Ðại Học Máu

CHƯƠNG BA MƯƠI
 

Buổi trưa lao động về, Vĩnh và các bạn đứng nơi góc sân theo dõi sự việc. Bọn vệ binh và quản giáo cũ mới lồng lộn chạy tới lui để điểm danh tù và bàn giao cho nhau. Bọn tù thì mệt mỏi, rũ rượi, ngơ ngác, và cuống cuồng. Hoạt cảnh này y hệt hoạt cảnh đã xảy ra cho đám Vĩnh một tuần lễ trước đây.

Nhẩm đếm, Vĩnh thấy trại 1 ít lắm cũng được bổ sung thêm hai trăm tù mới tới. Anh nói với các bạn đứng bên cạnh:

"Lấy chỗ đâu cho họ ở nhỉ?"

Một tay trả lời vu vơ:

"Hội trường nhét ba trăm thằng vẫn đủ."

"Nhưng chỉ có thể tạm thời thôi chứ."

"Dĩ nhiên. Có gì vĩnh viễn trong các trại cải tạo đâu. Muốn mục xương à?"

Một tiếng gọi lớn của Hoá khiến Vĩnh ngoái lại.

"Vĩnh!"

"Gì thế?"

Hoá chìa cho anh xem một cái bao cát bên trong có một mớ cỏ xanh xanh.

"Ông dân Hướng Ðạo biết rau này không?"

Vĩnh nhìn và lắc đầu:

"Chịu!"

"Mấy tên Nam kỳ gọi là rau đắng, xơi được."

"Ăn được không đấy cha. Chơi vào cứng lưỡi cả đám thì bỏ mẹ."

Hoá nhún vai:

"Ðỡ phải phát biểu."

Nói đoạn Hoá lại lôi bên dưới bao cát ra một "mớ cỏ" khác.

Vĩnh hỏi:

"Gì nữa đây?"

"Tụi nó bảo là cải cúc rừng. Nấu lên thơm như cải cúc nhưng ăn nhiều ngứa cổ vì nó có lông. Mấy ông cò quen biết thu hoạch được ngoài bờ suối cho một ít. Cái này có thêm tí tôm khô nữa thì có lý lắm."

Vĩnh đang bận tâm theo dõi đám mới đến xem có ai quen không nên anh cũng không chú ý lắm đến mớ rau cỏ Hoá kiếm được. Anh chỉ trả lời cho xong:

"Hình như Kim còn để dành được tí tôm khô. Ông chạy hỏi nó xem sao."

Nói rồi kệ Hoá muốn đi đâu thì đi, Vĩnh tiếp tục đứng quan sát những người mới đến. Ðang thất vọng vì chẳng thấy ai quen thì có tiếng reo khẽ cất lên cạnh anh: "Ồ Trảng Lớn lên nữa kìa. Ðúng rồi, L4T3 kia!"

Vĩnh chạy lại gần một chiếc xe vừa thả một số tù xuống cổng sau dãy nhà mang chữ D. Anh đã nhận ra mấy người của khối 2: ông già Ðang, Huỳnh Công Cẩn, Nguyễn Hồng Bình...

Kim đến đứng bên cạnh. Nó cũng vừa nhận ra vài người cùng khối cũ.

Kim nói:

"Ðám Trảng Lớn ông ơi. Tôi mới nhận ra mấy tay cùng khối. Toàn, Hỷ, hình như còn nữa."

Vậy là chắc chắn Trảng Lớn đã có đợt chuyển trại thứ hai. Và tin đồn sẽ có sự thay đổi toàn diện ở trại này có thể đúng.

Giờ chia cơm đã đến. Vĩnh và mọi người phải trở về phòng. Hiện tại Vĩnh, Hoá và Kim ăn chung với nhau. Bữa cơm hôm nay được trang trí thêm với lon canh cải cúc rừng nấu tôm khô và mớ rau đắng chấm với nước muối. Vĩnh vừa ăn vừa suy nghĩ. Chẳng lẽ chúng dẹp căn cứ Trảng Lớn? Mấy tháng trước đây anh từng nghe đồn cộng sản sẽ tái sử dụng căn cứ Trảng Lớn như một bộ tư lệnh cho sư đoàn 5 của chúng. Việc này nhằm phòng thủ Tây Ninh vì nơi biên giới Việt Miên đã có một "cái gì đó." Tin đồn này rất có thể đúng vì những tháng sau cùng ở Trảng Lớn bọn cai tù đã dồn nhiều phần trăm công tù vào việc khai hoang lên luống khoai lang, khoai mì; đồng thời, chúng cho dựng thêm rất nhiều lán mới kiểu nền đất mái tranh trong phạm vi bộ chỉ huy trung đoàn. Ôn lại những việc đã qua, anh thấy khá rõ cai tù đã bắt tù biến căn cứ Trảng Lớn thành một địa điểm có một căn bản tiếp vận tự túc, mà nói theo ngôn ngữ của chúng là có một cơ sở hậu cần tự cung tự cầu.

Khác với mọi lần, bữa cơm chẳng ai nói với ai điều gì. Hoá cố gắng nuốt vào bụng mớ cải cúc rừng của hắn. Có lúc Vĩnh có cảm tưởng Hoá đang cố nuốt cho trôi xuống bụng từng miếng... da chó còn đầy lông. Vĩnh không thể nuốt nổi thứ rau đầy lông ấy. Anh chan tí nước vào lon cơm độn, cố lùa cho xong thứ cơm tù khốn khổ vào bụng. Riêng Kim thay vì ăn cải cúc rừng, nó ngồi nhai ngấu nghiến từng gắp lớn rau đắng chấm với muối, lâu lâu lại nói: "Phải phát huy các ông ạ. Rau đắng chấm nước muối ngon như xà-lát xoong trộn dầu giấm vậy."

Bữa trưa ăn xong cũng vừa lúc những anh em mới đến được lùa vào hội trường trại 1. Vĩnh rửa vội bát đũa cất vào kệ đầu chỗ nằm rồi mò lên hội trường. Ðông quá. Ít ra cũng phải hai trăm mạng. Họ nằm ngồi ngổn ngang trong hội trường. Vĩnh nhìn quanh và nhận ra Cẩn. Anh phóng nhanh về phía bạn. Cả hai thấy nhau mừng ra mặt. Cẩn lên tiếng trước:

"Lại gặp ông nữa rồi."

Vĩnh sà xuống cạnh bạn:

"Sao, đám còn lại đi đợt ông nhiều không?"

"Nhiều lắm, quá nửa trại. Từ hôm các ông đi có hai đợt khác nữa đi theo rồi mới tới tụi tôi. Họ có về đây không?"

"Không, đợt này là đợt thứ hai từ Trảng Lớn chuyển về đây."

"Nếu thế chắc có một số đã bị đưa ra Bắc và một số đi Côn Sơn hay Phú Quốc gì đó. Riêng lần chuyển trại này tôi biết còn nhiều L khác nữa cũng được đưa lên đây."

"Tụi Ðính sao?"

"Ði trước tôi một đợt. Ðợt ấy nghe đồn đưa về Bình Dương. Có thuốc không cho xin một bi. Trước khi tôi đi có nhiều thằng đã được lãnh quà. Tôi chưa được lãnh. Danh sách những người có quà đọc trước khối có cả tên ông."

Vĩnh không nói gì thêm. Anh chạy về nhà kiếm cho Cẩn bi thuốc. Một lúc Vĩnh quay trở lại. 

Cẩn vừa kéo xong bi thuốc. Hắn ngả lưng xuống nền nhà, thều thào trong hơi khói: "Nghe nói quốc tế họ làm dữ lắm, đòi thăm viếng các trại cải tạo, thành thử có thể có một số trại phải đóng cửa để chứng minh nhà tù ở Việt Nam không quá nhiều."

Vĩnh ngẫm nghĩ:

"Cái đó chưa đủ yếu tố khẳng định, tuy nhiên có thể trên năm mươi phần trăm Trảng Lớn được giải tán."

Cẩn đã ngồi lên. Lúc này ông già Ðang đã nhận ra Vĩnh. Ông xáp lại. Vẫn với cái giọng chậm rãi, hiền lành, ông nói:

"Ông Vĩnh đấy à, trái đất tròn nhỉ?"

Vĩnh cười:

"Nhưng đâu có tròn bằng bi thuốc lào, phải không bác Ðang?"

Ông Ðang cười thật tươi:

"Ông lúc nào cũng thế."

Nụ cười của ông Ðang chợt như tươi hơn nữa khi Vĩnh chìa cho ông bi thuốc sau cùng anh còn để dành trên vành tai. Anh nói:

"Hút đi bác Ðang. Hút cho say để thằng Dung..."

Ông Ðang cầm lấy cái điếu. Ông nhét bi thuốc vào nõ, ngẫm nghĩ:

"Tội nghiệp nó. Kỳ quà vừa rồi nó lại có tên nữa. Như thế là vợ con nó vẫn chưa hay biết gì. Cuối cùng chỉ béo mấy thằng bộ đội."

"Bác có tìm cách thông báo cho gia đình nó không?"

Ông Ðang kéo xong bi thuốc, lùng bùng trả lời:

"Ông cũng rõ tôi rất ngại bị liên luỵ. Nhưng kỳ thư trước đây hai tháng tôi có viết xa xôi để gia đình tôi thông báo cho gia đình nó. Kiểu này chắc lũ con tôi chúng đọc thư mà không hiểu ý."

Thốt nhiên Vĩnh thấy thương ông già Ðang kinh khủng. Vợ ông chết trước ngày tang thương có mấy tháng. Gà trống nuôi chín đứa con. Ðùng một cái ở tù không biết ngày nào ra. Vĩnh vội tìm lời an ủi ông:

"Thôi thì như thế bác cũng đã cố gắng làm trọn nghĩa vụ với người bạn quá cố. Tụi nhỏ ở nhà chúng đọc mà không hiểu chẳng phải lỗi ở bác. Lần sau biên thư nếu muốn tụi nhỏ chúng hiểu bác hãy mời tôi làm cố vấn nhá. Ðánh Morse là nghề của tôi mà!"

Chuyện vãn đũa giỡn qua lại một lúc Vĩnh lại phải quay về nhà vì tiếng kẻng trưa đã vang lên giục giã. Mười phút sau đội trưởng Chúc từ cổng trại hộc tốc chạy vào các B thông báo: "Tất cả ngưng lao động chiều nay. Biên chế toàn trại!"

Vào lúc hai giờ trưa thì bọn quản giáo và vệ binh đã vào đầy trong sân trại. Vĩnh nhìn sang hàng rào trại bên và thấy bên đó cũng nhộn nhịp như bên này. Muốn gặp Sanh hết sức mà không thấy nó bén mảng ra hàng rào. Vĩnh nghĩ bụng chắc bên đó và các trại khác cũng cùng tình trạng. Anh tính nhẩm cứ mỗi trại thêm hai trăm người thì lấy chỗ đâu mà nhét. Chắc là sẽ có một số lớn lên đường đi về một nơi nào khác. Ai và đi đâu? Câu hỏi ấy vẫn luôn là một câu hỏi vô phương trả lời trong đời tù cải tạo.

Tin chuyển trại vừa tung ra thì tiếp theo là một màn khám đồ đạc kiểu mới khiến Vĩnh và các bạn không khỏi hoảng hốt. Ở đây chúng khám đồ độc địa hơn cảnh bày chợ trời ở Trảng Lớn. Ðùng một cái, tất cả mọi người bị đuổi khỏi phòng ra xếp hàng ngoài sân. Quản giáo, vệ binh, và đội trưởng lần lượt ghé thăm từng nhà. 

Nhà B1 đã khám xong giờ đến lượt nhà B2. Ðội trưởng Chúc thật hăng hái lôi hết đồ đạc của từng người đặt xuống nền nhà, sau đó hắn ra cửa xướng tên người bị khám. Người này sẽ bước vào nhà để chứng kiến cảnh khám đồ của mình. Tất cả mọi thứ được lục tung dưới những đôi mắt cú vọ của hai tên vệ binh và tên quản giáo. Những quyển tự điển Anh Pháp, những quyển vở ghi chép, những vật bén nhọn, những ống chích, những lon cóng vượt quá ba cái... đều bị tịch thu và xếp vào một đống. Lần biên chế và khám đồ hôm nay Vĩnh bị tịch thu một cỗ tràng hạt bằng bạc, kỷ vật của người anh cả tặng cho trước khi anh đi tù theo diện cấp tá. Vĩnh cũng mất luôn cây thánh giá nhỏ xíu mà Ðính gửi theo cho anh trong lần rời khỏi Trảng Lớn. 

Khi các B đã khám đồ xong, và lúc những đống đồ đạc bị tịch thu được đội trưởng và mấy tay đội viên trực khác dồn hết lên mấy chiếc xe cải tiến đẩy lên khung, thì lệnh nói rõ ai đi ai ở được thực sự ban ra. Những tờ danh sách được đem vào từng nhà đọc lớn. Danh sách cho thấy hầu hết thành phần cảnh sát bị đem đi.

Ba giờ rưỡi chiều thì chín mươi phần trăm anh em cảnh sát đã ba lô lên đường. Không khí trong trại nháo nhào, vội vã. Vĩnh để ý thấy ở đây họ chia tay nhau gọn như một nhát kiếm. Không mấy ai tỏ ra ngậm ngùi cho ai, tuồng như họ cũng chán mặt nhau lắm rồi, chỉ mong sao đừng thấy nhau lần nữa. Không có cảnh bịn rịn, không thấy ai dấm dúi cho ai cái gì dù chỉ một hạt muối; tất cả những gì đem theo được, dù một cái ghế gỗ, kể cả những tấm bao cát, cái lọ chao không, cái gầu múc nước... đều được gồng gánh đem đi.

Bác Tấn cũng ra đi trong chuyến này. Vĩnh mới quen nhưng quý bác thật nhiều. Anh nắm tay bác. Bác có vẻ ngậm ngùi, nói với giọng khàn khàn:

"Lạ quá, tôi cũng lính mà sao họ không cho tôi ở với các ông nhỉ? Ở với các ông tôi cảm thấy khỏe khoắn lạ thường."

Vĩnh cười an ủi bác:

"Mới một tuần chung đụng bác còn lạc quan đấy. Ở lâu với nhau sợ rồi bác cũng phát điên đầu."

Bác Tấn hơi ngẫm nghĩ:

"Nhưng đỡ hơn chứ. Dù gì các ông cũng thẳng thắn. Máu nhà binh mà. Tôi thích lối sống bực nhau thì co cẳng chân hạ cẳng tay đàn ông hơn. Nhòm nhòm ngó ngó rồi làm những trò vớ vẩn tôi ghét lắm..."

Bác bỏ lửng câu nói nhưng Vĩnh hiểu. Dù sao bác có kinh nghiệm về tập thể nơi đây nhiều hơn Vĩnh. Vĩnh nắm chặt tay bác lần nữa. 

"Thôi chúc bác đi bình yên và sớm được về với lũ cháu nhỏ. Chúng nó chắc nhớ ông nội ghê lắm."

Nước mắt rưng rưng, bác Tấn xốc lại cái túi trên vai. Vĩnh vừa thương vừa buồn cười khi thấy lưng đã vác nặng, tay bác vẫn không quên cầm theo cây chổi được bện bằng cỏ lau thật chặt.

Khi những người được biên chế đã leo hết lên những chiếc Molotova đậu dọc con lộ thì một lớp người khác cũng gồng gánh từ trại 2 tiến sang trại 1. Họ vượt qua một khoảng trống không biết được cắt từ lúc nào nơi hàng rào ngăn đôi hai trại. Vĩnh đứng đếm. Không nhiều lắm, chừng trên trăm người. Tiến lại gần hơn Vĩnh thấy họ toàn là dân Trảng Lớn. Họ cũng biên chế lên đây với anh đợt trước, và trong có cả Sanh.

Tất cả cũng được dồn vào hội trường. Những cảnh tay bắt mặt mừng lại diễn ra giữa những người từng quen biết nhau. Trong lúc ấy thì mấy tay đội trưởng của các đội A, B, C, D hối hả chạy lên hội trường. Họ hó hét bắt tất cả thu xếp đồ đạc gọn ghẽ vì trong vài phút tới sẽ có quản giáo xuống nói chuyện. Ít phút sau quản giáo xuống thật. Dẫn đầu đám quản giáo vẫn là tên bị liệt một tay mà gần tuần nay ít khi Vĩnh gặp dù hắn đang xử lý chức vụ quản giáo của cả hai đội A và B.

Lũ chúng kéo vào hội trường. Tuồng như không có thì giờ để ý đến quang cảnh bừa bộn trước mặt, tên liệt tay lên ngay sân khấu và tiến đến trước máy vi âm. Hắn nói: "Tôi thay mặt ban chỉ huy trại 1 nhiệt liệt chào mừng các anh cải tạo viên mới nhập trại. Hiện tại trại ta đang có nhiều vấn đề cần giải quyết, thế nên tôi yêu cầu các anh tuyệt đối yên lặng nghe tôi đọc danh sách biên chế các anh về các nhà mới. Các anh đội trưởng cũng lắng nghe cho kỹ để bố trí tốt các đội viên của mình về đúng nhà quy định. Cơ bản là nghe rõ làm nhanh để giải phóng sớm hội trường." Nói rồi tên quản giáo nâng lên gần mắt một tờ danh sách và đọc lớn.

Khi bản phân phối người cho các đội các nhà đã được đọc xong, bọn quản giao trao quyền lại cho các đội trưởng và quầy quả bỏ đi.

Vài cái tên quen thuộc đã lọt vào B2.

Vĩnh và các bạn cũ trở về phòng trước. Anh đứng dưới giàn mướp trĩu trái ngó những người mới đến lũ lượt gánh gồng về phòng theo sự hướng dẫn của các đội trưởng. Ðến lúc này Vĩnh nhận thêm ra được vài người nữa. Nguyễn văn Ý, tổ A5 khối 2 Trảng Lớn; Vũ Duy Dương, anh chàng mặt rỗ từng là môn đệ của võ sư Kid Humpsey, một trong những đại đội trưởng của sư đoàn 9BB và là người của khối 1 Trảng Lớn; còn một số nữa nhưng Vĩnh không biết tên.

Khi những người mới đến đã vào hết các phòng Vĩnh mới trở về chỗ nằm. Trong phòng anh hiện tại quá bán đã là người của L4T3. Một số khác cũng từ Trảng Lớn lên nhưng họ hoàn toàn lạ mặt đối với Vĩnh. Có lẽ họ từ các L khác như Cẩn đã nói.

Các tổ mới được thành lập ngay. Và những người cùng tổ với Vĩnh hiện tại gồm có Ðặng Xuân Bính, Nguyễn văn Hoá, Phạm Kim, Nguyễn văn Ýù, Vũ Duy Dương, Trần văn Hỷ, Võ Hữu Hiệp, Ðặng Ðình Hồng, Phạm An Toàn. Anh chàng sau cùng này chính là kẻ ở cùng khối 3 với Hoá và Kim trên Trảng Lớn, cựu thiếu úy trợ y, có giọng nói nửa đực nửa cái mà có lần Nguyễn Thành Ðính đã cả quyết hắn từng ghé thăm bếp khối 2 vào đêm giao thừa năm rồi. Sự ghé thăm ấy đã làm khối 2 mất biến hơn hai thau cháo lòng.

Bạn cũ chẳng có gì phải thủ thế. Chỉ lát sau từng nhóm đã kéo nhau ra giếng tắm ào ào. Ðám mới đến có nhiều người đã nhận được quà gia đình từ Trảng Lớn. Ðám Vĩnh chẳng có gì nhưng vẫn được ăn ké, hút ké đủ thứ.

Trong phòng, nhóm bạn cũ từ Trảng Lớn đều kéo đến chỗ Vĩnh tán gẫu. Tiến, Hoá, Tạc, Kim, Ý... Ðủ thứ chuyện được đem ra kể, rồi đối chiếu, rồi suy luận. Nhìn quanh thấy nhóm nào cũng thế. Vình ngó sang một nhóm đối diện với chỗ nằm của anh. Họ toàn dân lạ mặt nhưng ăn nói rất bạo. Một tay ngồi tựa vào vách, tay xoa bàn chân sưng phồng, than thở:

"Mẹ nó, có đôi dép râu phút cuối lại bị thuổng mất. Ði đôi guốc phồng cha nó cả chân!"

Nghe câu than thở Vĩnh sực nhận ra tay này lúc hắn khập khễnh trên một đôi guốc cao thấp không đều vác đồ từ hội trường về phòng. Có lẽ ngoài Kim, Vĩnh chưa thấy tay nào luộm thuộm hơn hắn.

Người bạn ngồi cạnh hắn lên tiếng trách:

"Mày cà chớn, đôi dép cũng không giữ được. Có đôi xơ-cua cho mày mượn cũng để mất mất một chiếc."

Trong lúc mọi người đang tán gẫu thì đội trưởng Chúc xuất hiện. Ðội trưởng lúc này trông không còn hung hăng như lúc bọn Vĩnh mới đến. Có thể hắn đã nhận ra được một cách đau đớn rằng quyền uy trong tù không phải là thứ vững bền; vả lại, giờ đây dù thế nào, Chúc cũng đã rơi vào cái thế thiểu số trong khi bọn mới đến thằng nào trông cũng như gấu.

Chúc dịu giọng thông báo:

"Yêu cầu tất cả các bạn tắm rửa nhanh chóng, sắp xếp đồ đạc cho gọn ghẽ. Lệnh quản giáo tất cả các nhà phải tiến hành bầu xong nhà trưởng và các tổ trưởng trước giờ cơm chiều."

Một người lên tiếng hỏi:

"Ủa, có đội trưởng rồi còn bầu nhà trưởng làm gì nữa?"

Chúc gượng gạo trả lời:

"Trên đã huỷ bỏ chế độ đội trưởng. Các anh cứ biết thế thôi."

Nói đoạn Chúc bỏ sang phòng khác. Dù sao thì việc bầu bán không phải là việc thích thú trong tù, ngoại trừ những tay thực sự có máu bon chen trong người. Nhìn qua phong thái của đám mới lẫn đám cũ trong B2, có thể nói là hơi khó tìm ra một kẻ có máu bon chen chức sắc nơi đây; hơn thế, nếu không có một lực đẩy, chắc chắn chiều nay B2 không cách gì có được một nhà trưởng.

Vĩnh nhìn qua nhân số trong phòng. Tất cả năm mươi người. L4T3 chiếm đến ba phần năm. Anh nảy ra một ý kiến và nói nhỏ với Hoá:

"Ông lên tiếng bán cái cho mấy tay bên kia đi."

Kim dãy nảy khi nghe được lời đề nghị của Vĩnh với Hoá. Nó cằn nhằn:

"Mình chưa biết họ ra sao, trao quyền khơi khơi cho họ khốn nạn cả đám. Moa chỉ khoái các toa làm để moa thoải mái thôi."

Nghe Kim thủ thỉ Vĩnh cũng thấy thương nó. Trong anh em Kim dĩ nhiên là người bạn tốt, nhưng với cộng sản nó sẽ không tốt tí nào. Vóc dáng thì cồng kềnh chậm chạp; lao động thì lơ vơ lờ vờ và làm biếng thuộc loại vô địch. Anh em đã phải đặt cho Kim cái tên "người thợ vịn." Dựng sườn nhà ư? Nó chỉ đặt tay vào mấy thanh gỗ. Kéo nước tưới cây ư? Nó chỉ níu lấy sợi dây và lếch thếch đi theo những bước chân nặng nề bấu vào đất của anh em. Hốt cứt ư? Ðầu tiên cu cậu lôi ra một cái khăn quấn quanh đầu để bịt mũi bịt miệng như một kiếm sĩ bí mật. Quả thực nếu không có anh em bạn bè đỡ đần, Kim rất dễ lãnh búa với bọn quản giáo về sự "tiêu cực trong sinh hoạt cải tạo" của nó. Bù lại, Kim tương đối tốt bụng với anh em. Có cái gì ăn được cũng chia chác với các bạn gần gũi. Mặc dù bản tính nhát gan nhưng lại rất liều lĩnh trong việc nấu nướng linh tinh. Rảnh lúc nào là nó tìm cách nấu nướng lúc đó, dù nó nấu dở nhất thế giới và chưa bao giờ Vĩnh ăn được một món gì Kim nấu mà thấy ngon miệng. Không nhạt quá thì cũng mặn quá; không có cát trong mì thì cũng phải có sâu trong rau... Thế nên khi nghe Vĩnh đề nghị bán cái chức nhà trưởng cho đám lạ mặt, Kim dãy nảy cũng phải.

Ðang bàn tính thì tên quản giáo què tay xuất hiện. Hắn nhìn quanh hỏi:

"Ở đây sao, bầu bán gì chưa?"

Vài tiếng đáp lộn xộn:

"Dạ chưa."

Tên quản giáo có vẻ ngạc nhiên:

"Các anh quân sự cả, chỉ bầu ra một nhà trưởng và một nhà phó mà từ nãy đến giờ làm không xong việc." Nhìn qua một vòng và có lẽ nhận thấy chẳng tên tù nào có vẻ hào hứng với việc bầu bán, hắn đề nghị luôn. "Ở đây có anh nào tổ trưởng cũ không?"

Tổ trưởng cũ còn sót lại chỉ có mình Bính. Biết có chạy cũng chẳng thoát, Bính đành phải giơ tay:

"Có tôi."

Tên quản giáo đề nghị luôn:

"Vậy để tranh thủ có người đại diện đi giao ban chiều nay, tôi đề nghị anh Bính làm nhà trưởng luôn. Các anh có nhất trí không?"

Dĩ nhiên chăng ai phản đối. Chức sắc trong tù chỉ có ba loại phải đem lưng ra gánh. Một điên, hai hèn hạ, ba không may. Bính thuộc vào hạng không may.

Một tên cao hứng vỗ tay. Những tiếng vỗ tay khác nhảy vào góp vốn. Ðặng Xuân Bính ngượng nghịu đứng lên để làm lễ... đăng quang. Tên quản giáo trước khi bỏ đi còn nói thêm: "Tôi cho nhà trưởng toàn quyền chọn một nhà phó, sau đó hai anh trụ trì công tác bầu ra năm tổ trưởng và năm tổ phó."

Trước giờ cơm chiều, khi những chiếc Molotova cuối cùng rời con lộ chạy ra cổng trại 1, để lại những lớp bụi đỏ bám trên các cây gòn khô cằn, trên những giàn mướp xanh tươi, trên những mái tôn thấp tè của những dãy phòng ngủ chật chội... để đem những người anh em cảnh sát về một nơi không ai biết, thì trại 1, ở tất cả các nhà đã hình thành một cơ cấu mới. Riêng B2 có Ðặng Xuân Bính làm nhà trưởng, Huỳnh Công Cẩn làm nhà phó, Nguyễn văn Hoá tổ trưởng tổ 1 với Hỷ làm tổ phó.