Topaz je vučno protivoklopno oruđe Jugoslovenske proizvodnje, namenjeno za gađanje ciljeva na daljinama do 2000 m. Projektovan je kombinovanjem balističkog rešenja poznatih ruskih protivoklopnih topova T-12 i MT-12, lafeta haubice D-30J i savremenog sistema za upravljanje vatrom.
Trokraki lafet obezbeđuje polje dejstva po pravcu od 360° i zauzimanje elevacija od od -5° do +18°. U marševskom položaju su dva pokretna kraka lafeta okrenuta unazad i vezana za nepokretni krak. Na isti krak vezana je i cev, a oruđe se vuče okom za vuču postavljenim ispod gasne kočnice. Ovakvo rešenje obezbeđuje malu dužinu oruđa na maršu (2 m manja od topa T-12). Primenjen je sistem oslanjanja sa torzionim štapovima i pneumatici dimenzija 9,00 x 20.
Glatka cev Topaza ima balističko rešenje istovetno topu T-12, što omogućava korišćenje iste municije za oba oruđa (razorni, kumulativni i potkalibarni projektili). Za top M87 je razvijen i novi protivoklopni projektil sa penetratorom od teškog metala.
Sistem za upravljanje vatrom M-91 može se koristiti za sisteme Topaz, T-12 i MT-12. SUV obezbeđuje lasersko merenje daljine do cilja, elektronsko merenje ugaone brzine i računanje elemenata za gađanje. Tokom pripreme za rad nišandžija uključuje program za samodijagnostiku koji kontroliše ispravnost sistema. Zatim se vrši rektifikacija i ručno uvođenje u računar podataka o temperaturi vazduha i baruta, brzini vetra, promena početne brzine zbog istrošenosti cevi i ugao bočnog nagiba ose ramena kolevke. Nakon uočavanja cilja nišandžija navodi cev na cilj. U računar se unose podatci o izabranom projektilu i kursu kretanja cilja. Zatim se cilj prati končanicom nišana i nakon 2-3 sekunde automatski dobija podatak o njegovoj ugaonoj brzini. Nakon toga se u vidnom polju nišandžije generiše znak koji ga upozorava da aktivira laserski daljinomer. Računar određuje elemente za gađanje i u vidnom polju generiše svetlu tačku sa kojom treba poklopiti nišanski znak. Ukoliko se za 3-5 sekundi projektil ne ispali, svetla tačka nestaje i ciklus praćenja se ponavlja.
Topaz predstavlja efikasno i jeftino oruđe koje obezbeđuje visoku verovatnoću uništavanja oklopnih vozila i starijih tipova tenkova. Međutim, projektil kalibra 100 mm nije efikasan protiv pednjeg oklopa savremenih tenkova. Takođe, pitanje je koliko dugo bi tegljeni protivoklopni artiljerijski sistem opstao na savremenom bojištu.
| TAKTIČKO-TEHNIČKE KARAKTERISTIKE | |
| Kalibar: | 100 mm |
| Dužina cevi: | 6300 mm |
| Masa: | 3650 kg |
| Dužina oruđa na maršu: | 7670 mm |
| Širina oruđa na maršu: | 2215 mm |
| Visina oruđa na maršu: | 1660 mm |
| Širina traga točkova: | 1840 mm |
| Klirens: | 330 mm |
| Visina vatrene linije: | 900 mm |
| Brzina tegljenja po putu: | 60 km/h |
| Brzina tegljenja van puteva: | 15 km/h |
| Normalna brzina gađanja: | 6-8 met/min |
| Maksimalna brzina gađanja: | 14 met/min |
| Početna brzina potkalibranog projektila sa traserom (BM1 i BM2): | 1575 m/s |
| Početna brzina kumulativnog projektila sa traserom (BK2): | 975 m/s |
| Efikasan domet za visinu cilja 2,7 m: | 2200 m |
| Najveći domet razornog projektila: | 8200 m |
| Uvećanje dnevne nišanske sprave: | 7x |
| Vidno polje dnevne sprave: | 7° |
| Uvećanje noćne sprave: | 7,7x |
| Vidno polje noćne sprave: | 6° |
| Tip noćne sprave: | pojačivač slike II gen |
| Opseg merenja daljine laserom: | 200-9995 m |
| Najveća greška merenja: | 10 m |
| Razlaganje ciljeva po daljini: | 40 m |
| Rezolucija: | 10 m |
| Brzina praćenja cilja: | 30 mrad/s |
| Tačnost određivanja elemenata za gađanje: | 0,15 mrad |
| Ukupna tačnost: | 0,4 mrad |
| Vreme proračuna elemenata: | manje od 0,5 s |
| Temperaturni opseg upotrebe SUV-a: | -25° do +55° |
| Verovatnoća pogađanja pokretnog cilja: | 70 % |
| Vreme reagovanja na nivou baterije: | manje od 15 s |
| Vreme potrebno za prevođenje iz marševskog u borbeni položaj: | 150 s |
| Vreme potrebno za prevođenje iz borbenog u marševski položaj: | 180 s |
| Posluga: | 5-7 ljudi |
Get your own Free Homepage