Türkiye’de Dil Özgürlügü ve Kürtce Yayinlar

 

Türkiye’de, Kürtce dahil olmak üzere konusulmakta olan tüm mahalli diller ile ilgili herhangi bir kisitlama veya yasaklama durumu mevcut olmadigi halde, hâlâ Avrupa ülkelerindeki bircok medya organinda, “Türkiye’de Kürt dilinin yasak oldugu” yönünde gercekdisi iddialara ne yazik ki yer verilebilmektedir. Hatta Avrupali bazi parlamenterlerin bile bu temelsiz iddialari zaman zaman gündeme tasidiklari görülmektedir.

 

“Kürtce’nin yasak oldugu” iddiasi, terörist ve siyasi Kürt örgütleri tarafindan birtakim cikarlar adina ileri sürülmüs olsa da, Avrupa kamuoyunda bu iddiayi dile getiren Avrupa’daki cesitli kurum ve kurulus mensubu sahislar, yazarlar ve politik cevrelerin, gercegin ne oldugunu net bir sekilde ortaya koymalari bakimindan, Türkiye’deki Kürtce yayinlarla ilgili olarak ciddi bir arastirma yapmalari gerekirdi.    

 

Kürt politik cevrelerinin maksatli propagandalarinin etkisinde kalarak “Türkiye’de Kürtce’nin yasak oldugu”nu düsünenler, büyük bir yanilgi icerisindedirler. Cünkü Türkiye’nin cesitli illerinde 50 civarinda Kürtce ve Kürtce-Türkce süreli yayin (dergi-gazete) nesredilmektedir. Ayrica Kürtce kitap ve müzik kaset/CD’leri de serbestce yayinlandigi gibi, Kürt kültürünü gelistirmek amaciyla faaliyet gösteren vakif, enstitü ve dernekler de mevcuttur. 

 

          Iste bazi somut örnekler:

 

          Su anda Türkiye’de; Azadiya Welat (Istanbul), Dema Nû (Istanbul), Deng (Istanbul), Serbesti (Istanbul), War (Istanbul), Zend (Istanbul), Jiyana Rewsen (Istanbul), Nûbihar (Istanbul), Tirêjên Baweri (Istanbul), Pine (Istanbul), Gulistan (Istanbul), Stêrka Rizgari (Istanbul), Kermês (Istanbul), Avgon (Istanbul), Amara (Istanbul), Jin u Jiyan (Istanbul), Nûjiyan (Istanbul), Rengin (Istanbul), Gimgim (Istanbul), Tîroj (Istanbul), Kevan (Istanbul), Dersim (Istanbul), Dönüsüm (Istanbul), Genc Bakis (Istanbul), Özgür Halk (Istanbul), Yeniden Özgür Gündem (Istanbul), Özgür Kadinin Sesi (Istanbul), Herdem (Ankara), Munzur (Ankara), Promethe (Izmir), Komagene (Izmir), Med (Adana), Kizilirmak (Sivas), Kulilka Ciwan (Diyarbakir), Tigris (Diyarbakir), Hazan (Diyarbakir), Objektif (Diyarbakir), Firat’ta Yasam (Gaziantep), Zeugma (Gaziantep), Edduba (Gaziantep), Tamara (Van), Derya (Van), Saristan (Mus), Ronya (Sanliurfa), vs. adlar tasiyan Kürtce veya Kürtce-Türkce günlük, haftalik, aylik, üc aylik gazete ve dergiler  serbestce yayinlanmaktadir.

 

Türkiye’de halen yayinlanmakta olan Kürtce ve Kürtce-Türkce dergi ve gazete sayisinin (50 civarinda) yarisinin bile dünyanin baska bir ülkesinde yayinlandigini sanmiyoruz.        

 

Bu arada, Kürtler tarafindan Istanbul ve Ankara gibi büyük kentlerde kurulan; Doz, Berfin, Arya, Hasat, Komal, Koral, Alan, Melsa, Yurt, Pelê Sor, Nûbihar, Firat, Firat-Dicle, Beybun, Özge, Sipan, Deng, Med, Zed, Zêl, Zilan, Avesta, Cima, Mem, Berhem, Medya Günesi, Pêri, Kalan vs. adi altinda  faaliyet gösteren 30’u askin yayinevi, Kürtler’in dil, kültür, tarih, edebiyat ve folklorunu konu alan Kürtce ve Türkce kitaplar nesretmektedir. 

 

Ayrica, cesitli özel radyo ve yerel televizyonlarda Kürtce haber, yorum, müzik programlarina ve ulusal TV kanallarinda da zaman zaman Kürtce sarkilara yer verilmektedir. Öte yandan, T.C. Kültür Bakanligi’nin verdigi bandrolla  piyasaya sürülen cok sayida Kürtce müzik kaseti de mevcuttur. Bircok Kürtce veya Kürtce alt yazili filmler de Türkiye’de gösterime girmis bulunmakta ve CD’leri serbestce satilmaktadir.  

 

Bunlarin yanisira, “Kürt Enstitüsü” ile “Kürt Kültürünü Arastirma Vakfi” (Kürt-Kav) adli kuruluslar Istanbul’da faaliyetlerini sürdürmektedirler. Merkezi Istanbul’da bulunan ve bircok ilde subeleri acilan “Mezopotamya Kültür Merkezi” de, Kürtler’le ilgili cok yönlü faaliyet gösteren bir kurulus konumundadir.

 

Türkiye’de, Kürtce cikan bazi yayin organlari veya kasetler hakkinda zaman zaman dava acilmasi, onlarin “Kürtce” olmalarindan dolayi degil, yasalara aykiri ifadeler icermesi nedeniyledir. Bu islem “Türkce” yayinlar icin de gecerlidir.

 

Bin yildan beri, bir kilimin renkleri ve desenleri gibi birbirleriyle uyumlu bir bicimde kaynasmis ve kenetlenmis bir bütünü olusturan Türkiye toplumunun, tüm kültürel degerleriyle birlikte, demokratik ve özgür bir ortamda, baris ve huzur icinde, sonsuza kadar yasamasi dilegiyle...

 

 

Baris ve Demokrasi Platformu

1