BSA: 'Niet betalen is ook kwestie van mentaliteit'
Tweederde van software is ilegaal
Door ANDRÉ HORLINGS
(23 januari 1997) Van de software die in Nederland wordt gebruikt was in 1995
63 procent illegaal. De softwareleveranciers liepen daarmee ruim 275 miljoen gulden
mis. Dat constateert Business Software Alliance (BSA), dat zich bezighoudt met de
controle van softwarelicenties bij bedrijven. Deze week is BSA in Apeldoorn een
gerichte actie begonnen waarbij de software van zo'n 500 bedrijven wordt
gecontroleerd. R. Schuermans, coördinator van de operatie, verwacht eind volgende
week al met 'significante resultaten' te kunnen komen.
'Met legale software krijgt u het niet zo benauwd' was de slogan, geprojecteerd op een
gevangenismuur, waarmee maandag een advertentiecampagne werd ingeleid. De
'software-politie' werd tien jaar geleden in het leven geroepen door een groot aantal
producenten, waaronder Adobe Systems, Autodesk, Microsoft, Novell en Symantec.
Het bedrijf is zes jaar in Nederland actief. ,,Intussen is aan de enorme groei van de
piraterij een einde gekomen'', constateert Schuermans. ,,In 1995 daalde het aandeel aan
illegale software in Nederland van 64 naar 63 procent. Maar als gevolg van het
toenemend computergebruik steeg de schade van 206 naar 275 miljoen gulden. Het kost
ook werkgelegenheid. Volgens een berekening over België levert een vermindering van
de schade met 100 miljoen gulden 600 banen op.''
Licenties
Bedrijven die software gebruiken bezitten daarvoor een licentie van de leverancier.
Soms willens en wetens, maar af en toe ook onbewust, worden de rechten ontdoken
door het maken van kopieën, het gebruik van elders verkregen software, uitbreiding van
het aantal computers of persoonlijk initiatief van personeel. BSA onderzoekt of voor
gebruikte software een licentie is afgegeven. Is dat niet het geval, dan kan
auteursrechtelijk beslag worden gelegd en wordt de apparatuur verzegeld. Vorig jaar
vonden in Nederland op verzoek van BSA zeven invallen plaats. Aan het verrekenen
van gebruikte en het legaliseren van bestaande software, aan proceskosten en aan
schadevergoedingen waren de betrokken bedrijven volgens Schuermans elk aanzienlijk
meer dan een miljoen gulden kwijt.
Volgens een overzicht van BSA wordt van de West-Europese landen in het Verenigd
Koninkrijk met minst gebruik gemaakt van illegale software: in 1995 38 procent, een
jaar daarvoor nog 42 procent. Duitsland is met 42 procent een goede tweede;
Denemarken, Zwitserland en Oostenrijk komen op 47 procent. Nederland staat met 63
procent in de top-4, na Ierland (71), Spanje (74) en koploper Griekenland (86 procent).
In Oost-Europa blijven Tsjechië en Slowakije (62 procent) nog achter bij Nederland,
maar elders wordt aanzienlijk meer gebruik gemaakt van illegale software. In Bulgarije,
de ex-Sovjet-republieken en Rusland is 94 procent niet bij de producent gekocht; in
Slovenië 96 procent. ,,Koploper in de wereld is waarschijnlijk Viëtnam, met 100
procent'', veronderstelt Schuermans. Het argument dat het om relatief arme landen gaat
geldt volgens hem niet. ,,De prijzen worden, net zoals McDonalds doet, aangepast aan
de plaatselijke mogelijkheden.''
Het gebruik van illegale software is volgens de coördinator ook een kwestie van
mentaliteit. ,,In de Verenigde Staten is slechts 35 procent van de software illegaal. Wie
daar een programma van Internet haalt met het begeleidende verzoek om als het in de
smaak valt over een maand zoveel dollar te betalen, die doet dat gewoon. De meeste
Nederlanders piekeren daar niet over. Die willen alles 'gratis' hebben.''