การผ่าตัดต่อหลอดเลือดหัวใจตีบ
                                                               Coronary Artery  By pass  Graft ( CABG )

                                  วัตถุประสงค์                                      
                                        1. เพื่อให้ผู้ป่วยและญาติ ทราบถึงวัตถุประสงค์ และหลักการทำ CABG 
                                        2. เพื่อให้ผู้ป่วยและญาติ ทราบถึงการเตรียมตัวก่อนผ่าตัดCABG.                       
                                        3  เพือ่ให้ผู้ป่วยและญาติ ทราบถึงสภาพของผู้ป่วยภายหลังผ่าตัด CABG    
                                        4. เพื่อให้ผู้ป่วยและญาติ ทราบถึงการป้องกันภาวะแทรกซ้อนหลังผ่าตัด CABG
                                        5. เพื่อให้ผู้ป่วยและญาติ ทราบถึงการปฏิบัติตัวเมื่อกลับบ้านหลังผ่าตัด CABG
                                   เนื้อหา
                                            วัตถุประสงค์ของการผ่าตัดต่อหลอดเลือดหัวใจตีบ
                                        1. เพื่อลดอาการเจ็บหน้าอก
                                        2. เพื่อให้ผู้ป่วยสามารถทำกิจวัตรประจำวันได้เท่าหรือใกล้เคียงปกติ
                                        3. เพื่อลดอันตรายจากการเสียชีวิตกระทันหัน
                                    หลักการของการผ่าตัดต่อหลอดเลือดหัวใจตีบ
                                             แพทย์จะนำหลอดเลือดดำบริเวณขา หรือหลอดเลือดแดง หลังกระดูกอกมาทำทางเบี่ยง
                                    ต่อระหว่างหลอดเลือดแดงใหญ่กับหลอดเลือดหัวใจ เมื่อศัลยแพทย์ผ่าตัดเสร็จจะเอาเครื่องปอด
                                    และหัวใจเทียมออก จากนั้นหัวใจจะทำงานเอง ท่านจะมีรอยแผลผ่าตัดดังนี้
                                              1. รอยผ่าตัดจะอยู่กลางหน้าอกถึงเหนือสะดือ ศัลยแพทย์จะใช้ลวดมัดกระดูกอกเอาไว้ 
                                    กระดูกอกจะติดเป็นเนื้อเดียวกันภายใน 2 เดือน ลวดจะถูกคาไว้ตลอดชีวิตไม่ต้องกลับมาตัด
                                              2. แผลจากการเลาะเอาหลอดเลือดดำที่ขา มาใช้ต่อเพื่อเปลี่ยนทางเดินของเลือดจะอยู่
                                     ด้านในของขา ควรใช้ผ้ายืดรัดไว้ 7 วันเพื่อลดการบวม
                                               ภายหลังการผ่าตัดท่านจะต้องอยู่ภายในห้องไอ.ซี.ยู ศัลยกรรมหัวใจเพื่อดูแลอย่างใกล้ชิด
                                     ท่านจะมีท่อและสายต่างๆ เพื่อช่วยในการดูแลรักษา ซึ่งแพทย์จะเอาออกเมื่อไม่จำเป็นต้องใช้แล้ว 
                                    ไม่ควรดึงท่อหรือสายใด ๆ ออกเพราะจะเป็นอันตรายถึงชีวิตได้  ท่านจะอยู่ในห้องไอ.ซี.ยู  อย่าง
                                     ปลอดภัย (ประมาณ 3 - 7 วัน ) แล้วจะได้รับการย้ายกลับตึกศัลยกรรม
                                               การเตรียมตัวก่อนทำ CABG
                                      ก่อนวันผ่าตัด
                                               1. ท่านควรทำความสะอาดร่างกายและสระผมให้สะอาด
                                               2. เจ้าหน้าที่พยาบาลจะเตรียมบริเวณที่จะผ่าตัดโดยทำความสะอาดผิวหนังบริเวณที่จะ
                                                   ผ่าตัดและโกนขน
                                               3. ท่านสามารถรับประทานอาหารเย็นได้ตามปกติ
                                               4. หลัง 24.00 น. ห้ามรับประทานอาหาร น้ำ และยาใด ๆ นอกจากแพทย์สั่ง
                                               5. เจ้าหน้าที่พยาบาลจะแนะนำท่านเรื่องการปฏิบัติตัวที่สำคัญหลังผ่าตัดดังนี้
                                                      5.1 การฟื้นตัวหลังผ่าตัด ภายหลังจากแพทย์เอาท่อและสายต่างๆ ออกให้ท่านแล้ว
                                               ท่านจะสามารถลุกนั่งบนเตียงได้ควรช่วยเหลือตัวเองในการทำกิจกรรมส่วนตัวบางอย่าง 
                                               เช่น เช็ดตัว รับประทานอาหาร ขับถ่ายปัสสาวะ อุจจาระโดยใช้กระโถนนอนบนเตียง
                                                      5.2 ท่านควรสูดหายใจเข้าลึกๆ ให้หน้าท้องโป่งแล้วผ่อนลมหายใจออก วิธีการนี้
                                               จะช่วยบรรเทาอาการปวดแผลของท่าน และจะช่วยให้ปอดขยายตัวดี
                                                      5.3 ท่านควรไอเอาเสมหะออก โดยการใช้หมอนกอดประคองแผลผ่าตัดแล้วหายใจ
                                                เข้า-ออก 4 - 5 ครั้ง กลั้นหายใจและไอแรงๆ ออกมาเพื่อไม่ให้เสมหะคั่งค้าง ซึ่งเป็นสาเหตุ
                                                ของภาวะปอดแฟบ ปอดอักเสบ นอกจากนั้น เจ้าหน้าที่พยาบาลจะแนะนำให้ท่านใช้
                                                เครื่องช่วยบริหารปอด โดยการใช้ปากสูดลมหายใจเข้าเต็มที่ผ่านท่อสูดลมแล้วกลั้นไว้
                                                ชั่วครู่ ลูกบอลจะลอยขึ้นแล้วค้างอยู่ชั่วขณะ ก่อนปล่อยลมออก
                                                      5.4 ท่านควรทำการบริหาร เพื่อช่วยป้องกันภาวะไหล่ตก ข้อติด การเสียท่าทาง
                                                 การทรงตัวและช่วยให้เลือดไหลเวียนดี แผลหายเร็ว อวัยวะต่าง ๆ ทำงานดีขึ้นและลด
                                                 การเกิดลิ่มเลือดในหลอดเลือดดำ
                                       ท่าต่าง ๆที่ใช้ในการบริหารร่างกาย
                                          ควรทำกายบริหารท่าละ 10 ครั้งต่อรอบ วันละ 4 รอบ ท่าเหล่านี้สามารถทำได้ขณะนอนหรือ
                                       ห้อยขาข้างเตียง ควรเริ่มทำทันทีหลังผ่าตัดหรือเมื่อแพทย์อนุญาติ
                                              ท่าบริหารกล้ามเนื้อขา ข้อเข่า 
                                                  - ยกต้นขาขึ้น งอขา ทำสลับกัน ซ้าย ขวา
                                              ท่าบริหารกล้ามเนื้อทรวงอกและข้อไหล่
                                                  - งอแขนเข้า กางแขนออก ยกแขนขึ้น
                                              ท่าบริหารมือและเท้า
                                                  - กำมือ เหยียดมือ  หมุนข้อมือ ข้อเท้า
                                                  - กระดกเท้าขึ้นลง  เหยียดนิ้วเท้าขึ้นลง
                                               ท่าบริหารลำตัว
                                                  - ประสานมือไว้ด้านหลังท้ายทอยแล้วเอียงตัวไปด้านขวาและซ้ายสลับกัน
                                  เช้าวันผ่าตัด
                                           1. ตื่นเช้าทำความสะอาดร่างกาย ล้างหน้าแปรงฟัน ชั่งน้ำหนักตัว
                                           2. พยาบาลจะฉีดยาหรือให้ยาตามแพทย์สั่ง
                                           3. หลังจากนั้นท่านจะถูกนำเข้าห้องผ่าตัด 
                                           4.การผ่าตัดจะใช้เวลาประมาณ 3 - 6  ชั่วโมง  แล้วแต่จำนวนหลอดเลือดที่ต้องแก้ไข
                                           5.เมื่อเสร็จการผ่าตัดท่านจะถูกนำไปที่ห้องไอ.ซี.ยู ศัลยกรรมหัวใจ ซึ่งมีแพทย์ และ
                                              เจ้าหน้าที่พยาบาลดูแลใกล้ชิด
                                    ภายหลังการผ่าตัดในห้องไอ.ซี.ยู
                                             1. หลังผ่าตัดท่านจะต้องอยู่ในห้องไอ.ซี.ยู ศัลยกรรมเพื่อดูแลอย่างใกล้ชิด
                                             2. ท่านจะมีท่อและสายต่าง ๆ เพื่อช่วยในการดูแลรักษาซึ่งแพทย์จะเอาออก
                                                 เมื่อไม่จำเป็นต้องใช้แล้ว
                                             3. ท่านไม่ควรดึงท่อหรือสายใด ๆ ออก เพราะอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้
                                             4. ท่านจะต้องอยู่ในห้องไอ.ซี.ยู จนปลอดภัย ( ประมาณ 3 - 7 วัน ) จะได้รับการย้ายกลับ
                                                 ตึกศัลยกรรมสัปดาห์ที่ 1 - 2 หลังผ่าตัด   ท่านสามารถเดินไปมาได้ลุกไปเข้าห้องน้ำได้ 
                                                 แต่ยังไม่ควรยกของหนักหรือเหนี่ยวรั้งแรง ๆ ถ้าเหนื่อยหรืออ่อนเพลียควรพักเป็นระยะๆ
                                                 เมื่อแพทย์เห็นว่าปลอดภัยดีแล้วจะให้ท่านกลับบ้านได้
                                       การป้องกันภาวะแทรกซ้อนภายหลังการผ่าตัดต่อหลอดเลือดหัวใจตีบ
                                               นอกจากภาวะแทรกซ้อนของปอด กล้ามเนื้อ กระดูกและข้อแล้ว  ท่านควรต้องปฏิบัติตัว
                                       เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนอื่น ๆ ที่อาจตามมาได้อีกดังนี้
                                               การป้องกันภาวะแทรกซ้อนของหัวใจ   ในระยะแรกหลังผ่าตัดหัวใจ แพทย์มักจะจำกัด
                                        น้ำดื่ม เพื่อไม่ให้หัวใจต้องทำงานหนักเกินไป
                                               *** สิ่งที่ท่านควรปฏิบัติคือ
                                               1. เมื่อแพทย์อนุญาติให้ดื่มน้ำได้ ควรดื่มน้ำในปริมาณที่แพทย์กำหนด
                                               2. จิบน้ำทีละน้อยพอแก้กระหายเท่านั้นไม่ควรดื่มจนอิ่ม
                                               3. ถ้าท่านดื่มน้ำผลไม้ทดแทนควรลดปริมาณน้ำดื่มลง
                                               4. ไม่ควรรับประทานอาหารรสจัดซึ่งจะทำให้กระหายน้ำมากขึ้น
                                               การป้องกันภาวะแทรกซ้อนของทางเดินอาหาร  ผลของยาสลบจะทำให้ลำใส ้และ
                                         กระเพาะอาหารหยุดทำงานชั่วขณะซึ่งจะทำให้ท่านท้องอืด  คลื่นไส้  อาเจียน อาการ
                                         ดังกล่าวจะทุเลาลงเมื่อระบบอาหารเริ่มทำงาน
                                               ข้อปฏิบัติต่อไปนี้จะช่วยให้ทางเดินอาหารเริ่มทำงานได้เร็วขึ้น
                                                         1. ใน 3 วันแรก หลังผ่าตัดควรงดนม และอาหารย่อยยาก
                                                         2. ลุกทำกิจกรรมต่างๆด้วยตัวเองเมื่อแพทย์อนุญาต
                                                         3. ควรออกกายบริหาร เพื่อช่วยกระตุ้นให้อวัยวะต่างๆ เริ่มทำงานเร็วขึ้น
                                         การปฏิบัติตัวเมื่อกลับบ้านภายหลังผ่าตัด CABG
                            กลับบ้าน   การเดินทางจากรพ.ถึงบ้านอาจทำให้ท่านเหนื่อยมากควรนอนพักเมื่อถึงบ้านและขอยา
                                              แก้ปวดไว้ให้พอเพียงด้วย
                            กิจกรรม   ร่างกายใช้เวลาฟื้นตัวประมาณ 6-8 สัปดาห์แรกไม่ควรทำกิจกรรมที่ต้องใช้แรงมากหลัง
                                             6-8 สัปดาห์ สามารถทำกิจกรรมได้ตามปกติ
                            อารมณ์    หลังผ่าตัดคุณอาจจะมีอารมณ์แปรปรวน อันเนื่องมาจากความเครียด และความกังวล
                                             สิ่งเหล่านี้จะดีขึ้น เมื่อพ้นระยะพักฟื้นไปแล้ว
                             การพักผ่อน    ถ้าเหนื่อยหรือเพลีย ควรนอนพักทันทีในระยะแรก ควรจัดเวลาพักผ่อนช่วงสั้นๆ
                                                   ระหว่างกิจกรรมเพื่อป้องกันการเมื่อยล้าถ้านอนไม่หลับควรปรึกษาแพทย์
                             อาหาร     ควรรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ และมีกากมากๆ ไม่ควรรับประทานอาหารที่มี
                                            ไขมันมาก  อาหารรสจัด  ควรงดเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์
                             บุหรี่   บุหรี่เป็นสาเหตุสำคัญของโรคหลอดเลือดตีบ  ความดันโลหิตสูง และทำงายเนื้อเยื่อปอด 
                                        แม้ท่านจะได้รับการรักษาผ่าตัดแล้วแต่ถ้ายังสูบบุหรี่โอกาสที่จะกลับมาเป็นอีกนั้นสูงมาก
                              การขับรถ    ควรรอ 4-6 สัปดาห์ ก่อนเริ่มขับรถเพราะระยะแรกปฏิกิริยาอาจช้า เนื่องจากเจ็บ
                                                 หน้าอก การขับรถอาจเกิดอันตรายได้ ควรรอให้หายดีก่อน
                              เด็ก   ห้ามอุ้มเด็กหรือเล่นเกมแรงๆ กับเด็กเป็นอันขาด ถ้าฝืนทำอาจเป็นการรบกวนการติดของ
                                        กระดูกหน้าอก
                              การเดินขึ้นบันได    การขึ้นบันไดนั้นใช้พลังงานมากกว่าการเดินบนพื้นราบธรรมดา ระยะแรก
                                                              ควรเดินขึ้นลงให้น้อยครั้งควรรอจนกระทั่งแข็งแรงดี
                              น้ำหนักตัว    การชั่งน้ำหนักตัวทุกวัน และควรคุมน้ำหนักตัวให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ ถ้าน้ำหนักตัว
                                                   เพิ่มมากหรือขึ้นเร็ว ควรปรึกษาแพทย์ เพราะอาจมีน้ำคั่งหรือเกิดภาวะอ้วน
                               การอาบน้ำ    แผลผ่าตัดหน้าอกจะติดกันภายใน 7 วัน แผลที่ขาอาจหายช้ากว่า เมื่อแผลผ่าตัด
                                                     ดีแล้ว สามารถอาบน้ำได้เลย แต่ไม่ควรถูแรง ๆ บริเวณแผล
                               งานบ้าน    ใน 2 สัปดาห์แรก สามารถทำงานบ้านเล็ก ๆ น้อย ๆ ได้ ไม่ควรยกของหนักเกิน  5 
                                                  กิโลกรัม หลีกเลี่ยงงานที่ต้องใช้แรงมาก เพราะอาจกระทบกระเทือนกระดูกอก 
                               คนเยี่ยม    แขกมักมีเจตนาดีและห่วงใยท่าน แต่ถ้ามีคนเยี่ยมมากเกินไปอาจทำให้ท่านอ่อนเพลีย
                                                มาก ควรขอตัวไปพักและแจ้งให้ผู้เยี่ยมทราบว่าการพักผ่อนเป็นสิ่งจำเป็นมาก
                                ยา     ยาที่ต้องรับประทานตลอดชีวิตสำหรับผู้ผ่าตัดหลอดเลือดหัวใจตีบคือ แอสไพริน เพื่อลด
                                         การเกิดลิ่มเลือดส่วนยาอื่นควรรับประทานตามที่แพทย์สั่งเท่านั้น ไม่ควรลดหรือเพิ่มขนาด
                                         ยาเองเด็ดขาด
                                 สัญญาณภัย    ถ้ามีไข้สูง หนาวสั่น เหนื่อย หายใจลำบาก เจ็บหน้าอก นอนไม่หลับหรือรู้สึกผิดปกติ
                                                       ใด ๆ  ควรติดต่อแพทย์ทันที อย่าคิดว่าไม่เป็นไร และรอให้หายเอง
                                  การพักผ่อนหย่อนใจ     2 - 3 สัปดาห์แรก อาจทำกิจกรรมเหล่านี้ได้ เช่น อ่านหนังสือ ดูทีวี 
                                                                       วาดภาพ เดินเล่น หลังจาก 4 - 6 สัปดาห์ สามารถวิ่งเหยาะๆ ตีกอล์ฟ 
                                                                       ว่ายน้ำ เล่นเทนนิสได้
                                  ถุงน่อง    การสวมถุงน่องจะลดอาการบวมของขาทั้ง 2 ข้าง และทำให้การหมุนเวียนโลหิต
                                                 ดีขึ้น ควรใส่ตลอดเวลาในระยะ 2 - 3 สัปดาห์แรกและควรนอนยกขาสูง หลีกเลี่ยง
                                                 การยืนนาน ๆ
                                  เพศสัมพันธ์     1 เดือนหลังผ่าตัด ท่านสามารถมีเพศสัมพันธ์ได้ตามปกติ พยายามหลีกเลี่ยง
                                                          ภาวะที่ทำให้เกิดอาการอึดอัด หรือเจ็บบริเวณหน้าอก
                                  การนัดตรวจ     2 สัปดาห์แรก หลังกลับบ้าน แพทย์จะนัดตรวจเพื่อสอบถามอาการควรมา
                                                           ตรวจตามนัด การตรวจครั้งต่อไปแพทย์จะนัดประมาณ 1 เดือน
                                  
                                                ... การผ่าตัด จะทำให้ท่านพบว่าอาการเจ็บอกหายเป็นปลิดทิ้ง... 
                                   ผลระยะยาว โอกาสกลับเป็นโรคอีกมีน้อย หากท่านปฏิบัติตัวถูกต้อง