|
DOĞUBEYAZIT
HAKKINDA
Doğubayazıt ilçesi Anadolu’nun
doğusunda 43.5 – 41.5 boylam, 35.5 – 40.0 enlem daireleri arasında,
Trabzon-İran transit şose yolu üzerinde eskilerin istasyon dediği
Sarıova denilen yerde kurulmuştur. Doğubayazıt, Merkez ilçenin 93 km
doğusunda, Erzurum-İran yolu üzerindedir. İlçe toprakları genellikle
engebeli ve yüksektir. İlçe merkezi düzlükte kurulmuştur. İlçenin
köyleriyle birlikte 1980 yılı nüfusu 73.794 kişi, 2002 yılı nüfusu ise
105.754 tür, alanı 2.383 km2, nüfus yoğunluğu ise km2 başına 44
kişidir.Ağrı’ nın en eski, tarihi ve gelişmiş ilçesidir. Kendi adını
taşıyan ovanın güney doğusunda kurulmuştur. Denizden yüksekliği 1.625
m.dir.
Doğusunda İran, güneyinde İran ve Van (Muradiye-Çaldıran), batısında
Diyadin ve Taşlıçay, kuzeyinde Tuzluca, Iğdır ve Aralık vardır.
İlçe toprakları ovadan ve volkanik kütlelerden meydana gelmiştir. Büyük
Ağrı dağı (5.137m) Küçük Ağrı dağı (3.896 m.) Kale tepe (3.196 m.) Arı
dağı (2.934 m.) Tendürek dağı (3.533 m.) ve Göller tepe ( 2.643 m.)
Doğubayazıt dağlarının en önemli yükseltileridir. Dağların yüksek
kesimleri ve etekleri geniş yayla alanlarıdır.
Doğubayazıt ovası ve bu ovanın birer uzantısı olan Sarısu vadisi, Masun
ve Sürbahan çıkıntıları ilçenin düzlüklerini oluşturur. Bunların etrafı
yüksek dağlarla çevrilidir. Buralarda tarım ve tarla ziraatı yapılır,
uygun yerlerde sebze ve meyve yetiştirilir. Bazı yerlerde iki kez
biçilen çayırların otları kışa saklanır.
Yer yer kaya ve parazit tepelerin göründüğü ovanın bir kısmı çoraktır,
yamaçlarda ve ovada erozyon fazla olmuştur. Ağrı dağı eteklerinde
çalılık varsa da, İlçe’ de ağaçlık alan ve orman yoktur. Şehir merkezi
ve köyler ağaç yönünden fakirdir. Ağrı dağının eteğindeki geniş
bataklıklarda bol kamış yetişir.
Doğubayazıt Iğdır gibi, Doğu Anadolu’ nun iklim adacığıdır. Yazları
sıcak ve kurak, kışları ılık ve az kar yağışlıdır. Yağmur mevsimi
ilkbahar ve sonbahardır. Toprak yapısı ve akarsu havzası farklı bir
yapıya sahiptir.
Doğubayazıt, Ağrı’ nın doğu ucunda olduğundan, Türkiye- İran transit
yolunun (E-80) en son durak yeridir. İlçe merkezi, Ağrı’ ya 95, gümrük
kapısı olan Gürbulak’ a 35 km. uzaklıktadır. İlçeye bağlı köy ve köy
altı yerleşim birimlerine yol yapılmıştır. Büyük şehirlere sefer yapan
Ağrı ve Doğubayazıt otobüs firmalarının ilk hareket ve son durakları D.Bayazıt’
tır. Gürbulak’ tan başlayan otoyol yapımı Doğubayazıt’ a kadar
gelmiştir.
İlçenin ekonomisi, hayvancılığa, sınır ticaretine, ticarete ve tarıma
bağlıdır. Son yıllarda sınar ticareti ve yabancı mal ticareti geliştiği
için şehir sürekli büyüyüp gelişmekte, buna bağlı olarak, konut, iş
yeri, otel, eğlence yerleri, ticari eşya ve petrol taşımacığı
artmaktadır.
İlçede 4 adedi Turizm Bakanlığından belgeli olmak üzere 18 otel olup,
toplam yatak sayısı 1500 dür.
Fazla verimli olmayan Doğubayazıt ovasının müsait yerlerinde buğday,
arpa, yem bitkileri ve şeker pancarı yetiştirilmektedir. Tarım, ihtiyacı
karşılamak için yapılır. Hayvancılık yaygındır.
Doğubayazıt’ ta Gürbulak gümrüğü sebebiyle iç ve dış ticaret; İshak Paşa
Sarayı, Beyazıt Kalesi, Ahmed-i hani, Ağrı dağı, Nuh’ un gemisi ve
gümrük kapısı yüzünden’ de iç ve dış turizm çok canlıdır. Şehir
merkezinde dünyanın değişik yerlerinden getirilmiş çeşitli eşyaların
satıldığı pasaj ve ticaret yerleri çoğalmaktadır. Köylerde özellikle
Bardaklı ve Karabulak köylerinde halı ve kilim dokumacılığı gelişmiştir.
İlçede mülkiyeti İl özel idareye ait bir yem fabrikası, 1992 yılında
faaliyete geçen yüz iş yeri olan küçük sanayi sitesi vardır. MTA.
Tarafından ilçede ponza rezervi bulunmuştur.
Büyük Ağrı dağına 15 km. yakında, Türkiye- İran transit yolu üzerinde
kurulan şehir, nüfus yönünden Ağrı’ nın gelişmiş ikinci ilçesidir. Bunun
başlıca sebepleri; sınırda oluşu, Gürbulak gümrük kapısına yakınlığı
sonucu iş ve ticaretin gelişmesi, iklimin ılıman oluşu ve hızlı nüfus
artışıdır.
2002 genel nüfus sayımına göre ilçe merkezinin nüfusu 56.261, köylerin
nüfusu 49.493 olup nüfusa kayıtlı insan sayısı 216.500 dür.
Doğubayazıt doğal güzellikler ve tarihi yapılar yönünden zengindir. Ağrı
dağı, Meteor çukur, Buz mağarası, Nuh’ un gemisi ile eski Beyazıt
kalesi, İshak Paşa Sarayı, Eski Beyazıt cami, Ahmedi hani Giriktepe
üzerinde bulunan Urartu Krallarından İspuni ve oğlu Menua’nın müşterek
idare devirlerine ait olduğu anlaşılan (M.Ö. 815-906 tarihlerine ait)
tapınak ve saray kalıntıları bunların ünlüleridir.
Eski Beyazıt’ taki Ahmed-i hani Seslitaş (Çalgamitaçdi) köyündeki halife
Yusuf, din uluları olup türbeleri ziyaret edilmektedir.
Doğubayazıt spor 1997-1998 ‘ de mahalli küme gurup şampiyonu olduğunda,
1998-1999’ dan itibaren Türkiye üçüncü ligine yükselmiş ve üçüncü ligde
Ağrı’ yı temsil etmiştir. Şu an liglerde takımı bulunmamaktadır.
www.dogubeyazit.diyari.com
dogubeyazit@2003
Doğubeyazıt'a Dönüş İçin
Tıklayın
|