เมืองตากในอดีตเป็นเมืองที่มีชาวมอญอยู่มาก่อน  ดังมีหลักฐานศิลปะมอญปรากฏอยู่  ตัวเมืองเดิมตั้งอยู่ที่อำเภอบ้านตาก  เมืองนี้สร้างขึ้นก่อนสมัยกรุงสุโขทัยเป็นราชธานี  ต่อมาเมื่อได้สถาปนากรุงสุโขทัยเป็นราชธานีแล้ว  เมืองตากมีฐานะเป็นเมืองหน้าด่านที่สำคัญด้านตะวันตกในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์  พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย  ได้โปรดให้ย้ายตัวเมืองตากจากฝั่งขวาของแม่น้ำปิงมายังฝั่งซ้ายบริเวณตำบลล้านระแหงจนกระทั่งทุกวันนี้

       จังหวัดตากตั้งอยู่ในภาคเหนือตอนล่าง  สภาพภูมิประเทศโดยทั่วไปเป็นป่าไม้และภูเขา  มีเนื้อที่ประมาณ 16,406.650 ตารางกิโลเมตร  แบ่งการปกครองออกเป็น 8 อำเภอ และ 1 กิ่งอำเภอ  คือ  อำเภอเมืองตาก  อำเภอบ้านตาก  อำเภอสามเงา  อำเภอแม่สอด  อำเภอแม่ระมาด  อำเภอท่าสองยาง  อำเภออุ้มผาง  อำเภอพบพระ  และกิ่งอำเภอวังเจ้า

สถานที่ท่องเที่ยว

อำเภอเมือง

ศาลสมเด็จพระเจ้าตากสิน        ภายในศาลมีรูปหล่อพระบรมรูปสมเด็จพระเจ้าตากสินมหารา  ขนาดใหญ่กว่าพระองค์จริงเล็กน้อย  ในพระอิริยาบถที่กำลังประทับอยู่บนพระราชอาสน์  มีพระแสงดาบพาดอยู่ที่พระเพลา  เป็นศาลที่ชาวตากและประชาชนทั่วไปเคารพศรัทธามาก  มีงานฉลองประจำทุกปี  ตั้งอยู่ใกล้ศาลากลางจังหวัด

วัดเขาถ้ำ        ทางเข้าถ้ำเป็นเขาสูงประมาณ 70 เมตร  เมื่อขึ้นไปจะมองเห็นวิวทัศนียภาพของเมืองตากอันสวยงาม  มีก้อนหินใหญ่สลับซับซ้อนน่าไปเที่ยวชม  วัดเขาถ้ำอยู่ในเขตตำบลไม้งาม  อำเภอเมือง  แยกขวาจากทางหลวงหมายเลข 1  ตรงหลักกิโลเมตรที่ 423  เข้าทางลูกรังประมาณ  700 เมตร

วัดมณีบรรพตวรวิหาร        เป็นวัดหลวงประจำจังหวัด  ตั้งอยู่บนเนินเขาลูกย่อม ๆ ด้านหลังเป็นเจดีย์ทรงมอญ  ภายในพระอุโบสถมีพระบรมสาทิศลักษณ์ ของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว  ที่พระราชทานแก่วัดนี้  และเป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปแสนทอง  ซึ่งเป็นพระสมัยเชียงแสน  ชาวบ้านให้ความเคารพนับถือมาก  อยู่ใกล้โรงพยาบาลตาก

หนองน้ำมณีบรรพต        เป็นหนองน้ำที่มีขนาดใหญ่อยู่บนเนื้อที่ 60 ไร่  ร่มรื่นด้วยพันธุ์ไม้ต่าง ๆ เหมาะแก่การไปเที่ยวพักผ่อน อยู่ห่างจากตัวเมืองไม่มากนัก   อยู่ริมถนนพหลโยธิน  ทางซ้ายมือก่อนเข้าตัวเมืองเล็กน้อย   

น้ำตกทีลอซู        เป็นน้ำตกขนาดใหญ่จะไหลลงมาจากหน้าผาสูงชันและมีน้ำไหลตลอดปี  ซึ่งขณะนี้นับว่าเป็นน้ำตกที่มีชื่อเสียงมากในจังหวัดตาก  นักท่องเที่ยวสามารถล่องแพเที่ยวชมธรรมชาติ ของป่าสองฝากฝั่งแม่น้ำไปตามลำห้วยแม่กลองได้  การล่องแพควรจะเป็นช่วงเดือนพฤศจิกายนถึงเดือนพฤษภาคม ของทุกปี  หากล่องแพในช่วงฤดูฝนจะมีอันตรายมาก  น้ำตกทีลอซูนี้อยู่ในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าอุ้มผาง  โดยใช้เส้นทางอุ้มผาง-แม่กลองใหม่-แม่จัน  พอถึงหลักกิโลเมตรที่ 20 ให้เลี้ยวเข้าไปในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าอุ้มผาง อีกประมาณ  26  กิโลเมตร  ควรใช้รถที่มีสภาพดี

ถ้ำตะโค๊ะบิ        เป็นถ้ำที่มีขนาดใหญ่  ภายในถ้ำจะมีแยกไปอีกหลายถ้ำ  เพดานถ้ำจะสูงพอสมควร  ทางเดินกว้างไม่มีกลิ่นอับ  อากาศโปร่ง  มีหินงอกหินย้อยอย่างสวยงาม  จะมีความลึกประมาณ 3 กิโลเมตร  ถ้ำตะโค๊ะบิอยู่ในเขตบ้านแม่กลองใหม่  ออกจากอุ้มผางใช้เส้นทางสายอุ้มผาง-แม่กลองใหม่  พอถึงหลักกิโลเมตรที่ 7  จะมีทางเล็ก ๆ เลี้ยวซ้ายเข้าไปอีกประมาณ 1 กิโลเมตร  ก็จะถึงบริเวณหน้าถ้ำพอดี

ดอยหัวหมด        เป็นภูเขาที่มีแนวยาวหลายลูกติดต่อกันอย่างสวยงาม  ไม่มีต้นไม้ใหญ่นอกจากหญ้าเตี้ย ๆ และโขดหิน  เต็มไปด้วยไม้ดอกไม้ประดับเหมาะแก่การขึ้นไปดูทะเลหมอกในยามเช้า และชมพระอาทิตย์ตกในยามเย็น  อากาศบนดอยจะค่อยข้างเข็นสบาย  มีลมพัดโชยตลอดเวลา  การเดินทางไปดอยหัวหมด ให้ใช้เส้นทางอุ้มผาง-บ้านปะทะละ  ระยะทางประมาณ 10 กิโลเมตร

วัดพระบรมธาตุ    เป็นวัดที่เก่าแก่มาก  ตัวอุโบสถเป็นประตูไม้แกะสลักลวดลายสวยงาม  บานหน้าต่างจะเป็นรูปพุทธประวัติปิดทอง  ภายในประดิษฐานพระพุทธรูปปั้นปิดทอง  ในเขตวัดมีศิลปะโบราณคดี ประเภทแกะสลักไว้ให้ชม เช่นวิหารไม้เก่าแก่  วัดพระบรมธาตุจะอยู่ที่ตำบลเกาะตะเภา  อำเภอบ้านตาก  อยู่ห่างจากตัวเมืองตากประมาณ  36 กิโลเมตร

เส้นทางตาก-แม่สอด  (ทางหลวงหมายเลข 105)

อุทยานแห่งชาติลานสาง        อยู่บนเนื้อที่ 104 ตารางกิโลเมตร  จะมีภูเขาสลับซับซ้อนมาก  มีลำธารไหลผ่านและ มีทั้งป่าดงดิบ  ป่าสนเขา  ป่าไม้เบญจพรรณ  จะอยู่ในท้องที่บ้านลานสาง  ตำบลแม่ท้อง  อำเภอเมือง  การเดินทางโดยใช้เส้นทางตาก-แม่สอด  มีทางราดยางแยกซ้ายมือสู่อุทยานยังมีสาถนที่ท่องเที่ยวที่น่าสนใจ อีกมากมายหลายแห่ง 

อุทยานแห่งชาติตากสินมหาราช      มีเนื้อที่ 149 ตารางกิโลเมตร  เป็นป่าใหญ่มีเทือกเขาสลับซับซ้อนทิวทัศน์สวยงามมาก  จะมีต้นกระบากใหญ่ซึ่งเป็นไม้ที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย  ค้นพบโดย นายสวาท ณ น่าน  เป็นที่ตั้งของสถานีโทรคมนาคม ของจังหวัดตากด้วย  อยู่ในท้องที่ตำบลแม่ท้อ  ตำบลพะวอ  เขตอำเภอแม่สอด  และอำเภอเมือง  จังหวัดตาก  การเดินทางใช้เส้นทางตาก-แม่สอด  เลขทางเข้าศูนย์พัฒนาชาวเขาฯ  ไป 200 เมตร  จะมีแยกขวามือในช่วงหลักกิโลเมตร 25-26  เข้าไปตามถนนลาดยางอีกประมาณ 2 กิโลเมตร  ก็จะถึงที่ทำการอุทยาน  ซึ่งมีบ้านพักไว้บริการนักท่องเที่ยว  นอกจากนี้ภายในอุทยานก็ยังมีสถานที่ท่องเที่ยวที่น่าสนใจอีกมากมาย 

แม่น้ำเมย        เป็นแม่น้ำที่กั้นไทยกับพม่า  ชาวพม่าเรียกแม่น้ำต่องยิน  แม่น้ำสายนี้จะไหลขึ้นมิได้ไหลลง เช่นแม่น้ำโดยทั่ว ๆ ไป  จะอยู่ห่างจากตัวแม่สอดไปราว 6  กิโลเมตร  มีต้นน้ำอยู่ที่อำเภอพบพระ  อำเภอแม่สอด  แล้วไหวผ่านอำเภอแม่ระมาด  ท่าสองยาง  ตลอดถึงจังหวัดแม่ฮ่องสอน  บรรจบกับแม่น้ำสาละวินแล้วไหลเข้าในเขตพม่าลงอ่าวมะตะบัน  น้ำในลำแม่น้ำเมยจะมีน้อยมากในฤดูร้อน

น้ำตกธารารักษ์  หรือน้ำตกเจดีย์โคะ        ชาวบ้านเรียกว่าน้ำตกผาชัน  อยู่บนเส้นทางแม่สอด-พบพระ-อุ้มผาง  ซึ่งเส้นทางสายนี้มีความยาว 164  กิโลเมตร  เป็นทางขึ้นเขาลงเขาโดยตลอด  ต้องใช้รถที่อยู่ในสภาพดีจึงจะปลอดภัย  น้ำตกอยู่ช่วงกิโลเมตรที่ 26  มีถนนเข้าไปอีกประมาณ 700 เมตร  เป็นน้ำตกที่สวยงามมากมองเห็นแต่ไกล

พระธาตุหินกิ่วที่ดอยดินจี่        พระธาตุหรือเจดีย์หินกิ่วเป็นความมหัศจรรย์จากธรรมชาติ  คือก้อนหินมหึมาที่มีความสวยน่าทึ่ง  ตั้งอยู่บนชะง่อนผา  เป็นหินที่กิ่วคอดเหมือนจะขาดออกจากกันบนหินนั้น  มีเจดีย์ทรงมอญสร้างไว้มีขนาดพอดีดับหิน  พระธาตุหินกิ่วตั้งอยู่เขตบ้านวังตะเคียน  การเดินทางใช้เส้นทางเดียวกับ คอกช้างเผือก  ผ่านหมู่บ้านท่าอาจ  และหมู่บ้านวังตะเคียน  ไปก็จะพบทางแยกขวามือที่ศาลาพักร้อน  มีป้ายบอกทาง

เส้นทางแม่สอด-แม่ระมาด-ท่าสองยาง (ทางหลวงหมายเลข 105)

น้ำตกแม่กาษา      เป็นน้ำตกขนาดใหญ่มีทางเดินขึ้นไปบนเขาสูง  มีถ้ำและธารน้ำกว้าง 2 เมตร  น้ำตกแม่กาษาอยู่ที่  ตำบลแม่กาษา  แยกขวาจากเส้นทางสายแม่สอด-แม่ระมาด  ตรงกิโลเมตรที่ 13-14  มีป้ายทางเข้าเขียนว่าบ้านแม่กื้ดสามท่า  จากปากทางเข้าทางลูกรังประมาณ 4 กิโลเมตร  จะมีทางแยกเข้าถนนดินอีกประมาณ  1.5 กิโลเมตร

ลำน้ำแม่ตื่น        เป็นลำน้ำสาขาที่มีขนาดใหญ่ของลำน้ำแม่ปิง  ซึ่งไหลลงบรรจบกับลำน้ำปิง  บริเวณเหนือเขื่อนภูมิพล  การล่องแพจะเริ่มต้น ณ ที่ทำการเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าแม่ตื่น  ในเขตอำเภอแม่ระมาด  อยู่แยกจากทางสายแม่ระมาด-บ้านตาก  ประมาณกิโลเมตรที่ 30  ระยะทางประมาณ 12  กิโลเมตร

ถ้ำแม่อุสุ        เป็นถ้ำที่มีขนาดกว้างใหญ่  มีเพดานถ้ำสูง  อากาศโปร่งและไม่มืดนัก  ภายในมีหินงอกหินย้อนสวยงาม  ต้องเดินลุยน้ำเข้าไปเสมอเข่า  จะอยู่ในเขตวนอุทยานถ้ำแม่อุสุ  หมู่ที่ 4  บ้านมีโนะโคะ  อยู่ห่างจากที่ว่าการอำเภอท่าสองยางไปทาเหนือประมาณ 12 กิโลเมตร  บนเส้นทางสายแม่สอด-แม่สะเรียง  เลยแยกกิโลเมตรที่ 94 เล็กน้อย  จะมีทางแยกซ้ายมือ  เข้าถนนลูกรังอีกประมาณ 1 กิโลเมตร

เทศกาล - งานประเพณี

    งานประเพณีลอยกระทงสาย   จัดขึ้นบริเวณริมแม่น้ำปิงหน้าสำนักงานเทศบาลเมือง  เป็นประเพณีเก่าแก่สืบทอดมาหลายชั่วอายุคน  โดนชาวบ้านจะนำกะลามะพร้าวใส่ขี้ใต้แล้วจุดไฟปล่อยลงในแม่น้ำเป็นระยะๆ สม่ำเสมอแลดูเป็นสาย  ส่องแสงระยิบระยับสวยงาม  มีการประกวดการปล่อยกระทงสาย   มีขบวนแห่และประกวดกระทงใหญ่  กระทงประดิษฐ์  ประกวดนางนพมาศ  รวมทั้งการแสดงมหรสพและนิทรรศการต่างๆ มากมาย

    งานตากสินมหาราชานุสรณ์ และงานกาชาดจังหวัด    จัดขึ้นบริเวณศาลสมเด็จพระเข้าตากสินมหาราชและสนามกีฬาจังหวัด   ในช่วงส่งท้ายปีเก่าต้อนรับปีใหม่   มีพิธีบวงสรวงดวงวิญญาณของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช  มีขบวนแห่เครื่องเซ่นสังเวย   การออกร้านและการแสดงมหรสพต่างๆ    

สถานที่พัก

(รหัสทางไกล 055)

ม่อนกระทิงรีสอร์ท    ถนนสายเอเชีย  โทร. 531409

วัฒนาวิลเลจ รีสอร์ท    อำเภอแม่สอด  โทร. 532305

โรงแรมเวียงตาก 1 และเวียงตาก 2    ถนนมหาดไทยบำรุง  อำเภอเมือง  โทร. 511910 และ 512507 - 8

โรงแรมเซ็นทรัลแม่สอดฮิลล์    ถนนสายเอเชีย  อำเภอแม่สอด  โทร 532601- 8

อุ้มผางฮิลล์ รีสอร์ท    อำเภออุ้มผาง  โทร. 561063 - 4

การเดินทาง

    โดยทางรถยนต์    จังหวัดตากอยู่ห่างจากกรุงเทพฯ  426  กม.  ไปตามทางหลวงหมายเลข 1  แยกซ้ายที่วังน้อย  เข้าทางหลวงหมายเลข 32 ผ่านสิงห์บุรี  ชัยนาท  เข้านครสวรรค์แล้วแยกซ้ายเข้าทางหลวงหมายเลข 1 อีกครั้ง  ผ่านเข้าจังหวัดกำแพงเพชร  ตรงเข้าจังหวัดตาก  รวมระยะทาง 426 กม.  ใช้เวลาเดินทางประมาณ 7 ชั่วโมง