Acil bir durumda ilk önceliğiniz sizin ve diğer yardımcı olabilecek kişilerin güvende olduğundan emin olmaktır. Yaralanırsanız köpeğinize hiç bir faydanyz dokunmayacaktır. Yaralanmış olsa da köpeğin size zarar veremeyeceğinden de emin olmakta fayda var. En uysal ve itaatkar köpek bile acı çekiyorsa saldırganlaşabilir.

Kendinizi güven altına aldıktan sonra en iyi yöntemi izlemek için doğru değerlendirmeyi yapmanız gerekir. Öncelikle yapmanız gerekenleri akıldan çıkarmamak zorundasınız: köpeği hayatta tutmak, yaraların kötüleşmesini engellemek ve mümkünse hayvanın iyileşmesine yardımcı olmak.

Göğüs kafesini izleyin ve elinizle burun deliklerinden hava giriş çıkışını hissetmeye çalışın. Normal şartlar altında bir köpek dakikada 10-30 kez nefes alır; fakat yaralı bir köpek acı ve stresten dolayı daha hızlı nefes alıp verecektir. Köpek soluk almıyorsa yanlarını ovarak stimule edebilirsiniz.

Ağzı kapalı tutulup burnundan hava üfleyerek bir köpeğe suni solunum yaptırılabilir.

Köpeğin diş etlerinin rengine bakın. Pembe olması gerekir. Kalp atışı yoksa insana yapıyormuşcasına kalp masajı da yapabilirsiniz;ama bunun başarılı olma şansı çok yüksek olmayabilir.

Ne kalp atışı ne de solunum yoksa köpek doğal olarak ölmüş demektir. Köpeğin öldüğünden şüpheleniyorsanız parmağınızın ucu ile gözlerinin üzerine hafifçe dokunarak refleks verip vermediğini kontrol edin. Hayvan sadece bilinçsizse göz kırpacaktır.

Yaralı köpek hala yaşıyorsa yapmanız gereken ikinci şey bilinç düzeyini tespit etmektir. Onla konuşmayı deneyip sizi duyup duymadığından emin olun. Bilinci yerinde değilse acil veteriner hekim müdahalesi gerekiyor demektir.

Yaşamsal belirtileri değerlendirdikten sonra kanamalar olmak üzere diğer yaralanan bölgeleri tespit edin. Durumun acil bir bakım gerektirip gerektirmediğine karar verin.

Yine de tüm bunlara bir veteriner hekimin karar vermesi gerektiğini de unutmayın. Bu nedenle en kısa zamanda köpeğinizi bir kliniğe götürmenizde fayda vardır. Köpeğiniz acil bir bakım gerektirmiyorsa bu dönem içinde nasıl bir tedavi süreci geçirmesi gerektiğini veteriner hekiminiz size bildirecektir.

Kaza yerinde müdahele çok önemli olmasına rağmen çoğu durumda köpeği en kısa zamanda bir veteriner kliniğine yetiştirmek hayati önem taşıyabilir. Bazı veteriner klinikleri ya da hastanelerinde ambulans servisi vardır. Yaralı köpeği nakletmeye hazırıklı olun. Kliniği arayıp önceden yaralanma hakkında bilgi vererek veteriner hekimlerin hazırlık yapmasını ya da hazırlıkı gelmesini sağlayabilirsiniz.

Kliniğe vardığınızda köpeğinizi acil müdahale için veteriner hekimin ilgisine bırakmak zorunda kalabilirsiniz. Sizin için endişelenmektense tüm konsantrasyonunun köpeğin üzerinde yoğunlaştırdığında veteriner hekim daha faydalı olacaktır.

Bu arada veteriner hekim tavsiyesi olmadan köpeğe hiç bir ilaç verilmemesi çok önemlidir. Anestezi gerekebileceğinden yaralı köpeğe ne su ne de yiyecek verilmemelidir.

• Aşırı kan kaybı benzer belirtilere neden olabilir; fakat zamanla daha da kötüleşir. Bilincin azalması gibi belirtiler nüksedebilir. Kan damarları zarar gördüğünde veya köpek fare zehiri yediğinde dış kanama belirtileri olmayabilir. Bu belirtiler acil veteriner hekim müdahalesi gerektirir.

• Kafa yaralanmaları, beyin sarsıntısı ya da beyin hasarları nedeniyle bilinç kaybına neden olabilir. Bu belirtiler, kısa sürede şişme ve beyindeki sıkışma nedeniyle şiddetlenebilir. Acil müdahale gereklidir.

• Kalp yetmezliği, özellikle heyecan ve egzersiz sonrası bilinç kaybına neden olabilir. Köpekler insanlardaki gibi kalp krizi geçirmeseler de ani nefessiz kalma, adalelerde zayıflama ve mukozal membranlarda solmaya neden olan kalp dolaşımında ani düşüşlerden zarar görebilirler. Çoğu durumda bu tür ataklar sadece bir kaç saniye sürer ve sonra köpek normal davranışlarına geri döner. Köpeğin sakinleşmesinden sonra veteriner hekimine göstermekte fayda vardır.

• Köpeklerde felç çok yaygın olmasa da beyinde azalan kan dolaşımı nedeniyle ayakta durmada ya da dengesini korumda yetersizlik gibi sinir sistemi belirtilerinin takip ettiği ani bilinç kayıpları gerçekleşebilir. Durumunun aciliyetine bakarak veteriner hekim müdahalesi şarttır.

• Kasılmalar gerçekleştiğinde benzer belirtiler gözlemlenebilir; yine de bilinç kaybının yanı sıra adele kasılması, bacakların seyirmesi, gözlerin kayması ve hatta bilinçsiz idrar ve dışkı yapımı gibi belirtiler de ortaya çıkabilir. Bu durumda köpek mümkün olduğunca sessiz ve sakin bir yerde tutulur. Beş dakika içinde köpek kendine gelmezse acil veteriner hekim müdahalesi gerekir.

• Köpek boğulduysa köpeği yana yatırıp hayati belirtileri incelemeden önce arka ayaklarından köpeği sallandırarak ciğerlerindeki suyun dışarı çıkmasını sağlayın. Köpeğe güneş çarpmış ise onu hemen gölgeye alıp vücut ısısını düşürmek için hortumla üzerine yavaşça su tutun. Elektrik çarpması durumunda köpeğe yaklaşmadan önce elektrik kaynağından uzak olduğundan emin olunmalıdır. Bu durumların hepsinde de veteriner hekim müdahalesi gereklidir.

İç organların da dahil olduğu yaralar steril bir bezle üzeri kapatılıp acil veteriner hekim müdahalesine bırakılmalıdır. Bu durumlar nadir olmasına rağmen bir köpek karnındaki dikişleri açtığında ya da sert ve kesici bir şey ile bedeninde kesiklere neden olduğunda bu tür yaralar çok tehlikelidir.

Bir köpek sert bir cismin kendisine saplanmasına neden olursa bu cismi onun vücudundan siz çıkarmayın. İç organları zedelemeden bunun bir veteriner hekim tarafından yapılması hayati önem taşıyabilir.

İçinden sadece kan sızan daha az şiddetli yaraların ciddiyetini anlamak için dikkatlice kontrol edin. Yakınındaki her hangi bir eklemin ne kadar zarar gördüğünü anlamak için veteriner hekiminize göstermeniz gerekebilir. Deri altında dokusu olan yaralar dikiş, çok küçük olmasına rağmen hemen her yara antibiyotik tedavi gerektirebilir.

Yaraları daima temiz tutun. Sineklerin açık yaralara kurtçuk bırakması dikkatle engellenmelidir.

DAHA AZ CİDDİ TOPALLAMALAR

Topallama ya da ara ara ayağı yukarda tutma gibi belirtiler gözlemlenebilir. Bu tür problemler yavaşça gelip aniden gelişme gösterebilir. 24 saat içinde veteriner müdahalesi şişme ya da ağrılı bölgeler için gereklidir. Bazı hafif incilmeler ya da burkulmalar dinlenme ve anti-inflamatuar tedavi ile geçebilirken diğerleri daha ciddi bir tedavi gerektirir.

Gözler aşırı derecede hassastır ve her hangi bir yaralanma bile acil bakım gerektirir. Yabancı bir cismin köpeğinizin gözü içinde olduğundan şüpheleniyorsanız bir veteriner hekim görünceye kadar hiç bir şey yapmadan köpeğin bu bölgeyi kaşımasını engellemek yapılacak en önemli şeydir. Eğer göz dışarı doğru şişmişse nemli bir steril bezle veteriner hekiminize gidinceye kadar göz yüzeyini kurumaktan koruyun.

Köpeğinizin taş veya tahta parçaları gibi şeyleri kemirmesine izin vermeyin. Hiç bir köpek yol yakınlarında tasmasız dolaştırılmamalı, camlar açık bırakılsa bile sıcakta araba içinde bırakılmamalıdır.

Ve son olarak veteriner masraflarının önemini ne kadar vurgulasak azdır. Ayrıca köpeğinizin neden olduğu tüm zararlardan da sizin sorumlu olduğunu unutmayınız.