Türkiye Enerji Sektöründe Karar Verme

Ve

Rüzgar Enerjisinin Entegrasyonu

Dr. Tanay Sýdký Uyar

Kocaeli Üniversitesi, Teknik Eðitim Fakültesi

Yeni ve Yenilenebilir Enerji Kaynak ve

Teknolojileri Araþtýrma Birimi

Giriþ

Tüm ülkelerde yurttaþlarýn ve gelecek nesillerin çýkarlarýný kollayan kamusal bir giriþime ihtiyaç duyulmaktadýr. Aralarýnda ABD ve Almanya’nýn da bulunduðu ülkelerden hiçbiri, yerel ve merkezi hükümetlerin kamusal giriþimlerini, kiþilerin yada özel kuruluþlarýn eline býrakmýyor.

Enerji sektörü her ülke ekonomisin temel sürücü gücüdür. Enerji üretim ve kullaným teknolojilerine iliþkin alýnacak yatýrým kararlarý ileriye dönük deðiþtirilemez etkiler yaratýr.

Enerji sektörü; enerji kaynaklarýný, enerji üretim ve çevrim teknolojilerini ve ulaþým, konutlar, sanayi ve tarým için son kullaným teknolojilerini içerir.

Türkiye’de enerjinin maliyeti, yeterli ölçüde saðlanmasý ve çevreye etkileri üzerine her zaman þikayetler olmaktadýr. Bu incelenmesi gereken sorunlar olduðunu gösteriyor. Bir sorun olduðunda, karar vericiler problemi doðru olarak tanýmlamak ve uygulanabilir çözümler bulmak durumundadýr. Her karar verici doðru ve taze bilgiye eriþmeli, en geliþmiþ karar destek araçlarýný kullanmalý ve toplumdaki bu konuda deneyimleri olan yurttaþlarýn katýlýmý için çaba harcamalýdýr. Yeni bir bilgi ulaþtýðýnda, daha ileri bir karar destek aracý ortaya çýktýðýnda yada bu konuda daha deneyimi olan yeni insanlar belirdiðinde yeni bir deðerlendirme yapýlmalýdýr.

T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlýðý (ETKB); elektrik sektöründeki geleceðe dönük yatýrýmlarýnda hala Viyana Otomatik Sistem Planlamasý (WASP) modelini kullanmaktadýr. Uluslararasý Atom Enerjisi Ajansýnýn üye ülkelerin enerji bakanlýklarýna ücretsiz olarak daðýttýðý bu model 20. Yüzyýlýn son çeyreðinde nükleer güç santrallarýný aday teknoloji olarak tanýtmayý baþarmýþtýr. WASP bir ülkenin gelecekteki enerji sistemini planlamak için sadece geçmiþin teknolojilerini dikkate almaktadýr. Bunun sonucunda ETKB’ ýn yatýrým çözümlerinde sadece nükleer, hidrolik, akaryakýt ve kömür santrallar seçenekleri görülmektedir. Bu teknolojilerin kanýtlanmýþ sorunlarýný aþmak için geliþtirilen yeni teknolojiler, karar verme sürecinde varlýklarý tanýnmadýðýndan, seçenekler olarak göz önüne alýnmamaktadýr. Bu yaklaþým, sanayileþmiþ ülkelerde çok düþük pazar deðeri olan, geçmiþin kirli ve verimsiz teknolojilerinin geliþmekte olan ülkelere taþýnmasý için uygun koþullarý saðlamaktadýr.

Ülkeler fosil yakýt, nükleer güç ve enerjinin savurgan kullanýmýnýn yarattýðý sorunlarýn farkýna vardýkça daha verimli teknolojilere ve doðal çevrede enerji üretimine doðru yönelmeye zorlanmaktadýr. Sonuç olarak diðer teknolojiler, karar verme mekanizmasý geçmiþin teknolojilerinin sorunlarýnýn farkýnda olmayan ülkelere, taþýnmaktadýr. Maalesef, Türkiye de geleceðin enerji sistemini, sadece geçmiþin teknolojilerini deðerlendiren, WASP modeli ile planlayan ülkelerden biri olarak, geçmiþin enerji teknolojilerinin sorunlarýný Türkiye’nin gelecekteki enerji sistemine taþýnmaktadýr.

EÝKT Uluslararasý Enerji Ajansý Enerji Teknolojileri Sistem Analiz Programý araþtýrýcýlarýnýn ortak çabasý ile geliþtirilen, geleceðin planlama dönemi içinde kullanýma girecek tüm enerji teknolojilerini dikkate alan, ileri karar destek araçlarý bulunmaktadýr. Bu modeller, geleceði geleceðin bilgileri ile planlama kapasitesi saðlayarak karar vericileri daha güçlü kýlmaktadýr.

Sanayileþmiþ ülkeler, geçmiþteki tecrübeleri sonucunda, enerjinin üretim ve kullanýmýnda etkinliðini saðlamak ve yenilenebilir enerji teknolojilerinin kullanýmýný desteklemek üzere önlemler almayý öðrendiler. Çevre Bakanlýðý benzeri kamu kuruluþlarý tarafýndan konulan kýsýtlar altýnda, küresel endiþeler nedeniyle ortaya çýkacak olan maliyetlerden kaçýnmalarýný mümkün kýlmak üzere, kirletici ve enerji etkin olmayan teknolojilerin ülkelerinde satýlmasýný engelleyen standartlar geliþtirdiler.

Karar verme sürecinde ülkemiz enerji uzmanlarý ve ilgili Meslek Odalarý temsilcilerinin katýlýmý ETKB tarafýndan istenmemektedir. ETKB tarafýndan düzenlenen Enerji Þurasýna deneyimli ve bilgili bireyler çaðýrýlmadýðýndan Türkiye’nin gelecekteki enerji politikasýný, enerji projelerinin YÝD ile finansmaný gerekçesiyle, ticari rüzgarlar biçimlendirmektedir.

Mevcut yatýrýmlarýnýn gücünden dolayý nükleer ve fosil yakýt lobileri karar vericiler ile daha kolay iletiþim saðlayabilmektedir. Nükleer güç ve fosil yakýtlý güç santrallarýnýn yerini alabilecek yeni teknolojilerin farkýnda olan akademisyenler veya bilim adamlarý sessiz kalmaktadýr. Bu teknolojilerin problemlerinden haberdar olan nükleer enerji mühendisleri, çevre kirliliðinde uzmanlaþmýþ olan çevre mühendisleri, nükleer güç santrallarýnýn ve fosil yakýtlarýn yakýlmasýnýn toplum saðlýðýný nasýl etkilediðini hastalarýnda gören doktorlar ve toplumsal maliyet hakkýnda bilgili olan ekonomistler, halka ve karar vericilere doðru ve taze bilgileri sunmalýdýr.

Türkiye’de Enerji Teknolojisi Seçiminde Baz Alýnacak Temel Kriterler Ne Olmalýdýr?

• Toplumsal Maliyetler

  Enerji yatýrýmlarýnda toplam proje maliyeti hesaplanýrken toplumsal maliyetlerin göz önüne alýnmýyor olmasý, geçmiþin sorunlu teknolojilerinin geliþmekte olan ülkelere taþýnmasýnýn temel nedenidir. Her teknoloji yatýrýmý için toplumsal maliyetler, doðal çevre ve insan saðlýðýna yapýlan tahribatýnýn ekonomik deðeri olarak, toplam yatýrým maliyetine eklenmelidir. Örneðin bir kömürlü termik santraldan elektrik üretmenin toplumsal maliyeti ABD dolarý üzerinden 4 cent /kWh mertebesindedir.

• Beþikten mezara diðer maliyetler

  Her enerji projesi için toplam maliyetler beþikten mezara tüm maliyetleri kapsamalýdýr. Örneðin, DECON senaryosuna göre, ABD’de son zamanlarda kapatýlan Maine Yankee Nükleer Güç Santralýnýn sökülmesinin maliyeti 2 Milyar Dolardýr. Ayný santralýn 1972 yýlýndaki yatýrým maliyet 231 Milyon Dolardýr. Karar vericiler Türkiye’de kurmayý kararlaþtýracaklarý nükleer santrallarýn nasýl söküleceðine iliþkin bir plana da sahip olmalýdýrlar.

• Ulusal Çýkarlar

  Bir ülkenin karar vericileri, ulusal çýkarlara öncelik vererek ülkelerinin gelecekteki enerji sistemini geleceðin bilgileri ile planlamak üzere, karar destek modelleri ile donatýlmamýþlarsa, enerji sektöründeki yatýrýmlar ticaret önerileri ve onlarýn çýkarlarýný temsil eden yabancý karar vericiler tarafýndan yönlendirilir. Bugün için Türkiye’ye önerilen nükleer güç santrallarý kurulmasý ve akaryakýt ile doðal gaza baðýmlýlýk seçenekleridir. Bu seçeneklerle bile bir yatýrým düþünüldüðünde Ruslarla birlikte yapýlmakta olan Mavi Akým projesinden de görüleceði üzere Türk Sanayiinin bu yatýrýmlarda yer almasý pek mümkün olamamaktadýr.

• Uluslararasý Anlaþmalarýn Kýsýtlarý ve Gerekleri

  Türkiye fosil yakýtlarýn yakýlmasýndan kaynaklanan sera gazý emisyonlarýný sýnýrlandýrmak üzere Birleþmiþ Milletler tarafýndan Cumhurbaþkanýmýzýn katýldýðý Rio Zirvesinde imzaya açýlan Ýklim Deðiþikliði Konvansiyonu Çerçeve Anlaþmasýný bu güne kadar imzalamamýþtýr. Türkiye’nin anlaþmaya taraf olmadýðý için aktif olarak katýlmadýðý Rio, Kyoto, Buenos Aires ve Bonn toplantýlarýnda oluþan kararlar, halen fosil yakýtlara olan baðýmlýlýðýmýz ile birleþince, Türk ekonomisini olumsuz etkileyecek kýsýt ve yaptýrýmlar ortaya çýkabilecektir. Fosil yakýtlarýn (kömür, akaryakýt ve doðal gaz) kullanýmýný içeren herhangi bir enerji yatýrýmý BM Ýklim Deðiþimi Çerçeve Anlaþmasý taslaklarýný bugün için olmasa da gelecek yýllar için göz önünde bulundurmalýdýr.

  Türkiye yerel kirliliðe ve küresel iklim deðiþikliðine neden olan bu fosil yakýt teknolojileri ve ilgili altyapýlara, örneðin petrol ve doðal gaz boru hatlarýna, yatýrým yapmayý kabul edecek düzeyde acelesi olduðunu düþünmektedir. Dünyanýn tüm ülkeleri bu emisyonlarý azaltmaya çalýþýrken ve emisyon izinleri ticaretinin müzakereleri sürerken, Türkiye sera gazlarýnýn emisyonunu artýracak yatýrýmlarda bulunmaktadýr. Bizim kuþaðýmýz ve kesinlikle gelecekteki kuþaklar bu göz ardý ediþin bedelini ödeyeceklerdir.

  Neden Nükleer Güç Santrallarýna Yatýrým Yapmamalýyýz?

  Nükleer santrallar, fosil yakýt santrallarý gibi gaz emisyonlarýna neden olmasalar da, kendilerine özgü çevre riskleri oluþturmaktadýr. Ýnsan ve mekanik arýzalarýn birleþimi binlerce insanýn ölümü, yüz binlerce insanýn yaralanmasý, geniþ arazilerin radyoaktif kirlenmesi ve milyarlarca dolarlýk zararla sonuçlanabilmektedir. Güvenlik konularýna ek olarak nükleer santrallar kullanýlmýþ yakýt çubuklarý ve diðer radyoaktif atýklarý nedeniyle sorun olmaya devam etmektedir. Amerikan nükleer santrallarý 1995 yýlýna kadar yaklaþýk 32 000 ton yüksek- seviyeli radyoaktif atýk üretmiþtir. Radyoaktifliði binlerce yýl devam eden bu atýklarýn çevreden uzaklaþtýrýlmasýnýn bir yolunu bulmanýn zor olduðu kanýtlanmýþtýr.

  Çevresel sorunlarýn dýþýnda, nükleer endüstriyi esas vuran ekonomisidir. 1998’de Amerika’daki nükleer santrallarýn yaklaþýk %40’ý kýsa dönem pazar fiyatýnýn üstünde güç ürettiler. Washington Uluslararasý Enerji Grubunun bir çalýþmasý Amerika ve Kanada’nýn toplam nükleer kapasitesinin %37si rekabet yüzünden kapatýlacaðýný öngörmektedir.

  Kuruluþunun 26. yýlýnda kapatýlan Maine Yankee reaktörü, nükleer güç santrallarýyla üretilen gücün ne kadar pahalý olduðuna bir örnektir. Bu santralýn sökülmesinin maliyeti çok yüksek olduðundan, bulunan çözüm bu güç santralýnýn kýsýmlarýnýn veya tamamýnýn nükleer santrallarýn yeni müþterilerine satýlmasýdýr. Almanya tüm nükleer reaktörlerini kapatmaya karar vermiþtir. Fakat önemli olan bu iþlem için kaç yýl gerekeceðidir. Almanya teknik kapasitesi ve finansal kaynaklar ile bu atýklardan 20-25 yýldan önce kurtulamamaktadýr. Bu ayný duruma baþka ülkelerin düþmemesi için yeterli bir uyarýdýr.

  Dünyada Mevcut Enerji Kullanýmý

  Modern enerji çaðýnda temel deðiþimler, 1970li yýllarda OPEC ülkeleri endüstrileþmiþ ülkelerin ekonomileri üzerindeki güçlerini kavradýklarýnda, ortaya çýktý. Bunun sonucunda yakýt fiyatlarý bir gecede tavana vurdu ve sürekli ucuz, sürekli daha çok enerji arzý ani bir sona ulaþýr göründü. Ama 1980li yýllarýn ortalarýnda yeni arz þirketleri OPEC’ in pazar payýný azaltýnca petrol fiyatlarý düþtü ve OPEC ’in birliði parçalandý.

  Modern enerji sahnesindeki bir diðer aktör nükleer enerjidir. 40 yýl önce varolmayan bir sanayi bugün üretiminin zirvesindedir. Ama,ayný zamanda, bu endüstri sönmektedir. Yeni sipariþler 20 yýl önce son bulmuþtur, ve yaþlanan reaktörler ömürlerinin sonuna gelmiþ, birer birer kapatýlmaktadýr. 1970li yýllarda yüksek fosil yakýt fiyatlarý ve uygun devlet politikalarý sonucunda yenilenebilir enerji kullanýmý da artmýþtýr. Hidroelektrik güç en büyük yenilenebilir enerjidir. Onu sanayide ve konutlarda ýsý, buhar, ve güç üretmek için yakýlan ve taþýtlarda kullanýlmak üzere etanol yakýtýna dönüþtürülen biyokütle enerjisi izlemektedir.

  Nükleer ve yenilenebilir enerjilerin katkýlarýna raðmen dünya hala fosil enerji çaðýnda bulunmaktadýr. Fosil yakýtlar – kömür, petrol ve doðal gaz – birincil enerji kaynaklarýdýr. Elektrik üretiminde kömür egemendir, petrol taþýma yakýtlarý üzerinde neredeyse tekeldir, ve doðal gaz, geliþmekte olan ülkelerde biyokütle enerjisinin önemli katkýsý ile, kýþýn ýsýtma için kullanýlan en yaygýn yakýttýr. Küresel bazda dünyanýn birincil enerjisinin, biyokütle %13ünü saðlarken, %75ini fosil yakýtlar saðlamaktadýr.

Enerjinin Geleceði

Þimdiye kadar enerji kullanýmý hakkýndaki tüm kararlar maliyet ve mevcudiyet üzerine dayandýrýlýyordu. Þimdi, fosil yakýtlardan kaynaklanan karbon emisyonlarý küresel iklim deðiþimine neden olmaya baþlayýnca, çevresel endiþeler giderek önem kazanmaya baþlamaktadýr. Dünya fosil yakýtlarýndan vazgeçmek durumundadýr, fakat ülkelerin endüstri ve hükümetleri bu yönde gidiþe karþý direnmektedir. Her ne kadar rüzgar enerjisi dünyadaki en hýzlý büyüyen enerji kaynaðý olsa da, hala çok ufak bir katkýda bulunmaktadýr. Gelecek on yýl için planlanan 665 360 MW yeni güç kapasitesinin %60 ý kömür, gaz ve petrolden saðlanacaktýr. Yeni kapasitenin yarýsýndan çoðu Asya’daki enerji büyümesinden kaynaklanacaktýr. Doðal gaz giderek artan ölçüde elektrik üretmek üzere kullanýlacaktýr. Gaz türbinlerinin verimi son yýllarda artmýþ ve doðal gaz fiyatlarý düþmüþtür. Ucuz olmalarý ve kurulup iþletilmeleri kolay olduðundan, elektrik þirketleri doðal gaz santrallarýný kýsa-dönemli güvenli bir seçenek olarak görmektedir. Gaz arzýnýn “gaza koþuþ” u desteklemek üzere yeterli olup olmayacaðý ise ileride görülecektir.

Elektrik üretimi için kömür yakýlmasý, üretilen birim enerji baþýna en fazla miktarda, sera gazlarý ve diðer zehirli emisyonlarý üretmektedir. Yeni ve daha katý emisyon yönetmelikleri, doðal gaz ve yenilenebilir enerji gibi daha temiz seçeneklerin elektrik üretiminde pazar paylarýný artýrmalarý ile, kömürün gelecekteki kullanýmýný sýnýrlandýrabilir.

Ayný zamanda füzyon gücüne sürekli bir ilgi ve araþtýrma çalýþmalarý bulunmaktadýr. Füzyon milyonlarca derecelik sýcaklýklar ürettiðinden, füzyon gücünün geliþtirilmesinde en büyük zorluk reaksiyon ýsýsýnýn tutulmasýdýr.

Konutlarda ve Ofislerde Enerjinin Tasarrufu

1973 yýlýnda ilk petrol krizi enerji sorununu gündeme getirdiðinde ýsýtma, soðutma ve aydýnlatma için eþdeðer hizmetin teminiyle birlikte, konut ve ticari binalarýn daha az enerji kullanýmýný saðlayacak tekniklerin bulunmasý üzerine arayýþlara özel ilgi gösterilmiþtir. Geliþtirilen tasarýmlar ve cihazlar sadece geliþtirilmiþ enerji etkinliði açýsýndan deðil, ayný zamanda iyileþtirilmiþ yangýn güvenliði, düþük bakým maliyetleri, daha sessiz çalýþma, daha dayanýklý malzemeler, daha hýzlý piþirme süreleri ve duygularý rahatlatacak doðal aydýnlatmanýn daha yaygýn kullanýmý gibi diðer faydalarýn saðlanmasýnda da baþarýlý olmuþtur.

Ne yazýk ki, verimli teknolojilere Türkiye’de fazla ilgi gösterilmemiþtir. Türkiye’nin sanayi, konut ve ulaþým sektörlerinde toplam enerji tüketiminin % 50 sinden az olmamak üzere önemli bir enerji tasarrufu potansiyeli bulunmaktadýr.

Bununla beraber karar vericiler genelde daha çok enerji kullanmakla övünürler ve kiþi baþýna daha çok enerji kullanmayý, verimliliði göz ardý ederek, endüstriyel kalkýnmanýn bir göstergesi olarak açýklarlar.

Fosil Yakýtlarýn Yakýlmasý

Fosil yakýtlarýn yakýlmasý saðlýðýmýza zarar vermekte ve gezegenimizi tahrip etmektedir. Özellikle petrol ve kömür yakýlmasý duman ve asit yaðmuruna katkýda bulunmakta, ve ciðerlerimize yerleþen kurumlu ince parçacýklarýn en büyük nedeni olmakta, ve on binlerce yurttaþlarýmýzýn yaþam sürelerini kýsaltmaktadýr. Fosil yakýt tüketimi ayný zamanda dünya iklimini bozan kirleticilerin ana kaynaðýdýr. Karbondioksit (CO2) kömür, petrol ve (daha az ölçüde) doðal gaz yanmasý sonucu kaçýnýlmaz olarak oluþan bir yan üründür. Sonuç olarak, bu gazýn atmosfer içindeki konsantrasyonu endüstri devriminden bu yana %30 artmýþtýr ve bilim adamlarý küresel iklime insan etkisinin izlenebilir olduðu sonucuna varmýþlardýr. Karbondioksit ve diðer sera gazlarýnýn süregelen birikimi enfeksiyon hastalýklarýnýn giderek yayýlmasý , daha sýk ve ciddi ýsý dalgalarý, fýrtýnalar, kuraklýk, sel ve deniz seviyelerinin yükselmesi sonucu kýyýlarýn su baskýnýna uðramasý , ekonomik ve sosyal yýkým riskleri oluþturan ekosistemlerin tahribi dahil olmak üzere pek çok olumsuz etkileri ile insan saðlýðýný ve varlýðýný tehdit etmektedir.

Dünyanýn her yerindeki hükümetler halen CO2 ve diðer sera gazlarýnýn emisyonlarýna baðlayýcý limitler koymak amacýyla müzakereler yapmaktadýr. Atmosferdeki CO2 gazlarý fazlalýðýnýn kaldýrýlmasýnda doðal süreçler çok yavaþ ilerleyeceðinden, kapsamlý, zamanýnda, ve sürekli bir emisyon azaltma taahhüdü gerekmektedir.

Diðer tüm enerjiler arasýndan yenilenebilir enerji en ümit verici yolu göstermektedir. Hükümetlerin mütevazý araþtýrma destekleri ve birçok kendini adamýþ giriþimcinin katkýsýyla güneþ, biyokütle, rüzgar ve jeotermal enerji kaynaklarý son 20 yýlda daha ucuz ve daha güvenilir hale gelmiþtir. 1980 ve 90lý yýllarda hepsi önemli iç pazarlar geliþtirmiþler ve 21. Yüzyýlýn baþlamasýyla temiz ve yenilenebilir enerji her zamandan daha önemli hale gelmiþtir.

Açmaz

Dünya pazarýný kontrol eden ileri derecede sanayileþmiþ ülkeler, yurttaþlarýn baský ve talepleri ile iklim deðiþikliði ve kirliliðe neden olan sera gazlarý ve diðer emisyonlarý azaltacak programlar geliþtirmektedirler. Bu çaba içine kalkýnmakta olan ülkeleri de katmaya çalýþmaktadýrlar. Kendilerine özel bahaneler ile ileri sanayileþmiþ ülkeler bir an önce bu konudaki önemli adýmlarý atmazlarken, bu ileri sanayileþmiþ ülkelerin ayak izlerinden yürümek isteyen sanayileþmeye aç, geliþmekte olan ülkeler bu tür önlemlere direnmektedirler. Kalkýnmakta olan ülkeler küresel kirlenmeye katkýlarýnýn sanayileþmiþ veya ileri sanayileþmiþ ülkelere göre çok az olduðunu iddia etmekte ve herhangi bir önemli önlem almak için kirlilikte veya refahta ileri sanayileþmiþ ülkelerle eþitlenmeyi talep etmektedirler. Böylece bu eþitlenme gerçekleþene kadar kirletmeye devam etmeye haklarý olduðunu düþünmektedirler. Açmaz ise kimin hangi ahlak kurallarý altýnda ne kadar kirletmeye devam edebileceði veya kirlettiði için ne kadar yatýrým yapmasý gerektiðidir.

Rüzgar Enerjisi - Kuþaklar Boyu Temiz Güç

Rüzgar enerjisi aslýnda yeni deðildir – 2000 yýl önce su ve rüzgar deðirmenleri dünyanýn ilk endüstrilerine güç saðlamýþtýr. Günümüzde, yeni teknoloji ve yeni malzemelerle, rüzgar türbinleri bizlerin aydýnlatma, ýsýtma, soðutucular ve diðer ev aletleri için gerek duyduðumuz en temiz elektriði üretmek için kullanýlmaktadýr. Rüzgar enerjisinin kanýtlanmýþ bir baþarýsý vardýr ve kullanýmý artmaktadýr. Halen dünyada 20 000 ’in üzerinde türbin elektrik üretmektedir. Bunlarýn birçoðu, rüzgar çiftlikleri denen, belli bir kapasitede elektrik üreten rüzgar türbin gruplarý olarak çalýþmaktadýr.

Avrupa’da Rüzgar Enerjisi

Geçtiðimiz altý yýl boyunca Avrupa’da kurulu rüzgar enerjisi kapasitesi yýlda %40 oranýnda artmýþtýr. Bugün Avrupa’daki rüzgar enerjisi projeleri 5 milyon civarýnda insanýn yerel gereksinimlerini karþýlayacak yeterlilikte elektrik üretmektedir.

Avrupa’da Rüzgar Enerjisi

Rüzgar enerjisi endüstrisi Avrupa için 2010 yýlýna kadar 40 000 MW rüzgar enerji kapasitesi kurmak üzere bir hedef koymuþtur. Bu hedefe ulaþýlmasýyla yaklaþýk 50 milyon insana elektrik saðlanacaktýr. “2010 da 40 000 MW” kampanyasý, Avrupa Komisyonu’nun “AB ‘deki Yenilenebilir Enerji Kaynaklarý için Beyaz Rapor” ‘u tarafýndan da desteklenmektedir. Bu raporda yapýlan deðerlendirme bu hedeflere eriþilebileceðini göstermektedir.

20 türbinden oluþan tipik bir rüzgar çiftliði yaklaþýk 1 km2 lik alana kurulabilmektedir. Diðer güç istasyonlarýna nazaran rüzgar çiftliði, bulunduðu alanýn sadece % 1’ini kullanýr. Tarým alanlarýnda çiftçilik faaliyetleri türbinlerin hemen altýnda yapýlabilmektedir.

Türbinler çalýþma hyatlarýnýn sonuna geldiklerinde kolayca sökülebilmekte ve bulunduklarý alan eskiden kullanýldýðý hale dönüþtürülebilmektedir. Türbinlerin sökülmesinin maliyeti genelde trbinlerin arta kalan parçalarýn parasal deðeri ile karþýlanabilmektedir.

Rüzgar Enerjisi- Ekonomik Olduðunu Kanýtlamýþtýr

Rüzgardan elektrik üretimi yeni bir endüstridir. Avrupa’da 15 yýl önce hiç bir ticari rüzgar gücü bulunmamaktaydý. Rüzgar gücünün çevresel yararlarý gözönüne alýnmadan bile bazý ülkelerde rüzgar enerjisi daha þimdiden fosil ve nükleer güç ile rekabet edebilmektedir. Geleneksel güç santrallarýndan elde edilen elektriðin maliyeti genelde çevresel etkilerini (asit yaðmurlarý, petrol sýzýntýlarýnýn temizlenmesi, iklim deðiþikliðinin etkileri ) tümüyle hesaba katmamaktadýr.

Rüzgar enerjisi üretimi maliyetin azalmasý ve verimliliði artmasý þeklinde iyileþmeye devam etmektedir. Rüzgar enerjisinden elde edilen elektriðin maliyeti kWh baþýna 5-8 ECU olup bu maliyetin 4 ECU ya kadar düþmesi beklenmektedir. Rüzgar enerjisi projelerinin tesis edilmesi kolay olup bakýmý da ucuzdur. Arazi sahibi çiftçilere ödenen kira bedelleri kýrsal alanlarda önemli bir ek gelir saðlamaktadýr. Ýnþaat çalýþmalarý çoðu kez yöredeki iþgücünü seferber eden yerel þirketlerce gerçekleþtirimekte, ve bakým iþleri için uzun dönemli iþ olanaklarý yaratýlmaktadýr. Rüzgar enerjisi hýzlý büyüyen, dünya çapýnda bir endüstridir. Dünya çapýnda yaklaþýk 60 imalatçý bulunmaktadýr ve bunun çoðu Avrupalýdýr.

Avrupa Bankalarýnýn en az 10 tanesi ve kamu hizmet þirketlerinin en az 20 tanesi rüzgar enerjisine yatýrým yapmaktadýr. Danimarkada 100 000 den fazla birey kiþisel yatýrýmlarýný rüzgar enerjisine yapmaktadýr.

Rüzgar endüstrisi ayný zamanda önemli bir iþverendir. Danimarka Rüzgar Türbinleri Ýmalatçýlarý Birliði tarafýndan yapýlan son bir çalýþma Danimarka rüzgar endüstrisinin 8500 Danimarkalýya iþ saðladýðýný ve 4000 kiþiye de Danimarka dýþýnda çalýþma imkaný verdiðini göstermektedir. Danimarka Rüzgar Endüstrisi þu an balýkçýlýk endüstrisinden daha fazla iþçi çalýþtýrmaktadýr. Avrupa’da rüzgar endüstrisinin yarattýðý toplam iþ sayýsýnýn 20 000’i aþtýðý tahmin edilmektedir.

Elektrik Üretim Maliyetleri þu kalemlerden oluþmaktadýr:

• Yatýrým maliyeti - güç santrallarýnýn inþaatý ve þebekeye baðlanmasý

• Ýþletme maliyetleri - tesisin iþletilmesi, yakýtýnýn saðlanmasý ve bakýmý

• Finansmaný - yatýrýmcý ve bankalara geri ödeme maliyeti

Rüzgar türbinleri için yakýt maliyeti yoktur ve rüzgar bedavadýr. Projenin maliyeti ödendikten sonra sadece iþletme ve bakým maliyetleri söz konusudur. Yatýrým maliyeti toplam maliyetin %75 ila %90 ‘ýný oluþturmaktadýr.

Türbin maliyeti kW güç baþýna halen 600-900 ECU’dur. Projenin hazýrlanmasý ve tesis etme maliyetleri kW baþýna 200-250 ECU daha eklemektedir. Bu rüzgar türbinlerinin toplam maliyetini kW kurulu kapasite baþýna 1000 ECU’ya ulaþtýrmaktadýr.

Rüzgar enerjisi geliþtirmenin iþletme maliyetleri üretilen kWh elektrik baþýna yaklaþýk 1-2 ECU mertebesindedir. Bu maliyet arazi kirasý, bakým ve sigorta primlerini kapsamaktadýr.

Rüzgar Gücünün Küresel Durumu

Rüzgar gücü yenilenebilir enerji teknolojilerinin en ileri ve ticari olarak mevcut olanýdýr. Tamamen doðal bir kaynak olarak kirliliðe neden olmayan ve tükenme olasýlýðý olmayan bir güç saðlamaktadýr. Son yýllarda dünyanýn en hýzlý büyüyen enerji kaynaðý olmuþtur.

1998 sonuna gelindiðinde dünya çapýndaki hemen hemen 50 ülkede 10 000 MW dan fazla elektrik üreten rüzgar türbinleri çalýþmaktadýr. Son altý yýlda rüzgar türbinlerinin satýþlarýndaki ortalama yýllýk büyüme % 40 civarýnda gerçekleþmiþtir. Rüzgar enerjisi endüstrisi 600 kW büyüklüðünde orta boy makinalarýn seri üretimini sürdürmekte ve megawatt büyüklüðündeki 10 adet tasarýmýn prototiplerini üretmiþ bulunmaktadýr. Mevcut kurulu kapasitedeki artýþ ( 500-600 kW tan 1.5 MW a 3 kat) çarpýcýdýr ve 1990 dan bu yana çok hýzlý bir geliþme gerçekleþmiþtir. Büyük ünitelerin ortaya çýkýþý, endüstrinin büyük deniz üstü uygulamalara hazýrlandýðýndan dolayý, zamanýnda gerçekleþmiþtir.

Son yýllarda rüzgar enerjisinin en baþarýlý pazarlarý, özellikle Danimarka, Almanya ve Ýspanya olmak üzere Av rupa ülkeleridir. Arasýnda Hindistan, Çin ve Güney Amerika’nýn da bulunduðu bazý geliþmekte ülkelerin yanýsýra Amerika Birleþik Devletlerinde de bu teknolojinin kullanýmýnda bir sýçrama görülmektedir. Rüzgar enerjisi bir dizi farklý ekonomi ve coðrafi yapýda baþarýlý olmaktadýr.

Rüzgar enerjisi ayný zamanda en ucuz yenilenebilir enerji kaynaklarýndan biridir. Rüzgarlý yörelerde yeni geleneksel fosil yakýt ve nükleer üretimi ile daha þimdiden tümüyle rekabet edebilmektedir. Teknoloji iyileþtikçe ve arazilerin kullanýmý en iyilendikçe maliyetleri de azalmaya baþlamaktadýr.

Çevresel üstünlükleri tanýndýkça, bir çok ülke hükümet destekli giriþimler ile rüzgar enerjisinin geliþimini desteklemeye baþlamýþlardýr. Bu desteklerin hedefi pazarýn hareketlendirilmesi, maliyetlerin düþürülmesi, konvansiyonel yakýtlarýn örneðin devlet subvansiyonlarý yoluyla saðladýklarý hakça olmayan üstünlüklerinin etkisinin azaltýlmasýdýr. Farklý ülkelerde bir dizi Pazar hareketlendirme mekanizmalarý kullanýlmýþtýr.

Araþtýrma ve geliþtirme giriþimlerinin desteklenmesi ve elektrik þebekesine rüzgar güç üreticileri için hakça eriþim saðlanmasý teknolojinin sürekli baþarýsý için önemli unsurlardýr.

Rüzgar Kaynaklarý ve Elektrik Talebi

Bir dizi bilimsel deðerlendirme dünyadaki rüzgar kaynaklarýnýn son derece büyük ve 6 kýtaya yayýlmýþ olduðunu göstermiþtir. Bugün dünyadaki mevcut toplam teknik olarak iþe koþulabilir rüzgar kaynaðý yýlda 53 000 Terawatt saattir ve bu dünyanýn 1998 deki toplam elektrik tüketiminin yaklaþýk 4 katýdýr.

Dünyadaki rüzgar kaynaklarý hiç bir zaman elektrik üretimi için rüzgar gücü kullanýmýný sýnýrlayan bir faktör olmayacaktýr. 2020 yýlýna kadar dünya elektriðinin %10 unu rüzgar gücüyle saðlansa bile rüzgar potansiyelinin çoðu hala kullanýlamamýþ olacaktýr.

Avrupa yoðun bir rüzgar kaynaðýna sahip olduðu için þanþlýdýr. Avrupa’da, gelecek yüzyýlýn ilk yýllarýnda gerçekleþmesi beklenen, deniz üstü alanlarýn geliþtirilmesi elektrik talebinin karþýlanmasýnda ek potansiyel saðlayacaktýr. Teorik olarak rüzgar enerjisi tüm Avrupa’nýn elektrik ihtiyacýný saðlayabilecektir. Teknik kýsýtlamalar nedeniyle rüzgar enerjisinin Avrupa’nýn elektrik talebinin %20 sini karþýlamak üzere kullanýlmasý anlamlýdýr. Pek çok Avrupa ülkesindeki çalýþmalar, elektrik þebekesinin iþleyiþ ve yapýsýnda herhangi bir deðiþiklik yapmadan, elektrik talebinin % 10-20 sinin rüzgar türbinleri ile karþýlanabileceðini göstermiþtir. Avrupa’da karada ve deniz üzerindeki kombine rüzgar potansiyeli 2020 yýlý için öngörülen elektrik talebinin % 20 sinden fazlasýný karþýlamaya yetecektir.Özellikle deniz üstü projeler için iyileþtirilmiþ teknoloji ve daha ucuza malolan temeller bu yüzdeyi önemli ölçüde artýrabilecektir.

Uluslararasý Enerji Ajansý eski tas eski hamam senaryolarla dünyanýn 2020 yýlýna kadar elektrik tüketimini iki misli artýracaðýný öngörmektedir. Elektriðe olan gelecekteki talep artýþý, 20 yýlda dünyanýn elektrik talebinin % 10 unu karþýlamayý hedefleyen, rüzgar gücünün yýlda 2500-3000 Terawatt saatlik elektrik enerjisi üretmesi gerektiði anlamýna gelmektedir.

%10 luk hedef

Bugünkü beklenti rüzgar gücünün 1998 ve 2003 yýllarý arasýnda yýllýk %20 oranýnda büyümesi ve bu süre sonunda dünyadaki kurulu kapasitenin 33 400 MW’a eriþmesidir.

%10 luk hedefe ulaþabilmek için 2004 ile 2010 arasýnda yýllýk %30 luk bir yýllýk büyüme kaydedilerek toplam kurulu güç 181.000 MW ‘a ulaþmalýdýr.

2010 yýlýndan itibaren rüzgar gücünün % 20 lik yýllýk büyüme oranlarý gerçekleþtiðinde, 2020 yýlý dünya elektrik enerji talebinin % 10.85 i rüzgar enerjisinden saðlanabilecektir. 2040 yýlýnda ise rüzgar gücü dünya elektriðinin %20 sini üretebilir duruma gelecektir.

Rüzgar çiftliklerinin geliþimi Avrupa Birliðinin planlama gereksinimlerini beklemekte ve Avrupa rüzgar endüstrisi “Rüzgar Türbinlerinin Sorumlu Geliþimi için En Ýyi Uygulamalar Rehberini” hazýrlamýþtýr.

Rüzgar gücündeki büyüme dünya çapýnda gerçekleþecektir, fakat en hýzlý geliþmenin Avrupa, Kuzey Amerika ve Çinde olmasý bekleniyor.

Analiz için temel alýnan parametreler:

• 1990 dan bugüne tarihsel veriler ve bugün pazarda yeralan dünyanýn öncü þirketlerinde gelen bilgiler

• dünyanýn farklý bölgelerinde iþe koþulabilir rüzgar potansiyeli ve elektrik tüketim seviyeleri ve bölgesel pazara giriþ sýnýrlamalarýnýn tutucu öngörümleri

• “Ýlerleme oranlarý” nýn incelenmesi ve teknolojideki iyileþtirmeler, rüzgar enerji endüstrisinin bu hýzlý oranlarda geniþleme becerisine sahip olduðunu göstermektedir. Rüzgar türbinlerinin güç çýktýsý ve verimliliði sürekli bir geliþme göstermiþtir. Bu eðilimin sürmesi beklenmektedir.

  Yatýrým ve Maliyet

  Dünyanýn elektriðinin % 10 unun rüzgar enerjisinden elde edilmesinin yýllýk yatýrým gereksinimleri 1999 da 3 milyar dolar olacak ve 2020 yýlýnda 78 milyar dolara ulaþacaktýr. Bu deðerler 1990lý yýllarda ortalama yýl baþýna 170-200 milyar dolar olan toplam küresel enerji yatýrýmlarýnýn bir dilimidir. Tabii ki bu dilim rüzgar gücü elektrik sektörünün önemli bir kýsmýný oluþturduðunda göreceli olarak artacaktýr.

  Rüzgar gücü ekonomisi aðýrlýðýný koymaktadýr. Rüzgar türbinlerinin inþaat ve iþletme maliyetleri daha þimdiden önemli ölçüde azalmýþtýr. Danimarka’da rüzgar enerjisi maliyetleri 1981 ile 1995 yýllarý arasýnda 2/3 oranýnda düþmüþtür. Rüzgar güçlü elektrik maliyetleri bugünkü 4.7 sent /kWh deðerinden daha da azalacak ve 2013 yýlýna kadar (14 yýl sonra) 3 sent/kWh seviyesinin altýna düþecektir. 2020 yýlýnda üretilen birim elektrik baþýna maliyetler 2.5 sente kadar gerileyecektir. Bu durum rüzgar enerjisini, büyük ölçekli hidrolik dahil olmak üzere, günümüzün tüm yeni üretim teknolojileri ile rekabet edebilir hale getirecektir.

  Avrupa Birliðinde termik santrallarýn elektrik üretim maliyetleri büyük ölçüde farklýlýk göstermektedir. Nükleer ve kömür endüstrileri için hükümet desteði, gerçek üretim maliyetlerinin görünenden daha yüksek olduðu anlamýna gelmektedir. Rüzgar enerjisi fiyatýyla termik kaynaklardan elektrik elde etmenin fiyatýnýn doðrudan karþýlaþtýrýlmasý, çoðu kez yenilenebilir elektrik üretim teknolojilerinin, merkezi santrallara göre, tüketicinin talebini daha yakýn mesafeden karþýladýðý gerçeðini göz ardý etmektedir.

  Rüzgar Enerjisini Geliþtirmenin Kýsa Dönemli Üstünlükleri

  Ortalama bir sahada modern bir rüzgar türbini üç dört ay içerisinde imalatýnda kullanýlan miktarda enerjiyi üretebilmektedir. Rüzgar çiftlikleri kolayca sökülebilmekte ve arazi kolayca eski haline getirilebilmektedir. Rüzgar türbinlerinin geri kazanýlabilirlik oraný artmakta ve böylece hurda makinelerden daha çok enerji kurtarýlabilmektedir.

  20 türbinden oluþan tipik bir rüzgar çiftliði yaklaþýk 1km kare alan kaplar ama bu alanýn sadece %1 ini kullanmaktadýr. Geri kalan alanlar çiftlik için yada doðal alan olarak kullanýlabilmektedir. Bunun gibi bir proje 6500 ila 10000 arasýnda evin elektrik gereksinimini karþýlayabilmektedir.

  Rüzgar türbinleri karayolu trafiði, trenler, uçaklar yada inþaat faliyetleriyle karþýlaþtýrýldýðýnda rüzgar türbinleri çok düþük seviyede gürültü üretirler. Rüzgar çiftliðinin hemen yakýnýndaki bir ev, bir þelaleye 50 -100 mt. Uzaklýktaki bir evden daha az gürültü duyar. Rüzgar çiftliklerine en yakýn evlerin dýþýnda gürültü 50-100 metre Bu, tipik bir oturma odasýnýn gürültülü atmosferinin hemen yandaki kütüphane yada dinlenme salonu gibi sessiz sakin bir yerden duyulmasý gibi bir sestir.

  Rüzgar Enerjisinin Geliþimi Nasýl Desteklenebilir?

  Rüzgar enerjisinin desteklenmesinin farklý biçimleri mevcuttur. Bunlarýn arasýnda ençok kullanýlanlar

• Ulusal ‘ARGE” programlarýnýn genel kamu finansmaný

• Rüzgar türbinlerinin tesisine doðrudan yatýrým sübvansiyonlarý

• Ýngiliz NFFO ( Fosil Dýþý Yakýt Zorunluluðu) benzeri ihale süreçleri

• Kamu þebekesine verilen elektriðin karþýlýðýnda sabit bir fiyat ödenmesi

Avrupa da sabit fiyat ödeme yöntemi dinamik pazar geliþtirilmesinde, endüstrinin geliþerek iþ kapasitesi yaratmasýnda en baþarýlý yöntem olarak bulunmuþtur. Almanya ve Danimarka da da sabit bedel ödeme çok baþarýlý olmuþtur.

Türkiye’de Acil Olarak Rüzgar Enerjisine Neden Ýhtiyaç Vardýr?

Rüzgar güç sistemleri acilen yeni kapasiteye kurmaya gerek duyan geliþmekte olan ülkelerin gereksinimleri için birebirdir. Temel elektrik altyapýsý ve gücün taþýnmasý için þebeke yatýrýmlarý gerektiren büyük güç santrallarý ile karþýlaþtýrýldýðýnda, göreceli olarak daha ucuz ve hýzlý bir þekilde devreye sokulabilirler. Rüzgar enerjisi fosil yakýtlarýn tarafýndan üretilmek durumunda olan gücün miktarýný azaltmak üzere mevcut elektrik sistemlerine entegre edilebilir. Bu zehirli gazlarýn emisyonunu durduracaktýr.

Türkiye’deki Rüzgar Enerjisi Kaynaklarý

Türkiye’deki rüzgar enerjisi kaynaklarý teorik olarak Türkiye’nin elektriðinin tamamýný karþýlayabilecek yeterliliktedir. Fakat rüzgar enerjisinin sisteme giriþinin tutarlý bir biçiminde gerçekleþmesini kolaylaþtýrmak üzere gerekli altyapý tasarýmlanmalýdýr. EÝKT Avrupa Ülkelerinde Rüzgar Enerji Potansiyelinin bir özeti aþaðýdaki Tabloda verilmiþtir. Tabloda da görüldüðü gibi Türkiye Avrupa’da rüzgar enerjisi potansiyeli en ümit verici olan ülkedir.

Türkiye’nin teknik potansiyeli 83.000 MW dýr. Bu, Türkiye’nin biran önce kullanmasý gereken önemli bir rüzgar enerjisi potansiyeli olduðunu göstermektedir.

Türkiye’nin Anadolu ve Rumeli kýsýmlarýna dengeli bir daðýlýmla seçilen 20 meteorolojik istasyon çevresinde Türkiye Rüzgar Atlasý çalýþmalarý Dr. Tanay Sýdký Uyar ve çalýþma arkadaþlarý tarafýndan 1989 yýlýnda tamamlanmýþtýr. Bu çalýþma meteoroloji istasyonlarýnda toplanan verilerin rüzgar enerjisinden yararlanmak amacýyla yapýlacak çalýþmalarda kullanýlabilecek düzeyde temsili olmadýðýný kanýtlamýþtýr.

Türkiye Rüzgar Enerjisi Birliði TÜREB’ in kuruluþundan sonra yatýrýmcýlar, akademisyenler, imalatçýlar ve diðerleri Türkiye’de rüzgar enerjisi geliþimini desteklemek üzere bir araya geldiler.

1996 yýlýnda da ETKB’ nin Türkiye’de rüzgar enerjisi kullanýmýna iliþkin politikasý pek iyimser deðildi. Resmi açýklamalar Türkiye’de rüzgar enerjisi geliþimine çok þans tanýmýyorlardý.

Son üç yýldýr, Türkiye Rüzgar Enerjisi Birliði’nin çabalarý ve ETKB ile Elektrik Ýþleri Etüd Ýdaresinin (EÝEÝ) TUREB çalýþmalarýna katýlýmý sonrasý Türkiye’deki rüzgar enerjisi potansiyeli kabul görmeye baþlamýþtýr.

Türkiye’de rüzgar enerjisinin geliþiminin önündeki sorunlarý belirlemek üzere Ýberotel Sarýgerme Park Ortaca’ da Kocaeli Üniversitesi Yeni ve Yenilenebilir Enerji Kaynaklarý ve Teknolojileri Araþtýrma Birimi tarafýndan 3 adet Uluslararasý Rüzgar Enerjisi Atölye Çalýþmasý düzenlenmiþtir. Bu atölye çalýþmalarýna katýlanlar daha sonra uzun süreli ortaklýklar kurmuþ ve Türkiye’de rüzgar enerjisi kullanýmý çalýþmalarý yaygýnlaþmýþtýr.

Kocaeli Üniversitesi YEKAB birimi tarafýndan Ýstanbul’da koordinasyonu ve tasarýmý yapýlan 2 adet uluslararasý enerji teknolojileri fuarý kamuoyu ve karar vericilere modern rüzgar türbinlerinin geliþmiþliðini göstermiþtir.

Türkiye’de Rüzgar Enerjisi Geliþiminin Mevcut Durumu

Bugüne kadar ETKB tarafýndan deðerlendirilen 39 adet Rüzgar Çiftliði projesi bulunmaktadýr. Bu projelerin toplam kapasitesi 1370 ila 1440 MW ’dýr. Bu 39 projenin, 215 MW ’lýk kapasiteye sahip 8 tanesinin yatýrýmcýlarla yapýlan görüþmeleri sonuçlandýrýlmýþtýr.

Türkiye’de Kurulma Hazýrlýklarý Sürdürülen Rüzgar Güç Santrallarý

ETKB’ nin 9 Eylül 1999 da açtýðý YÝD Modeli ile Rüzgar Güç Santrallarý Yaptýrýlmasý konusundaki resmi ihale gündemdeki toplam proje sayýsý ný 55e çýkartmýþtýr. Böylece Türkiye’de gerçekleþme aþamasýna girmiþ rüzgar güç santrallarýnýn toplam kurulu gücü 1700 MW ‘a ulaþmýþtýr. Ýhale sistemi eðer Türkiye’de halihazýrdaki rüzgar enerji geliþim potansiyelini sýnýrlamak için getirilmemiþ ise Türkiye’deki rüzgar enerjisinin saðlýklý geliþimine katkýda bulunabilecektir.

Rüzgardan üretilen elektriðe, kirletici emisyonlar olmadan üretilecek elektriðin çevresel yararlarýný yansýtan, hakça bir bedel ödenmesi ve iyi organize olmuþ bir kurumsal alt yapý ve rüzgar enerjisinin planlama yönetmeliklerinin hazýrlanmasý durumunda , Türkiye’de rüzgar enerjisi kurulu gücünün geliþiminde kolayca aþaðýdaki hedeflere ulaþýlabilecektir.

Rüzgar enerjisinin geliþtirilmesine gereken önem verilerek pazar yaratýldýðýnda Türk Endüstrisi rüzgar gücü santrallarýnýn imalatýna kolayca adapte olabilecektir. Yeni kurulan rüzgar çiftliklerinin kuleleri yerel olarak imal edilmeye baþlanmýþtýr. Türkiye için öngördüðümüz kurulu güç hedefleri ve bu kurulu kapasitenin Türkiye Endüstrisi tarafýndan imalatý durumunda yaratýlabilecek iþ potansiyeli aþaðýdaki Tabloda verilmiþtir.

Türkiye Rüzgar Endüstrisi Tarafýndan Yaratýlacak Ýþ Sayýsý

Aþaðýdaki tabloda ETKB ‘nýn gelecek yýllar için öngördüðü kurulu güc kapasitesi içinde rüzgar enerjisi kullanýmýyla oluþturulabilecek üretim kapasitesi paylarý verilmiþtir.

Politika Tavsiyeleri

Türkiye 2020 yýlýnda kurmayý hedeflediði toplam elektrik enerjisi üretim kapasitesinin %18 ‘i kadar rüzgar güç santral kapasitesini mevcut altyapýda radikal deðiþiklikler yapmadan tesis edebilecektir. Bu hedefe ulaþýlabilmesi için

• Türkiye’de rüzgar gücü tesisi için uzun vadeli hedefler konmalýdýr.

• Halen yenilenebilir enerji kaynaklarý ve enerjinin etkin kullanýmýný cezalandýran kömür, akaryakýt ve doðal gaza saðlanan teþvikler ve sübvansiyonlar kaldýrýlmalýdýr.

0. Enerji sektörüne iliþkin kararlar alýnýrken fosil ve nükleer güç santrallarýnýn neden olduðu toplumsal maliyetler ekonomik fizibilite çalýþmalarýnda hesaba katýlmalýdýr.

2. Kullanýlan Kýsaltma ve Birimler

5. NFFO Fosil Dýþý Yakýt Sorumluluðu

6. EÝKT Ekonomik Ýþbirliði ve Kalkýnma Teþkilatý

7. ETKB Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlýðý

8. YEKAB Yeni ve Yenilenebilir Enerji Kaynak ve Teknolojileri Araþtýrma Birimi

9. ECU: European Currency Unit (Avrupa Para Birimi)

11. 1 birim elektrik ® 1Kilowatt saat 1 kWh

12. 1 kW kapasite (1 saatte 1 kWh elektrik üreten santral kapasitesi)

13. 1000 kW kapasite ® 1 MegaWatt 1 MW

14. 1000 kWh 1000 kilowattsaat 1 MWh

15. 1000MW saat ® 1 Gigawattsaat 1 GWh

16. 1000 Gigawattsaat ® 1 Terawattsaat 1 TWh

18. EÝKT-Avrupa Ülkelerinde rüzgar için yöre ve teknik potansiyeli Özeti

19. EÝKT-Avrupa		Toplam yüzölçüm		potansiyel rüzgar sýnýfý>3		Yöre potansiyeli		Teknik Potansiyel
    			1000 km2		1000 km2		km2	GW	TWh/yr
    	Avusturya		84		40		200	2	3
    	Belçika		31		7		280	2	5
    	Danimarka		43		43		1720	14	29
    	Finlandiya		337		17		440	4	7
    	Fransa		547		216		5080	42	85
    	Almanya		357		39		1400	12	24
    	Ýngiltere		244		171		6840	57	114
    	Yunanistan		132		73		2640	22	44
    	Ýzlanda		103		103		2080	17	34
    	Ýrlanda		70		67		2680	22	44
    	Ýtalya		301		194		4160	35	69
    	Luksamburg		3		0		0	0	0
    	Hollanda		41		10		400	3	7
    	Norveç		324		217		4560	38	76
    	Portekiz		92		31		880	7	15
    	Ýspanya		505		200		5160	43	86
    	Ýsveç		450		119		2440	20	41
    	Ýsviçre		41		21		80	1	1
    	Türkiye		781		418		9960	83	166

20. Van Wijk, A.J.M.; Coelingh, J.P. (1993).OECD Ülkelerinde Rüzgar Enerjisi Potansiyeli. 93091. Utrecht, Hollanda: Utrecht Üniversitesi; 35 s.