Χαιρετίζουμε με ιδιαίτερη χαρά την έκδοση της εφημερίδας μας με την ελπίδα ότι θα
προσφέρει, όσο είναι δυνατόν, το βήμα για επικοινωνία μεταξύ μικρών και μεγάλων
Λευκονοικιατών.
Η έκδοση εντάσσεται στην προσπάθεια υλοποίησης των στόχων του Δήμου και του Σωματείου
μας για δραστηριότητες που συντηρούν τη θύμηση και γιγαντώνουν την αποφασιστικότητα
για επιστροφή στο αγαπημένο μας Λευκόνοικο.
Εμείς θα είμαστε πάντα στο πλευρό όλων σας. Θα σας παρακολουθούμε και θα σας καμαρώνουμε,
έτοιμοι πάντα να σας βοηθήσουμε σε ό,τι πρόβλημα έχετε να αντιμετωπίσετε. Είμαστε πρόθυμοι
ν'ακούμε και τις δικές σας ιδέες και εισηγήσεις για την πραγμάτωση των πόθων όλων μας.
Με την ευκαιρία των γιορτών των Χριστουγέννων, σας ευχόμαστε κάθε ευτυχία και ο Καινούργιος
Χρόνος να χαρίσει σ όλους μας αυτό που για 23 χρόνια ποθoύμε:
Τον γυρισμό στο αγαπημένο μας Λευκόνοικο και την ελευθερία στη σκλαβωμένη Κύπρο μας!
Φίλοι και φίλες, γεια σας,σας καλωσορίζουμε στην πρώτη έκδοση της εφημερίδας σας,γιατι
η εφημερίδα αυτή είναι για σας, δική σας.
Κατ' αρχήν μια και η εφημερίδα εκδίδεται για σας τους νεαρούς Λευκονοιτζιάτες θέλουμε
να σας βοηθήσουμε να γνωρίσετε το Λευκόνοικο.
Σίγουρα έχετε ακούσει όπως κι εμείς πάρα πολλά για το Λευκόνοικο απο τους μεγαλύτερους.
Επειδή όμως μας στερούν το δικαίωμα οι κατακτητές να ζούμε στην αγκαλιά του, καθημερινά,
είναι απαραίτητη η συχνή, προφορική έστω, αναφορά στο Λευκόνοικο.
Αλήθεια, πόσες φορές δεν είδαμε τον παππού και τη γιαγιά να δακρύζουν στη σκέψη και μόνο
του αγαπημένου τους χωριού. Σε μας μπορεί να φαινόταν παράξενο ή και αστείο ακόμα. Γι αυτούς
όμως Λευκόνοικο σημαίνει ένα κομμάτι από τη ζωή τους, σημαίνει τα πρώτα βήματα, τα πρώτα
λόγια, τες πρώτες εμπειρίες.
Δεν έχουμε εμείς το δικαίωμα να σβήσουμε από το χάρτη κι απο τη μνήμη μας το Λευκόνοικο.
Το χρωστούμε στους παππούδες μας αλλά και στο ίδιο το Λευκόνοικο.
Μιά άλλη, μεγαλύτερη ίσως, προσπάθεια και επιθυμία μας είναι η αλληλογνωριμία μας μέσω
της εφημερίδας σας αυτής. Γιατί αν γνωριστούμε με αφορμή το Λευκόνοικο που είναι η κοινή
μας καταγωγή θα μπορέσουμε, ενωμένοι πια να αγωνιστούμε και για την επιστροφή.
Ξέρουμε ότι οι απαιτήσεις σας σήμερα είναι πολλέςκαι ποικίλες. Θέλουμε να τις μάθουμε
από σας και θα προσπαθήσουμε να τις ικανοποιήσουμε.
Με τις συνεργασίες σας, τις εκδηλώσεις που θα ακολουθήσουν και τις σκέψεις και ιδέες
που θα ανταλλάσουμε στοχεύουμε να βρούμε αυτά που μας ενώνουν ως νέους Λευκονοικιάτες.
Ελπίζουμε ότι η εφημερίδα αυτή θα ανταποκροθεί στις προσδοκίες σας. Πιστεύουμε πως θα
αγαπήσετε την εφημερίδα αυτή και σιγά σιγά θα γίνετε εσείς εκδότες της.
ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ
Ο πρώτος διαγωνισμός της εφημερίδας μας αφορά το όνομα της. Το όνομα με το οποίο κυκλοφόρησε
το πρώτο τεύχος της είναι προσωρινό και κάποιος ή κάποια απο εσάς θα είναι ο νονός ή η νονά
της εφημερίδας σας.
Στο διαγωνισμό μπορείτε να λάβετε όλοι μέρος, με μιά όμως συμμετοχή. Οι συμμετοχές σας να
φτάσουν στην πιο κάτω διεύθυνση μέχρι τις 1/3/97.
Διεύθυνση: Κυριάκος Κάππας, Γεωργίου Σουρή 6, Στρόβολος, ΤΤ 2045
ΚΑΙ ΓΙΑ ΣΑΣ ΜΕΓΑΛΟΙ
Φυσικά η εφημερίδα αυτή δέν θα είναι αποκλειστικά παιδική - νεανική όπως αναγράφεται στον
τίτλο της. Είναι και για σας τους πιό μεγάλους. Θέλουμε τα δικά σας σχόλια, τις εισηγήσεις
και τις παρατηρήσεις σας. Θα χαρούμε να μας τις πείτε.
Το Λευκόνοικο μπορεί να ζωντανέψει με τις δικές σας θύμησες και εμπειρίες. 'Οσα βιβλία
κι αν γραφτούν για το Λευκόνοικο όπως και για τα άλλα σκλαβωμένα μέρη μας, κανένα δεν
μπορεί να μιλήσει και να πει αυτά που νοιώθει η καρδιά σας.
Αν εμείς, η νέα γενιά, θα αγαπήσουμε και θα βάλουμε στην καρδιά μας το Λευκόνοικο με τον
τρόπο που το έχετε εσείς, αυτό είναι σε μεγάλο βαθμό και δική σας δοθλειά.
Ελπίζουμε λοιπόν ότι θα γίνετε κι εσείς πιστοί αναγνώστες της εφημερίδας αυτής κι ότι
όλοι μαζί, ανεξαρτήτως ηλικίας, ενωμένοι θα αγωνιζόμαστε για τη διατήρηση της μνήμης
του Λευκονοίκου μας μέχρι τη δικαίωση και την επιστροφή μας στην αγαπημένη γη του.
ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ
'Οπως έχουμε αναφέρει και στο εισαγωγικό μας χαιρετισμό στην πρώτη σελίδα η εφημερίδα αυτή
είναι δική σας. Φυσικά δεν ήταν δυνατό να έχουμε συνεργασίες σας στην πρώτη μας εφημερίδα.
Αισιοδιξούμε όμως ότι αυτό θα γίνει από την επόμενη.
Μπορείτε να μας γράψετε για οποιοδήποτε θέμα σχετικό με το Λευκόνοικο (ήθη, έθιμα,
παραδόσεις, αντικατοχικά μηνύματα κ.α.) σε μορφή κειμάνου ή ποιήματος.
Παρακαλούμε όπως οι συνεργασίες σας φτάσουν στην πιο κάτω διεύθυνση:
Θα χαρούμε πολύ αν μας στείλετε μια φωτογραφία σας μαζί με τη διεύθυνση και άλλα
προσωπικά σας στοιχεία, έτσι για να γνωριστούμε καλύτερα.
ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ
Κάποτε τα Χριστούγεννα σήμαιναν οικογενειακή γιορτή, γεγονός της χρονιάς για τον απλό
κόσμο των χωριών. Δεν είναι όπως σήμερα που Χριστούγεννα σημαίνουν Χριστουγενιάτικο
δέντρο, τραγούδια (αλήθεια, πόσοι ξέρουν ότι τα περισσότερα είναι ξένα, μεταφρασμένα
στα ελληνικά) δώρα δεκάδων λιρών και γλέντια σε ξενοδοχεία μερικών αστέρων. Τα ήθη
και έθιμα που επιβίωσαν για εκατοντάδες χρόνια άρχισαν δυστυχώς σιγά-σιγά να σβήνουν
έτσι που τώρα αποτελούν απλώς αναφορά σε λαογραφικά κείμενα.
Ας θυμηθούμε κάποια από τα έθιμα των ημερών των Χριστουγέννων που συυνηθίζονταν στο
Λευκόνοικο. Φυσικά με την ελπίδα πάντοτε ότι η επιστροφή όλων των κατοίκων δε θα
αργήσει και ποιος ξέρει, ίσως τότε ζωντανέψουν ξανά και τα έθιμα αυτά.
Χριστούγεννα
'Οσες οικογένειες είχαν την οικονομική δυνατότητα μεγάλωναν ολόχρωνα ένα χοίρο,
τον οποίο έσφαζαν λίγες μέρες πριν τα Χριστούγεννα. Με το κρέας του έκαμναν τα
καπνιστά λουκάνικα και τα παστά, τη ζαλατίνα, τα αφέλια, τις τιτσιρίδες και άλλα
φαγητά για τις μέρες των γιορτών αλλά και τους επόμενους μήνες.
Τα μικρά παιδιά έπαιρναν τη "φούσκα" του χοίρου, η οποία θα ήταν γι αυτούς η μπάλα
στο παιχνίδι τους.
Οι νοικοκυρές κατασκεύαζαν το Χριστόψωμο, μια πίττα με το σημείο του σταυρού,
που την έλεγαν Γεννόπιττα. Την έλεγαν και Πούλλα.
Τις νύχτες οι χωριανοί συγκεντρώνονταν σε συγγενικά σπίτια για να διασκεδάσουν
παίζοντας χαρτιά με τα "γροσια" και τα "αθάσια".
Πρωτοχρονιά
Τη νύχτα της παραμονής της Πρωτοχρονιάς, οι νυκοκθρές έβαζαν σ' ένα τραπέζι για
τον Αη- Βασίλη μια κούπα με ξεροτήγανα, σιτάρι, μια μπουκάλα κρασί και το τσεντί
για να ευλογηθούν από τον 'Αγιο. Το ευλογημένο σιτάρι, το αναμίγνυαν αργότερα
με το σπόρο που θα χρησιμοποιούσαν στα χωράφια τους, μαζί με ένα ρόδι για ευφορία.
Φώτα
Είναι η γιορτή στην οποία θα αγιάζονταν τα νερά, που τόση ανάγκη είχε το χωριό και
η διψασμένη γή.
Την παραμονή γινόταν ο αγιασμός στην εκκλησία. Οι χωριανοί έπαιρναν σε μπουκαλάκια
το αγιασμένο νερό για να το φυλαξουν στο σπίτι τους και να ραντίσουν την κατάλληλη
εποχή τα χωράφια τους,τα σπίτια και τα ζώα τους. Κρεμμούσαν επίσης ένα μπουκαλάκι
ψηλά στη γωνιά των τοίχων του σπιτιού. Πίστευαν ότι το νερό δε χαλούσε όσα χρόνια
κι αν περνούσαν. Τέλος, έπιναν λίγο από το αγιασμένο νερό, το "δρόσο", όταν νήστευαν
την προηγούμενη (5 Ιανουαρίου του Σταυρού κ.α.)
Στην εκκλησία, τη μέρα του αγιασμού, βάφτιζαν και καρπούζια "σπόρικα" για να
αγιαστεί ο σπόρος, όπως και άλλα αγαθά της γης του Λευκονοίκου για να έχουν
γόνιμη χρονιά.
ΑΝΕΚΔΟΤΑ
Μιά κυρία γεμάτη αγωνία μπαίνει στον αστυνομικό σταθμό και λέει:
-Εδώ και ένα μήνα μου συνέβη κάτι δραματικό. Μαγείρευα κρέας. Ο άντρας μου πήγε να
μου φέρει φασολάκι κι ακόμα δεν ήρθε. Τι να κάνω΄;
-Πατάτες Τηγανιτές!
Σκοτσέζικο.
'Ενας Σκοτσέζος πριν φύγει για ταξ΄δι συμβουλεύει τη γυναίκα του.
-Μήν ξεχάσεις να λες στο γιό μας να βγάζει τα γυαλιά του όταν ... δεν βλέπει κατι!
'Ενας ελέφαντας και ένα μυρμήγκι ήταν πολύ καλοί φίλοι. Μια φορά οταν έπρεπε να
περάσουν απο μιά γέφυρα το μυρμήγκι ανέβηκε στη ράχη του ελέφαντα. 'Οταν έφτασαν
στη μέση της γέφυρας, αυτή έπεσε και μαζί και οι δύο φίλοι στο νερό. Τότε το
μυρμήγκι λέει στον ελέφαντα.
-Δε σου είπα να μην περάσουμε και οι δύο μαζί;
ΓΙΑ ΝΑ ΜΑΘΑΙΝΟΥΜΕ ΟΙ ΝΕΟΙ ΚΑΙ ΝΑ ΘΥΜΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΠΑΛΙΟΙ
'Ενας άγνωστος επαναστάτης
Ως Λευκονοιτζιάτες νιώθουμε περήφανοι για γνωστούς συγχωριανούς μας που τίμησαν το
Λευκόνοικο με τους αγώνες και τα έργα τους.
'Ενας απο αυτούς είναι ο Ρήγας (ή Ρε) Αλέξης, αρχηγός ομάδας αγροτών και χωρικών κατά
τών Φράγκων κατακτητών. Δέν είναι και τόσο γνωστός λόγω των λίγων πληροφοριών που
έχουμε για την εποχή που έζησε. 'Ηταν όμως αληθινός επαναστάτης.
Ο Ρε Αλέξης φυσικά δεν είναι Λευκονοιτζιάτης, μάλλον κατάγεται, απο τη Μια Μηλιά ή
τη Μηλιά Αμμοχώστου. Επέλεξε όμως το Λευκόνοικο για να στήσει το αρχηγείο του και
εκεί ανακηρύχθηκε απο τους επαναστάτες Βασιλιάς (Ρήγας).
Το κίνημα του Αλέξη εκδηλώθηκε το 1426, αφού εκμεταλλεύθηκε το χάος και την
αποδιοργάνωση που επικρατούσαν στην Κύπρο λόγω των επιδρομών των Σαρακηνών.
Οι επαναστάτες κατόρθωσαν να θέσουν υπο τον έλεγχο τους μεγάλο μέρος της Κύπρου,
περιλαμβαανομέννων και σημαντικών αστικών και αγροτικών κέντρων. Διόρισαν δικούς τους
διοικητές στη Μόρφου, Λεμεσό, Λεύκα, Περιστερώνα Ορεινή και φυσικά στο Λευκόνοικο.
Χωρίς να έχουμε αρκετές πηγές να το επιβεβαιώνουν, φαίνεται ότι δόθηκαν μάχες μεταξύ
επαναστατών και Φράγκων. Οι πρώτοι καταφεραν να ανοίξουν τις αποθήκες των αρχόντων
απο τις ποίες πήραν κρασιά, σιτηρά, ζάχαρη κ.ά.
Είναι σίγουρο όμως πως ο Ρε Αλέξης είχε στη δύναμη του στράτευμα, που φανερώνει την
καλή οργάνωση του κινήματος του. Γι αυτό οι Φράγκοι ζήτησαν βοήθεια απο ξένους
ηγεμόνες για να καταστείλουν την επανάσταση,κάτι που κατάφεραν ύστερα απο μάχες που
κράτησαν δέκα περίπου μήνες.
Τα γεγονότα στην Κύπρο θορύβησαν τους Ευρωπαίου ηγεμόνες που τα θεωρούσαν κακό
παράδειγμα προς μίμηση στη φεουδαρχική Ευρώπη. Γι αυτό και φρόντισαν για τη σκληρή
τιμωρία των επαναστατών και των ηγετών τους.
Ο Ρε Αλέξης συνελήφθη και μεταφέρθηκε στη Λευκωσία όπου και τον κρέμμασαν στις 12
Μαϊου 1427.
ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ
ΕΚΔΟΤΕΣ
Δήμος Λευκονοίκου
Προσφυγικό Σωματείο "Το Λευκόνοικο"
Get your own Free Home Page