Βασίλης Παπακωνσταντίνου:
"Πρέπει να φοβόμαστε...."

"Λίνα, Λίνα μην λυπάσαι. Λίνα, Λίνα μην φοβάσαι. Λίνα, Λίνα πώς κοιμάσαι, μόνη σου πανάθεμά σε..." Τον θυμάστε τον Άσιμο;
"Ρε μπαγάσα, περνάς καλά εκεί πάνω. Μιάν ανάσα, γυρεύω για να γιάνω.." Είναι δυνατόν να τον ξεχάσει κανείς;
"Πές μου ένα ψέμα ν' αποκοιμηθώ" μας ψιθυρίζει ακόμα από τους ουρανούς και ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου μας το μεταφέρει σαν μουσική ανάσα στον τελευταίο του δίσκο. Λιγάκι πιο τρυφερός αυτή τη φορά. Ακόμα πιο ερωτικός, μελωδικός και το πικρό και σκληρό κουκούτσι του, κατά βάθος, εν τέλει ελπιδοφόρος.
Είναι και η Νικολέτα χωρίς ούτε ένα δόντι και την Ελένη στο σπίτι.... Είναι και οι νέοι δημιουργοί που τον τροφοδοτούν με νέο αίμα, εφόσον κι εκείνος με τη σειρά του τους απλώνει το χέρι...

-"Φοβάμαι όλα αυτά που θα γίνουν για μένα, χωρίς εμένα". Έγιναν Βασίλη; Τότε ακόμα που όλοι νομίζαμε ότι παίζουμε ρόλο στα πράγματα. Ότι η φωνή μας ακούγεται.
-Το τραγούδι τελικά αποδείχτηκε προφητικό. Αποκαλούσε την αυταπάτη μας αυταπάτη. Κακά τα ψέματα, κάτω από το συγκεκριμένο μοντέλο ζωής, πρέπει πράγματι να συνεχίσουμε να φοβόμαστε για όλα αυτά που θα γίνουν με μάς, χωρίς εμάς. Η εξουσία έχει μαζευτεί σε ελάχιστα κέντρα αποφάσεων και άλλοι αποφασίζουν για τις τύχες μας χωρίς καμία δική μας συμμετοχή. Εμείς μαθαίνουμε το μέλλον από τις τηλεοράσεις. Και με διαφημίσεις ενδιάμεσα βεβαίως.
-Και τώρα; "Πές μου ένα ψέμα ν 'αποκοιμηθώ", όπως το ξύδι-γλυκάδι;
-Ναι, μια επίκληση στην ουτοπία και το όνειρο. Τουλάχιστον πές μου ένα ψέμα, γιατί οποιαδήποτε αλήθεια θα με κάνει να ξαγρυπνήσω. Αλλά αυτό το ψέμα είναι η ελπίδα. Ότι μπορεί δηλαδή τα πράγματα κάποια στιγμή ν' αλλάξουν.
-Τι σημαίνει ο Νικόλας Άσιμος για τη δική σου ζωή και τι για τη ζωή μας;
-Γνωριστήκαμε όταν εκείνος τραγουδούσε στο "Σούσουρο" κι εγώ στον πάνω όροφο στην "Αρχόντισσα". Με τη δική μου μεσολάβηση έκανε τον πρώτο του δίσκο "Ο Ξαναπές". Εκεί με χρησιμοποίησε στα φωνητικά και τραγούδησα και ένα τραγούδι τη "Σπαγγετερία". Στον ίδιο δίσκο μάλιστα είχε τραγουδήσει και η Χαρούλα Αλεξίου το περίφημο "Παπάκι". Κατόπιν κάναμε τα "Χαιρετίσματα", όπου τα μισά τραγούδια ήταν δικά του.
Στη συνέχεια πήγε στο μακρινό μέλλον, όπως έλεγε και ο ίδιος και μας άφησε εδώ εμάς με τα τραγούδια του. Πάλι με τη βοήθεια κάποιων φίλων και τη δική μου επιμέλεια κυκλοφόρησε ο δίσκος "Το φανάρι το Διογένη". Αλλά μου άφησε ένα πολύ μεγάλο φορτίο με το σημείωμά του το τελευταίο: "Στον Βασίλη αφήνω τις ταινίες που είναι στο ράφι για να δει αν μπορεί στο μέλλον να κάνει τίποτα".
Για μένα υπήρξε και ένα καταπληκτικός τραγουδιστής ο Νικόλας ο Άσιμος. Η φωνή του κουβαλάει έναν ολόκληρο κόσμο. Αλλά οι ηχογραφήσεις του δεν ήταν καλές. Θα προσπαθήσουμε όλο αυτό το υλικό να το καθαρίσουμε. Πάνω από 80,100 τραγούδια. Για να φτάσουν τελικά όπως αυτός ήθελε, στις καρδιές του κόσμου.
-"Μπαγάσας", "Λίνα", "Είσαι παιδί ωραίο", Καυσαεριώδεις θυμιάσεις".... Κι ανάμεσα σ' όλα αυτά το "Ουλαλούμ" του Σκαρίμπα. Κι όμως, όταν εκείνος ζούσε, όταν τα 'λεγε τότε και αγνοημένος ήταν και για κάποιους φάνταζε γραφικός. Γιατί;
-Γραφικός ξέρεις γιατί. Ό,τι δεν μπορεί να πολεμήσει το σύστημα, βρίσκει χιλιάδες τρόπους για να αφαιρέσει την αξία του. Ένας τέτοιος τρόπος ήταν να περιθωριοποιηθεί ο Νικόλας και να μοιάζει γραφικός. Δεν ήταν καθόλου γραφικός.
Ο Νικόλας ήταν ο μεγαλύτερος φιλόσοφος της εποχής μας.
-Βασίλη, δεν φοβάσαι να τραγουδάς πράγματα πικρά σε μια εποχή που θέλει να είναι στα.... χάι της;
-Απ' τη μεριά μου πάντα αυτό έκανα. Διάλεγα εκείνα τα τραγούδια που αποκάλυπταν την επικάλυψη της εποχής. Αυτή η επιδερμικότητα είναι πολύ καλά καλυμμένη, ξέρεις. Είναι όπως έλεγε και ο Νικόλας, σε σελοφάν όλα προτεινόμενα. Πολύ όμορφα πακεταρισμένα. Αλλά αντί για οτιδήποτε άλλο είδος πνευματικής τροφής, περιέχουν σκουλήκια. Μονάχα το περιτύλιγμα είναι φανταχτερό.
-Και όλα σερβιρισμένα με το χαμόγελο: "Χαμογελάτε, κάνει καλό στην υγεία και την οικονομία".
-Ακριβώς:. Το χαμόγελο το κάναμε σύνθημα! Φαντάζεσαι εσύ μια νοικοκυρά, η οποία δεν παίρνει ανάσα από το πρωί με τις δουλείες και τις ευθύνες, να χοροπηδά απ' τη χαρά της για την τέλεια σκούπα; Αλλά αυτό είναι το μοντέλο. Κι αυτό το μοντέλο πρέπει να υπάρχει, γιατί συμβάλει στην δημιουργία καινούργιων, επίπλαστων αναγκών. Χωρίς αυτές, σε πείθουν, δεν είσαι ποτέ ευτυχισμένος και ευχαριστημένος. Γι 'αυτό στις μέρες μας θησαυρίζουν οι ψυχίατροι. Γιατί η χαρά και η διασκέδαση είναι τελείως επιδερμική, αλλά κρατάει όσο κρατάει ένας καφές που λεει και ο Αλκαίος. Από κάτω όμως, σκάβει το σαράκι της απομάκρυνσης του ανθρώπου από τον άνθρωπο κι από τον ίδιο του τον εαυτό ακόμα. Κατ' επέκταση, από τη ίδια του τη φύση.
-Τι είναι εκείνο που εξακολουθεί ακόμα να σώζει τα προσχήματα στο σύγχρονο Ελληνικό τραγούδι;
-Οι αυθεντικοί. Εκείνοι που λαμβάνουν μέρος στα μουσικά πράγματα από μια βαθιά ανάγκη, από ανάγκη να εκφραστούν, Κι όχι από ανάγκη να καλύψουν διάφορες μικρότητες, όπως οικονομική αποκατάσταση ή το χειρότερο τη ματαιοδοξία. Βλέπεις ότι έχουν δημιουργηθεί πια τομείς τέχνης όπου η τέχνη αυτή καθαυτή δεν υφίσταται! Δεν μπορώ να καταλάβω πια είναι η καλλιτεχνική αξία ενός που ούτε ηθοποιός είναι, ούτε δημοσιογράφος και δεν γνωρίζω τι ακριβώς είναι μέσα στα κανάλια. Να γίνονται φτιαγμένα σταρ και ένα μοντέλο να απασχολεί τόσο πολύ την κοινή γνώμη.
Βλέπεις όμως ότι θέλουν τον κόσμο σαν προβατοποιείο που έλεγε και ο Νικόλας, για να υπάρχουν μοντέλα. Τα μοντέλα και οι επιτήδειοι.
-Υπάρχουν ακόμα ασυμβίβαστοι στη μουσική; Οι νέοι δημιουργοί πια τύχη μπορούν να έχουν;
-Πιστεύω σαφώς ότι οι αυθεντικοί είναι αρκετοί. Αλλά θα πρέπει να μην απογοητευτούν εύκολα και να επιμείνουν. Μπορεί να μην τους ανακαλύψουν αμέσως, αλλά να μην χάνουν το κουράγιο τους. Γιατί, κακά είναι τα ψέματα, κανείς δεν κάνει έργο μονάχα για τον εαυτό του. Ακόμα και σε μια κωμωδία στον κινηματογράφο, στο επίμαχο σημείο θα σκουντήσεις τον διπλανό σου για να γελάσετε.
-Το να περνάει η άποψη ενός ήδη φτασμένου δημιουργού, το καταλαβαίνω. Αλλά για κάποιον που μόλις ξεκινά;
-Οι εταιρίες δεν διαθέτουν τόσο εξελιγμένη ιδεολογία μην ξεχνάς ότι ο Τσε Γκεβάρα έγινε μπλουζάκι. Δεν τους ενόχλησε το τι κουβαλά ο Τσε από πίσω του, ήθελαν να πουλήσουν τα μπλουζάκια τους. Βλέπεις, ότι ακόμα μετά τη μεταπολίτευση, ο μεγαλύτερος εμπορικός σταρ ήταν ο Θεοδωράκης!
Αν λοιπόν αυτός ο νέος δημιουργός είχε αισθητικά καταρχήν σημαντικό έργο, ακόμα και αν αυτό καταφέρετε εναντίον των εταιριών, οι εταιρίες δεν έχουν κανένα πρόβλημα. Αφού έχει αισθητική, θα πουλήσει.
-Θέλεις να πεις ότι επ' ουδενί ένα ταλέντο πάει χαμένο;
-Ο χρόνος είναι εκείνος που κάνει το διαχωρισμό και ξεχωρίζει το αυθεντικό από το επιτηδευμένο. Ακούμε καθημερινά τραγούδια με ημερομηνία λήξης. Όσο μεγάλες επιτυχίες κι αν γίνονται. Ταξιδεύουν μέσα στο χρόνο μονάχα τα αυθεντικά.
-Οι άνθρωποι όμως είναι σε θέση τελικά να τα ξεχωρίσουν;
-Εξαρτάται τι προτεραιότητα  δίνουν στην επιδερμικότητα, στη διασκέδαση της στιγμής. Αλλά όταν ξυπνήσουν την άλλη μέρα, αυτή η διασκέδαση δεν τους άφησε τίποτα.
Το αυθεντικό θα αναζητήσουν για να καλυφθούν συναισθηματικά και για να πάρουν κουράγιο.
-Από το Ζαμπετα στον Άσιμο: μακρύς ή απολύτως συγγενικός ο δρόμος;
-Ο Ζαμπέτας ήταν οικείος γιατί ήταν απλός και αυθεντικός. Τις μελωδίες του λες και τις ήξερες από παλιά. Ο Νικόλας από την άλλη, έχει προσφέρει θέση, άποψη, μήνυμα, την ίδια του τη ζωή στον κόσμο. Αλλά και οι δύο έχουν δώσει την τέχνη τους, την αλήθεια τους και την αισθητική τους.
Το "Μάλιστα Κύριε" του Ζαμπέτα το τραγούδησα σ' αυτόν το δίσκο όπως το άκουγα μέσα από τη δική μου τραγουδιστική διάσταση. Και όσοι φίλοι το άκουσαν, συγκινήθηκαν. Ξέρεις γιατί; Γιατί ήμουν εγώ συγκινημένος όταν το τραγουδούσα.
-Άρα πίστη στον εαυτό μας λοιπόν και όχι στην εικόνα μας.
-Πίστη στον εαυτό μας, αναζήτηση του εαυτού μας, αγάπη με τον εαυτό μας...... Έτσι είναι, τα δύο άκρα. Που σημαίνει πλήρης ενασχόληση μ' αυτό που μας απασχολεί. Κατανόηση αυτού που μας απασχολεί. Και εν πάση περίπτωση, αδιέξοδο, γιατί όχι; Το αδιέξοδο είναι εκείνο που μας οδηγεί στην τέχνη.
-Και ο έρωτας; Ο τελευταίος δίσκος είναι αρκετά ερωτικός. Στην εποχή μας την απολύτως αντιερωτική!
-Υπάρχει μέσα ένα τραγούδι που λέει: "Ευτυχώς που υπάρχει ο έρωτας, ευτυχώς που υπάρχουν πουτάνες".
-Καταφύγιο λοιπόν ο έρωτας; Η μοναδική μας πια επανάσταση; Οπισθοχώρηση, ανασφάλεια ή σωτηρία;
-Ούτε το ένα, ούτε το άλλο. Απλώς ένα κύτταρο, ζωντανό ευτυχώς, για να βρούμε κατά τα άλλα που είναι, σε ημιθανή κατάσταση πια.
-Ένα παιδί τι είναι Βασίλη;
-Ένα παιδί είναι η ελπίδα. Είναι το όνειρο και η ουτοπία. Γι' αυτό σου έλεγα και στην αρχή "Πές μου ένα ψέμα ν' αποκοιμηθώ". Πές μου ότι υπάρχει τρόπος δηλαδή να ζήσω. Αυτό όλο μπορεί να μοιάζει απαισιόδοξο, αλλά είναι πέρα για πέρα αισιόδοξο. Το ότι έχει τελικά κάποιος το κουράγιο να ζητήσει ψέμα, σημαίνει ότι θέλει να ζήσει. Ζητάει το όνειρο.
-Ένα παιδί αλλάζει τη ζωή ενός ανθρώπου; Μιάς γυναίκας την αλλάζει, αλλά ενός άντρα;
-Σαφώς την αλλάζει! Και εάν η ζωή ενός άντρα ήταν ήδη τρυφερή κι ανήσυχη, ένα παιδί τα μεγαλώνει αυτά τα συναισθήματα.
-Τώρα φοβάσαι δηλαδή περισσότερο Βασίλη;
-Μ' έχει γεμίσει με αισιοδοξία.. Είναι σημαντικό να βλέπεις το παιδικό γέλιο. Και το πουλάκι μου δεν έχει και δοντάκια και είναι τόσο....
-Πόσο είναι;
-Η Νικολέτα είναι εφτά μηνών
Μαζί της ξαναμαθαίνω τα σημαντικά. Γιατί αυτό το παιδί δεν έχει δει διαφημίσεις, δεν έχει δει πολέμους, δεν έχει πιεί με καλαμάκι το αίμα των δελτίων ειδήσεων. Βλέπεις στα μάτια του τις αγωνίες που είναι πανανθρώπινες, είναι θεϊκή η μορφή του. Τι να σου πω τώρα, το ότι μένω ώρες ατέλειωτες κοιτώντας την Ελένη και τη Νικολέτα να κοιμούνται; Πρέπει να 'ρχονται τα παιδιά. Γιατί έτσι προχωράει η ιστορία. Αυτά τα παιδιά θα αλλάξουνε τον κόσμο. Θα το προσπαθήσουν τουλάχιστον. Και πρέπει να τους προσφέρουμε τη δυνατότητα ν' αναζητήσουν οράματα. Τα δικά τους οράματα, όχι τα δικά μας παλιά και φθαρμένα.
-Η ευαισθησία είναι τελικά δύναμη ή αδυναμία;
-Μονάχα λόγω της ευαισθησίας υπάρχουμε στη ζωή.

Η συνέντευξη δόθηκε από τον Βασίλη στο περιοδικό "Δίφωνο"