ประวัติแห่งอนุพุทธ ๘๐ พระองค์
คณะตรีมิตร และ คณาจาริโย
เหตุการณ์หลังบวช
เมื่อบวชเข้ามาในพระพุทธศาสนาแล้ว
ภิกษุทั้งหลายมักเรียกท่านว่า มหาจุนทะ ถึงแม้เรื่องราวของท่านที่มีมาในปกรณ์นั้น ๆ โดยมากใช้คำว่า อายสฺมา มหาจุนฺโท แปลว่า ท่านมหาจุนทะ
แต่ที่เรียกว่า จุนทสมณุทเทศ ก็มี
ท่านเป็นน้องชายของท่านพระสารีบุตร และได้เป็นพุทธอุปัฏฐากองค์หนึ่ง
เมื่อครั้งพระบรมศาสดาเสด็จไปปรินิพพานที่กรุงกุสินารา
ท่านก็เป็นอุปัฏฐากติดตามเสด็จไปด้วย เรื่องราวของท่านมีปรากฏในปกรณ์หลายแห่ง เมื่อพิจารณาตามเรื่องราวของท่านแล้ว
สันนิษฐานได้ว่าคงเป็นพระธรรมกถึกองค์หนึ่ง เช่นสัลเลขสูตร ในมัชฌิมนิกายหน้า ๖๖
ความย่อว่า เมื่อพระบรมศาสดาประทับอยู่ในพระเชตวันมหาวิหาร ในพระนครสาวัตถี
ท่านเข้าไปกราบทูลถามถึงทิฐิที่ประกอบด้วยคำของตน และถ้อยคำโลกว่าภิกษุจะพึงทำอย่างไรดี
จึงจะละทิฐิเหล่านั้นได้เด็ดขาด พระบรมศาสดาทรงแสดงวิธีขัดเกลากิเลสให้ท่านฟังโดยอเนกปริยาย
ท่านพระมหาจุนทะมีความปลาบปลื้มใจอนุโมทนารับภาษิตของพระองค์
เรื่องที่ท่านให้โอวาทแก่ภิกษุโดยตรงก็มี เช่นมาในฉักกนิบาตอังคุตตรนิกายหน้า ๒๑
โดยความก็คือ สั่งสอนไม่ให้ภิกษุถือพวกถือเหล่ากัน
ยกภิกษุสองพวกนี้ขึ้นเป็นตัวอย่าง คือพวกภิกษุผู้เรียนคันถธุระฝ่ายหนึ่ง
พวกภิกษุผู้เรียนวิปัสสนาธุระฝ่ายหนึ่ง ตามปกติธรรมดาภิกษุย่อมจะสรรเสริญแต่ฝ่ายข้างตน
ติเตียนอีกฝ่ายหนึ่ง ท่านสอนไม่ให้ทำเช่นนั้น สอนให้สำเหนียกศึกษาว่าตนจะเป็นฝักฝ่ายไหนก็ตาม
พึงให้พอใจในอีกฝ่ายหนึ่งสรรเสริญคุณความดีของกันและกันทั้งสองฝ่ายฯ
ท่านพระมหาจุนทะนั้น เมื่อครั้งพระสารีบุตรเถระผู้พี่ชายไปนิพพานที่บ้านเดิม
เพื่อโปรดมารดา ท่านได้ติดตามไปด้วย
และได้รวบรวมบาตรและจีวรพร้อมทั้งอัฐิธาตุของท่านพระสารีบุตรนำมาถวายพระบรมศาสดาด้วย
เมื่อดำรงชนมายุสังขารอยู่โดยสมควรแก่กาลแล้ว ก็ดับขันธปรินิพพานฯ