทุกข์ให้หมดไปอย่างต่อเนื่อง.

ขอถือโอกาสนี้ขอบพระคุณอาจารย์วิภา มีสวัสดิ์ สำนักพัฒนาคุณธรรม กระทรวงศึกษาธิการ และคุณนิภา จุละจาริตต์ ที่ได้กรุณาตรวจบทความทั้งหมด พร้อมทั้งสนับสนุนให้การเขียนและการจัดพิมพ์หนังสือเล่มนี้ให้ดำเนินไปได้ด้วยดีมาโดยตลอด.

ผู้เขียนคาดว่า คนในยุคปัจจุบันและอนาคตจะสามารถทำความเข้าใจและยอมรับอริยสัจ ๔ แบบปัจจุบันธรรมได้เป็นอย่างดี เพราะเป็นเรื่องจริงที่คนทั่วไปเข้าใจได้ นำไปปฏิบัติได้โดยง่ายในชีวิตประจำวัน เป็นผลให้สามารถละความชั่ว มุ่งทำความดีด้วยกาย วาจา ใจ พ้นจากความทุกข์ และจิตใจมีความบริสุทธิ์ผ่องใสหรือมีจิตใจที่ประเสริฐ ในทันทีที่ลงมือปฏิบัติธรรม.

ผู้เขียนจะพยายามเผยแพร่อริยสัจ ๔ แบบปัจจุบันธรรมไปจนถึงที่สุด. หากท่านประสงค์จะสนับสนุนให้ผู้เขียนเผยแพร่ธรรมในรูปแบบต่าง ๆ ขอได้โปรดพิจารณาโอนเงินเข้าบัญชีกองทุนเอกชัย จุละจาริตต์ บัญชีเงินฝากออมทรัพย์ เลขที่ ๑๓๐ - ๒ - ๐๗๔๑๒ – ๕ ธนาคารไทยพาณิชย์จำกัด(มหาชน) สาขาราชวัตร กทม. ๑๐๓๐๐ และโปรดแจ้งให้ผู้เขียนทราบด้วย เพื่อผู้เขียนจะได้รีบตอบรับและรีบดำเนินการตามเจตนาของท่านต่อไป. กองทุนนี้จะปิดบัญชีทันทีที่ผู้เขียนไม่สามารถปฏิบัติตามวัตถุประสงค์ดังกล่าวได้. ถ้าจะส่งเงินทางธนาณัติ โปรดสั่งจ่ายที่ ปณ.ดุสิต กทม. ๑๐๓๐๐.

ท่านที่ประสงค์จะซื้อหนังสือต่าง ๆ ของผู้เขียนในราคาทุน เพื่อช่วยกันเผยแพร่ โปรดติดต่อกับผู้เขียนโดยตรง หรือซื้อในวันที่ผู้เขียนบรรยาย หรือสั่งพิมพ์ที่โรงพิมพ์โดยไม่ต้องผ่านผู้เขียนก็ได้.

สำหรับเทปคำบรรยายเรื่อง อริยสัจ ๔ โดยผู้เขียนนั้น ขณะนี้มีวางจำหน่ายแล้ว ที่แผนกจำหน่ายหนังสือของสำนักงานมูลนิธิมหามกุฏราชวิทยาลัย เยื้องวัดบวรนิเวศวิหาร บางลำภู กทม.

ผู้เขียนได้รับความกรุณาจากบุคคลและหน่วยงานต่าง ๆ ให้ไปบรรยายธรรมอย่างง่าย ๆ สำหรับประชาชนในกทม.อยู่เสมอ.

การบรรยายของผู้เขียนเป็นการบรรยายกึ่งพูดคุยในเรื่องอริยสัจ ๔ เท่านั้น พร้อมทั้งฝึกปฏิบัติธรรมอย่างง่าย ๆ ในชีวิตประจำวันไปด้วย. ในการนี้ ผู้เขียนจะทำหน้าที่บรรยายนำ เพื่อปูพื้นฐานเสียก่อน แล้วจึงยกประเด็นสำคัญมาให้ท่านผู้ฟังช่วยกันคิดและพิจารณาอย่างเป็นขั้นตอน พร้อมทั้งฝึกตรวจสอบและพิสูจน์ผลของการปฏิบัติธรรม เพื่อให้เกิดปัญญาทางธรรมด้วยตนเอง ซึ่งจะทำให้ท่านเข้าใจและจดจำได้โดยง่าย.

ถ้าท่านจะเข้าฟังการบรรยาย ก็ควรเข้าฟังเรียงตามระดับ ไม่ควรข้ามระดับ เพราะจะทำให้ท่านสับสนในคำบรรยายได้ง่าย และอาจทำให้การบรรยายล่าช้าได้อีกด้วย.

ท่านที่สนใจกรุณาสอบถามจากผู้เขียนโดยตรง โดยโทรศัพท์มาที่หมายเลข ๐๒ - ๒๔๑ - ๐๘๓๗ เวลา ๑๘.๐๐ – ๒๐.๐๐ น. ทุกวันเสาร์ ของปี พ.ศ. ๒๕๔๕ - ๔๖ หรือดูรายการใน http://www. geocities.com/satipanya/index.html เข้ามาดูรายการบรรยายธรรมสำหรับประชาชน.