รักครั้งแรก
 
......ในเดือนมกราคม 1854 เมื่อสิ้นสุดระยะเวลา 4 ปี แห่งการทำงานหนักแล้วเขาก็ถูกย้ายไปยังเมืองเซมิพาลาตินสก์ เพื่อทำงานเป็นพลทหารในกรมทหารในแนวไซบีเรีย เขาถูกตัดขาดจากแวดวงปัญญาชนในเมืองเซ็นต์ปีเตอร์สเบิร์ก และกรุงมอสโคว์เหมือนแต่ก่อนนี้ เขาติดต่อทางจดหมายกับมิคาอิลพี่ชายของเขาเท่านั้นซึ่งพยายามให้การช่วยเหลือทางการเงินแก่เขาเท่าที่จะทำได้ ต่อมาไม่นานดอสโตยเยียฟสกี้ก็ไดเลื่อนตำแหน่งเป็นนายทหารไม่มีสัญญาบัตร
......เรื่องรักครั้งแรกในชีวิตของเขาเกิดขึ้นออกจะล่าช้าสักหน่อยและอย่างไม่ใคร่จะดีนัก ตอนนั้นเขามีอายุ 24 ปี เพิ่งพ้นโทษมาหยกๆ ฝ่ายหญิงคือมาเรียดิมิเหรียฟนา อิซาเยวา(Maria Dmitrievna Isayeva) อายุ 27 ปี และสมรสกับนายทหารยศต่ำซึ่งขอบดื่มเหล้ามากเกินไป ดอสโตยเยียฟสกี้ต้องทรมานอยู่กับความรักนี้เป็นเวลาหลายปี การสิ้นชีวิตของสามีของเธอก็ไม่ได้ทำให้ดอสโตยเยียฟสกี้แก้ปัญหาตก เพราะคนรักของเขาหันไปรักกับครูหนุ่มเสีย อย่างไรก็ตาม เมื่อเขาได้เป็นนายทหารสัญญาบัตรในปี 1857 มาเรียก็ตกลงแต่งงานกับเขา
......ในระหว่างนั้นได้เกิดความเปลี่ยนแปลงอย่างใหญ่หลวงขึ้นในรัสเซีย กษัตริย์นิโคลาสที่ 1 สิ้นพระชนม์ และอเล็กซานเดอร์ที่ 2 ขึ้นครองราชย์ รัสเซียแพ้สงครามไครเมีย มีการต่อสู้ต่อโครงการเลิกระบบทาสติดที่ดิน บรรยากาศใหม่นี้รู้สึกได้ทั่วไปในสังคม ในหนังสือพิมพ์และวรรณกรรม พลังทั้งหมดในสังคมถูกปลุกเร้าให้เคลื่อนไหว ดอสโตยเยียฟสกี้จำเป็นต้องกลับมาหาวรรณกรรมอีก ในระหว่างสิบปีที่เขาไปอยู่นั้น วงวรรณกรรมได้เปลี่ยนแปลงไป โกโกลตายไปแล้ว เกียรติภูมิของนักเขียนซึงครั้งหนึ่ง เคยเริ่มต้นด้วยดอสโตยเยียฟสกี้ก็พุ่งขึ้นอย่างมากมาย มีเนกราซอฟ เทอร์เกเนฟซัลตีกอฟ(Saltykov) กอนชารอฟ (Gancharov) กริโกโรวิช (Grigorivich) ดาวประจำตัวของเลียฟ ตอลสตอยก็กำลังเปล่งแสงสุกใสยิ่งขึ้นทุกที นักเขียนที่เอ่ยชื่อมานี้ไม่มีคนไหนที่จำเป็นต้องตั้งต้นสองครั้งเลยนอกจากดอสโตยเยียฟสกี้ ไม่มีใครจำเป็นต้องกลับมาจากความลืมเลือนของผู้คน และต้องสร้างชื่อของตนขึ้นมาใหม่เลยนอกจากเขาหลังจากตกเป็นนักโทษแล้วก็เป็นการยากและช้ามากสำหรับดอสโตยเยียฟสกี้ในการที่จะจับงานเขียนขึ้นมาใหม่ เหตุผลสำคัญๆ ก็คือ ความรักที่มีปัญหาระหว่างเขากับมาเรียอิซาเยวา ความระแวงสังสัยว่าเมื่อเขาเขียนไปแล้วจะได้รับการจัดพิมพ์หรือไม่ความไม่สะดวกเพราะกำลังรับราชการทหารอยู่

 

1