Mijn tante Jopie van 82 jaar woont al sinds haar geboorte dezelfde woning in de Amsterdamse Pijp. Tante heeft zich haar leven lang voor haar vader en moeder opgeofferd en is mede daardoor nooit aan de man gekomen.

Tante Jopie is regelmatig dingen kwijt. De sleutels van de deur naar de tuin bijvoorbeeld en de sleutel van een (ongebruikte) slaapkamer heeft ze ooit eens ergens neergelegd, maar ze kan zich met geen mogelijkheid de plek meer herinneren

Iedere keer als ik haar bezoek en ze is weer wat kwijt, houden we samen een uitgebreide speurtocht in haar kamers die met volle dozen en kasten zijn volgestouwd. Tante bewaart alles, alles, tot en met de huis-aan-huisbladen aan toe.

Mijn tante is er heilig van overtuigd dat in de slaapkamer waar ze de sleutel van kwijt is, haar moeder ligt te slapen. Maar mijn oma (tante is een zuster van mijn vader) is al meer dan 25 jaar geleden overleden en bijgezet in het familiegraf dat Tante nog steeds trouw bezoekt.

Ze begrijpt niet waarom haar moeder niet reageert als ze op de slaapkamerdeur klopt. Ze heeft verder het stellige idee dat "iemand" regelmatig het huis binnensluipt en dan alle sleutels meeneemt. En ze heeft nog veel meer schokkende waanideeen. Het zal duidelijk zijn dat mijn tante dementerende is.

Laatst was ik weer bij haar op bezoek en ik vroeg haar hoe het nu moest als ze er niet meer zou zijn. Waar zou ik het geld kunnen vinden om eventuele schuldeisers te betalen? Tante had geen idee. Ze heeft wel een rekening bij de Postbank, maar die spreekt ze nooit aan, omdat ze jarenlang al haar uitgaven heeft gedaan uit een waarschijnlijk goed gevulde en goed verstopte "oude sok" met geld. De binnenkomende nota's voor licht, gas, telefoon, water en huur worden automatisch van haar rekening afgeschreven en verdere lasten en uitgaven heeft ze niet, dus is ze zich er nauwelijks van bewust dat ze een postbankrekening heeft (waar wel maandelijks haar pensioen en AOW-uitkering op worden bijgeschreven - al 23 jaar lang!) Stapels ongeopende enveloppen met rekeningafschriften heb ik aangetroffen in een van haar kamers, in grote dozen en plastic boodschappentassen.

De "oude sok" is inmiddels kennelijk leeg want ze vroeg mij of ik honderd gulden van haar rekening wllde halen. Natuurlijk wilde ik dat en ik vroeg haar mij even haar blauwe giromaatpas te geven, dan ging ik wel even naar de dichtstbijzijnde pinautomaat voor haar. Maar Tante vroeg: "Wat voor pas?" en toen ik uitlegde wat ik bedoelde, zei ze dat ze nog nooit zo'n ding had gezien.

Toen we echter een hernieuwde speurtocht naar de vermiste sleutels ondernamen en ik een onopvallend laadje in haar dressoir opende, zag ik daar een donkerblauw Giropas-etuitje liggen met daarin een blauwe Giromaatpas, geldig tot maart 2002. Hoera! Maar nu nog de bijbehorende pincode. "Wat voor een code?" vroeg tante.

Op dat moment werd er aangebeld. Het was een oude vriendin van tante, die zich herinnerde dat tante jaren geleden eens haar pincode achterop het schilderij van haar overleden zuster had genoteerd. Dus we haalden het portret van de muur in de woonkamer en bekeken de kartonnen achterkant. Niets te zien. "Nou, dan was ik zeker wel van plan dat nummer daar op te schrijven, maar ben ik vervolgens vergeten het ook te doen", reageerde Tante. Van blauwe girobetaalkaarten had Tante ook nog nooit gehoord en het zoeken daarnaar in al haar overal verspreide paperassen zou zoeken naar de legendarische speld in de wintervoorraad gedroogd gras zijn geweest.

Ik vroeg tante of ze het goed vond dat ik haar giromaatpas meenam naar huis om de volgende dag eens met de Postbank te bellen hoe het nu verder moest met die pas en de verdwenen pincode. Ze vond het goed.

's Avonds belde ik haar nog eens op, maar ze bleek zich helemaal niets meer te herinneren van wat we de middag daarvoor allemaal hadden besproken over het pinpas-gebeuren. "Wat moet jij trouwens met mijn pinpas?" vroeg ze. Daarbij noemde ze niet mijn naam maar de naam van een van haar broers die ook al jaren geleden het tijdelijke met het eeuwige verwisselde.

Ik legde haar nog eens uit dat ik geld voor haar zou pinnen maar dat dat niet kon omdat ik geen pincode van haar had. Ook de achterkant van het portret van haar zuster passeerde weer de revu. "Zal ik nog eens kijken?" vroeg ze. Maar omdat ze uit haar eigen slaapkamer belde, zou ze daarvoor weer helemaal naar de woonkamer moeten strompelen (had ik al verteld dat tante heel erge last van haar heup heeft?). "Maar hier in de slaapkamer hangt OOK een portret van mijn zuster", zei ze toen. Enfin, ze ging kijken en jawel hoor! Ze dicteerde mij het viercijferige nummer dat ze achterop had gevonden, dat ik ijverig op een papiertje krabbelde. "Is dat wat je zoekt?" vroeg Tante. "Laten we hopen van wel", antwoordde ik.

De volgende dag naar de dichtstbijzijnde pinautomaat. Pasje in de gleuf, pincode ingetoetst en ….. "Pas is niet geschikt voor geldautomaten. Belt u de Postbank" verscheen op het scherm.

Dat heb ik vervolgens gedaan. De Postbank-medewerkster vertelde me dat de giromaatpas die bij het door mij genoemde rekeningnummer hoorde ten eerste al heel oud was (geen chip erin en geen Maestro, Cirrus, Chipper en andere logo's er op) en verder dat er nooit een nieuwe pas was uitgereikt omdat de oude pas nooit was gebruikt. En een "slaappas" wordt op zeker moment een ongeldige pas, vertelde ze..

OK, wat doen we eraan? vroeg ik. Nou heel simpel. Tante hoefde alleen maar het nummer te draaien dat ik ook had gedraaid en dan zeggen dat ze een nieuwe pas wilde aanvragen. En dan kwam alles fijn in orde. "Goh, dank u wel juffrouw. Ze hoeft er dus de deur niet voor uit?" "Nee hoor, het kan allemaal telefonisch worden geregeld. Niks geen aanvraagformulieren."

Ik belde tante meteen met het heuglijke nieuws. Ze begreep er echter weinig van. Dus ik gaf haar instructies gewoon telefoonnummer 020-5611611 te bellen. Ze zou dan een elektronische stem horen met de tekst "Kies 1 voor dit", "Kies 2 voor zus" en "Kies 3 voor zo". Maar, zo zei ik, negeer die stem maar en druk gewoon op het knopje "2" op je toestel als je die stem hoort."

Ze beloofde het te zullen doen.

Een paar minuten later belde tante terug. "En?" vroeg ik, "is het allemaal gelukt?" "Nou nee", zei tante, "er zitten geen drukknopjes op mijn toestel…." Oh shit, dat was waar ook. Tante wilde indertijd per se haar oude zwarte bakelieten telefoon met kiesschijf houden (net zo als ze per se kolen wilde blijven stoken - wat ze ook daadwerkelijk deed tot er nergens in Amsterdam anthraciet meer te koop was en ze tijdens een koude winter wel genoodzaakt was vreemde mannen in haar woning toe te laten om gasleidingen te installeren).

Dus heb ik de Postbank maar weer gebeld. Natuurlijk kreeg ik ditmaal een heel andere medewerker aan de lijn aan wie ik het hele verhaal nog een keer moest vertellen, met de aanvulling dat tante helaas geen druktoetstelefoon had, dus ook geen "2" kon intoetsen en dus zelf geen nieuwe pas kon aanvragen. . "Ook daar heeft de Postbank een oplossing voor", sprak de man, "wij bellen uw tante dan zelf wel even. Geeft u mij haar nummer maar."

En zo is alles toch nog goed gekomen. Tante krijgt per post een nieuwe giromaatpas toegestuurd en kan daarna op het postkantoor haar pincode afhalen. Daarvoor moet ze zich wel even legitimeren. Helaas is haar paspoort (dat ik toevallig in een laadje tegenkwam) alweer 14 jaar verlopen….