Ðại Học Máu

Ðêm 29 ta văn nghệ. Sáng 30, trừ những tổ trực canh tác phải đi tưới rau một buổi sáng, hầu hết đều được các quản giáo xí xái cho làm công tác vệ sinh tại trại. Những gì dành cho ba ngày tết đã được sắp sẵn. Hậu cần các khối đã lãnh về đầy đủ thịt heo, thịt bò, khoai tây, cà rốt, bánh kẹo vân vân cho khối. Sau khi khối trưởng hội ý với các tổ trưởng để thống nhất chương trình đón giao thừa, tất cả các phần kẹo bánh được bác sĩ Ðỉnh giữ lại để tổ chức liên hoan chung lúc nửa đêm.

Phạm văn Dự, đầu bếp chính khối 2, đang điều động những anh nuôi tự nguyện đảm trách bếp suốt ba ngày tết xắt thịt, gọt khoai và làm tất cả mọi việc bếp núc hầu sửa soạn cho bữa ăn ngày mùng 1.

Huỳnh Công Cẩn cũng đã tổ chức xong những cuộc đấu cờ, kéo tay, kéo dây với kết quả chung kết nội bộ. Cờ tướng về tay Nguyễn văn Cấp A5, kéo dây về tay tổ A3 (một bất ngờ vì A3, ngoài Ðặng Xuân Bính vai u thịt bắp, kỳ dư toàn hạng ốm yếu ho hen như Vĩnh). Gay go hơn cả vẫn là giải kéo tay. Qua nhiều chặng đấu Nguyễn Thành Ðính A5 đã thắng Ðặng Xuân Bính A3. Chỉ giải bóng chuyền là vòng loại ở khối chưa đâu vào đâu, nhưng nếu được vào chung kết trại, khối 2 có nhiều triển vọng vì có tay đập lừng danh Lê (?) văn Hoá A10. Lạ cái Nguyễn Ðình Thuần là kẻ khéo tay hay làm nhất trại L4T3, thế mà cái đầu lân do anh ta làm coi mòi lại xệ nhất so với đầu lân các khối khác. Phải nói ban lân khối 2 rất là... cà chua, hiện đang được Trương Thanh Long cầm đầu tập dượt. Dù sao ở gần hết các bộ môn khối 2 đã tương đối có vốn khá cho cuộc thi đấu toàn trại mừng chúa xuân ngày mai.

Theo chương trình cả trại phải tập trung trên hội trường trước giao thừa nửa tiếng để sửa soạn nghe lời "bác" chúc tết. Khi tất cả đã yên vị, một tên cán bộ lên sân khấu sửa soạn máy vi âm. Xong việc, hắn gọi Hoá lên bắt nhịp cho tất cả hát một bài. Không rõ vô tình hay cố ý, Hoá bắt nhịp bài "Tiếng Gọi Thanh Niên," bài hát của Lưu Hữu Phước -- một tay cộng sản chính hiệu --- lại từng được các ông chính quyền quốc gia tiếp nối chọn làm quốc ca. Dù ngày nay trong nước chẳng còn ai công nhận nó là quốc ca, kể cả bạn và thù, nhưng trong cái giây phút trừ tịch lắng đọng nhất của tâm hồn, bài hát được tập thể hát lên như khơi dậy trong lòng người một nỗi niềm vô hạn hận. Ác hơn, chẳng ai chịu hát theo lời gốc mà đều hát theo lời từng được chính quyền quốc gia đặt lại và dùng làm tiếng linh hồn cho cả miền Nam tự do: Này công dân ơi, quốc gia đến ngày giải phóng. Ðồng lòng cùng đi hy sinh tiếc gì thân sống...

Hát theo bạn mà lòng Vĩnh dâng lên một niềm thương hận khôn tả. Yêu ai yêu cả đường đi, ghét ai ghét cả tông ti họ hàng. Bài hát ấy là của tên cộng sản làm ra, để sòng phẳng oán ân dứt khoát phải quăng nó vào thùng rác lịch sử. (Nhưng bao giờ có lại một quốc hội để chính thức quăng được nó vào thùng rác lịch sử?). Miền Nam tự do có biết bao nhạc sĩ có tài, nào Phạm Duy, Hùng Lân, Phạm Ðình Chương, Cung Tiến, Anh Việt Thu, Nguyễn Ðức Quang... sao các chính quyền quốc gia tiếp nối coi họ như kẻ đứng ngoài cuộc? Sao lại cùng lúc dùng hai bài nhạc của một tên cộng sản làm hai bài quan trọng nhất cho một đất nước là quốc ca và chiêu hồn tử sĩ?

Bài hát đã chấm dứt. Tên cán bộ nhìn đồng hồ tay vừa khi đám cán bộ tiểu đoàn lũ lượt kéo nhau vào hội trường. Ðêm nay là lần đầu tiên các tù cải tạo mới thấy cán bộ ăn mặc sạch sẽ, đặc biệt có đeo quân hàm nghiêm chỉnh. Ðêm nay cũng là lần đầu tiên, nhờ đó, mọi người biết được cấp bậc thật của quản giáo khối. Ðám ấy đa số mang cấp bậc hạ sĩ, trừ quản giáo khối 4 -- kẻ chính trị viên Thảo đã xác nhận học chưa qua lớp ba -- mang cấp chuẩn uý và quản giáo Cư khối 2 mang cấp trung sĩ.

Sau khi cả bọn ngồi yên nơi những hàng ghế kê trên sân khấu, tên thủ trưởng mới ra trước máy vi âm. Hắn bắt đầu, "Ðêm nay trại quy các anh lên hội trường để trước thềm năm mới biểu dương chung các anh, đã không nhiều thì ít, có phấn đấu trong học tập lao động cải tạo năm qua. Thành quả của trại ta đã được báo cáo đầy đủ lên trên và có nhiều hy vọng sẽ là trại được đánh giá cao trong quá trình cải tạo. Mặc dù trong năm cũ trại cũng có một số khuyết điểm, phát xuất từ những tư tưởng tiêu cực của một thiểu số chậm tiến, chẳng hạn vụ tự tử bằng mười sáu viên chloroquine của Ðặng Ðình Tùng khối 1, vụ trốn trại để vệ binh buộc lòng phải bắn hạ của Lê văn Truật khối 3, Nguyễn Xuân Dung khối 2, Tỷ và Non khối 4, và rất nhiều trường hợp vi phạm nội quy linh tinh khác xảy ra ở các khối. Những cá nhân ấy đã ghi những điểm đen bên cạnh những điểm son trong bảng thành tích của cả trại. Năm mới sắp đến, ban chỉ huy rất mong tất cả các anh củng cố được niềm tin tuyệt đối hơn nữa (!?) vào chính sách khoan hồng nhân đạo của cách mạng, để từ đó phấn đấu nhiều hơn, đạt nhiều thành tích hơn năm cũ. Hãy nhớ đó cũng là điều kiện duy nhất để các anh được cách mạng xét thả như một số mới được xét thả mấy ngày trước. Dĩ nhiên trại cũng ghi nhận các anh chưa được tạo nhiều điều kiện vật chật để việc học tập cải tạo được thoải mái hơn, nhưng các anh cũng biết đất nước ta mới giải phóng, khó khăn là tình trạng chung cho cả nước. Dù sao thì ta vẫn phải luôn nhớ rằng khó khăn chỉ là tạm thời, thuận lợi vẫn là cơ bản. Vả lại các anh cũng thấy đấy, thành quả vĩ đại năm qua trại ta đạt được nhờ vào cái gì? Hoàn toàn nhờ vào hai tay không và một ý chí quyết thắng hoàn cảnh khó khăn. Ðiều này đã một lần nữa chứng minh đúng câu thơ của đồng chí Tố Hữu: Bàn tay ta làm nên tất cả. Với sức người sỏi đá cũng thành cơm. Nhưng bên cạnh những thành quả đạt được, ta khoan tự mãn. Bác đã dạy chữ khiêm tốn phải để hàng đầu. Ðã vậy các anh còn phải luôn nhớ rằng các anh là những kẻ có tội với đảng, với tổ quốc, với nhân dân. Qua quan sát, trại biết trong các anh nhiều người có văn hoá rất cao, có khoa học kỹ thuật hơn hẳn chúng tôi, nhiều tài hơn chúng tôi; tuy nhiên, chắc chắn lòng yêu nước các anh không hơn chúng tôi, và sức phấn đấu rõ ràng các anh đã thua chúng tôi. Ðất nước có tự do, có độc lập, có giầu mạnh được không, xét cho cùng chỉ cần nhất ở người dân hai yếu tố: lòng yêu nước và sức phấn đấu để phục vụ đất nước. Cả hai các anh đều thiếu. Vậy, một lần nữa, trước thềm năm mới, nhân danh thủ trưởng trại, thay mặt ban chỉ huy trại, thay mặt ban quản giáo trại, chúng tôi chúc các anh khoẻ; khoẻ để phấn đấu trong học tập lao động, sớm trở thành người công dân của một nước Việt Nam hoàn toàn độc lập, hoàn toàn hoà bình, hoàn toàn tự do, hoàn toàn hạnh phúc."

Những tiếng vỗ tay cò mồi trên sân khấu nổ lốp bốp. Bên dưới cũng phụ hoạ lộp bộp. Tên thủ trưởng nhìn đồng hồ tay rồi vội ra hiệu cho tên cán bộ trực máy điều chỉnh máy phát thanh.

Thủ trưởng vội vã nói thêm, "Giờ tất cả các anh chú ý. Ðây là lần đầu trong đời các anh được nghe bác Hồ và bác Tôn kính yêu chúc tết đồng bào cả nước. Yêu cầu trước mắt là các anh ngồi nghiêm chỉnh, cấm hút thuốc, giữ yên lặng tuyệt đối để nghe máy trực tiếp truyền thanh lời chúc tết của hai bác kính yêu phát đi từ thủ đô Hà Nội."

Có lẽ máy bắt hơi chậm, cả hội trường chỉ nghe được những nốt nhạc cuối của bài quốc thiều, sau đó là giọng một đồng chí ca sĩ gái chua như cứt mèo hát một bài thơ con cóc của Hồ được một anh nhạc sĩ loại liếm giường chiếu phổ thành ca khúc:

Năm qua thắng lợi vẻ vang
Năm nay tiền tuyến lại càng thắng to
Vì độc lập, vì tự do
Ðánh cho Mỹ cút đánh cho nguỵ nhào...

Bài hát nheo nhéo tới ba lần mới chấm dứt, kế là giọng xướng ngôn lanh lảnh cũng của một đồng chí gái đài phát thanh Hà Nội: "Sau đây xin mời các đồng chí và đồng bào cả nước nghe lời chúc tết của bác Hồ kính yêu." Giọng Hồ vừa khô vừa yếu phát ra từ một cuộn băng có lẽ đã được dùng quá nhiều lần, đưa đến tai người nghe những lời chúc tết với nội dung cũng chẳng khác gì mấy câu thơ trên.

Kế Hồ tới Tôn. Giọng Tôn Ðức Thắng cũng là giọng của một lão già sắp tịch. Lời chúc của Tôn là một bằng chứng lão chỉ là thứ bù nhìn thê thảm nhất trong những loại bù nhìn. Ðời thủa nhà ai, đường đường mang danh một chủ tịch nước, câu đầu mở màn bài chúc tết cả nước lại là "Thưa đồng chí bí thư thứ nhất Lê Duẩn kính yêu, thưa đồng chí chủ tịch Uỷ ban Thường vụ Quốc hội Trường Chinh kính yêu, thưa đồng chí thủ tướng Phạm văn Ðồng kính yêu..." Sau một lô những cái kính yêu như thế Tôn mới chịu nhớ đến nhân dân, những chủ nhân hàm của đất nước, lão tiếp, "Thưa đồng bào cả nước..."

Bên dưới xem ra không mấy ai lắng nghe. Tù chụm đầu vào nhau khẽ bàn đến những món ăn của ngày mai. Huỳnh Công Cẩn ngồi cạnh Vĩnh nhất định không đồng ý cơm nước ngày mai sẽ ngon miệng, sẽ đạt yêu cầu một khi anh em lại bầu Phạm văn Dự vào chức trưởng bếp.

Cẩn nói:

"Thằng ăn chó cả lông ấy tôi rành nó quá rồi. Nó tổ sư dóc. Có lần nó từng khoe tôi nó là tuyển thủ bóng chuyền quân đoàn IV. Tôi tin vào nó, tin đến nỗi phút cuối khối mình không tổ chức nổi một vòng đấu loại nội bộ. Biết thế cứ giao quách cho thằng Hoá."

Một người ngồi cạnh Cẩn xía vào:

"Trời ơi bộ quân đoàn IV hết người rồi sao ông? Ai lại chọn một tên cao không tới thước rưỡi vào đội tuyển bóng chuyền bao giờ!"

Cẩn thở dài:

"Mới đầu tôi cũng nghi nghi, nhưng nó bảo nó chỉ ki banh, chỉ nâng cho thiên hạ đập."

Người kia rên lên:

"Ý mèng ơi, nó đía vậy mà ông cũng tin được sao trời. Có ai lại chịu nâng bi cho thiên hạ đ... bao giờ. Nó cũng từng khoe tôi nó có thể làm xong một con chó trong mười phút và ăn hết một con gà tây trong tám phút."

Nghe hai bạn than thở, Vĩnh phát bật cười, nói:

"Nhưng đó không phải điều quan trọng, điều quan trọng là ngày mai nó đừng cho cả khối ăn cơm nếp kiểu trên sống dưới khê tứ bề nhão nhoét là được rồi."

Rồi thì màn chúc tết của "hai bác kính yêu" cũng chấm dứt. Tất cả lại thứ tự lớp lang trở về khối để đón giao thừa có sự tham dự của quản giáo theo đúng chương trình sắp xếp.

Trong khối 2, giữa nhà đã kê sẵn một chiếc bàn dài, bên trên bày đầy những bánh kẹo. Ngoài bánh kẹo còn ba chai bia "con cọp" trong đựng rượu đế để hơn một trăm tù đón xuân. Cách bàn bánh kẹo không xa là một cành mai giả được Thuần và Ðính phối hợp trang trí trông như thật. Tất cả ngồi đợi quản giáo Cư.

Bính nói khẽ vào tai Vĩnh:

"Hơn một trăm thằng mà có không tới ba lít máu nhân dân làm sao đủ say?"

Vĩnh nói:

"Coi vậy chứ lâu không chơi, một hớp lăn cù cả đám. Tao..."

Vĩnh chưa dứt câu quản giáo Cư đã đến nơi cửa. Khối trưởng Trai hô nghiêm thật lớn. Cư bước qua ngưỡng cửa chỉ hai bước rồi đứng lại. Bộ quần áo mới khiến hắn trông bảnh hơn mọi ngày, nhất là cái quân hàm trung sĩ gắn trên cổ áo đã giúp hắn có tí tác phong một quân nhân. Dù sao hôm nay quản giáo Cư không hung hăng như mọi bữa. Hắn khoa tay khước từ khi khối trưởng Trai mời hắn ngồi xuống chiếc ghế độc nhất trong phòng. Hắn vẫn đứng và ra dấu cho mọi người ngồi xuống. Hắn khởi sự nói, "Bây giờ đã là năm mới. Các anh vừa được nghe hai bác kính yêu chúc tết và ban chỉ huy trại chúc tết. Những lời hay ý đẹp đã được dùng hết. Nhưng là quản giáo, thôi thì tôi cũng tranh thủ nói thêm với các anh vài điểm như thế này: năm cũ đã qua đi, năm mới lại đến, nhưng năm mới đến thì ta phải làm thế nào, phải có tinh thần mới, sức khoẻ mới, khí thế mới, phấn đấu mới, quyết tâm mới trong học tập lao động cải tạo để trở nên người công dân lương thiện. Ba ngày tết là ba ngày vui chơi, nhưng trong vui chơi các anh cũng đừng bao giờ quên các anh vẫn là những kẻ có tội với đảng, với tổ quốc, với nhân dân. Phải nhớ nếu như các anh đừng phạm những tội phản quốc tày đình thì mùa xuân thống nhất, xuân hoà bình này đã đến với đất nước ta nhiều chục năm trước. Chính sự ngoan cố ngoan cường của các anh đã làm cho đất nước ta mất đi bao mùa xuân." Tới đây Cư nhìn quanh một vòng, ngẫm nghĩ như tìm lời, rồi tiếp, "Trước thềm năm mới, lần nữa tôi nhắc nhở các anh ý thức cho đúng vị trí cải tạo viên, phải nhớ mình là kẻ có tội, và vì thế có nghĩa vụ học tập tốt, lao động tốt, cải tạo tốt để sớm trở thành người công dân lương thiện của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà. Chúc tất cả các anh khoẻ!"

Cư chúc một câu ngắn gọn rồi nhanh nhẹn lui bước. Trai ngỡ ngàng nhìn ly nước và đĩa bánh cầm trên tay. Anh đã tính mời Cư một chút lấy thảo nhưng thái độ "cách ly" của hắn với bọn tù đã quá rõ. Anh buồn giọng hô nghiêm một tiếng để tiễn hắn rồi cầm đĩa bánh ly nước đặt lại trên bàn.

Tiếng súng đón giao thừa của bọn vệ binh bên ngoài càng lúc càng ròn rã hơn. Bên trong, bác sĩ Ðỉnh với bản tính trẻ trung lạc quan, lại có tí máu văn nghệ, vội lên tiếng giục, "Thôi thì anh quản giáo đã chúc tết, anh em ta cứ vui vẻ nhận lời chúc đi. Giờ tôi đề nghị chúng ta bắt đầu vui chơi đón tết. Các bạn đồng ý chứ?" Chẳng ai đáp ứng. Thực thì xem ra chẳng mấy ai buồn rầu chi cái lời chúc tết kiểu chửi cha mắng mẹ của tên quản giáo. Bị chửi nhiều quá nghe đã nhàm tai. Không ai trả lời Ðỉnh vì bên ngoài tiếng trống, tiếng phèng la của đội lân khối 5 tân lập đã rền vang cả sân trại. Ðội lân bên ấy do anh chàng Dũng cầm đầu. Dũng xuất thân đại học Chiến tranh Chính trị Ðà Lạt. Hắn bảo hắn anh hay em gì đó của nữ ca sĩ Lệ Thanh. Dũng trẻ tính và nhiệt tình trong những công tác thi đua, nhất là thi đua văn nghệ giữa các khối. Dũng đang cho ban lân của khối hắn đi múa chào các khối bạn.

Một giọng từ cuối phòng cất lên:

"Anh Ðỉnh nói có lý, nhưng điều tiên quyết tôi đề nghị ban trực bếp phải lập tức xuống bếp soát lại nồi niêu xoong chảo. Khi quản giáo nói chuyện tôi đã nghe thấy có nhiều tiếng động khả nghi, không rõ chuột bốn chân hay chuột hai chân, mà chuột nào thì cũng tai hại như nhau cả."

Một giọng khác hùa vào:

"Ðúng, đúng, đề nghị ta kiểm soát bếp núc một vòng rồi tất cả đi ngủ. Tôi nghĩ đã đến lúc anh em cần nghỉ ngơi hơn là vui chơi nói theo ngôn ngữ của anh Ðỉnh."

Ðỉnh bị kê cũng thấy bục. Anh cãi:

"Xin lỗi anh Thụ, đó là ngôn ngữ của quản giáo chứ không phải của tôi."

Thấy không khí kém vui Trai nhảy vào can thiệp:

"Năm mới năm me rồi, yêu cầu anh em mỗi người nhịn nhau một tiếng cho vui vẻ cả làng. Tôi rất tán đồng ý kiến của cả ba anh Ðỉnh, Bính và Thụ. Trước hết anh Dự dẫn toán trực xuống xem đồ ăn thức uống cho ngày mai. Dăm ba con chuột rơi vào nồi ra-gu thì mệt nhau lắm. Sau đó ai vui chơi thì theo anh khối phó, ai muốn ngủ thì theo anh Thụ."

Vĩnh bỏ ra ngoài ngồi nơi băng ghế đặt trước hiên. Ðêm giao thừa trời vẫn hâm hấp không một ngọn gió. Bầu trời đen như mực. Thỉnh thoảng những đường đạn lửa của bọn vệ binh đan nhau trên trời rồi biến mất vào vô tận. Tiếng trống lân của những khối ham vui sớm vẫn ầm ĩ ngoài sân trại.

Có giọng Ðính thì thầm bên tai:

"Ðêm ba mươi buồn nhỉ, có cao hứng làm được bài nào không?"

Vĩnh chẳng buồn ngoái lại:

"Bài gì?"

"Nhạc ấy."

"Có," Vĩnh liếc bạn một cái. "Mới làm thêm được bài "rắm của ta không bao giờ thối nữa."

"Gớm."

"Thì đói quá, trong bụng có gì đâu mà để cho rắm được thối cách oanh liệt."

Ðính vỗ mạnh vào vai Vĩnh:

"Yên tâm. Khi trưa tao đi làm heo, được thưởng công bộ ruột già."

Vĩnh bất nhẫn rên lên:

"Trời ơi tưởng được thưởng cái gì, thưởng cái mớ bầy nhầy lộn cứt với đái ấy à!"

Ðính nhăn mặt:

"Mày ngu bỏ mẹ. Tao lấy cái ruột già không mà tế ông cố nội bác à. Tao vồ thêm được ít bạc nhạc, ít thịt vụn, ít tiết. Hiện tao đang làm chủ một khúc dồi đủ để chúng ta đón xuân trong tù. Chút nữa mình sẽ tính chuyện."

Nghe thấy chữ "dồi" đã sướng. Nội chữ ấy thôi đã đủ lâm ly bi thiết rồi. Rồi từ chữ dồi nó dẫn người ta đi tới đủ thứ linh tinh khác nữa: nào hành hoa húng quế, nào tiêu nào ớt, nào mắm tôm chanh...

Vĩnh thốt kêu lên:

"Trời ơi dồi thật hả mày?"

"Tưởng đùa à?"

"Có mắm tôm không?"

"Cái ấy thì chịu."

"Mất ngon năm mươi phần trăm."

"Ðành."

"Ừ, đành."

"Thế mày có tham dự không?"

Vĩnh giãy lên:

"Ðọc di chúc bác cũng khó tìm ra câu nào đần độn đến thế. Và trong ‘Tư Bản Luận’ hình như Marx cũng có mấy câu ca ngợi rất tới món lòng lợn nước ta thì phải!"

Ðính đập nhẹ vào lưng Vĩnh:

"Mình sẽ ăn tết trước mọi người đêm nay với khúc dồi bất hủ của tao."

"Biểu dương đồng chí!"

Ðính nói:

"Theo chương trình tối nay khối nào cũng có văn nghệ đón xuân, khối mình chắc cũng thế?"

Vĩnh nói:

"Cẩn hắn đã sắp xếp đâu vào đó. Nhưng mày thấy đấy, tên Cư vừa phun ra một lô nọc độc ‘tội ác với nhân dân’ làm mất hứng cả đám, xìu cả đám."

"Ngủ mẹ nó cho xong."

"Thì Thụ ‘bổ củi’ nó đã thẳng thắn đề nghị rồi đó."

Dưới bếp lúc này đã có một số kéo xuống kiểm soát nồi niêu. Một người trong đám lâu lâu ngứa miệng lại hát, "năm qua thắng lợi vẻ vang, năm nay tiền tuyến lại càng thắng to..."; lần này giọng hát chưa dứt đã bị một tiếng cự cọc cằn len vào, "Thôi im cha nó cái cửa mình lại giùm đi, mất mẹ nó hết rồi đây này!" Tiếng nói ấy khá lớn làm những người khác giật mình.

Thế là nhao nhao lên:

"Mất gì vậy?"

"Nhiều không?"

"Trộm thật hả?"

Có giọng ông già Chuân than thở:

"Ban chiều tôi đã báo động rồi. Ông Dự ông ấy không nghe. Tôi đã bảo mùa này mùa củ mật. Ngoài Bắc ta xưa mùa này trộm đạo như rươi. Nói cứ ơ hờ. Thật đúng là khôn đâu tới trẻ khoẻ đâu tới già!"

Vĩnh ngồi ngoài xa cũng thấy bác sĩ Ðỉnh nhảy lên bếp. Chiếc vung thật lớn do Thuần gò bằng tôn có lót bao bố giữ nhiệt bị lệch hẳn sang bên.

Giọng Phạm văn Dư:

"Ông nào lấy giùm tôi cái đèn bão treo đầu hồi nhà vào đây tí."

Một giọng khác:

"Húp cháo cả đám!"

Trưởng bếp Dự ngoái lại, giọng bực bội:

"Cao lắm mất vài lon gô, gì mà toắng lên thế."

Chiếc đèn giơ cao. Ðám đông bu quanh cái chảo. Là trưởng bếp ngày tết, Dự nhảy lên thành bếp đứng cạnh Ðỉnh. Chẳng hiểu một đấng diệu thủ nào đã ghé thăm. Một chảo đầy cháo thịt đã vơi đi gần ba đốt tay, tính ra phải mất gần chục lon gô cháo. Tiếng bàn thảo, cãi nhau, quy trách nhiệm cho nhau vang inh ỏi. Chẳng rõ có ai nói gì không mà Dự đột nhiên hét lên, "Tao mà húp được một thìa cháo trong vụ này, tao thề sẽ bị cải tạo đời đời và không bao giờ nhìn thấy mặt vợ năm con của tao nữa." Nhưng chẳng vì câu nói đó mà đám đông ngớt ầm ĩ trong đêm trừ tịch quanh chảo cháo thịt. Ðính bảo Vĩnh, "Xảy vụ này mất vui. Chút nữa tụi mình ngồi húp tí nước luộc lòng, có đứa nào nó tưởng mình húp cháo mừng xuân của khối thì bỏ mẹ."

Chương trình văn nghệ giao thừa của khối thế là có hơn một lý do để bị thủ tiêu. Trai lập tức ban hành lệnh "thiết quân luật" trong phạm vi bếp khối. Một toán trực gác được thiết lập ngay để đáp ứng nhu cầu của... tình thế. Lạ quen không cần biết, hễ không phận sự mà bén mảng đến cách bếp ba thước ăn búa như chơi.

Ðêm giao thừa được đi lại thoải mái, thấy buồn buồn, Vĩnh và Ðính kéo nhau đi lang thang thăm thú một vòng. Khối 3 cũng đã dẹp luôn phần văn nghệ giao thừa do ảnh hưởng câu chúc tết của tên quản giáo rập khuôn câu chúc tết của Cư khối 2. Nhưng khối 3 không bị "mất cháo" như bên khối 2. Họ tụ năm tụ ba ăn bánh kẹo chờ sáng. Hoá lấy ra mấy điếu thuốc thơm mời Ðính và Vĩnh rồi kéo ra sân ngồi tán gẫu.

Ðính thốt đề nghị, "Mình đi tìm Ứng và Tiến đi. Tụi mình kiếm một chỗ ngồi thoải mái nghe Vĩnh nó hát vài bài mới chơi." Vừa khi ấy một mùi thơm ngào ngạt thoảng qua. Từ một góc tối có một đám chừng năm sáu anh ngồi quanh những lon gô mở nắp. Họ xầm xì to nhỏ.

Ðính hỏi khẽ:

"Chúng nó ăn gì mà thơm thế?"

Hoá bước tới đám đó, lát quay lại thở dài:

"Khối tao có cả một tiểu đội trực canh gác bếp, không hiểu sao băng thằng Phạm An Toàn chúng nó mỗi đứa lại có được một lon gô cháo."

Ðính rú khẽ:

"Thế là từ khối tao rồi."

Vĩnh chận Ðính lại:

"Kệ chúng nó, đừng gây ra cảnh ân oán cấp liên khối làm gì, lợi bất cập hại."

Lát sau tìm thấy Ứng và Tiến, cả năm mò lên hội trường với mỗi người một tí bánh kẹo đem theo. Ðêm 30 rạng mùng 1 tết đầu tiên trong tù, Vĩnh ngồi hát cho bạn nghe mấy bài hát mới của anh. Và khi những tiếng trống lân của nhiều khối đồng nổi lên với những tiếng reo hò tở mở ai cũng biết là trời đã gần sáng. Lúc mặt trời nhô tí đỉnh ở một chân trời xa tắp, trông y một vết cắt đang ứa máu đỏ trên một làn da xanh xám, thì bọn Vĩnh bắt đầu được thưởng thức khúc dồi heo do Ðính thực hiện trong tù.