กุศลกรรมบถ ๑๐

ถาม:
คนที่ถึงพระไตรสรณาคมเป็นอุบาสก อุบาสิการแล้ว ควรจะปฏิบัติอย่างไร
ตอบ:
ควรรักษาศีล ๕ ศีล ๘ กุศลบท ๑๐ ให้บริบูรณ์

ศีล ๕
มี
๑.
ปาณาติปาตาเวรมณี
เว้นจากการฆ่าสัตว์ตัดชีวิต
๒.
อทินนาทานาเวรมณี
เว้นจากฉ้อโกง ลักขโมยของผู้อื่น
๓.
กาเมสุมิจฉาจาราเวรมณี
เว้นจากการล่วงประเวณีในบุคคลที่มีเข้าของหวงแหน
๔.
มุสาวาทาเวรมณี
เว้นจากกล่าวคำปดลล่อลวงอำพรางอื่น
๕.
สุราเมระยะมัชชะปมาทัฏฐานาเวรมณี
เว้นจากดื่มกินซึ่งน้ำดองของเมา เช่น สุราเมรัย

ศีล ๘
มีเพิ่มอีก ๓ ข้อจากศีล ๕ ดังนี้
๑.
วิกาละโภชนา เวรมณี
เว้นจากการบริโภคอาหารในเวลาบ่ายและยามวิกาล
๒.
นัจจะคีตะวาทิตะวิสูกะทัสสนะ มาลาคันธะวิเลปะทะนะธาระณะ
มัณฑะนะ วิภูสะนัฏฐานาเวรมณี
เว้นจากการฟ้อนรำขับร้องดนตรี ดีดสีตีเป่าและเครื่องประดับกาย
ดอกไม้ ของหอม เป็นต้น
๓.
อุจจาสะยะนะมหาสะยะนา เวรมณี
เว้นจากนั่งนอนที่สูงและที่นอนซึ่งมีฟูกเบาะใส่ด้วยนุ่น
ด้วยสำลีภายในเป็นต้น

ศีล ๘ รักษากันในวันอุโบสถ คือในวัน ๘ ค่ำ ๑๔ ค่ำหรือ ๑๕ ค่ำ เดือนละ ๔ ครั้ง

กุศลกรรมบท ๑๐ มี

กายกรรม ๓
คือ
๑.
เว้นจากการฆ่าสัตว์ตัดชีวิต
๒.
เว้นจากการลักทรัพย์ผู้อื่น
๓.
เว้นจากล่วงประเวณี ในบุคคลที่มีเจ้าของหวงแหน
วจีกรรม ๔
คือ
๑.
ไม่พูดปดล่อลวงหรืออำพรางผู้อื่น
๒.
ไม่พูดส่อเสียดยุยงให้ผู้อื่นแตกร้าวกัน
๓.
ไม่กล่าวคำหยาบช้าด่าทอชาติตระกูลผู้อื่น
๔.
ไม่พูดในสิ่งไร้สาระ พูดแต่สิ่งที่มีประโยชน์
มโนกรรม ๓
คือ
๑.
ไม่มีจิตคิดโลภเพ่งเล็งของผู้อื่น
๒.
ไม่คิดพยาบาท อาฆาต จองเวรมนุษย์และสัตว์ทั้งหลาย
ปรารถนาแต่ว่า ขอให้สัตว์ทั้งหลายไม่มีเวร ไม่มีทุกข์
ครองตนอยู่เป็นสุขเถิด
๓.
ไม่มีมิจฉาทิฏฐิเห็นจากผิดจากจิตทางพระพุทธศาสนา
มีความเห็นชอบ เช่นว่า ทานมีผล การบูชามีผล ผลของ
วิบากของกรรมดีกรรมชั่วมี เป็นต้น

ทั้ง ๑๐ ประการข้างต้นนี้คือกุศลกรรมบท ส่วนอกุศลกรรมบทก็มี ๑๐ ประการเช่นเดียวกัน แต่เป็นการกระทำที่ตรงข้ามกับกุศลกรรมบท ทุกข้อ

(จาก คอลัมน์ ธรรมะวิสัชชนา
โดย พระภัททันตะ อาสภมหาเถระ อัคคมหากัมมัฏฐานจริยะ
พระอาจารย์ใหญ่สำนักวิปัสสนาวิเวกอาศรม ชลบุรี
วิปัสสนาสาร ปีที่ ๔๖ เล่มที่ ๖ พฤศจิกายน ๒๕๔๓
หน้า ๓๐ และ ๓๑
และ พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม)