พระมหาบุรุษได้เสด็จลุกจากที่ประทับ ทรงถือถาดข้าวมธุปายาส
เสด็จไปยังฝั่งแม่น้ำเนรัญชรา ประทับบ่ายพระพักตร์สู่บุรพาทิศ
ทรงปั้นข้าวนั้นเป็นปั้นๆ นับได้ ๔๙ ปั้น เสวยจนหมด
แล้วทรงถือถาดลงไปสู่แม่น้ำนั้น ทรงอธิษฐานเสี่ยงพระบารมีว่า ...
ถ้าอาตมาจะได้ตรัสแก่พระปรมาภิเษกสัมโพธิญาณแล้ว
ขอให้ถาดนี้จงลอยทวนกระแสน้ำขึ้นไป
แล้วทรงลอยถาดทองนั้น สู่แม่น้ำเนรัญชรา
ขณะนั้น อานุภาพพระบารมีของพระองค์ซึ่งบำเพ็ญมาบริบูรณ์ดีแล้ว
ได้แสดงให้เห็นอัศจรรย์ ถาดทองนั้นลอยทวนกระแสน้ำขึ้นไป ๑ เส้น
แล้วก็จมลงตรงนาคภพพิมานแห่งพญากาฬนาคราช
พระองค์ทรงโสมนัสและแน่พระทัยว่าจะได้ตรัสรู้
เป็นพระสัพพัญญูสัมพุทธเจ้า โดยหาความสงสัยมิได้