VROEGE STRAALJAGERS

terug naar homepage terug naar modellen

In Engeland en Duitsland werd in de jaren dertig, min of meer onafhankelijk van elkaar, door enkele wetenschappers gewerkt aan de ontwikkeling van de straalmotor. Beiden werden geteisterd door ongeïntereseerde overheid, en de Duitse Pabst von Ohain lag aan het begin van de oorlog slechts weinig voor op de Engelse Frank Whittle. Tegen het einde van de oorlog hadden de Duitse ingenieurs een forse voorsprong, met een verbazend aantal verschillende straalvliegtuigen. Hun grootste probleem was brandstofgebrek en gebrek aan bepaalde materialen. Na de oorlog waren de geallieerden er dan ook snel bij om al deze kennis over te nemen. En zo kon het gebeuren dat jaren later, tijdens het Koreaanse conflict, afstammelingen van een enkel Duits prototype aan weerszijden het strijdperk betraden...

De Heinkel He 178 V1, het eerste echte straalvliegtuig dat opsteeg. Op internet is opmerkelijk weinig te vinden over dit toestel. Het origineel werd verwoest tijdens een bombardement op Berlijn, en er zijn blijkbaar maar een paar foto' die telkens weer overal opduiken. Het V1 in de naam heeft overigens niets te maken met de V-1 vliegende bom. Hier betekent het 'Versuchs Flugzeug 1' De kit is een  1:48 Condor kit, een zogenaamde 'limited run' kit. Dit betekent doorgaans niet veel goeds; 'limited run' betekend dat een kleine firma een beperkte oplage maakt. Zo' kleine firma heeft niet de technische mogelijkheden van grote firma's, het gietwerk gebeurd bijvoorbeeld met lage druk en zachter plastic, waardoor er minder scherpe en nauwkeurige vormen uit de mal komen. En doorgaans is de pasvorm ook niet helemaal geweldig... Aan de andere kant, deze kit kwam wel met een fretje foto-ets onderdelen, en dat deed het model wel goed. Het onderstel gaf nogal wat problemen, en hoewel ik de zaak nu wel volgens de bouwbeschrijving gebouwd heb, klopt het niet (de poten van het landingsgestel zouden IN de romp aan een horizontale balk moeten zitten, niet erbuiten). EN ik heb voor een 'verkeerd' kleurenschema geklozen om het model wat mooier te maken (deze beschildering hoort bij de V2 die een intrekbaar landingsgestel had, de V1 was alleen met grondverf geschilderd, RLM 02, zonder vlakken blank metaal). Al met al ben ik niet echt tevreden over dit model, maar het is het enige model dat in deze schaal verkrijgbaar is. En in een verzameling 'vroege straaljagers' kan dit toestel toch moeilijk ontbreken...

De Heinkel He 280 V3. Na het eerste succes met de He 178 ging Heinkel verder om een echt straal aangedreven gevechtstoestel te bouwen. Dit werd uiteindelijk de He 280. In een schijngevecht met een Focke Wulf Fw 190 (op dat moment de meest geavanceerde zuigermotor jager) toonde de He 280 aan dat straaljagers echt beter waren dan propellor vliegtuigen. Uiteindelijk werd dit toestel de directe concurent van de Me 262, die uiteindelijk voor massaproductie werd gekozen. Hoewel op punten verschillend, deden deze twee toestellen weinig voor elkaar onder. De kit is een 1:48 Eduard kit. Over het algemeen was de kit prima te bouwen, er zat zelfs een gewichtje bij dat moest voorkomen dat het toestel achterover zou kiepen. Alleen de geopende cockpitkap gaf problemen; hij was net te smal om goed over de romp te schuiven. Een poging om dat op te lossen met een haarföhn werd de plastic kap fataal. Gelukkig was er nog een 2e, gesloten cockpitkap. Wel jammer van de fraaie details in de cockpit...

Messerschmitt Me 262 A-1A. Voor ik aan mijn huidige modelbouwgekte begon, was dit de enige straaljager uit de 2e wereldoorlog die ik kende. Ik dacht dat de Engelse Gloster Meteor van later datum was (hetgeen niet klopt; ook die vloog in het laatste oorlogsjaar, maar alleen boven Engeland). De eerste vlucht met straalmotor was in 1941. Hoewel de motoren uiterst onbetrouwbaar waren (voornamelijk door een gebrek aan nikkel en chroom grondstoffen) was dit toestel in ontwerp zijn tijd vooruit met zijn stroomlijn, naar achter gebogen vleugels en onder de vleugels opgehangen motoren. Dit is een 1:48 Italeri kit, die redelijk goed in elkaar ging met slechts kleine problemen. Toen ik eenmaal besloten had dat het wapenruim dicht bleef (deze kit komt met 4 machinegeweren en een mogelijkheid om het wapenruim open te zetten) was er ook meteen genoeg plaats voor lood om het toestel uit te balanceren. Hoewel de Me 262 een van de mooiste vliegtuigen is die ik ken, ben ik niet helemaal gelukkig met dit model. Het is moeilijk om aan te geven wat me niet bevalt, maar ik denk dat het de camouflage is. Ik ga de Tamiya kit van de Me 262 ook nog wel eens bouwen, met detailsets, in de fabrieks klare -blankmetaal met grondverf en plamuur- uitvoering.

Dit is de Gloster Meteor Mark I, de 2e volledig operationele straaljager ter wereld. Het eerste prototype vloog in 1943, maar de Mark 1 werd operationeel rond dezelfde tijd als de Me 262. De twee toestellen zijn elkaar nooit in de lucht tegengekomen, om veiligheidsredenen werd de Gloster Meteor alleen boven Engeland ingezet. Het toestel was behoorlijk effectief tegen V-1 vliegende bommen. Dit was een 1:48 Tamiya kit. Ik kocht een versie met de V-1 vliegende bom en kwam er pas tijdens de bouw achter dat Tamiya ook een kit leverder met decals voor een prototype. Een E-mailtje naar Tamiya Nederland leverde een kleine afschrijving op mijn rekening op, en de juiste decals voor een prototype. Mijn dank! De kit zelf was bijna een anticlimax om te bouwen; te eenvoudig! Alles past perfect, sluit naadloos aan, en als ik niet op het drogen van de verf had moeten wachten zou dit model op één middag in elkaar zitten. Zelfs het juiste neusgewicht zat erbij. De camouflage is niet juist, maar wel in overeenstemming met een prototype dat nu in een Engels museum staat. En wat goed genoeg is voor een Engels museum, is goed genoeg voor mij.

Hier de Heinkel He 162, de 'Volksjäger'. Dit is wel een van de meest vreemde straaljagers die ik ken, en tot 2 jaar geleden had ik er nog nooit van gehaard. Ondanks de wat vreemde vleugels, de ouderwetse dubbele staart en de idiote motorplaatsing is de vorm en het ontwerp opmerkelijk modern. Het ontwerp is in recordtijd operationeel gemaakt (3 maanden van ontwerpopdraqcht tot vliegend prototype), maar gebrek aan brandstof en ervaren piloten maken het onzeker dat dit toestel ooit in strijd is ingezet. Het vliegtuig zou oorspronkelijk gevlogen worden door hitlerjeugd, maar vroeg toch dringend om ervaren piloten. Dit is 1:48 is van Dragon, en over het geheel genomen is het wel een aangename kit. Het model heeft de mogelijkheid om een straalmotor te laten zien of niet, en komt ook met een alternatieve staart die als opvolger van deze versie gepland was. En er zitten een aantal foto-ets onderdelen bij, ook niet verkeerd. De bouw was een gemengde ervaring. Er zijn wat problemen met de pasvorm, met name bij de vleugels en in het landingsgestel. De foto-ets delen bleken van staal te zijn, en daardoor bijna onbruikbaar. In het ruim van het hoofdlandingsgestel zit een enorme berg (slecht passend) detail, waar bijna  niets meer van te zien als de zaak eenmaal in elkaar zit. En het was nogal moeilijk om uit te zoeken hoeveel lood er nodig was om het toestel niet achterover te laten kiepen (al is er wel een handige opening aan de onderkant die pas vlak voor het schilderen dicht moet; ideaal om nog wat extra lood naar binnen te werken). Aan de andere kant, de motor was mooi en nodigde vriendelijk uit om nog wat extra details aan te brengen, zoals buizen en bedrading (door mij met soldeertin en vislijn gemaakt). De cockpit is schitterend, en de cokpitkap kan zowel open als dicht, en hoeft zelf niet vastgezet te worden in een van die posities.

En nog een Messerschmitt Me 262 A-1A. Deze blank metalen versie met plamuur en grondverfstrepen is het toestel met werknummer 111711. Dit toestel werd door de Duitse piloot Hans Fay regelrecht vanuit de fabriek naar de geallieerden gevlogen omdat Fay vond dat zijn oorlog wel lang genoeg geduurd had. Nadat de geallieerden waren uitgefeest werd het toestel naar de V.S. overgebracht voor testen.  Dit is een 1:48 Tamiya kit met twee detailsets. Czech Masters Kits 4114 leverde flaps, slats, ailerons, een radioset en wat cockpitdetails, en Czech Masters Kits 4115 leverde een opengewerkte motor. In zekerte zin was dit Een Brug Te Ver voor mijn modelbouwvaardigheden. De resin onderdelen waren vaak te dun en te kwetsbaar om goed te verwerken. Met name de slats aan de voorkant van de vleugel zijn tegelijk te petieterig om goed mee te werken, en tegelijk nog te lomp voor het model. Achteraf gezien had ik kunnen volstaan met de Flaps achter de vleugel, de radioset en een paar cockpitonderdelen, de rest was gewoon te hoog gegrepen voor mij. De motor kit was wel fraai, maar leed ook onder onhandig dunnen en kwetsbare onderdelen, en sommige onderdelen waren nauwelijks van hun gietblokken te verwijderen. Omdat de Jumo 004 motor in feite alleen aan de voorkant veel detail heeft, zou een detailset die alleen het voorste deel van de motor laat zien ruim voldoende zijn. Ik heb nu een deel van de Tamiyamotor gebruikt waar de detailset in verdwijnt. Er zitten duidelijke uiterlijke verschillen tussen de Tamiya kit en de Italeri kit die ik eerder gebruikt heb. Met name de V-stelling van de vleugels verschilt fors. Ik weet niet wie van de twee het juist heeft, maar de Tamiyakit is in elk geval prettiger om te bouwen. .

En tenslotte is hier de Arado Ar 234-C, het eerste 4-motorige straalvliegtuig. Dit toestel gebruikte BMW 003 straalmotoren, die iets kleiner waren dan de Jumo 004 motoren. Verder is dit toestel nu uitgerust met 2 kleine rakermotoren die als starthulp dienden. Het toestel was gedacht als snelle bommenwerper, maar de meeste Arado's 234 zijn uiteindelijk als foto verkennings-vliegtuigen gebruikt. De kit is een monogram pro-modeler kit, maar is in essentie hetzelfde als de Hasagawa en de Revell kit (die beiden andere uitvoeringen bieden). De kit is op internet veel geprezen, maar viel mij wat tegen qua pasvorm; met name de aansluiting tussen cockpit en romp had veel werk nodig. Het was wel een genoegen om deze kit te bouwen; veel onderdelen en prachtige details. Met name de cockpit is een kunstwerk, en het is dan ook jammer dat er geen mogelijkheid was om het toegangsluik aan de bovenkant open te zetten. Ook de twee camera' die volledig in de romp verdwijnen zijn juweeltjes! Achter de cockpit moet overigens flink wat lood aangebracht worden om te voorkomen dat de kit op zijn staart komt te rusten.

terug naar homepage terug naar modellen