SAVAŞ İKİZ TOPLUM BİLİMLERİ

Toplumbilim - İşletme Bölümü

2007-2008 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI

GÜZ DÖNEMİ

Bu sayfa İşletme Bölümü birinci sınıf öğrencilerinin Toplumbilim dersini takip etmelerini kolaylaştırmak amacıyla hazırlanmıştır. Hafta hafta işlenecek konular, sorumlu olunan okuma parçalarıyla ilgili bilgiler ve konular hakkında daha detaylı bilgi sahibi olmak isteyenler için gerekli link'ler burada yer alacaktır.

Öğretim Görevlisi: Savaş İkiz
Ders Saati: Cuma 13.00-15.35 D 3
Öğrencilerle Görüşme Saati: Salı 13.30-14.30 - Çarşamba 13.30-15.00
Ders Kitabı: Anthony Giddens (2005) Sosyoloji (Ankara:Ayraç Yayınları)
Ek Okuma: Margaret M. Poloma (Çeviri: H. Erbaş) (2007) Çağdaş Sosyoloji Kuramları (Ankara:Eos)
Boş zamanlarını eğlenerek değerlendirmek isteyenler için Sosyal Demokrasinin Geleceği (2005) Thomas Meyer...(İst.: SODEV)

Dersle İlgili Diğer Bilgiler

Derslerde Anthony Giddens (2005) esas alınacaktır. Kitabın tamamından sorumlu değilsiniz ve sorumlu olduğunuz yerler aşağıda bildirilmiş bulunmaktadır. Ancak gerek görüldüğü hallerde bazı haftalarda konularla ilgili ek okumalar da dağıtılabilir. Bu okumalar derse temel teşkil etmekle birlikte öğrenciler hem bu okumalardan hem de derslerde anlatılan ve tartışılan konuların tamamından sorumlu olacaktır.

Bu derste size verilen ders kitapları ve okumalara ek olarak ulusal ve uluslararası gündemi takip etmeniz gerekmektedir. Toplumbilim dersi siz geleceğin işletmecileri için en önemli derslerden biridir. Bu ders size içinde yaşadığınız toplumu, toplumsal grupları ve kurumları anlayıp yorumlamanızda önemli araçlar sağlayacaktır. Özellikle de işletme gibi toplumsal ve siyasal yapılar ve kurumlarla iç içe geçmiş disiplinlerde toplum biliminin önemi daha da artmaktadır.

Sizlerin iyi birer işletmeci olarak çalışacağınız kurumların ve işletmelerin birer küçük toplumsal grup olduğunu da unutmamanız gerekmektedir. İşletmeler önemli toplumsal gruplardır ve ilerideki yıllarda alacağınız yönetimle ilgili diğer derslerde de bu bilgileriniz pekişecektir. Ancak işletme mezunları sadece varolan yapıların ve ilgili oldukları kurumların işleyişi ile ilgilenmekle yetinmemelidir. İçinde bulunduğunuz kurumların işleyişini bilmekle yetinmeyip bütün bu kurumların da içinde işlediği toplumu, toplumsal kümeleri, kümeler arasındaki ilişkileri ve bütün bu ilişkileri de belirleyen ve şekillendiren yapıların işleyişini de bilmek zorundasınız. Bu bağlamda birlikte işleyeceğimiz dersler sadece sizin öğrenme sürecinizin ilk aşamasını oluşturacaktır. İşletmeleri anlamak için toplumu ve bütün ekonomik-politik-toplumsal ilişkilerin içinde yer aldığı yapıları bilmeniz gerekecek ve bunu en önemli aşamalarından biri de olanı biteni gözlemeniz olacaktır. Bu bağlamda sizlerden beklediğim de iyi birer gözlemci olmanızdır.

Gündemi takip edebilmeniz ve ufkunuzu açması açısından olanaklarınız elverdiği ölçüde ciddi gazeteleri, haftalık ve aylık dergileri ve uluslararası dergileri takip etmeniz sizin oldukça önemlidir. Bu uzun vadede kendinizi iyi yetiştirmeniz ve ayrıca iyi birer profesyonel olmanız için gerekmektedir.

Derse hazırlanarak gelmenizin hepimizin hayatını kolaylaştıracağını söyleyebilirim. Bu bağlamda konularımızın gerektiği gibi anlaşılabilmesi ve başarılı olabilmeniz için;

1. Aşağıda belirtilen ders materyallerinin derse gelinmeden önce okunması,

2. Derslere düzenli olarak devam edilmesi, derslerde not tutulması ve eğer gerekirse anlaşılmayan yerlerin sorulması,

3. Derslerde tuttuğunuz notların gözden geçirilmesi ve öğretim görevlisinin altını çizdiği noktalara odaklanılması,

4. Eğer hala anlaşılmayan bazı noktalar varsa:

(a) Ders materyallerini ve derslerde tuttuğunuz notlarınızın tekrardan gözden geçirilmesi,

(b) Sorularınızın sınıfta gündeme getirilmesi,

5. Eğer bütün bu çabalarınız sonuç vermezse ve derslerde anlattığımız konuları anlama konusunda sorunlar yaşarsanız öğretim elemanının ofis saatlerinde ziyaret edilmesi, tavsiye edilmektedir.

Ayrıca bu dersteki başarınızı ölçmek için sizlere her türden soru sorulabilir. Bu türler arasında, boşluk doldurma, çoktan seçmeli, doğru-yanlış, kısa cevap, karşılaştırma, tartışma ve yorum soruları sayılabilir. Geçtiğimiz yıllarda başta sayılan soru biçimlerinde daha az sorun yaşanırken, son üç tarzda oldukça ciddi sorunlar yaşandı. Bu yüzden sizlere aktardığımız bilgileri körü körüne ezberlememeniz ve bunları günlük hayattaki örneklere uygulama yeteneğinizi geliştirmeniz de sizlerden beklenmektedir. Yani sizlerden hem anlattığımız konulara hakim olmanız, hem de bu bilgileri kullanabilme yeteneğinizin geliştirilmesi beklenmektedir. Bu durumda özellikle sizlere bir ifade verip bunun tartışılmasını istediğimiz durumlarda hem o konudaki bilginizi göstermeniz hem de bu bilgiyi kullanarak bir değerlendirme yapmanız beklenir. Verilen ifade doğru, yanlış, kısmen doğru ya da yanlış veyahut eksik olabilir. Sizler de size öğretilenler ışığında verilen ifadenin doğruluğunu ya da yanlışlığını ortaya koyduktan sonra konuyla ilgili bir değerlendirme yapmanız gerekmektedir. Nasıl kimse size gerçek hayatta teorilerle ilgili sorular sormuyorsa ve sizlerin sahip olduğunuz teorik bilgiyi kullanarak olayları açıklamanız, analiz etmeniz veya tahmin etmeniz bekleniyorsa, bu sınavlarda da her şeyi körü körüne ezberlemeniz sizin için fazla yararlı olmayabilir.

DERS AKIŞ PROGRAMI

Aşağıda Toplumbilim dersine ait ders akış programını bulacaksınız. Haftalar itibariyle hangi konuların işleneceği ve hangi sayfaların okunması gerektiği ve bazı haftalarda da ek okumalar aşağıda belirtilmiştir. Ek okumalar listesi de önümüzdeki haftalarda tamamlanacaktır. Not: Yanında * işaretli olanlar zorunlu okumalardır.

1. Hafta - Tanışma ve Derse Genel Bir Giriş

AÖF-Video: Genel Hatları ile Sosyoloji.

AÖF: VİDEO 02 - Sosyolojinin Tarihçesi.

AÖF: VİDEO 03 - Kültür.

AÖF: VİDEO 04 - Aile Kurumu .

AÖF: VİDEO 05 - Toplumsallaşma .

2. Hafta - Toplumbilim Nedir?

Toplumbilimin kapsamı
Toplumbilimsel bir bakış açısı geliştirmek(: Toplumsal Etkileşim ve Törenler, kültürin farklı algılamaları, toplumsal ve Ekonomik ilişkiler, geçmiş toplumsa ve ekonomik ilişkiler, yaşam biçimi tercihleri, markalaşma ve bir tercih olarak protesto).
-Sosyoloji Uğraşısı (:Toplumsal Yapı, yapılaşma, kalıplar...).
Sosyoloji yaşamımızda bize nasıl yardımcı olur?.
-Kültürel farklılıklaın bilincine varmak.
-Politikaların etkilerini değerlendirmek.
-Kendi kendimizi aydınlatma.
Sosyoloji düşüncenin gelişimi.
-İlk kuramcılar
-Auguste Comte
-Emile Durkheim
-Karl Marx
Daha sonraki sosyoloji bakış açıları
-İşlevselcilik
-Çatışmacı bakış açısı
-Toplumsal eylem bakış açıları
--Simgesel etkileşimcilik
Toplumbilim sonuç değerlendirmeleri.

Okuma: Giddens (2005) ss.1-20.*

Ek Okuma: C. Wright Mills'in kavramlarını kullanan bir köşe yazısı.

SOCIOLOGY AND THE SOCIAL SCIENCES: A COMPARISON Toplumbilim hakkında daha detaylı bilgi isteyenler için.

Ümit Tatlıcan: Sosyal Teori Klasik ve Modern Dönem /Diğer tartışmalar.

3. Hafta - Kültür ve Toplum

Kültür kavramı(Değerler ve normlar.
-Değişen kültürel değerler ve normlar.
-Kültürel çeşitlilik.(:Tekkültürlülük, kültürel tekbiçimlilik, çokkültürlülük ve altkültürler)
-Irkmerkezcilik ve Kültürel Görecilik.
Kültürel kimlik ve ırkmerkezcilik.
Toplumsallaşma.
-Toplumsal Roller.
-Kimlik (:Toplumsal Kimlik, kendilik kimliği).
Toplum Türleri.
-Kaybolan Dünya: çağcıllık öncesi toplumlar ve kaderler (:Avcı ve Toplayıcılar, Kır ve Tarım toplumları).
-Çağcıl Dünya: sanayi toplumları.
-Küresel Dünya(: Birinci, ikinci ve üçüncü dünyalar - Gelişmekte olan dünya ve yeni sanayileşen ülkeler).
Toplumsal Değişme.
-Toplumsa değişme üzerine etkiler (: Fiziksel çevre, politik örgütlenme ve kültürel etkenler).
-Çağcıl dönemde değişme(: Ekonomik etkiler, politik etkenler ve kültürel etkenler.

Okuma: Giddens (2005) ss.20-47.*

Ek Okuma: Kağıtçıbaşı, Ç. - SOSYALLEŞME

AÖF - Kültür - Toplum ve Toplumsal Yapı

- Sosyoloji - 1 - 2 - 3 - 4 - 5

Emre Kongar MÜBECCEL B. KIRAY KÂHİN Mİ?

Gündüz Vassaf - Çokkültürlülük Çıkmazları - Ölümsüzlük Mönüsü

Toplum ve Siyaset Sosyoloji-Felsefe

4. Hafta - Değişen Dünya

Küreselleşmenin boyutları.
-Küreselleşmeye katkıda bulunan etmenler.
-Artan Küreselleşmenin nedenleri(: Politik değişmeler,devletlerarası ile uluslar-arası sivil toplum kuruluşları, bilgi akışı, ulusaşırı şirketler).
Küreselleşme tartışmaları.
-"Kuşkucular".
-"Aşırıküreselleşmeciler".
-"Dönüşümcüler".
Küreselleşmenin yaşamlarımız üzerine etkisi.
-Bireyciliğin yükselişi.
-Çalışma örüntüleri.
-Popüler kültür.
-"Üretilmiş risk"in yaygınlaşması (: Çevresel riskler ve sağlık riskleri; Dış riskler...).
-Küresel risk toplumu.
Küreselleşme ve eşitsizlik.
-Eşitsizlik ve küresel bölünmeler.
-Küresel adalet seferberliği.
Küresel bir yönetim ihtiyacı.

Okuma: Giddens (2005) ss. 48-76.*

Ek Okumalar: Küreselleşemeyenler hakkında bir köşe yazısı.

Veysel Bozkurt - K Ü R E S E L L E Ş M E; Kavram, Gelişim ve Yaklaşımlar

Küreselleşme ve Sivil Toplum.

Alternatif küreselleşme .

Küreselleşme hakkında bir yazı.

5.Hafta - Toplumsal Etkileşim ve Günlük Yaşam

Günlük hayatımızda fazla dikkatimizi çekmeyen konulardan biri de bedenimizle olan ilişkimizdir. Bedenimiz acaba sadece bize ait ve bizim tarafımızdan belirlenen bir şey midir, yoksa hep bahsettiğimiz toplumsal yapılar bedenimizi bizim irademizin dışında şekilllendirmekte midir? Acaba günlük yaşamla varolan toplumsal yapılar arasında nasıl bir ilinti vardır? Bu hafta yukarıdaki sorular tartışmaya açılacaktır. Ders sonrasında bir film gösterimi ve gösterimi takiben film hakkında bir tartışma planlanmıştır.

Günlük Yaşamın İncelenmesi.(Mikrososyoloji ve makrososyoloji)
Sözel Olmayan İletişim (:yüz, jestler ve duygular; yüz ve saygınlık; toplumsal cinsiyet ve sözel iletişim).
Toplumsal Kurallar ve Konuşma (: Paylaşılan anlayışlar, Garfinkel'in deneyleri; etkileşimsel yıkıcılık; konuşma biçimleri; tepki haykırışlar; dil sürçmeleri).
Etkileşimde Yüz, beden ve Konuşma (: Karşılaşmalar; Belirteçler; İzlenim yönetimi; arka ve ön bölgeler; kişisel uzam).
Zaman ve Uzamda Etkileşim (Saat zamanı; toplum yaşamı ve uzam ile zamanın düzenlenmesi).
Sonuç: Yakınlığın Zorlanması.
Özet.

Okuma: Giddens (2005) ss. 78-103*

Ek Okumalar: İnsan Bilimleri Kavramlar Sözlüğü

Jonathan H. Turner (1991)- Etnometodolojik İtirazü

(Cuff, Sharrock, Francis-1990)- Etnometodoloji

(Ian Craib, 1992)- Bir İşbirliği Olarak Toplum-Fenomenolojik Sosyoloji ve Etnometodoloji

Öğrenci Gelişim ve Danışma Merkezi - ÖGDM KİŞİLERARASI İLETİŞİM

Slayt Gösterimi - İnsan iliskilerinde ve yonetimde etkili iletisim

FELSEFE FORUMU Bedenin Dili" Kitap Özeti

Toplum ve Siyaset (e-dergi) - Zaman ve Uzamda Etkileşim

Gösterilmesi planlanan film: Philedelphia

6.Hafta - Kentler ve Kentsel Alanlar

Çağcıl Kentselliğin Özellikleri (Çağcıl kentlerin gelişmesi).
Kentsellik Kuramları (: Chicago okulu; kentsellik ve yaratılmış çevre).
Batıda Kentsel Gelişme Eğilimleri ( Banliyöleşme; kentin iç kesimlerinin çöküşü; kentsel çatışma; kentsel yenilenme).
Gelişmekte Olan Dünyada Kentselleşme (: Gelişmekte olan dünyada kentleşmenin güçlükleri; gelişmekte olan dünyada kentleşmenin eleceği).
Kentler ve Küreselleşme (:küresel kentler; kent ve çevresi; eşitsizlik ve küresel kent).
Küresel Bir Çağda Kentleri Yönetmek (: Küresel olanı idare etmek; siyasi, ekonomik ve toplumsal eyleyenler olarak kentler).
Kentler ve Küresel Yönetim.
Governance.

Okuma: Giddens (2005) ss.560-589*

Ek Okumalar: Küresel Kent

Yeni ufuklar: kentler.

Arkitera'dan Mimarlık ve kentleşme hakkında detaylı bilgi isteyenler için.

ceterisparibus kamu Kamu ve yerel yönetimler hakkında detaylı bilgi isteyenler için.

7.Hafta - Sosyolojik Araştırma Yöntemleri ve sosyolojik kuramsal düşünme

Sosyolojik sorular.
Sosyoloji Bilim midir? Araştırma Süreci.
Neden-etkiyi Anlamak.
Araştırma Yöntemleri.
Sosyolojik Kuramsal Düşünme-Kuramsal İkilemler.
-Araştırma Sorunu.
-Kanıtların gözden geçirilmesi.
-Taslak oluşturulması.
-Sorunun belirginleştirilmesi.
-Araştırmanın yürütülmesi.
-Sonuçların yorumlanması.
-Bulguların rapor edilmesi.
-Gerçeklik zorla içeri dalar .
Daha Sonraki Kuramlar.
-Nedensellik ve bağıntı.
-Nedensel işleyiş.
-Denetimler.
-Nedenlerin tanımlanması.
Araştırma yöntemleri.
-Etnografi.
-Surveyler.
-Deneyler.
-Yaşamöyküleri.
-Tarihsel çözümleme.
-Karşılaştırmalı araştırma ve tarihsel araştırmanın birleştirilmesi.
Gerçek dünyada araştırma: sorular, tuzaklar, ikilemler.
-Kentsel alanlarda yoksulluğun araştırılması.
Sosyolojinin etkisi.
Sosyoloji de Kuramsal Düşünme.
-Max Weber: Protestan ahlakı.
Kuramsal ikilemler.
1.İkilem: yapı ve eylem.
2.İkilem: uzlaşım ve çatışma.
3.İkilem:toplumsal cinsiyet sorunu.
4.İkilem: çağcıl dünyanın biçimlendirilmesi.
Daha sonraki kuramlar.
-Postmodernist kuram.
-Michel Foucault.
-Diğer bakış açıları.
-Jürgen Habermas: demokrasi ve halkın etkinlik alanı.
-Ulrich Beck: risk toplumu.
-Manuel Castells: ağ ekonomisi.
-Anthony Giddens: toplumsal dönüşlülük.

Okuma: Giddens (2005) ss. 624-669*

Ek Okuma:

Sosyal bilimlerde araştırma yöntemler- 1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10

KURAMSAL YAKLAŞIM ve TÜRK SOSYOLOJİSİ

ToplumbilimVikipedi, özgür ansiklopedi

Veysel Bozkurt - K Ü R E S E L L E Ş M E; Kavram, Gelişim ve Yaklaşımlar

Derya Sazak-Sohbet Odası - 'ÜÇÜNCÜ YOL'UN KURAMCISI PROF. GIDDENS UYARDI: Radikal kutuplaşma toplumu yok eder!

M. Karahan - araştırma Yöntemleri

Yöntem ve Kuramlar- Sosyal Bilimlerde Yöntem Çağdaş Sosyoloji Kuramları

Bilgi Yönetimi- Risk Toplumu Bilgi Toplumunun Evriminde Yeni Boyut Bilgi Toplumu

8.Hafta - Sınıf, Tabakalaşma ve Eşitsizlik

Sınıf ve tabakalaşma kuramları.
-Karl Marx'ın kuramı.
-Max Weber'in kuramı.
-Erik Olin Wright'ın kuramı.
Sınıf ölçmesi.
-John Goldtrophe:sınıf ve meslek.
-Sınıf şemalarının değerlendirilmesi.
Bugünkü batı toplumlarında toplumsal sınıf bölünmeleri.
-Orta sınıf sorunu.
-İşçi sınıfının değişen yapısı.
-Sınıf ve yaşam biçimi.
-Alt sınıf.
Toplumsal cinsiyet ve tabakalaşma.
-Kadınların sınıfsal konumunun belirlenmesi.
Toplumsal hareketlilik.
-Karşılaştırmalı hareketlilik incelemeleri.
-Aşağı doğru hareketlilik.
-Türkiye'deki toplumsal hareketlilik.
-Toplumsal akışkanlık ve Topumsal cinsiyet ve toplumsal hareketlilik.
Yoksulluk ve eşitsizlik.
Sınıf, eşitsizlik ve ekonomik rekabet gücü.

Okuma: Giddens (2005) ss. 260-305*

Ek Okumalar: NTV Öteki Türkiye Belgeseli Metni. (Öğretim elemanından temin edilebilir.)

Türkiye'de Gelir Uçurumu Yazı Dizisi- 1 - 2 - 3 - 4 - 5

"Ekonomistler Platformu"

TOPLUMSAL YAPI

İŞ-GÜÇ BİÇİMİ VE EĞİTİM ÖLÇÜTLERİ AÇISINDAN KUŞAK DEĞİŞİMİ

Temel Sorunları ve Açılımları ile Sınıf Teorisi, Sınıf Bilinci ve Orta Sınıflar (Ali Arslan),

Türkiye'de Gelir Dağılımındaki Adaletsizliğin İzlenen Vergi ve Harcama Politikalarıyla Bağlantısı

9.Hafta - Yoksulluk, Refah ve Toplumsal Dışlanma

Yoksulluk.
-Yoksulluk nedir?.
-Yoksulluğu ölçmek.
-Türkiye'de yoksulluktaki son eğilimler .
-Yoksullar kimlerdir?.
-Yoksulluğu açıklamak.
-Yoksulluk ve toplumsal akışkanlık.
Aşağı sınıf tartışmaları.
-Aşağı sınıf tartışmasının kökeni.
-Aşağı sınıf avrupa birliği ve göç.
Türkiye'de bir aşağı sınıf var mı?.
Toplumsal dışlanma (Ekonomik, politik ve sosyal dışlanma).
-Toplumsal dışlanma biçimleri.
-Evsizler.
-Suç ve toplumsal dışlanma.
Sosyal Güvenlik ve refah devleti reformu.
-Refah devleti kuramları.
-Türkiye'de refah devletinin ortaya çıkışı.
-Refah devleti reformu.
eşitlik ve eşitsizliği yeniden düşünmek.

Okuma: Giddens (2005) ss. 306-340*

Türkiye Ekonomi Kurumu Tartışma Metinleri

Yoksullukla Mücadele Stratejileri

Refah Devleti

Sosyal Refah & Sosyal Sorunlar

Sosyal Politika Forumu

Turkiye'de Ekonomi Politik

Ekonomi Politik

Sosyal güvenlik karşı devrimi durdurulabilir

10.Hafta - Çağcıl/Modern Örgütler

Örgütler ve çağcıl yaşam örgüt kuramları.
-Weber'in bürokrasi görüşü.
-Michel Foucault'nun örgütler kuramı: zaman ve mekanın denetimi.
-Bürokrasi ve demokrasi.
Toplumsal cinsiyet ve örgütler.
-Yönetimdeki kadınlar.
Bürokrasinin ötesinde mi?.
-Örgütsel değişim: Japon modeli.
-Yönetim değişimi (İnsan kaynakları yönetimi, ortak örgüt kültürü).
Teknoloji ve çağcıl örgütler.
Bilgisayar ağları olarak örgütler ve şirketler (Büyük şirketlerin etkisi, Benetton, girişimci ağ, strateji ağ, stratejik ittifaklar...).
-Bürokrasiden arındırma üzerine tartışma (Bürokrasiden uzaklaşma, adhocracy, postmodern örgüt,Toplum McDonaldlaştırılıyor mu?).

Okuma: Giddens (2005) ss. 342-368.

Ek Okuma: Gözetim ve İnternet: Özel Yaşamın Sonu mu?.

Yönetim .

11.Hafta - İş ve Ekonomik Yaşam

İş Nedir?(Para, etkinlik düzeyi, değişiklik, zamansal yapı, toplumsal ilişkiler ve kişisel kimlik). Ücretli ve ücretsiz işler (resmi olmayan ekonomi, meslek, ekonomi).
İşbölümü ve ekonomik bağımlılık.
-Taylorizm ve Fordizm.
-Fordizm ve Taylorizmin sınırları.
Meslek sisteminde eğilimler.
-Bilgi ekonomisi.
İşin Dönüşümü.
-Fordizm sonrası.
Esnek üretim.
Grup üretimi ( Kalite halkaları, Ekip çalışması).
Kadınlar ve İş.
-Kadınlar ve işyeri:tarihsel bir bakış).
-Kadınların ekonomik etkinliğinde artış.
-Toplumsal cinsiyet ve işteki eşitsizlikler.
-Ücret farklılıkları.
-Toplumsal cinsiyete bağlı meslek eşitsizlikleri kırılıyor mu?.
-Evdeki işbölümü.
İş ve Aile.
-İş-aile çekişmesi.
-"Aile dostu" iş politikaları.
İşsizlik.
-İşsizliğin çözümlenmesi.
-Türkiye'de işsizlik eğilimleri.
İşsizlik deneyimi.
İş Güvensizliği.
-İş güvensizliğinde artış .
-İş güvensizliğinin olumsuz etkileri.
-"Yaşam boyu tek iş"in sonu mu?.
İşin Önemi Azalıyor mu.
Sendikalar ve sanayideki anlaşmazlıklar.