Ðại Học Máu

Vĩnh khỏi được bệnh kiết lị nhờ số thuốc gia đình gửi vào trong đợt quà hai tháng về trước. Những người bệnh khác đa số cũng phục hồi mau lẹ, trừ một số rất ít bệnh đã thành bất trị, được cách mạng chiếu cố vào những giây phút cuối, cho khênh lên bệnh xá trung đoàn để cách mạng có được một ít hồ sơ những cải tạo viên chết bệnh và đã được cách mạng tận tình cứu chữa. Trong số những người chết trên bệnh xá trung đoàn ấy có một người bạn đồng binh chủng với Vĩnh. Phương, cấp bậc hải quân trung uý, nằm chung khối với Ứng. Phương được đưa lên trung đoàn trong cơn mê sảng. Hai ngày sau anh em được tin Phương chết. Trước khi chết, nghe kể Phương mê sảng đến độ cứ cười rống lên như ngựa và lấy phân bôi trét khắp cùng phòng bệnh. Những người nằm gần phần lớn tê liệt không thể có phản ứng thành thử lắm anh bị Phương ghé thăm cho sơi ít phân tại chỗ. Trước một kẻ đã điên loạn, bọn vệ binh nhảy vào dùng báng súng đánh Phương dập đầu chết. Phương chết trong tiếng cười rống của kẻ đã hoàn toàn mất trí vì bệnh kiết lị.

Nhưng cái chết ấy là cái chết xa. Có cái chết gần xảy ra ngay trong trại làm cả L4T3 nhốn nháo. Ðó là cái chết của Kiều Quang Trường, thiếu uý An ninh Quân đội/ Sư đoàn 18, bên khối 4. Trường bị kiết lị từ lâu. Vì bị ám ảnh trước những cái chết chung quanh nên ngoài thuốc gia đình gửi vào, Trường vẫn tiếp tục nhờ các bạn cùng tổ đi lao động kiếm hộ cỏ mực về sắc uống. Hai người bạn cùng tổ là Tỷ và Non là hai người thường làm việc ấy cho Trường. Vào nửa khuya một đêm kia cả trại bị dựng ngược dậy vì những tiếng la hét vọng ra từ khối 4. Vĩnh theo các bạn chạy đến xem. Bên trong khối 4 ánh sáng tù mù phát ra từ những ngọn nến chế bằng giấy bồi trộn mỡ bò soi khá rõ một quang cảnh hãi hùng. Tù khối 4 nhốn nháo vì một kẻ đang vật vã la hét. Vĩnh thấy bốn người, trong có Ðặng Thế Tiến, đang cố đè người la hét xuống.

Nhiều giọng cảnh giác:

"Nhét cái gì vào miệng nó không nó cắn phải lưỡi."

"Nhanh lên, nhanh lên, đưa cái thìa đó đây."

"Nhét vào, nhét vào đi. Coi chừng nó cắn đứt ngón tay."

Bốn người vừa vật nhau vừa tìm cách cậy mồm để nhét cái thìa vào hai hàm răng nạn nhân. Âm thanh hai hàm răng nhai cái thìa inox phát ra rợn người. Thốt có tiếng la, "Trời ơi rút cái thìa ra. Nó gẫy hết răng rồi!" Tiếng báo động hơi muộn. Người lâm nạn trong cơn vật vã đã cắn cái thìa mạnh đến độ hai cái răng cửa gẫy bật ra ngoài, máu văng tung toé. Một người nhanh trí vồ lấy tấm áo thun cạnh đấy nhét ngay vào miệng nạn nhân.

"Coi chừng nó nghẹt thở!"

"Thở bằng mũi, không thở bằng mồm."

Người bệnh dù thế nào cuối cùng cũng nằm im dưới sức đè của bốn người khác. Người bên ngoài chỉ thấy hai bàn tay và một cẳng chân của Trường giãy tê tê. Lát sau hắn thiếp đi. Ðến lúc này mọi người mới hoàn hồn, và khối trưởng Kiên mới nghĩ đến chuyện đi báo vệ binh gác cổng.

Trường thốt nhiên tỉnh dậy. Cơn vật vã đã qua. Hắn ngồi lên, giật tung tấm áo thun khỏi miệng, máu theo đó rỉ hai bên mép, mắt long lên cách dễ sợ. Cả phòng chưa biết xử trí thế nào thì Trường bắt đầu quờ quạng hai tay như kẻ mù. Rõ ràng hắn không còn trông thấy cảnh vật chung quanh. Quờ quạng một lát hắn bắt đầu nói như kẻ mê sảng, "Mày chết với tao. Tao đã khám phá ra chúng mày. Chúng mày là một tổ CIA trá hình. Chúng mày đã âm mưu giết tao. Tao sẽ tố giác chúng mày." Ối chao, câu nói của kẻ điên loạn như gáo nước lạnh nửa đêm dội vào gáy những tù nhân khác. Vì đâu nên nông nỗi này? Có nhiều tiếng chửi. Rồi có nhiều tiếng can. Giữa khi ấy tiếng rít của Trường vẫn đều đều nổi lên giữa đêm trường, trầm bổng, ngân nga, và nhiều lúc như ma khóc quỷ cười. "Tao sẽ tố giác chúng mày," hắn gào. "Trời ơi lũ CIA nằm vùng. Trời ơi thằng Tỷ thằng Non là hai thằng CIA nằm vùng. Chúng nó âm mưu giết tôi. Chúng nó đánh thuốc độc tôi. Thủ trưởng đâu, kêu thủ trưởng cho tôi. Tôi sẽ tố giác chúng nó với cách mạng."

Ðến lúc này ai cũng đều xanh máu mặt và nhất định hai anh chàng Tỷ và Non phải xanh máu mặt hơn ai hết. Trường đã lôi họ ra mà gào đích danh.

Một người nói:

"Nhét giẻ vào mồm nó, đừng cho nó nói bậy."

Một người khác:

"Tội nghiệp nó, nó điên rồi."

"Ðiên cái gì. Có mê sảng mới lòi ra cái gốc ăng-ten. Ðể nó tự do gào la lắm đứa mang vạ vịt bây giờ."

Một giọng khác đồng tình:

"Ðúng đấy, nhét giẻ vào mồm nó. Lúc này vô phúc nó nhớ ra tên thằng nào thằng ấy có mà bỏ mẹ!"

Cả phòng đang loay hoay chưa biết tính sao thì Trường đã hai tay quờ quạng tìm cách đứng lên. Hắn hét, "Khối trưởng đâu, anh Kiên đâu, dẫn tôi đi gặp thủ trưởng. Tôi tố giác thằng Tỷ thằng Non. Chúng nó là hai thằng CIA đã âm mưu giết tôi, phi tang tôi."

Một tay đứng gần Vĩnh nóng mặt, săn tay áo tính nhảy vào bịt miệng kẻ nói sảng, vừa lúc có tiếng hô "nghiêm." Cả phòng nhìn ra cửa. Theo sau khối trưởng Kiên là tên thủ trưởng trại, tên quản giáo khối và hai thằng vệ binh tay lăm lăm hai khẩu AK 47. Ðám đó bước vào mà như không cần lưu tâm đến cảnh hỗn loạn trong phòng. Giọng hét lanh lảnh của Trường vẫn tiếp tục, "Chúng nó âm mưu giết tôi. Dẫn tôi đi gặp thủ trưởng. Thằng Tỷ thằng Non là hai thằng CIA..."

Tên thủ trưởng bước tới, nói lớn, "Tôi đây, thủ trưởng đây, anh tên gì?" Như chưa nghe ra câu hỏi, người bệnh vẫn say sưa la hét. Tên thủ trưởng ra lệnh cho mấy kẻ đứng gần ghì Trường ngồi xuống. Hắn vùng vẫy la, "Bỏ ra, bỏ tao ra, chúng mày một bè âm mưu giết tao phải không?"

Tên thủ trưởng quay hỏi Kiên:

"Tên là gì nhỉ, tôi quên rồi."

"Dạ Trường, Kiều Quang Trường."

Tên thủ trưởng quay lại với bệnh nhân giờ đã bị sức khoẻ của ba người khác giữ ngồi trên đống chăn mền. Ðứng nhìn Trường một lát, chờ cho Trường dịu xuống hắn mới nói:

"Này, anh Trường, bình tĩnh lại đi."

Trường như lắng tai nghe, hai tay khẽ quờ quạng, miệng thở hổn hển.

"Ai, ai gọi tên tôi đấy?"

"Tôi là thủ trưởng đây."

Trường thốt hét lên:

"Tưởng tao không thấy xúm lại lừa tao nữa phải không, lũ sát nhân!? Trời ơi chúng nó là một lũ sát nhân!"

Tên thủ trưởng giật bắn mình. Hắn gắt:

"Này, anh nói ai là lũ sát nhân đấy, có im đi không nào."

"Tao cứ nói đấy, chúng mày là lũ sát nhân!"

Tên thủ trưởng đứng phắt lên, bảo:

"Anh Trường, tôi ra lệnh anh im mồm ngay, cấm lợi dụng đau yếu phát ngôn bừa bãi."

Vài người xúm lại. Ai cũng cố thuyết phục Trường rằng người đang nói chuyện với Trường chính là thủ trưởng trại. Trường có vẻ đã tỉnh hơn. Hắn giơ hai tay quờ quạng trước mặt, nói một câu bình tĩnh không ngờ:

"Có đúng là anh không? Có đúng anh thủ trưởng đấy không?"

"Ừ, tôi đây, sao?"

Trường giơ tay mò mẫm phía trước. Tên thủ trưởng lui vội một bước, gắt, "Anh làm cái trò khỉ gì thế?"

Trường nói tỉnh:

"Anh đưa cổ áo đây."

"Cổ áo làm gì?"

"Tôi muốn rờ thấy quân hàm của anh."

Ai cũng lạnh người trước cái bình tĩnh đầy ma quái của Trường. Tên thủ trưởng coi cũng bối rối, chưa biết xử trí ra sao, cuối cùng hắn đành tiến đến gần và cúi chìa một bên cổ áo cho Trường rờ. Ba ngôi sao đã thuyết phục Trường tin hắn là thượng uý trưởng trại L4T3. Chưa ai đoán được sự việc rồi sẽ ra sao, đùng cái, Trường trợn dọc mắt lên, ngoẹo đầu sang bên và máu trong miệng trào ra. Tên thủ trưởng lúng túng trông thấy. Hắn đứng dậy bảo nhỏ một vệ binh và tên này xách súng lui ngay khỏi phòng. Khối trưởng khối phó xúm lại đỡ Trường nằm xuống. Bác sĩ Ðỉnh bên khối 2 chạy sang. Anh đến bắt mạch xem mắt bệnh nhân. Một lát quay nói với đám cán binh cộng sản:

"Nếu được, xin cho đi bệnh xá trung đoàn ngay."

Tên thủ trưởng giọng ngần ngại:

"Anh ấy bị gì thế?"

Ðỉnh hơi ngẫm nghĩ, rồi đáp:

"Theo tôi thì anh này bị lạm thuốc."

"Lạm thuốc là sao?"

"Uống quá liều."

"Thuốc gì?"

"Tôi không có phương tiện thử nghiệm nên không nói được." Rồi Ðỉnh lập lại, "Xin cho đi viện ngay mới hy vọng cứu kịp."

Vừa lúc ấy tên vệ binh dẫn quân y đến. Tên quân y trại đứng chống nạnh bình tĩnh quan sát bệnh nhân, mãi một lát mới nói:

"Mửng này ăn sắn sống nhiều quá, say đây."

Người chung quanh bực mình nhưng không ai cãi. Khối trưởng Kiên bước đến nói:

"Báo cáo anh, anh ấy ngày nào cũng uống thuốc, uống đủ thứ, cả thuốc tây lẫn cỏ mực..."

Thủ trưởng trại bây giờ mới bảo tên quân y:

"Chuyện này có nhiều uẩn khúc. Ðề nghị đồng chí quyết định cho đưa anh này lên bệnh xá trung đoàn đã, tôi sẽ làm việc tiếp."

Trường được cáng võng đưa đi bệnh xá. Mọi người được lệnh ai về chỗ nấy nghỉ ngơi. Rồi đám trưởng trại và vệ binh đi ra, theo sau có khối trưởng Kiên và tổ trưởng của Trường.

Vĩnh cũng trở về phòng. Hình như chẳng ai ngủ được dù đã hai giờ sáng. Họ thầm thì bàn tán chuyện vừa xảy ra. Nhìn trên hiện tượng chuyện này quả có uẩn khúc. Nhưng sao trong cơn mê sảng Trường lại thốt ra những lời lẽ chết người như thế? Qua Tiến, Vĩnh biết Trường là một tay "mát dây" của khối. Từ khi có dịch kiết lị, Trường vẫn thường ngày uống phòng một viên Chloroquine (cũng có thể nhiều hơn mà không ai biết). Ðể chắc ăn hơn, Trường còn nhờ hai người bạn cùng tổ tìm giúp cỏ mực đem về sắc uống. Và như thế có thể lạm thuốc lắm. Giờ điều đáng nói tới là số phận Tỷ và Non. Kiểu này đại hoạ khó lường. Cả trại đã nghe rõ lời gào thét kết tội của Trưởng: CIA nằm vùng, âm mưu giết người phi tang! Chưa biết phải quấy thế nào những xem ra ai cũng thầm trách Trường.

Riêng Vĩnh càng không tin lời tố giác của Trường vì anh biết khá rõ về một trong hai người bị tố. Anh biết Non từ lúc vào trình diện ở trường Lê Quang Ðịnh. Chính anh đã mua thuốc lá của Non ở đó. Hắn vốn là một trung uý bộ binh, bị thương nơi đầu và đã giải ngủ từ năm 1970. Sau ngày 30-4-1975, gia đình túng quẫn, vợ Non thu vén mua được cho chồng một sắc nhiều loại thuốc lá để Non đem bán nơi các khu tập trung. Chẳng may lúc hắn tính rời sân trường Lê Quang Ðịnh về ăn trưa thì bị vệ binh gác cổng chận lại.

Tên vệ binh hỏi:

"Làm gì trong này?"

"Tôi bán thuốc lá."

Tên vệ binh ngó Non từ đầu đến chân, hỏi xẳng:

"Trước làm gì?"

Vốn bị thương nơi đầu, người không hẳn tỉnh táo, Non cứ thành thật:

"Trước tôi là trung uý. Tôi giải ngũ rồi."

Tên vệ binh nghe thế ngó Non như ngó một gián điệp, rồi đổi giọng gay gắt nó ra lệnh:

"Bỏ cái túi xuống đây kiểm tra. Anh đứng nghiêm."

Sau khi kiểm soát sắc thuốc lá mấy tên vệ binh đều sáng mắt ra. Một đứa nói, "Nhân danh Uỷ ban Quân quản Thành phố Sài Gòn Gia Ðịnh, tổ vệ binh canh phòng địa điểm tập trung trình diện cải tạo Lê Quang Ðịnh cấm anh rời địa điểm từ giây phút này. Số thuốc lá đế quốc bị tịch thu để làm vi bằng buôn lậu!" Thế là tự dưng chưa thuộc diện trình diện, ít lắm là trong giai đoạn hiện tại, Non tơ lơ mơ đi vào đường tù tội và đánh mất luôn cái vốn sau cùng của cả gia đình là sắc thuốc lá. Hoạ vô đơn chí. Giờ thân tù, lại bị thằng bạn điên tố cáo làm tình báo cho CIA, tương lai ông tướng này chắc rồi sẽ còn đen hơn mõm chó, Vĩnh nghĩ bụng.

"Sao chúng nó gồng gánh nhau về thế kia?" một giọng cất lên ở góc nhà, chỗ có thể nhìn ra cổng trại. Người trong phòng đều chồm dậy. Dưới ánh sao đêm, cái võng và ba bốn bóng người đang nhấp nhô đi vào sân trại. Họ dừng lại trước hội trường và có vẻ lúng túng chưa biết làm gì. Sau cùng, họ khênh võng đi theo tên quân y vào bên trong hội trường. Mươi phút sau họ rời hội trường và không có cái võng đi theo.

Một người nằm gần Vĩnh hỏi vu vơ:

"Vậy là làm sao?"

Một giọng khác:

"Chắc tịch dọc đường khênh về chứ gì."

Trời đã gần sáng mà không mấy ai ngủ được. Vĩnh đi ra cầu tiểu. Gặp được một người bên khối 4, anh hỏi luôn:

"Tay Trường ra sao bạn?"

"Chết rồi. Lên tới trung đoàn nó đã chết từ hồi nào. Họ bắt đem về."

Vĩnh nghĩ ngợi, rồi nói:

"Sao có chuyện quái đản vậy."

"Quái đản là sao?"

"Trước khi chết nó nói gì ghê vậy."

Anh bạn vừa đứng tiểu vừa thở dài bảo:

"Ðáng lý ai cũng thương, nhưng chết còn hại bạn đâm ra cả trại nó chửi."

"Thế xác để đâu?"

Anh bạn vừa quay lưng đi, vừa nói:

"Mắc võng nằm trên hội trường."

Trên đường về phòng phải vượt qua vài luống cải ngồng, vài gốc bông gòn lớn, nơi Vĩnh từng mắc võng nằm cả tháng vì kiết lị, bỗng dưng Vĩnh thấy tóc gáy dựng đứng. Gió vi vu thổi qua những cành cây nghe như lời gào thét của người chết còn âm vang đâu đây. Vừa đi anh vừa suy nghĩ. Nghĩa tử nghĩa tận. Xem ra hơi nhiều người quên điều ấy vì có thể họ đã quá quan tâm đến người còn sống và quên thương lấy người đã chết. Nhưng xét cho cùng, cả người sống lẫn người chết đều đáng thương xót cả. Dù cũng như mọi người anh lo lắng cho Tỷ và Non, nhưng trong trường hợp Trường, sâu trong thâm tâm anh thấy mình không oán giận gì người đã chết. Làm người có nhiều hoàn cảnh không cho người ta được hưởng cái chết bình thường mà bắt phải chọn một cái chết đẹp hay không đẹp. Ðiên loạn đã khiến Trường không có được cái chết đẹp.

Bửng mắt hôm ấy chuyện gì phải đến đã đến. Sau khi kẻng báo thức 5 giờ điểm, trời còn mờ mờ, giữa khi tù còn đánh răng rửa mặt ngoài giếng, thì cổng trại bật mở. Bốn tên vệ binh súng ống đầy đủ bước vào, theo sau có thủ trưởng trại, chính trị viên và quản giáo. Chúng tiến đến trước vuông sân tập họp của khối 4. Khối trưởng khối phó chạy ra. Ít phút sau cả khối đã tập họp đầy đủ. Chính trị viên Thảo mặt như hung thần. Hắn thay thủ trưởng hô hoán nghiêm nghỉ, rồi nói lớn, "Hai tên Tỷ và Non bước khỏi hàng!"

Tỷ và Non bước khỏi hàng. Họ đến đứng vào chỗ được chỉ định trước tập thể khối. Thủ trưởng trại bước tới. Hắn mở tờ giấy trên tay và dõng dạc đọc: "Lệnh bắt giam. Nhân danh thủ trưởng trại cải huấn L4T3, chiếu nghị quyết của ban chỉ huy trại, căn cứ trên lời tố giác của người đã chết, nay ra lệnh các đồng chí vệ binh bắt giam hai tên Nguyễn văn Tỷ và Trần văn Non thuộc tổ 3, khối 4. Trong khi chờ cuộc điều tra kết thúc để truy tố hai tên giết người phi tang ra trước toà án nhân dân, mọi quyền lợi dành cho cải tạo viên của hai tên Tỷ và Non được chấm dứt kể từ giờ phút này. Thủ trưởng L4T3 ký tên."

Ðọc xong lệnh bắt giam hắn đưa mắt nhìn hai tên vệ binh đứng gần. Như đã có sắp xếp, hai tên này hùng hổ cầm dây thừng bước đến. Chúng trói trật cánh khỉ Tỷ và Non lại. Trói xong chúng kéo giật hai người lại phía sau vài bước cho thêm phần bạo lực cách mạng.

Ngoài dự đoán của mọi người cuộc bắt bớ sẽ là dịp để nghe một bài học dông dài sau khi Tỷ và Non đã bị trói lại. Nhưng không, thủ trưởng trại chỉ nói khối trưởng làm thủ tục hô hoán nghiêm nghỉ, rồi hắn và cả bọn cùng quay lưng dẫn hai tù nhân ra cổng.

Tù đổ dồn về phía khối 4. Ðủ thứ lời bàn được đưa ra. Ðủ thứ dự đoán về số phận Tỷ và Non được nói tới. Một số khác mon men đến nhìn vào hội trường. Xác Trường vẫn nằm trên võng. Một thảm kịch giản dị. Một người chết vì lạm thuốc và hai người khác sửa soạn lãnh những cực hình vì người chết đó. Cả ba đều ở chung một giai cấp mới của xã hội mới: giai cấp tù cải tạo.

Những tiếng kẻng tập họp báo hiệu một ngày khổ sai mới bắt đầu. Ai về khối nấy. Tất cả lại sắp hàng, lại tay lon tay cóng, lại cuốc lại xẻng.

Buổi trưa đi lao động về người ta mới biết tổ trực khối 4 đã làm xong hai việc. Họ đã đem chôn xác Trường ngoài đồng cỏ lau, đồng thời bới hố rác chỗ Tỷ và Non đã khai đem đổ bã cỏ mực sau khi sắc cho Trường uống. Tổ trực đã tìm thấy đống bã đúng như lời khai.