Ðại Học Máu

Ngày nghỉ xả hơi qua đi bằng một cái tang chung cho toàn trại L4T3. Sáng hôm sau, một buổi sáng như mọi buổi sáng với đói, buồn, nhục, ghẻ. . . với những manh áo rách vá chằng vá đụp, những bước chân nặng nề kéo lê trên mặt đất đầy ải vô vọng, những dĩ vãng mờ phai, những hiện tại não nề bầm dập, cùng ánh bình minh nhợt nhạt lại trở về với lũ tù không bao giờ được đưa ra xét xử, và càng không biết bao giờ được phóng thích. Một buổi sáng như thế còn được trang điểm thêm bằng một xác chết khiến lũ tù cảm thấy mình như đã thực sự bị lôi khỏi cái trần gian muôn màu này.

Buổi lên lớp theo như chương trình đã phải tạm hoãn hai tiếng.

Khi tù được cho phép rời phòng làm vệ sinh cá nhân thì khu đất sau dãy cầu tiêu đã bị kéo thép gai cô lập. Chưa ai nhìn thấy xác Nguyễn Xuân Dung. Ông Ðang trông buồn lắm. Vĩnh biết ông là người đồng hương với Dung lại còn ở gần nhà nhau, nhưng ông chỉ đưa mắt nhìn Vĩnh lúc gặp nhau ngoài bờ giếng, cái nhìn như thầm dặn rằng "Ðừng cho ai biết tôi quen hay ở gần nhà nó, ông Vĩnh nhé."

Bảy rưỡi kẻng báo và có lệnh tập họp tại phòng. Khối trưởng Trai nét mặt đầy lo lắng. Anh rất ngại tình trạng trăm dâu đổ đầu tằm. Chúa tù trong xã hội tự do còn được tay em cung phụng, chứ chúa tù trong xã hội cộng sản đâu không biết chứ ở đây phải chịu trách nhiệm đủ thứ. Nhưng Trai không phải lo lắng lâu. Quản giáo Cư đã xuống tới. Sau thủ tục nghiêm nghỉ chào kính, vẫn như mọi lần, Cư đưa mắt nhìn quanh một vòng rồi mới quay hỏi Trai.

"Anh em tập họp đầy đủ chưa?"

"Dạ đủ."

"Anh tuyển cho tôi bốn người ra kéo xác thằng phản động về trước sân hội trường. Cho anh Tuyên làm trưởng toán."

Trai đang lúng túng chưa biết chọn ai thì khối phó Ðỉnh đã nhanh nhẩu lên tiếng.

"Hôm nay A.3 trực, yêu cầu anh Tứ cắt cho bốn người."

Tứ nhanh chóng rút sổ tay đọc:

"Vĩnh, Văn, Bính, Trợ. Yêu cầu bốn anh. . ."

Quản giáo Cư ngắt lời Tứ.

"Thôi được rồi. Bốn anh đi theo anh Tuyên ra ngoài gặp vệ binh."

Vĩnh bước theo các bạn ra khỏi phòng. Giọng Ba Trợ thầm thì, "Mình đỡ phải nghe nó chửi." Chẳng ai đáp ứng câu nói cửa Trợ. Cả năm bước tới bờ giếng trình diện thằng vệ binh đang mang bộ mặt hầm hầm như giận dữ điều gì.

Tuyên nói:

"Báo cáo anh chúng tôi được lệnh ra khênh xác anh Dung."

Thằng vệ binh trợn mặt.

"Giờ này mà còn anh với chị cái gì. Gọi nó là thằng, nghe chưa." Nó hất mũi súng như đe doạ vu vơ, và tiếp, "Mẹ tiên nhân, thằng nào muốn tan xác nữa thì cứ việc trốn trại!"

Dằn mặt năm thằng tù xong, nó lại hất mũi súng về phía sau dãy cầu tiêu ra lệnh đi. Tuyên đi trước, đám Vĩnh theo sau, và thằng vệ binh đi sau chót. Vĩnh vừa đi vừa nghĩ. Anh vẫn không tin Dung trốn trại. Linh tính cho anh thấy nó mang hoạ vì một chuyện khác.

Vượt qua khu đất trồng rau dền và ớt là tới khu nhà cầu. Ði vòng khu đất trống bên hông khối 1 là tới khoảnh đất nằm phía sau dãy nhà cầu chạy dọc hàng rào. Từ hàng rào này người ta có thể nhìn thấy L4T2 trước mặt và L4T4 bên cánh phải. Ra tới khoảnh đất trống chưa ai thấy Dung, chỉ thấy những cuộn concertina thả dọc hàng rào thẳng tắp. Những ụ đất cỏ mọc xác xơ. Bầy gà đang bới mấy hố phân ăn những con giòi mập trắng. Vĩnh xúc động vô cùng. Anh có cảm giác mình đang bước vào một bãi tha ma không giống bãi tha ma nào trên cõi đời này.

Tên vệ binh thốt nói lớn, "Thằng phản động nằm góc rào kia. Tôi đứng ngoài này, các anh vào khiêng nó ra." Bác sĩ Tuyên tiến tới trước. Vĩnh ngước nhìn trời. Trời buổi sáng trong xanh. Nắng chưa đủ nóng để làm tan đi những giọt sương trên cỏ. Bạn ta nằm đây suốt đêm dưới trời sương lạnh thế này! Ý nghĩ sầu đau ấy làm Vĩnh nghẹn ngào. Anh theo các bạn cẩn thận len qua những vòng kẽm gai sét gỉ. Giọng Ba Tô cất lên, vừa đau đớn vừa bàng hoàng, "Kia kìa!"

Sau một ụ mối Dung xuất hiện trước mắt mọi người. Lòng ai cũng thổn thức. Bính kín đáo làm dấu Thánh giá, Trợ lẩm bẩm những câu kinh Phật, còn Tuyên thì thầm như tự nói với chính anh, "Mình lại xem nó ra sao."

Cả năm cùng bước đến. Dung nằm tựa vào một gò mối, một tay để trên bụng, tay kia vươn dài trên đất như muốn với lấy một đoá cúc dại mọc gần đó, hai chân một co một duỗi, mắt vẫn mở bình thường. Trông nó thoải mái như người nằm phơi nắng. Vĩnh theo Tuyên ngồi xuống. Giờ anh mới nhìn ra một khoảng thịt trên cổ Dung đã mất đi, để lộ cả cuống họng. Trên ngực Dung có bốn lỗ đạn nhỏ. Tuyên nhẹ đẩy xác Dung tới trước để xem xét sau lưng. Không có vết phá.

Bính rít khẽ:

"Như thế là bọn chó đẻ từ ngoài dí súng sát người nó mà bắn."

Tuyên nói:

"Một phát ở đùi phải nữa này."

Vĩnh chỉ ngồi nhìn. Sự kiện cho Vĩnh tin rằng mình đoán đúng. Dung bị nạn vì một nguyên do khác với việc trốn trại. Không ai trốn trại với đôi guốc dưới chân, với manh quần đùi thủng đít và manh áo thun mỏng manh thế này. Có một điều Vĩnh thấy lạ là dù máu trong người đã chảy ra hết nhưng không tung toé vương vãi như thông thường. Thế nó biến đi đâu? Mãi khi tiếp tay Tuyên khênh Dung ra nằm nơi bãi cỏ gần đó, mọi người mới thấy đống máu lớn tụ trên gò mối nơi lưng Dung tựa vào. Phải non phút sau, vì không còn gì kềm giữ, đống máu đông bắt đầu chảy loang trông y một đoá hồng máu khổng lồ đang trong lúc khai hoa.

Văn hỏi, "Giờ làm sao?" Chưa ai biết phải làm sao thì đã có giọng thằng vệ binh từ ngoài nói vào, "Này, tính chia thịt đấy à? Không khênh thằng phản động ấy ra nơi quy định còn đợi gì nữa?"

Câu nói thú vật của thằng cộng sản oắt con không làm ai buồn thêm. Tủi hận trong tim đã đầy không còn chỗ trống. Tuyên cố nắn chân nắn tay Dung cho thẳng lại nhưng vô hiệu. Xác Dung đã quá cứng sau một đêm nằm chết ngoài trời sương lạnh. Làm sao bây giờ?

Bính thì thầm:

"Mình không có tí rượu để bóp."

Trợ nói:

"Bóp người mới chết vài tiếng và còn máu trong người kìa, nó chẳng còn tí máu nào, lại nằm ngoài trời cả đêm, có rượu cũng vô ích."

"Thì làm sao bây giờ?"

Ðang bàn tính ai nấy thốt giật mình vì một giọng lạ cất lên. Tên Môn, thủ phó tiểu đoàn, đã đứng sau lưng mọi người từ lúc nào. Hắn bực dọc gắt bác sĩ Tuyên.

"Anh là bác sĩ sao anh dốt thế. Anh mần mò như vậy đến bao giờ cái xác nó mới thẳng ra được. Anh này," hắn chỉ Bính, "anh chạy về phòng xem ai có lưỡi dao cạo xin một cái."

Bính chạy đi một lát rồi chạy lại.

"Báo cáo anh không ai có lưỡi lam cả."

"Lưỡi lam là lưỡi gì?" Môn nổi cáu. "Sai anh đi xin lưỡi dao cạo, anh chạy đi xin cái lưỡi lam là lưỡi gì?"

Bính bực lắm nhưng cũng phải trả lời:

"Dạ lưỡi lam là lưỡi dao cạo."

Tên thủ phó liếc Bính một cái.

"Vẫn cái tật dùng chữ phức tạp," hắn bảo. "Lưỡi dao cạo thì bảo là lưỡi dao cạo, lưỡi lam với lưỡi liếc. Thôi được, anh chạy mượn nhà bếp con dao ra đây, con nào sắc sắc một chút."

Bính về khối gặp bác sĩ Ðỉnh hậu cần rồi quay trở lại với con dao bếp. Tên thủ phó cầm dao trao cho Tuyên, ra lệnh, "Anh cắt gân chân gân tay nắn cho nó thẳng lại. Tranh thủ nhanh lên."

Cả đám hết hồn. Thoạt đầu ai cũng thắc mắc không hiểu hắn đòi dao để làm cái mẹo vặt gì, đến khi nghe hắn ra lệnh ai cũng tái mặt. Thấy Tuyên lừng khừng hắn trừng mắt nạt, "Anh khai anh bác sĩ sao sợ xác chết quá vậy? Hay lại nổi lên cái mặt duy tâm?" Sợ bị chửi bới nữa, Tuyên lặng lẽ nhận lấy dao và ngồi xuống bên Dung. Anh rờ rẫm nơi lẵng lè của cẳng chân cong, lưỡng lự. Tên Môn gay gắt bảo, "Năm phút nữa tôi trở lại các anh phải hoàn tất công tác."

Tuyên nhìn bạn bè. Anh không nỡ cắt gân người bạn quá vãng. Trợ bảo, "Thôi rán đi ông. Xã hội này đến Hồ khi chết còn bị khoét mắt, moi óc, phanh thây, moi ruột, nhồi trấu làm hình nộm cho thiên hạ coi chơi kia mà. Thằng Dung sống khôn thác thiêng nó chẳng giận gì ông." Tuyên chẳng nói gì. Mắt đỏ hoe, anh nắm chặt con dao và khởi sự hành nghề bác sĩ mổ trong tù cải tạo. Vĩnh đau buốt theo từng đường dao của Tuyên. Dù thế nào dao bếp không thể bén như dao mổ, vì thế tiếng cứa vào gân nghe sừn sựt thống buốt. Lát sau xác Dung đã trở lại ngay ngắn. Ðến lúc này Vĩnh mới hết bàng hoàng và nhìn ra toàn bộ cái chết thảm của bạn.

Tên thủ phó đã quay trở lại. Một tay cầm dao, tay vuốt trán, Tuyên nói:

"Báo cáo anh công tác đã xong."

Tên Môn khoa tay bảo:

"Còn báo cáo báo kiếc gì nữa, xong rồi thì tranh thủ khênh nó ra trước hội trường đi."

Thằng vệ binh giục:

"Nào, lên đòn đi!"

Cả bọn lại lúng túng. Có đòn đâu mà lên. Tên Môn phát bực. Hắn cằn nhằn:

"Các anh thi hành công tác hoàn toàn luộm thuộm, thiếu tổ chức. Anh này," hắn quay chỉ Ba Trợ. "Anh cõng thằng phản động ra nơi quy định cho nhanh gọn coi!"

Trợ thương bạn nhưng cõng một xác chết dĩ nhiên không phải là việc thoải mái. Nhưng tên cai tù đã ra lệnh và Trợ không thể làm khác. Anh chỉ đề nghị khẽ với các bạn, "Giúp tôi một tay với chứ!" Sau cùng Trợ nắm lấy hai tay Dung xốc lên vai. Bính và Vĩnh đỡ hai bên hông. Tuyên, Văn, tên thủ phó và thằng vệ binh lẽo đẽo theo sau.

Vĩnh vừa đi vừa nhìn cái cẳng bị cắt gân lủng lẳng bên cạnh, đầu trống rỗng mọi ý nghĩ. Ra tới sân anh mới biết có hàng ngàn con mắt đang theo dõi từng bước chân của bọn anh. Khi đi ngang nhà bếp khối 1, Vĩnh thấy Nguyễn Ðình Tạc, anh bạn to con từng có thời làm thư ký toà soạn báo Quần Chúng chung với Cao Thế Dung, hỏi với theo, "Chết thật rồi hả Vĩnh?" Một câu hỏi thừa. Vĩnh không đáp. Anh cứ bước đều theo bạn. Ít phút sau, theo lệnh Môn, xác Dung được đặt nằm giữa trời giữa đất ngay trước cửa hội trường.

Trong lúc tắm rửa ngoài giếng, Bính nói khẽ với Tuyên và Vĩnh.

"Không biết chúng nó tính bày trò gì."

Tuyên rửa tay xong xốc lại kính trắng. Anh chậm rãi bảo:

"Trò gì thì nó cũng chết rồi. Tôi nói các ông nghe, lúc khám xác nó tôi thấy nơi cổ tay trái có những đường xước như bị cào."

Bính nói:

"Nó bị bắn sát hàng rào ngã sấp ngã ngửa, thép gai không xé rách nó ra thì thôi, nói gì xước."

Tuyên lắc đầu:

"Không phải giản dị như vậy."

Tuyên tính nói tiếp nhưng có lẽ tự thấy giữa anh và Bính không quá thân thiết, lại thôi. Vĩnh nghĩ bụng có lẽ Tuyên đã khám phá ra một chi tiết mới trong cái chết của Dung. Ðiều này rất có thể nhờ mấy tháng qua Tuyên nằm cạnh Dung.

Vĩnh hỏi:

"Vậy ông nghĩ sao?"

Tuyên đáp vu vơ:

"Cái chết có hơi bất ngờ và lạ."

"Bất ngờ và lạ?"

Trên đường về khối, Tuyên đi chậm lại bên cạnh Vĩnh, và hỏi:

"Ông có thấy thường ngày Dung nó đeo đồng hồ không?"

"Có, lúc nào nó cũng đeo cái seiko."

"Nhưng khi nãy trên tay nó đâu thấy cái seiko."

"Một là nó cất trong ba lô, hai là chiếc đồng hồ đã biến thành chiến lợi phẩm cho bầy kên kên."

Tuyên ngẫm nghĩ:

"Hai giả thuyết ấy đều có thể đúng, nhưng nếu cái đồng hồ không có trong ba lô, sao ta lại không nghĩ được rằng nó đã thiệt mạng vì chính cái đồng hồ? Khi nãy xem xét, tôi thấy rõ cổ tay trái có vết cào xước, bằng chứng của một sự chụp giật."

Tuyên ngừng nói khi hai người về tới cửa phòng. Tất cả đã lên hội trường, chỉ còn khối phó Ðỉnh và tên quản giáo đang kiểm kê mớ quần áo cùng vật dụng cá nhân của Dung.

Tên Cư ra lệnh:

"Anh đọc lại bản liệt kê vật dụng vừa kiểm tra coi."

Ðỉnh đọc:

"Một túi quân trang, một chăn, một màn, một quần cứt ngựa, một sơ-mi trắng, một sơ-mi đen, hai quần đùi, một bàn chải răng, tám viên át-pi-rin-nờ, một mũ bao cát, một quyển vở mới, một bút nguyên tử, một đôi đũa, hai lon gô trống. . ."

Ðỉnh đọc thêm mấy món lỉnh kỉnh khác. Tuyên và Vĩnh lắng nghe. Chiếc đồng hồ không thấy nói tới.

Thấy Tuyên và Vĩnh đứng xớ rớ tên quản giáo nạt:

"Sao chưa lên hội trường?"

Ðỉnh đỡ hộ:

"Thưa các anh ấy đi khuân xác anh Dung và mới tắm về."

Tên quản giáo xua tay.

"Tắm rồi lên hội trường ngay."

Vĩnh và Tuyên lên thẳng hội trường, đứng vào đội hình khối cạnh các khối khác. Xác Dung gầy guộc, xanh mét, nằm trước mặt mọi người. Tù thì thầm với nhau. Giọng một người cay đắng, "Tiên sư cha chúng nó, chẳng lẽ chúng nó bắt mình lần lượt lên đấu tố một cái xác sao đây?" Có tiếng hô và tất cả im phắc. Chính trị viên Thảo đã đến. Hắn đứng trên thềm đất cao trước cửa hội trường.

Nhìn xác Dung, tên Thảo nói một cách đểu cáng, "Sao, giờ thấy quan tài các anh đã nhỏ lệ chưa? Tôi đã bảo mà. Các anh toàn nòi nhà lừa, nhẹ không muốn muốn nặng. Cứ thấy quan tài mới nhỏ lệ thì làm sao kịp nữa. Ðấy, chiêm ngắm cái xác thằng phản động rồi lấy đó làm gương." Tới đây hắn chỉ xác Dung, lớn giọng hơn, "Tên Nguyễn Xuân Dung, cấp bậc thiếu uý Thiết giáp nguỵ quân. Qua quá trình ba năm phục vụ Mỹ nguỵ, nó đã phạm muôn nghìn tội ác với cách mạng, với nhân dân. Trong bản tự khai nó thú nhận đã giết gần một nghìn chiến sĩ, đã tham gia hơn một trăm chiến dịch lùng diệt, đã đốt gần năm trăm mái nhà của dân, và đã hãm hiếp không dưới hai trăm phụ nữ. Ngoài ra, tên Dung còn tích cực chống phá cách mạng về cả hai mặt tình báo và chiến tranh chính trị. Mới hăm sáu tuổi nó đã được Mỹ nguỵ phong quân hàm thiếu uý và được thưởng trên hai mươi huân chương đủ loại. Khi đế quốc Mỹ thua chạy, khi nguỵ quân nguỵ quyền tan rã, nó đã trà trộn vào hàng ngũ những người thành tâm hối cải ra trình diện đăng ký học tập cải tạo với ý đồ tiếp tục chống phá cách mạng dưới danh nghĩa cải tạo viên."

Tên Thảo ngưng lấy hơi. Những lời lẽ hằn học đấu tố của hắn vừa khạc ra như cũng có sức mạnh giúp cho chính hắn say máu. "Tên Dung đã làm những gì trong sáu tháng qua?" hắn tiếp. "Học tập thì lấy lệ, lao động thì lười, khai báo thì lếu láo. Nói chung mọi hành động nó làm chỉ nhắm mục đích qua mắt cách mạng, nguỵ trang cho một ý đồ chống phá đen tối. Nhưng cách mạng biết hết, biết nhưng cứ để yên xem sao. Cách mạng vẫn hy vọng với thời gian tên Dung sẽ nhìn ra chính sách khoan hồng của cách mạng, sẽ thấy rõ học tập cải tạo là một nghĩa vụ của những kẻ có tội phản quốc, để từ đó cải tà quy chính, phấn đấu trở nên người công dân lương thiện. Nhưng sự chờ đợi kiên nhẫn của cách mạng đã được tên Dung đền ơn bằng hành động trốn trại đêm qua." Thảo đảo đôi mắt cú vọ nhìn lũ tù thất thế, giọng răn đe, tuyên án, "Ðã bảo họng súng cách mạng sẵn sàng bốc khói, các anh đã tin chưa nào? Giờ nhân danh chính trị viên tiểu đoàn, chiếu quyết nghị ban chỉ huy trại L4T3, nay lên án tên phản động Nguyễn Xuân Dung chôn không hòm. Ngoài ra, ban chỉ huy trại sẽ thông báo và yêu cầu chính quyền địa phương tiếp tục theo sâu theo sát để giáo dục gia đình kẻ phản động."

Ít phút sau tan hàng. Trừ A.3 trực, có hai vệ binh dẫn đường, phải đem xác Dung ra chôn kiểu vùi dập ngoài rừng cỏ lau, còn thì tất cả quay về phòng sửa soạn giấy bút lên hội trường.

Một cái chết giản dị, một bản án ngắn gọn, nhưng nó để lại bao chua xót cho những người tù. Dung nằm xuống không bao lâu thì câu chuyện nó chết vì cái đồng hồ lan truyền khắp trại. Hơn ai hết, Vĩnh biết thêm nhiều chi tiết qua những người bạn thân với Dung, theo đó nó móc nối được mấy thằng vệ binh ngoài trạm gác để mua thuốc lào. Ðêm ấy y hẹn nó mò ra hàng rào trả tiền nhận thuốc. Thằng vệ binh xách súng, cầm đen pin và thuốc lào đến. Tội nghiệp cho thằng Dung. Nó chưa biết cái seiko của nó là giấc mơ vĩ đại, và cũng là một trong những món lỉnh kỉnh gợi hứng không ít cho cái khí thế sinh Bắc tử Nam của những cán binh miền bắc xã hội chủ nghĩa. Dung chìa tay ra ngoài hàng rào nhận thuốc. Thằng cháu ngoan bác Hồ, tức thằng vệ binh, thấy cái đồng hồ cầm lòng không đậu. Cháu ngoan của bác bèn giật ngay lấy. Thế là hai bên giằng co. Ta hãy tưởng tượng một đoạn phim đầy Mác-xít tính theo kiểu Hà Nội như sau:

"Mày học tập mấy tháng rồi hở thằng nguỵ bóc lột kia?"

"Sáu tháng."

"Thế sao mày còn ngoan cố bảo vệ. . . tư sản?"

"Ðâu có. Tôi giữ cái đồng hồ của tôi là để bảo vệ tiếng thơm cho người làm cách mạng vô sản đấy chứ."

"Bố láo bố lếu. Mày có hiểu cộng sản là gì không con?"

". . . ?"

"Là," tên vệ binh hét lớn, "cái gì của tao là của tao, cái gì của mày là của chúng ta."

Dĩ nhiên cải tạo viên Nguyễn Xuân Dung làm gì có đủ thông minh để cảm nhận và thấu triệt ngay được cái chân lý sáng ngời ấy. Thế nên, thay mặt bác đảng, thằng vệ binh đã dí súng sát vào người thằng cải tạo, không phải để hăm mà để bắn tan xác thằng phản động ngoan cố bảo vệ tư sản, không chịu tiếp thu vào đầu óc những nguyên lý đạo đức cách mạng vô sản.