ความเป็นมาและเหตุผล

เนื่องในโอกาสเกษียณอายุราชการของรองศาสตราจารย์ ดร.ปราณี กุลละวณิชย์ ภาควิชาภาษาศาสตร์ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยได้จัดกิจกรรมทางวิชาการเพื่อแสดงมุทิตาจิตแด่รองศาสตราจารย์ ดร.ปราณี กุลละวณิชย์ ซึ่งเป็นผู้หนึ่งที่อยู่ในกลุ่มผู้ริเริ่มก่อตั้งภาควิชาภาษาศาสตร์ คณะอักษรศาสตร์ จุฬา ลงกรณ์มหาวิทยาลัย “คุณครูปราณี” เป็นตัวอย่างที่ดีของความเป็นทั้งครู เป็นนักวิชาการที่ดี และเป็น “แม่พิมพ์” ที่ดีของศิษย์ ในวันที่ 30 กันยายน พ.ศ. 2545 “คุณครูปราณี” จะเกษียณอายุราชการ ภาควิชาภาษาศาสตร์ ศิษย์เก่าและศิษย์ปัจจุบันจึงได้พร้อมใจกันจัดให้ปี 2545 เป็นปีกิจกรรมวิชาการทางภาษาศาสตร์เพื่อแสดงมุทิตาจิตแด่ “คุณครูปราณี”

ในการจัดปีกิจกรรมฯ นอกจากจะเอื้อให้เกิดประโยชน์ทางวิชาการอย่างประเมินค่ามิได้แล้ว ยังเป็นการสร้างบรรยากาศการทำงานร่วมกันระหว่างอาจารย์และนิสิตซึ่งโดยทั่วไปมักจะได้พบปะกันในรูปแบบของการเรียนการสอนในชั้นเรียนเท่านั้น ปัจจุบันภาควิชาภาษาศาสตร์มีนิสิตระดับบัณฑิตศึกษาจำนวน 85 คน เจตนารมณ์สำคัญประการหนึ่งของภาควิชาฯ คือ นิสิตระดับบัณฑิตศึกษาควรได้มีการเรียนรู้ทั้งภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติ ซึ่งอยู่ในรูปแบบของการเรียนในชั้นเรียน การศึกษาค้นคว้าหาความรู้จากห้องสมุด อินเตอร์เน็ต หรือแหล่งข้อมูลอื่นๆ นอกจากนี้นิสิตควรได้มีโอกาสร่วมกิจกรรมทางวิชาการเพื่อให้ได้รับการปลูกฝังและเสริมสร้างให้เป็นผู้มีความกระตือรือร้นที่จะศึกษาค้นคว้าอยู่ตลอดเวลา
การเปิดโอกาสให้นิสิตได้ทำกิจกรรมทางวิชาการนั้น นอกจากจะก่อให้เกิดความสัมพันธ์อันดีระหว่างอาจารย์และนิสิตแล้ว ยังก่อให้เกิดความสัมพันธ์อันดีระหว่างนิสิตรุ่นพี่-รุ่นน้อง ศิษย์เก่า-ศิษย์ปัจจุบัน นิสิตได้รับการกระตุ้นให้ฝึกคิดและแก้ปัญหาในการทำงาน ได้เรียนรู้ที่จะทำงานร่วมกับผู้อื่น ผู้ที่เรียนอย่างเดียวโดยไม่สนใจร่วมกิจกรรมอื่นๆ ย่อมมีความลำบากที่จะดำรงชีวิตอยู่ในสังคมในภายภาคหน้าเมื่อออกจากรั้วมหาวิทยาลัยไปแล้ว ดังนั้นการจัดให้มีปีกิจกรรมฯ จึงช่วยกระตุ้นให้นิสิตตระหนักถึงข้อเท็จจริงดังกล่าว คือ ไม่ได้มุ่งแต่ที่จะเรียนเพื่อให้ได้ความรู้จากอาจารย์ในห้องเรียนอย่างเดียว สิ่งที่คาดหวังจะให้เกิดขึ้นดังกล่าวนี้สอดคล้องกับเจตนารมณ์ของ “คุณครูปราณี” ที่มักจะพร่ำสอนลูกศิษย์อยู่เสมอว่า คนที่จะเอาตัวรอดได้ต่อไปในอนาคตต้องรู้จักการเรียนรู้ที่จะอยู่ร่วมกับผู้อื่นหรือทำงานร่วมกับผู้อื่นในสังคมได้ การเรียนรู้จากครูในห้องเรียนอย่างเดียวไม่เพียงพอแน่นอน การจัดให้มีกิจกรรมในรูปแบบของโครงการต่างๆ ที่จะกล่าวถึงต่อไปจึงเป็นการเปิดโอกาสให้นิสิตได้ฝึกคิด ฝึกทำกิจกรรมทางวิชาการร่วมกัน รวมทั้งยังเป็นการสร้างบรรยากาศทางวิชาการที่จะเป็นแรงจูงใจที่ดีให้กับทั้งอาจารย์และนิสิตในการศึกษาค้นคว้าทำวิจัยหรือผลิตผลงานทางภาษาศาสตร์ให้มีความก้าวหน้าในวงวิชาการต่อไป

กิจกรรมต่างๆ เป็นกิจกรรมต่อเนื่องตลอดปี 2545 ซึ่งอยู่ในรูปแบบของโครงการที่มีนิสิตได้รับมอบหมายให้รับผิดชอบร่วมกันรวม 9 โครงการดังรายละเอียดสังเขปต่อไปนี้

กิจกรรม

1. โครงการประชาสัมพันธ์ภาควิชาภาษาศาสตร์
ภาควิชาภาษาศาสตร์ได้จัดทำหนังสือแนะนำภาควิชาและเว็บไซต์ประชาสัมพันธ์ขึ้น เพื่อให้ผู้ที่สนใจทั่วไปได้รู้ข้อมูลต่างๆ ของภาควิชาได้แก่ หลักสูตร คณาจารย์และผลงานทางวิชาการ แขนงต่างๆ ทางภาษาศาสตร์ที่เปิดสอน แหล่งสืบค้นข้อมูลทางภาษาศาสตร์ ความรู้สึกและประสบการณ์ของศิษย์เก่า และศิษย์ปัจจุบัน ข้อมูลต่างๆ ดังกล่าวของภาควิชาฯ รวมทั้งการประชาสัมพันธ์เกี่ยวกับการประชุมสัมมนาต่างๆ ของภาควิชาฯได้ถูกบรรจุไว้ในเว็บไซต์ http://www.geocities.com/culing2002th

2. โครงการ “สัมมนาวิชาการทางภาษาศาสตร์ระดับบัณฑิตศึกษา”
การจัดกิจกรรมในโครงการนี้เป็นการเปิดโอกาสให้นิสิตปัจจุบันทั้งระดับปริญญาโทและปริญญาเอกได้เสนอผลงานทางวิชาการซึ่งอยู่ในรูปแบบของบทความที่ได้จากการเรียนรายวิชาต่างๆ บทความอันเป็นส่วนหนึ่งของการทำวิทยานิพนธ์ รวมทั้งการเสนอรายงานความก้าวหน้าในการทำวิทยานิพนธ์ การสัมมนาวิชาการฯ ดังกล่าวเป็นการส่งเสริมให้นิสิตมีความกระตือรือร้นและได้ฝึกเสนอผลงานปากเปล่า และยังเป็นการสร้างบรรยากาศทางวิชาการที่ดีอีกด้วย การสัมมนาดังกล่าวจะจัดขึ้นทั้ง 2 ภาคการศึกษาตลอดปี 2545

3. การเสวนาวิชาการเรื่อง “อาหารสมองของฝากจากภาคสนาม”
ภาควิชาภาษาศาสตร์ ได้เปิดสอนรายวิชาภาษาศาสตร์ภาคสนาม (Linguistic Field Method) ซึ่งเป็นรายวิชาที่ได้ฝึกให้นิสิตเรียนรู้เกี่ยวกับการทำงานวิจัยภาคสนามทั้งทางทฤษฎีและภาคปฏิบัตินิสิตภาควิชาภาษาศาสตร์จะมีโอกาสได้ออกภาคสนามเพื่อเรียนรู้การเก็บข้อมูลกับผู้บอกภาษาในสถานที่จริง การเสวนาวิชาการฯ ตามโครงการนี้เป็นการนำเสนอข้อค้นพบทางวิชาการและเรื่องราวต่างๆ ซึ่งเป็นประสบการณ์จากการไปเก็บข้อมูลภาคสนามของนิสิตภาควิชาภาษาศาสตร์ระหว่างการฝึกวิจัยภาคสนามภาษาของชนเผ่าดาระอั้ง หมู่บ้านปางแดงใน อ.เชียงดาว จ.เชียงใหม่เป็นเวลา 12 วัน การนำเสนอมีลักษณะเป็นการเสวนาประกอบการฉายวีดิทัศน์ซึ่งนิสิตได้ช่วยกันถ่ายทำ ตัดต่อและเขียนคำบรรยาย รายการนี้จัดขึ้นในเดือนมิถุนายน 2545

4. โครงการ “บรรยายบ่ายวันศุกร์”
การจัดให้มีการบรรยายหรือเสนอผลงานทางวิชาการในบ่ายวันศุกร์เป็นกิจกรรมหนึ่งที่ได้เปิดโอกาสให้อาจารย์ นิสิต และผู้สนใจทั่วไปได้มีโอกาสแลกเปลี่ยนความคิดเห็นทางวิชาการ กิจกรรมดังกล่าวเป็นการบรรยายทางวิชาการ การเสนอบทความ หรือการบรรยายเกี่ยวกับประสบการณ์ในการทำวิจัย กิจกรรมดังกล่าวจัดขึ้นในบ่ายวันศุกร์ตามกำหนดการที่จะมีการประชาสัมพันธ์เป็นระยะตลอดปี 2545

5. โครงการ “ประมวลและสังเคราะห์วิทยานิพนธ์ในความดูแลของรองศาสตราจารย์
ดร.ปราณี กุลละวณิชย์”
ศิษย์เก่าของภาควิชาภาษาศาสตร์ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้นำวิทยานิพนธ์ทั้งระดับปริญญาโทและปริญญาเอกที่อยู่ในความดูแลของรองศาสตราจารย์ ดร.ปราณี กุลละวณิชย์มาสรุป ประมวลและสังเคราะห์แล้วเขียนเป็นบทความเผยแพร่เพื่อเป็นประโยชน์ต่อการค้นคว้าวิจัย

6. โครงการ “รวบรวมสิ่งพิมพ์ผลงานของคณาจารย์ภาควิชา”
คณาจารย์ภาควิชาภาษาศาสตร์ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้ผลิตผลงานทางวิชาการอย่างต่อเนื่องทั้งในรูปแบบของบทความและหนังสือทางภาษาศาสตร์แขนงต่างๆ ได้แก่ สัทศาสตร์ (Phonetics) สัทวิทยา (Phonology) วิทยาภาษาถิ่น (Dialectology) วากยสัมพันธ์ (Syntax) อรรถศาสตร์ (Semantics) ภาษาศาสตร์เปรียบเทียบและเชิงประวัติ (Comparative and Historical Linguistics) ภาษาศาสตร์จิตวิทยา (Psycholinguistics) ภาษาศาสตร์สังคม (Sociolinguistics) ภาษาศาสตร์ชาติพันธุ์ (Ethnolinguistics) ภาษาศาสตร์ภาษาเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (Southeast Asian Linguistics) เป็นต้น โครงการนี้มีวัตถุประสงค์ที่จะรวบรวมสิ่งพิมพ์อันเป็นผลงานของคณาจารย์ภาควิชาภาษาศาสตร์ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เพื่อนำเสนอและเผยแพร่ในรูปแบบของนิทรรศการทางวิชาการระหว่างวันที่ 5-7 กันยายน 2545 เพื่อให้เห็นภาพรวมของการศึกษาวิจัยทางภาษาศาสตร์แขนงต่างๆ พิพัธพัสดุ์ (collection) ผลงานของคณาจารย์จะเป็นประโยชน์ต่อการเรียนการสอนและการค้นคว้าวิจัย

7. โครงการ “ส่วนของชีวิตที่อุทิศให้งานทางภาษาศาสตร์”
รองศาสตราจารย์ ดร. ปราณี กุลละวณิชย์เป็น “ครู” ที่ไม่เคยย่ำอยู่กับที่ นอกจากจะทุ่มเทเวลาให้กับการเรียนการสอนอย่างเต็มที่แล้ว ยังผลิตผลงานทางวิชาการอย่างสม่ำเสมอทั้งในรูปแบบของหนังสือและบทความ รูปแบบของโครงการ “ส่วนของชีวิตที่อุทิศให้งานทางภาษาศาสตร์” เป็นการรวบรวมประวัติและผลงานของ “คุณครูปราณี” นำมาสรุปและเขียนบทคัดย่อ แล้วจัดพิมพ์เป็นหนังสือ เพื่อเผยแพร่ด้วยวิธีแจกในวันที่ 5-7 กันยายน 2545

8. โครงการจัดนิทรรศการแสดงผลงานของอาจารย์และนิสิต
นิทรรศการแสดงผลงานของอาจารย์และนิสิตจะมีขึ้นในวันที่ 5-7 กันยายน 2545 โดยการแสดงนิทรรศการดังกล่าวจะมีการนำผลงานวิชาการทางภาษาศาสตร์แขนงต่างๆของอาจารย์และบทคัดย่อวิทยานิพนธ์ของนิสิตมาจัดแสดงเพื่อเป็นประโยชน์ต่อการศึกษาค้นคว้าต่อไป

9. โครงการ “ประชุมวิชาการเรื่องภาษาศาสตร์ภาษาไท-ไทยและนิทรรศการแสดงผลงานของอาจารย์ ศิษย์เก่า และนิสิตปัจจุบัน”
โครงการดังกล่าวจะมีขึ้นในวันที่ 5-7 กันยายน 2545 โดยมีรูปแบบสังเขปคือ มีการบรรยายพิเศษของรองศาสตราจารย์ ดร.ปราณี กุลละวณิชย์ และมีการเสนอผลงานทางวิชาการของคณาจารย์ภาควิชาภาษาศาสตร์ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, คณาจารย์จากสถาบันต่างๆ และศิษย์เก่า โดยผลงานที่จะนำมาเสนอประกอบด้วยบทความเกี่ยวกับภาษาศาสตร์แขนงต่างๆ ในภาษา “ไท-ไทย” ในการจัดให้มีการเสนอผลงานทางวิชาการและการบรรยายพิเศษดังกล่าว คณาจารย์ นิสิต-นักศึกษา และผู้สนใจทั่วไปจากสถาบันต่างๆ จะได้มีโอกาสมาพบปะแลกเปลี่ยนความคิดเห็นทางวิชาการซึ่งกันและกัน ซึ่งเป็นการสร้างบรรยากาศทางวิชาการที่ดี อันจะส่งผลให้เกิดความกระตือรือร้นในการศึกษาวิจัยต่อไปในอนาคต

10. โครงการ “งานคืนสู่เหย้าชาวภาษาศาสตร์”
“งานคืนสู่เหย้าชาวภาษาศาสตร์” จะมีขึ้นในวันที่ 7 กันยายน 2545 หลังจากเสร็จสิ้นการประชุมเสนอผลงานทางวิชาการและการบรรยายพิเศษ ซึ่งอาจารย์ ศิษย์เก่า และศิษย์ปัจจุบันจะได้มีโอกาสมาพบปะพูดคุยกัน เป็นการเสริมสร้างให้เกิดความสัมพันธ์อันดีระหว่างอาจารย์กับลูกศิษย์ หรือระหว่างศิษย์เก่า-ศิษย์ปัจจุบัน หรือระหว่างรุ่นพี่-รุ่นน้อง มีการช่วยเหลือซึ่งกันและกันต่อไปในอนาคต

วัตถุประสงค์

1. เพื่อเป็นการแสดงมุทิตาจิตแด่รองศาสตราจารย์ ดร.ปราณี กุลละวณิชย์เนื่องในโอกาสเกษียณ
อายุราชการ
2. เพื่อเสริมสร้างบรรยากาศทางวิชาการและเปิดโอกาสให้อาจารย์ นิสิต และบุคคลทั่วไปได้มีโอกาสร่วมอภิปรายและแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกันทางวิชาการ
3. เพื่อจุดประกายและสร้างแรงจูงใจให้เกิดการทำวิจัยหรือผลิตผลงานทางวิชาการทางภาษาศาสตร์แขนงต่างๆ
4. เพื่อกระตุ้นให้นิสิตเกิดความกระตือรือร้นที่จะเรียนรู้การทำงานร่วมกันทั้งด้านวิชาการและการบริการทางวิชาการ

วิธีดำเนินการ

ประชุมชี้แจงรูปแบบโครงการ นิสิตเสนอโครงการ คณะนิสิตผู้รับผิดชอบโครงการดำเนินการตามวิธีการที่กำหนดไว้

ระยะเวลาดำเนินการ
ตลอดปี พ.ศ. 2545

สถานที่
- ภาควิชาภาษาศาสตร์ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
- สถานที่จัดประชุมและสัมมนาตามที่กำหนดในแต่ละครั้ง

ผู้รับผิดชอบโครงการ

1. โครงการประชาสัมพันธ์ภาควิชาภาษาศาสตร์ ตระหนักจิต ทองมี และคณะ
2. โครงการ “สัมมนาวิชาการทางภาษาศาสตร์ระดับบัณฑิตศึกษา” สรบุศย์ รุ่งโรจน์สุวรรณ และคณะ
3. โครงการ การเสวนาวิชาการเรื่อง “อาหารสมองของฝากจากภาคสนาม” คณะนิสิต Ling Field '44
4. โครงการ “รวบรวมสิ่งพิมพ์ผลงานของคณาจารย์ภาควิชา” ผณินทรา ธีรานนท์ และคณะ
5. โครงการ “ประมวลและสังเคราะห์วิทยานิพนธ์ในความดูแลของ
รองศาสตราจารย์ ดร.ปราณี กุลละวณิชย์” รศ.ดร.อมร ทวีศักดิ์ (ศิษย์เก่า)
6. โครงการ “ส่วนของชีวิตที่อุทิศให้งานทางภาษาศาสตร์” ตามใจ อวิรุทธิโยธิน และคณะ

7. โครงการจัดนิทรรศการแสดงผลงานของอาจารย์และนิสิต สรบุศย์ รุ่งโรจน์สุวรรณ
พีรพัฒน์ ยางกลาง และคณะ
8. โครงการ “ประชุมวิชาการเรื่องภาษาศาสตร์ภาษาไท-ไทยและ
นิทรรศการแสดงผลงานของอาจารย์ ศิษย์เก่า และนิสิตปัจจุบัน” พิณรัตน์ อัครวัฒนากุล และคณะ
9. โครงการ “งานคืนสู่เหย้าชาวภาษาศาสตร์” ฤติ สุนทรสิงห์ และคณะ

หน่วยงานที่รับผิดชอบ
ภาควิชาภาษาศาสตร์ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ