Get your own Free Homepage
Washington, 25/06/1998 (bye)
Subject: TRKNWS-L Di$ Basinda TR Fri, 26 Jun 98
From: trknwsl-admin@nwu.edu
Date: 1998/06/26
Message-ID: < 19980626134702.1468.qmail@cs.nwu.edu>
Tiraji gunde 500 bin olan Boston Globe gazetesinin 25 haziran 1998 tarihli sayisinda, Colin Nickerson imzasiyla ve yukaridaki baslik altinda yayimlanan Montreal (Kanada) cikisli yazinin ilgili bolumlerinin cevirisi soyledir:
Hindistan'in nukleer silah programina yeniden hayat veren Kanada,
simdi de Cin ve Turkiye gibi hem cevreyi hem de insan haklarini
koruma sicili bozuk ulkelere atom reaktorleri satmak icin yogun
caba harciyor.
Dahasi, Kanada'nin satmaya calistigi reaktorler, Ontorio
eyaleti'nde gecen aylarda cok tehlikeli bulundugu icin kapatilan
reaktorle ayni modeldir.
Cin'e satilacak 3 milyar dolar tutarindaki iki reaktor icin
hukumetin onayi alindi. ancak satisin tamamlanabilmesi icin Sierra
Club isimli cevre koruma orgutunun actigi davanin sonuclanmasi
beklenmektedir.
Turkiye'ye sessizce vergi mukelleflerinin bir milyar dolarini borc
olarak vermeyi oneren Ottowa, boylece iki reaktor daha satmayi ve
buyuk sorunlar yasayan nukleer sanayisini kurtarmayi amacliyor.
Cin'e ve Turkiye'ye yapilacak satislarda, Kanada yasalarinda yer
alan cevrenin korunmasi hukmu hukumet tarafindan gozonunde
bulundurulmamaktadir.
Kanada reaktorlerine kisaca candu denmektedir. candularin insaasi
Amerikan, Alman ve Fransiz sirketlerinin urettikleri reaktorlere
oranla cok daha kolaydir. ancak candularin isletilmesinde buyuk
zorluklarla karsilasilmaktadir. Kuzey Amerika'daki en iyi egitimi
almis teknisyenler dahi guvenlik nedeniyle bu reaktorlerden
yedisini kapamak zorunda kaldilar.
Ontorio'daki reaktorler sizinti, guc kesilmesi ve yetersiz kontrol
gibi sorunlarla karsi karsiya kaldi. yurtdisina satilan candularda
da sizinti ve ciddi aksakliklar yasandi.
Ancak Kanada hukumeti, candularin Cin'e satilmasinda cevre koruma
unsurunun gozonunde bulundurulmasina gerek olmadigini, cunku bu
reaktorlerin guvenli olduklarini soyluyor.
Son 40 yil icinde Kanada, cesitli ulkelere 14 reaktor satti.
bunlarin arasinda Hindistan, Guney Kore, Romanya ve Arjantin gibi
ulkeler bulunmaktadir. Bu ulkeler, Kanadali uzmanlari bile cileden
cikaran bu nukleer sistemlerin isletilmesi ve bakimi icin gerekli
olan mali imkanlara ve uzmanliga sahip degillerdir.
Turkiye'de iki nukleer santral icin acilan ihaleyi Kanada'nin
kazanip kazanmadigi bu ay sonuna dogru belli olacak. Kanada, bu
konuda ABD-Japonya ve Fransiz-Alman ortak sirketleriyle rekabet
halindedir. Ottowa ayrica mustakbel musteri olarak gordugu
Endonezya'ya da yanasmaktadir.
***************************************************************************
Send email to Turkish Radio Hour < trh@aimnet.com> to subscribe to TRKNWS-L
The URL for TRKNWS-L is http://www.cs.nwu.edu/~yusuf/turkey/trknws/
***************************************************************************
Get your own Free Homepage