Dikensiz gül: Temiz enerji

- Türkiye'de Enerji Bakanlığı'nın açıkladığı kadar büyük bir enerji açığı var mı?

- Türkiye'nin halen elektriğin en çok tüketildiği anda bile yüzde 28.3 enerji fazlası vardır. Türkiye 1996 yılında ürettiği elektriğin yaklaşık yüzde 20'sini tüketemediğinden toprağa vermiştir. Enerji Bakanlığı belki şu anlamda haklı olabilir, enerji üretim ve üretim sektörlerindeki tesislerde kullanılan verimsiz teknolojiler düzeltilmedikçe, iletimde ve taşımadaki kayıplar giderilmedikçe ve tasarruf önlemlerine geçilmedikçe delikli kovayla su taşınmaya devam edileceği için daha pek çok yatırım gerekecek.

- Sigorta şirketleri nükleer santralları neden sigortalamıyor?

Sigortalanmıyor

- Aslında bu soruyu sigorta şirketlerine sormak gerekir ama bu, nükleer santrallar konusunda elimizdeki en büyük ipucudur. Sigorta şirketleri hesaplayamadıkları veya riskini (tehlike veya kaza olasılığını) tahmin edemedikleri zararları karşılamazlar. Demek ki nükleer santralların taşıdığı risk (tehlike olasılığı); toplumsal ve çevresel olarak karşılanamaz boyuttadır.

- Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı konusunda diğer ülkelerde devlet desteği var mı?

- Başta ABD olmak üzere bir sürü gelişmiş veya geri kalmış ülkede devlet yurttaşlarına ve belediyelere temiz ve yenilenebilir enerji kaynaklarıyla ilgili yatırım ve araştırma desteği vermektedir. İsrail ve Yunanistan'da güneş enerjisi konusunda bazı zorlamalar bile vardır. Hindistan ve Çin'de güneş fırınları ve biyogazla ilgili destek ve hibe şeklinde yardımlar var. Japonya, çatısında güneş pilleriyle elektrik üretmek isteyen yurttaşlarına ilk yatırım masraflarının yüzde 70'ini, Almanya yüzde 60'ını veriyor. Yunanistan enerji tasarruflu ampullerden ilk etapta 55 bin adedini Girit Adası'ndaki yurttaşlarına bedava dağıttı.

- Ülkemize düşen güneş enerjisi tüm Avrupa ülkelerine düşenin toplamına eşit. Türkiye bu potansiyelinin ne kadarını kullanıyor?

- Türkiye çatılardaki güneş toplayıcılı su ısıtıcıları ile toprakları üzerine yıl boyu düşen güneş enerjisinin kullanılabilir kısmının 1994 verileriyle yaklaşık milyonda 1.6'sını kullanıyor.

- Rüzgâr enerjisinin maliyeti ne durumda?

- Rüzgâr enerjisinin hemen hemen tüm girdileri yerlidir, dövize bağlı değildir. Bu nedenle devamlı bir artış göstermeksizin bugünkü fiyatlarla 1993'te dünyada 4 cente çekilen rüzgâr elektriğinin maliyetinin Türkiye'de 3 sente çekilebileceğini uzmanlar
söylemektedirler. Bu da şu andaki en ucuz enerji maliyeti.