Subject: Re: Nukleer Enerji Tartismasi Televizyonda

Date: Sun, 14 Jun 1998 13:00:51 +0300 (WET)
From: ilker ficicilar < c068214@orca.cc.metu.edu.tr>

Sevgili Hakan,

Nukleer enerji ya da radyoaktivite konusunda bir takim arastirmalarda bulundugun anlasiliyor. Ve sanirim bunun sorumluluguyla, mektubumda buldugun yanlisi hemen duzeltme geregi duymussun. Dogrusu yazarken farketmemistim, cok tesekkurler. Ama, keske bu yanlisin, yazinin butunune yayildigi sanilmasaydi. Sanirim, onemli noktalari yazida yeterince belirtemedigimden bahsettigim atiklarin siradan olduklari zannedilmis.

Soz konusu yaziyi beraberce bir daha irdeleyelim istersen. Ilk olarak yazida 'yakit atiklari'ndan (harcanmis yakit = "spent fuel") soz aciliyor. Ve, kardesce belirttigin yanitinda soylenilenin tersine bu harcanmis yakitlar, hala radyoaktif elementler icerir. Yazida belirtildigi gibi yuzde bes oraninda Uranyum izotoplari, ve Toryum gibi digerleri. Ve evet, bunlar yakit olarak kullanilan maddelerden farkli degildir, yalnizca artik ekonomik olarak yeterince enerji saglamazlar. Istersen bir daha hatirlayalim, bu Uranyumun tamamen tukenebilmesi icin 10^9 (1milyar) yil gerekiyordu. Ayrica sozu gecen %5 orani CANDU turu icin de degildir. CANDU'larda su an oranini hatirlayamasam da onemli oranda Uranyum ve Plutonyum 'harcanmis yakit' cubuklarinda bulunur.

Sanirim sen de biliyorsun ki bu 'yakit cubuklari'nda (fuel bundle) bulunan U238, U235 orani dogadakinden farklidir. Rahatca anlasilabilecek bicimde soylersek, bu atiklari dogal radyoaktif maddeler ile kiyaslamak sacmalik olur. Ve uzun omurlu bu radyoaktif maddeleri, isinim yaymayan kararli elementlerle kiyaslama hatasina da dusmemek gerekir ne dersin? Onemli olan su ki, radyoaktif olan bu elementlerin ugradigi alfa, beta, ve gama bozunumlari 'canli hayat uzerinde' onemli kalitsal etkide bulunurlar. Bellegimizi tazeleyecek olursak, bu 'iyonize' radyasyonun kromozomlarda tahribat yaptigini, mutasyona sebep oldugunu, ve mevcut ekosistemi cokertebilecegini hatirlayabiliriz. Bir konu da su ki, varsayilan zararsiz doz tarafindan etkilenen hucrelerdeki kansere yol acmayacak turdeki mutasyonlar dahi, zamanla ve yeni bir kusakla buyuyorlar. Bu konuda arastirmalar oldugunu biliyorum, ama mevcut durum nedir, haberim yok. Yazida bu konuya iliskin Sezyum-137 ornegini vermistim, amacim canli bir hucre ile karsilastirilamayacak bir yogunluga sahip 'kursun'un gamma isini karsisindaki caresizligini gostermekti. Bundan baska, dogal radyoaktif elementlerin yer yuzunde olmadiklari gibi, nukleer 'yakit atiklari' da yer altinda ebedi bir huzur yerinde degiller. Tukenmis yakit atiklarini 6-10 yil havuzlarda bekletip, sonra ya acikta tutmak ya da Kanada'nin yaptigi gibi yer alti dehlizlerinde tutmak kalici bir cozummus gibi gorunmuyor.

Mektuba nukleer enerji ile ilgilendigini sandigimi soyleyerek girmistim, ayni zamanda bir cevre listesine de uyesin. Oyleyse, aslinda nukleer enerjideki yeni seceneklere acik oldugunu varsayabilirim. Bir nukleer muhendislikte Master/Doktora yapip yapmadigini bilmiyorum, ama bildigim acilan dersler arasinda Plazma Fizigi'nin de oldugu. Nukleer Muhendislik alaninda bir uzman hele hele bir bilim adami hic sayilmasam da, tahmin edebildigim kadariyla bu dalda ogrenilenler rahatlikla Fuzyon arastirmalarinda kullanilabilir. Bildigin gibi, su an ticari reaktorleri olan nukleer enerji uretim yontemi, bir kesin cozum degil. Gerek uzay cagi icin olsun, gerek 3. dunya ulkelerinin enerji bagimliliklarini bertaraf etmek icin olsun, kesin cozum Fuzyon yoluyla nukleer enerji'den elde edilebilecek. Bu yontem, kullanilan yakita bagli olarak ya iyonize radyasyon uretmiyor ya da urettigi radyasyon, eger D-T kullanilirsa 'low-level' turunden. O da, aciga cikan notronlarin lityum duvari bozmasi yuzunden.

Hazir nukleer enerji ile ilgileniyorken, bence bir de Plazma Fizigi ve Termonukleer Fuzyon'a bulasmalisin. Bu konuda cekinmeden lutfen bana yaz. Elimden geldigince yardimci olmaya calisirim.
Ayrica, "Turkiye'de Nukleer Enerji Tartismalari" www-sayfasi icin makalelerini bekliyorum. Ister tez, ister anti-tez olsun sayfada yer alacagina emin olabilirsin.

not: O. Kadiroglu'nun yazisina altavista ile +Kadiroglu +nukleer anahtar sozcukleri ile ulasabilirsin herhalde. Ya da beklersen, bir sure sonra www sayfasinda bulunabilecekler.

iyi gunler,

Ilker.

On Fri, 12 Jun 1998, Hakan wrote:

>
>
> ilker ficicilar wrote:
>
> Sayin ilker ficicilar,
>
> Cevre konusundaki hassas yaklasiminizi ve bu foruma gosterdiginiz ilgiyi takdirle ...

> tabiki asla gidemeyiz, yanlis bilgi de veremeyiz.
...

>
> > > saygilar
> > >
> > > s.taylan
> > >
> > Ilker Ficicilar
> >
> > filker@newton.physics.metu.edu.tr
> > c068214@orca.cc.metu.edu.tr
> > ---
>
> Sayin Ficicilar'a, sayin S.Taylan'a
> ve sabirla okumayi basarabilen tum forum uyelerine saygi ve sevgiler.
>
> Hakan Anac
>
>

Ilker Ficicilar

filker@newton.physics.metu.edu.tr
c068214@orca.cc.metu.edu.tr

---

This page hosted by Get your own Free Homepage