Ðại Học Máu

Màn khủng bố đen quanh cái gọi là bản tự khai đã qua đi. Không ai công khai nói ra nhưng hầu như đa số đều bừng tỉnh, và tin rằng trên mỗi hồ sơ cá nhân đã có một ám số đặc biết nào đó. Ám số ấy có thể là những mẫu tự từ A đến Z, có thể là những con số cụ thể 3 năm, 5 năm, 10 năm, hoặc cũng có thể:

Thôi rồi địa ngục trao thân,
Châu về Hiệp Phố hoạ hoằn kiếp sau.

Từ sự bừng tỉnh ấy, nhiều người không còn thắc mắc tại sao một Phạm Ðiểu, một Trần Trọng Minh vẫn được thả về ở với anh em và sinh hoạt bình thường.

Riêng Vĩnh, đàn đúm với anh vào mỗi chiều nơi góc sân nào đó vẫn từng ấy khuôn mặt -- những khuôn mặt có nụ cười bắt đầu kém tươi. Vĩnh càng kém tươi hơn vì mầm bệnh khởi sự bộc phát trong cơ thể.

Mỗi chiều đứng trong hàng rào nhìn ra cánh đồng bí ngô Vĩnh không khỏi bàng hoàng. Cả một vùng sỏi đá quanh L4T3 đã hoàn toàn biến thành những ao rau muống và những cánh đồng bí ngô bát ngát. Tất cả đều do sức tù mà ra. Nhiều lúc Vĩnh thấy như mộng. Làm sao anh và các chiến hữu chỉ với hai tay không lại có thể "cải tạo" được một vùng đất đá ong mà đến cỏ cũng không mọc nổi, để nó trở thành cánh đồng như thế kia? Xa hơn chút nữa là một vùng đất không cứng như đất quanh căn cứ; nó mềm hơn, nhưng tù lại tốn nhiều xương máu hơn khi biến nó thành những cánh đồng khoai lang và sắn. Mìn râu, mìn cóc, đầu đạn M.79, và những trái nổ M.72. Ðã bao người cụt chân cụt tay, nằm rên xiết và nhiều khi chết vì không có phương tiện cấp cứu công hiệu ở các bệnh xá trại tù? Không ai nhớ hết được ở giai đoạn khởi đầu cuộc trừng giới này.

Ngày tháng trôi nhanh.

Câu "người Việt Nam là thứ cao su tốt nhất" Vĩnh thường nói đùa với các bạn hoá ra lại được chứng nghiệm ở nơi này. Cái kiếp nửa tu nửa tù, phải giữ gìn cách khắt khe mọi lời ăn tiếng nói còn hơn trong một dòng tu kín, đời sống hoàn toàn bị tiếng kẻng chi phối, đã nhanh chóng biến mọi người thành cái máy: Tập họp, điểm danh, báo cáo nhân số, xếp hàng đi lao động; chiều về chia chác từng miếng cơm hẩm, cãi nhau từng hạt muối, một cọng muống già mà nếu có cân tiểu ly sẽ không thiếu người sẵn sàng đem lên cân để khẩu phần không bị thiệt thòi. Chao ôi, khi được nếm mùi thiên đường công sản, những đứa con của thế giới tự do mới được dịp thấy rằng ranh giới giữa con người và con heo trong xã hội này không quá xa như người ta vẫn tưởng. Chỉ cần một củ khoai người ta có thể nhìn thấy ngay cái ranh giới ấy. Biết thế, nhưng trước nhu cầu tối thiểu của con người là lao động thì phải được ăn đủ (hoặc ít nhất cũng có được cảm giác no hơn người khác), đã biến biết bao con người thành những con heo mà chính họ không hề hay biết!

Chiều nay cơm xong, như thường lệ, A.3 họp tổ. Anh em trong tổ sẵn truyền thống bao che, đã nhất trí tan hàng sớm vì không có gì cần mổ xẻ. Họ tản ra chờ giờ họp khối. Kết thúc họp khối, như thông lệ, anh cầm càn bắt giọng để tất cả gân cổ hát một bài cách mạng trước khi tan hàng. Ðây là những bài hát mới đầu bọn tù đau lòng phải nghe, giờ lại phải hát, và hát riết quen tai. Nào là "vùng lên nhân dân miền Nam anh hùng," nào là "phá tan bè lũ bán nước," nào là "tiến về Sài Gòn ta quét sạch giặc thù," nào là "tiến về đồng bằng giải phóng thành đô."

Thường xong bài hát là khối tan hàng. Vĩnh lẳng lặng chui vào chỗ nằm. Kéo tấm chiếu ni-lông đem theo từ dạo đi nộp mình giờ đã rách bươm phủ trên sáu tấc chiều ngang hai thước chiều dài nền nhà, Vĩnh nằm nghĩ vu vơ. Ðây không có điện. Về đêm trong phòng chỉ lập loè thứ ánh sáng nến do tù tự chế bằng sáp (lấy trong các hộp carton đựng đạn pháo) nhào với giấy bồi. Dưới ánh sáng le lói ấy, tuy nhiên, tù vẫn có thể bày cờ tướng hoặc domino chơi với nhau, hoặc vây lấy một anh bạn có tài kể chuyện chưởng, hoặc tẩm quất cho nhau, hoặc thảo luận chuyện văn chương thi phú. . . Những sinh hoạt như thế dù sao cũng giúp nhiều người nguôi ngoai đôi chút về cái bóng đêm đang phủ xuống cõi tù đày vô vọng.

Ðêm nay Vĩnh chán mọi thứ và không muốn dây với ai. Anh đau. Bệnh bao tử đang hành anh mà không có thuốc. Bác sĩ Tuyên cũng chịu thua. Bác sĩ Ðỉnh cũng chạy làng. Vĩnh nằm cố tránh suy nghĩ, nhưng những hình ảnh thân quen vẫn hiện về trong óc anh. Anh nhớ đến người anh cả dấu yêu và người em kế hiện cũng đang nằm tù đâu đó trên giải đất lầm than này. Vĩnh cố lựa một thế nằm cho cái bụng được thoải mái. Thốt nhiên anh giơ tay rờ lên ngực. Một bộ xương sườn thật là vĩ đại.

Ðang lơ mơ như thế Ðính xà đến bên.

"Vĩnh," hắn hỏi, "nghĩ ngợi lăng nhăng gì thế?"

". . . !?"

"Sao chiều nay không ăn cơm?"

Vĩnh mệt mỏi đáp:

"Ðau bụng quá. Ðói lắm mà không nuốt nổi."

"Có giữ phần cơm của mày không?"

"Làm gì?"

"Tao nấu ra cháo cho ăn."

"Không, để cho anh em trong tổ ăn rồi."

Ðính thò tay lên đầu chỗ nằm lấy cái điếu cày của Vĩnh ra.

"Một con ngựa đau cả tàu ăn mệt nghỉ," Ðính đùa. "Ðiếu còn hút được không?"

"Lâu nay có thuốc đếch đâu mà hút."

"Giá như tao có thuốc thì dù đau bụng mày có hút được không?"

Lượng thuốc lá thuốc lào đến giai đoạn này đã thật khan hiếm. Ông Chuân, trùm thuốc lào, mà phải bỏ nghề ngồi ngáp vặt là chuyện không vừa. Tù đã bước sang giai đoạn sáng chế. Ðầu tiên vài tay quá ghiền đã lấy trà hút với nhau. Trà rít vào nóng đến có anh ho ra máu. Sợ, thế là tìm cách khác: Lá cà chua! Lá cà chua được xắt thành sợi, ngâm một đêm với nước điếu rồi đem phơi. Món này hút tàm tạm nhưng vẫn nóng lắm. Vĩnh vốn yếu phổi nên dù ghiền lắm vẫn đành chịu, không dám hút bậy. Mấy ngày nay đau nằm tơ tưởng, chỉ ước được rít một hơi thuốc thật say mà không sao có nổi, tự nhiên vua thuốc lào Nguyễn Thành Ðính rà đến hỏi có hút thuốc không.

"Tao vừa chán đời vừa đau nặng đến nơi," Vĩnh nói, "có thì cúng tao một bi để tao được lên niết bàn sơm sớm."

"Ngồi ngay ngắn lên!"

Ðính trang trọng ra lệnh và thò tay lên mang tai lấy ra một bi.

"Ðâu vậy?"

Ðính vừa xé bi thuốc làm hai vừa nói.

"Khi chiều dọn cầu tiêu trên tiểu đoàn, thằng hậu cần tự dưng tử tế mời tao một bi. Tao ngắt một bi rất có. . . trọng lượng. Mẹ kiếp thuốc Vĩnh Bảo thứ thiệt rít một hơi lật gọng tại chỗ. Lật thì lật tao vẫn giấu được bi này về chia cho mày. Giờ cưa đôi."

Nói xong Ðính nhét nửa bi thuốc vào nõ đưa cho Vĩnh. Hắn xé tí giấy chi đó nơi đầu chỗ nằm của tổ phó Khoa.

Vĩnh cự:

"Mày ẩu vừa thôi. Thằng Khoa nó khó tính. Xé tầm bậy tầm bạ giấy tờ của nó chút nữa sinh chuyện."

Ðính cười:

"Trong này chỉ có hai thứ giấy, một là chùi đít hai là tự khai. Thứ nào làm đóm cũng được. Lo chi chuyện đó."

Nói rồi ông vua thuốc lào mồi đóm. Vĩnh cầm điếu lên, nhận lấy đóm nơi tay bạn và kéo một hơi dài. "Coi chừng bật ngửa!" Ðính báo động nhưng Vĩnh chưa kịp hạ điếu thì trời đất đã quay cuồng. Một tay chộp lấy cái điếu, tay kia Ðính chộp lấy gáy Vĩnh. Dù gì Vĩnh đã lăn quay ra đất, hai mắt trợn dọc chỉ thiếu sùi bọt mép là đủ bộ. Anh nghe lơ mơ Ðính nói gì đó bên tai. Ðến mấy phút sau Vĩnh mới hoàn hồn và ngồi lên được.

Ðính hỏi:

"Sướng không?"

". . ."

"Ðã bảo Vĩnh Bảo thứ thiệt mà lại."

". . ."

"Mày chưa kéo hết thì tao kéo tiếp. Nửa bi của tao để dành sáng mai."

Vĩnh xoa trán, giọng thều thào.

"Say vã mồ hôi."

Ðính mồi đóm kéo tiếp tí thuốc còn sót trên nõ điếu. Hắn nhả khói và nhìn quanh phòng. Hôm nay có trăng. Ðám tù đều kéo nhau ra sân ngồi hóng gió. Ðính ngó Vĩnh vừa nằm xuống, đầu gối trên cái bao đựng chăn màn.

Hắn lại hỏi:

"Sướng không?"

Giờ Vĩnh mới rên khẽ:

"Bác đảng ơi, sướng hơn cả. . . lần đầu."

Ðột nhiên Ðính đề nghị:

"Lâu không nghe mày ngâm thơ. Cao hứng ngâm một bài nghe chơi."

Vĩnh nằm nhìn qua kẽ vách ra sân. Trăng đêm nay đã gần tròn. Nếu anh tính không lầm chẳng bao lâu nữa sẽ Trung thu. Ánh trăng như dòng sữa đang đổ toé bên ngoài kia. Những cặp bạn hợp ý khoác vai đi qua lại bên ngoài khung cửa. Họ đang nói với nhau những gì? Ai biết!

Giọng Ðính thúc giục, "Sợ ăng ten? Tao thấy thằng Tô và đám râu ria của nó ra ngoài cả rồi."

Như không nghe thấy lời bạn, Vĩnh hỏi vu vơ:

"Ba mươi già chưa mày?"

"Mày nói sao?"

"Tao hỏi ba mươi đã già chưa."

"Chi vậy?"

"Thì cứ trả lời tao đi."

"Nhưng tuổi ba mươi ở đâu mới được chứ."

"Ở đây chứ ở đâu."

"Vậy thì già."

"Thế thì tao ngâm mày nghe một bài mới làm của tao. Bài này có nhan đề ‘Tuổi Già.’ Chẳng có gì phản động nên mày không cần phải nhắc đến thằng Tô."

Ðính ngả lưng xuống nằm song song với Vĩnh. Hắn nói như reo khẽ:

"Tốt, ngâm đi. Tao đang lắng tai Chung Kỳ đây."

Vĩnh nằm ngửa nhòm lên trần nhà. Anh tằng hắng, rồi với giọng trầm trầm, anh đọc:

Một tối không như những tối nào
Ðiếu cày chưa hạ đã chiêm bao
Hồng hoa lắng mật tàn trong nhuỵ
Thi sĩ nghe mây đọng dưới đầu
Người đẹp năm xưa thành mộng mị
Anh hùng một thủa bỗng hư hao
Ngoài song nguyệt bạch như đầu bạc
Con quạ còn thêm ý bể dâu

"Nghe mày đọc buồn quá!"

Vĩnh xoay nghiêng, nhìn bạn.

"Ở đây chắc vui?"

"Tao không. . ."

Chẳng đợi bạn nói hết câu, Vĩnh bật dậy nói luôn:

"Ðề nghị chơi tiếp bi còn lại. Tao chưa đã."

"Thế không để dành sáng mai à?"

"Nửa đêm nay có thể thình lình nó lôi tao đi, hoặc lôi mày đi; sáng mai ra muốn chia nhau bi thuốc liệu có được không?"

Nghe Vĩnh lý sự cùn, Ðính ngồi dậy.

"Ư,Ø chơi thì chơi."

Lại điếu đóm chia nhau bi thuốc. Lại say.

Lát sau Ðính rủ Vĩnh ra sân. Hai người chậm rãi thả quanh vài vòng.

Ðính nói:

"Trung thu này tao nghe đồn mình được phát tiếp phẩm."

"Quần áo?"

"Nghe nói sẽ có thuốc rê và ít đồ ngọt."

Vĩnh yên lặng không bàn thêm. Sở dĩ anh hỏi quần áo là vì bây giờ quần áo đã biến thành nhu cầu cấp thiết. Vấn đề mỗi năm hai bộ chẳng còn làm ai sợ nữa, vì lúc ra đi, hầu như ai cũng đinh ninh mười ngày nửa tháng về nên chỉ đem theo đôi ba bộ. Ngờ đâu đã quá hai tháng và vì bị quần thảo trong kiếp nô lệ mới, quần áo ai nấy đều tả tơi. Ðến nay, thậm chí đã có người phải dùng các bao cát vải may quần áo mặc đi lao động. Tuy nhiên, đàn ông rách rưới không sao, đàn bà rách rưới coi thê thảm lắm. Có những ngày Vĩnh đi lao động, tình cờ gặp lại các nữ tù ở trại cũ mà thấy ái ngại cho họ. Những người đẹp của thành Sài Gòn xưa mỗi người một viên đạn pháo trên vai. Họ khập khiễng bước đi dưới trời trưa nắng, mặt mày lem luốc, tóc tai bù xù, quần áo vá chằng vá đụp.

Giọng Ðính vẫn đều đều, "Trung thu nghe đồn bọn mình còn được coi chiếu phim."

Vĩnh dừng lại trên một nền xi măng giữa sân.

"Ngồi đây nghỉ mệt," anh đề nghị. "Ði mãi tao đau bụng lắm."

Ðính lột đôi dép râu hắn tự làm lấy trong tù lót ngồi.

Ðính bảo:

"Nghe nói phim chưởng của Tàu cộng coi cũng khiếp đảm lắm."

Vĩnh cười:

"Ăn khoai múa võ đóng phim mà không khiếp đảm sao được. Nhưng mày tin tao đi, cuối cùng cũng chỉ tuyên truyền thôi. Ði xem có khác nào tự dẫn xác đến nghe nó chửi cha mắng mẹ mình."

"Khổ nỗi không đi không được ấy chứ."

Vĩnh đột ngột đổi đề tài.

"Tao thèm gà quá Ðính ạ."

Ðính nhìn bạn cười.

"Mày thèm toàn những thứ chết người."

"Mày có thấy bầy gà tụi vệ binh nuôi không?"

"Chuyện gì đây cha!"

"Khi chiều thấy lũ gà bới ao rau của tổ tao, tao vớ một hòn đá quăng đại, ai ngờ một con què chạy mất còn một con chết gục ngay trên ao rau. Tao sợ quá, nhìn quanh rồi vùi luôn nó xuống sình."

"Ao rau của tổ nào?"

"Tổ tao."

Ðính thở dài tiếc rẻ, một lát nói:

"Ðể tao tính. Sáng mai tao trực, sẽ ra vườn sớm để phân phối cuốc xẻng cho các tổ. . ."

Vĩnh can ngay.

"Mày đừng liều mạng. Gà tụi nó. . ."

"Thế mày hết thèm thịt gà rồi à?"

". . . !"

"Ðể nói mày nghe. Hai hôm trước đi lao động trung đoàn, tao được nghe một tay bên L1T2 kể về thành tích của ông anh dược sĩ của hắn. Ông dược sĩ này đã chơi nguyên một con heo của bọn hậu cần trại."

Vĩnh không lấy làm tin. Anh nói:

"Chắc đùa chứ chơi thế đếch nào được nguyên một con heo."

"Ðược mới tài chứ," Ðính kể. "Một ngày kia hậu cần trại L1T2 la hoảng lên là mất một con heo sữa. Chúng lồng lộn đi tìm, đi khám tất cả các lán tù nhưng con heo vẫn. . . biệt vô âm tín. Chúng không hề biết trong đám tù có một dược sĩ kiêm diệu thủ thư sinh, đã chỉ trong vòng một tiếng biến con heo thành nửa bao cát thịt kho muối."

Vĩnh lắc đầu.

"Khó tin."

"Thế mà thật mới tài chứ. Mày không tin nhưng tao tin. Hắn kể rằng vào một đêm tối trời, khu hậu cần chập chờn trong ánh lửa. Mày nhớ không, thủa ban đầu bên đó như bên mình, phải đốn cây và đốt gốc ấy mà. Thằng anh hắn bò ra khỏi hàng rào và lết vào trại heo với một con dao, một bịch muối và một cái sô gò. Anh hắn chui vào chuồng hạ một con heo sữa, lóc lấy toàn thịt nạc, bỏ sô muối, ra bờ giếng chôm miếng nước rồi bò đến những gốc cây đang cháy. Một tiếng sau anh hắn bò trở về lán với thành quả: Một nửa bao cát thịt nạc kho khô."

Nghe câu chuyện thấy hay, Vĩnh cũng tò mò.

"Kho mặn như thế phải đề dành ăn lâu. Nhưng để dành cách nào?"

"Thế mới là thần tình. Mày có đoán được hai anh em tay dược sĩ ấy giấu thịt ăn dần cách nào không?"

". . . ?"

"Vô tiền khoáng hậu. Tụi nó đã may sẵn hai cái áo gối bao cát, trong nhồi nhiều vải vụn, trong nữa có nhiều lớp ni-lông. Phần thịt được chia hai. Mỗi đứa nhồi vào một gối rồi khâu lại, đêm đến mới moi ra một miếng để ăn ngày hôm sau. Thế mà chúng ăn rả rích gần một tháng cho đến khi người anh bị lôi đi trong đợt biên chế vừa rồi. Riêng đám cai tù mất heo sau nhiều lần thảo luận, đưa đến kết luận heo mất vào tay lũ nguỵ chứ không đâu khác. Nhưng hỏi mày giấu kiểu đó có quỷ thần tìm ra. Nghĩ mỗi bữa có một miếng thịt heo kho khô cũng thú vị Vĩnh hả."

Ðính kết thúc câu chuyện bằng một câu nói vu vơ. Hắn nhìn ra cổng trại. Bên kia dãy hàng rào cũng có hai cái chuồng heo của bộ đội. Chính vì lũ heo này mà bọn tù khổ. Mới đây khung chỉ thị các khối mỗi bữa phải nộp cho hậu cần trại một số cháy nuôi heo. Trời ơi, cơm tù ăn còn chưa đủ lấy cháy đâu nộp cho hậu cần! Nhiều khối không dư cháy để nộp, bị quản giáo mắng mỏ, và bắt khối trưởng họp khối tìm cách. . . khắc phục khó khăn để đạt chỉ tiêu nộp cháy cho khung. Khối 2 cũng bị kiểm thảo vì tội không nộp cháy. Sau khi bàn thảo, nhiều người đồng thanh đề nghị khối trưởng yêu cầu hậu cần khung bắt lũ heo. . . khắc phục khó khăn hơn là bắt cải tạo khắc phục bóp bụng nộp cháy.

Sau khi kể câu chuyện ăn cắp heo, Ðính ngó đăm đăm về phía chuồng heo tiểu đoàn khiến Vĩnh đâm hoảng.

Anh nói:

"Này này, đừng thí nghiệm cái mission impossible ấy ở đây đấy nhé. Nó bắn tan xác chứ không chơi đâu."

Nghe Vĩnh nói Ðính chỉ cười cười, rồi xoay sang đề tài khác.

"Chiều nay lao động tiểu đoàn tao thấy đám cán bộ họp suốt buổi chiều. Chung quanh phòng họp có vệ binh gác và cấm tù lao động bén mảng tới gần. Không hiểu có chuyện gì không."

"Chuyện gì thì mình cũng ở tù rồi. Tao. . ."

Vĩnh chưa nói hết câu thì tiếng kẻng đã vang inh ỏi. Ðây là tiếng kẻng bất thường, và theo nội quy, khi nghe thấy nó vào ban đêm, dù đang trong nhà cầu, cải tạo đều phải trở về phòng tức thì.

Vĩnh và Ðính về phòng. Một tay lướt qua nói với vẻ nôn nóng, "Dám có anh em ta mò về làm ăn quanh đây lắm ạ!" Vĩnh chẳng nghĩ ngợi và cũng chẳng nói gì thêm trên đường về phòng. Khối trưởng Trai đứng đếm từng người nơi cửa. Rồi mọi người ai về chỗ nấy. Anh em ngó nhau xầm xì. Một hồi kẻng thứ hai khua vang. Ít phút sau quản giáo Cư xuất hiện nơi cửa phòng. Hắn nói, "Giờ cũng đã muộn, khung muốn các anh tập trung đột xuất để thông báo các anh một chỉ thị quan trong, ấy là sáng mai các anh sẽ nghỉ tại trại, không đi lao động. Tôi cũng nói trước để các anh biết rất có thể sáng mai sẽ có một cuộc biên chế thứ hai. Do đó, ngay đêm nay, trước khi ngủ, các anh nên sắp xếp tất cả tư trang cá nhân cho gọn ghẽ. Những gì cần thiết thì giữ, còn những gì cồng kềnh không cần thiết thì bỏ đi. Một điều quan trọng nữa tôi dặn và các anh phải tuyệt đối chấp hành, là từ giờ này, khi chưa có lệnh quản giáo, không một ai được rời khỏi phòng dù chỉ để đi đái đi ỉa. Tí nữa đây anh Trai sẽ cho tổ trực đem đặt trước cửa một cái thùng lớn để anh em đi đái khi cần. Tôi nhấn mạnh, kể từ giờ đến sáng mai, tuyệt đối cấm mọi người rời xa phòng quá ba thước. Mọi liên hệ với khối khác bị cấm chỉ. Ai vi phạm hoàn toàn chịu trách nhiệm. Mọi thay đổi chờ đến khi có lệnh mới."

Cư nói thêm ba điều bốn chuyện đại loại rồi mới bỏ đi. Bọn tù bắt đầu bàn tán; tuy nhiên, có thể cho đến khi người cuối cùng thiếp vào giấc ngủ, chưa ai đoán ra nổi sự bí mật của ngày mai.