ดูนกที่บ้านปทุมธานี
โดย โอฬาร สุขเกษม : เรื่อง และภาพวาด

House Sparrowย่านคลองสี่ อำเภอคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี ดูไปไม่แตกต่างกับบ้านชนบทของชาวภาคกลาง ผู้คนส่วนใหญ่ที่นี่ยังทำสวน ยังปลูกข้าวก็มีด้วยซ้ำ ถึงแม้ว่าจะมีบ้านจัดสรรเข้าไปสร้างอาณาจักร แต่ก็ดูส่วนน้อยเมื่อเทียบกับพื้นที่ใหญ่ของที่นี่

ก่อนวันวาเลนไทน์ปี 2540 เพียง 2 วัน ครอบครัวของเราย้ายบ้านมาอยู่ที่คลองสี่ ในหมู่บ้านจัดสรรมีต้นไม้ไม่โตนัก เพราะหมู่บ้าน แห่งนี้เพิ่งจะเปิดโครงเมื่อปี 2535 มีผู้อยู่อาศัยอยู่ก่อนหน้าเราแล้วประมาณ 200 ครัวเรือน ทำเลที่ตั้งหมู่บ้าน คือ บริเวณท้องทุ่งนาเก่า ปัจจุบันที่นาและสวนก็ไม่ห่างไกลจากหมู่บ้านนัก มีสวนกล้วยน้ำว้าขนาด 50-100 ไร่หลายแปลง สวนส้มเขียวหวานก็มีแต่ไกลออกไปหน่อย และด้วยคลองสี่เป็นชุมชนอยู่อาศัย(ไม่ใหญ่นัก)มาแต่เก่าก่อน จึงมีต้นไม้ใหญ่เป็นกลุ่มๆ และต้นมะม่วงทอดทิวเป็นช่วงๆ เกาะริมน้ำคลองสี่เกือบตลอดความยาวของคลอง

เกือบจะพร้อมๆที่เรามาอยู่ที่นี่ นกเอี้ยงสาริกาก็ยึดพื้นที่บริเวณใต้เชิงชายหัวจั่ว เป็นที่พักอาศัย เจ้าเอี้ยงของพวกเราอยู่ที่นี่กันมาได้ 2 รุ่น พอออกรุ่นที่3 ลูกก็ย้ายบ้านออกไปเลย (ตอนนี้ทำท่าจะมีสมาชิกใหม่มาทำรังบริเวณใกล้เคียงที่เดิม ส่วนนกกระจอกนั้นรู้ว่าทำรังตามซอกหลังคาเหมือนกัน แต่ไม่รู้ว่ามีอยู่กันกี่รัง คงจะมีสัก 3-4 รังเป็นแน่ ต้นไม้ของพวกเราปลูกกันหลายรอบถึงจะรอด เพราะดินถมเป็นดินไร้คุณภาพ อีกทั้งน้ำที่ประทุมธานีปลูกอะไรก็ขึ้นยาก ต้องปลูกกันอยู่หลายรอบถึงจะได้ต้นมะมวง ต้นขนุนกับเขาบ้าง แม้ทุกวันนี้ต้นไม้ก็ไม่ค่อยโตเท่าไหร่ ทั้งเตี้ยและโปร่ง เลยยังไม่มีนกมาทำรัง

Common Mynaเจ้าเอี้ยงสาริกาที่ย้ายบ้านออก ก็มีเหตุให้ย้ายบ้านเหมือนกัน วันหนึ่งเราว่าจ้างให้ช่างมาซ่อมเสาอากาศ ช่างคงเห็นรังรกหลังคา หวังดีเลยดึงรังทิ้ง(ไม่มีใครเห็นตอนดึงรังออก) ผลหลังจากนั้นไม่ถึงสัปดาห์ ลูกนกเอี้ยง 3 ตัวตกลงมาข้างล่าง สองตัวหล่นมาด้านสนามหญ้า อีกตัวชะตาขาดล่วงลงลานซีเมนต์ เลือดกลบปาก เราปีนเอาลูกนก 3 ตัวกลับไปคืนรัง แต่แล้วก็ล่วงมาอีก เว้นแต่ตัวที่เลือดกลบปาก เห็นทรากหล่นอยู่ในกระถางต้นไม้ใต้หน้าต่างชั้นบน ดูท่าจะล่วงมาหลายวันแล้ว เพราะซากแห้งแบน

ครอบครัวของเราถือเป็นสิทธิของนกกา เป็นสิทธิของกิ้งก่า คางคก จิ้งจก จิ้งเหลน ที่จะอยู่อาศัยร่วมกับครอบครัวใหญ่ อาหารก็ให้ตามสภาพ ไม่ได้ซื้อหาให้เป็นพิเศษ นกกระจอกฝูงใหญ่เป็นร้อยๆตัว มาเป็นช่วงๆ ลงที่มุมสวนหลังบ้าน และสนามหญ้าหน้าบ้าน นกเอี้ยงจะส่งเสียงโหวกเหวก ทุกเช้าเย็น แม้ว่าตอนนี้จะไม่ได้อยู่ที่นี่ แต่ก็แวะมาเยี่ยมเยียนเป็นประจำ วันละหลายรอบเสียด้วย

Plain-backed Sparrowสวนหลังบ้านลงต้นโมก 2-3 พันธุ์จำนวน 7-8 ต้น ต้นปาล์มก็มี ไม้ประดับอื่นๆอีกหลายชนิด ทุกวันนี้แต่ละต้นสูงท่วมหัว พอให้นกมาเกาะ มาพักบ้าง มีอ่างบัวทั้งหน้าบ้านและหลังบ้าน พอให้นกได้อาศัยดื่มกิน เรายกบริเวณมุมหนึ่งด้านหลังบ้านและมีร่มเงา หว่านข้าวเหลือ พลไม้ ให้นกมาจิกกิน เท่าที่สังเกตุดูนกกระจอกบ้านชอบกินข้าวสวย และเม็ดเกลือ นกเอื้ยงกินข้าวบ้าง แต่สนุกกับการคุ้ยหาเศษเนื้อเสียมากกว่า นกกระจอกใหญ่ชอบกินกล้วยเป็นที่สุด นกที่ไม่ค่อยจะสนใจกินกับเขา เห็นจะเป็นนกกระจอกตาล วันๆเอาแต่ส่องกระจกข้างรถ กระโดดจิก กระโดดจิก ซ้ำแล้วซ้ำเล่า บางทีก็ย้ายไปจิกเงาตัวเองที่แท้งก์สแตนเลส

 

 
1