สระแก้ว

ชายแดนเมืองบูรพา ป่างามน้ำตกสวย มากด้วยรอยอารยธรรมโบราณ ย่านการค้าไทย - เขมร

อุทยานแห่งชาติปางสีดา

สระแก้ว ในอดีตเคยเป็นชุมชนสำคัญแห่งหนึ่ง มีความเป็นมายาวนาน ตั้งแต่สมัยอาณาจักรสุวรรณภูมิและอาณาจักรทวาราวดี มีฐานะเป็นเมืองบริวารของปราจีนบุรี (เมืองประจิมในสมัยโบราณ) ต่อมาเมื่อปี พ.ศ. 2476 ปราจีนบุรีได้รับการยกฐานะให้เป็นจังหวัด และยกเลิกระบบเทศาภิบาล สระแก้วจึงกลายเป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดปราจีนบุรี ต่อมาได้แยกตัวออกมาจากปราจีนบุรี พร้อมกับผนวกอำเภออีก 5 อำเภอ เพื่อรวมเป็นจังหวัดใหม่ และได้รับการประกาศให้เป็นจังหวัดอย่างเป็นทางการในวันที่ 1 ธันวาคม พ.ศ. 2536

สระแก้วเป็นจังหวัดชายแดนด้านตะวันออก อยู่ห่างจากกรุงเทพฯ เป็นระยะทาง 220 กิโลเมตร มีพื้นที่ทั้งสิ้นประมาณ 7,195 ตารางกิโลเมตร และเป็นจังหวัดที่มีพื้นที่ติดชายแดนประเทศกัมพูชา พื้นที่มีทั้งที่ราบ ที่ดอน และป่าเขา สระแก้วแบ่งการปกครองออกเป็น 7 อำเภอ และ 2 กิ่งอำเภอ ได้แก่ อำเภอเมือง อำเภอวัฒนานคร อำเภออรัญประเทศ อำเภอตาพระยา อำเภอเขาฉกรรจ์ อำเภอวังน้ำเย็น อำเภอคลองหาด กิ่งอำเภอโคกสูง และกิ่งอำเภอวังสมบูรณ์

สระแก้ว สระขวัญ ตั้งอยู่ในพื้นที่หมู่ที่ 6 และหมู่ที่ 7 ตำบลสระแก้ว ห่างจากที่ว่าการอำเภอไปทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ประมาณ 1.5 กิโลเมตร เชื่อกันว่าน้ำในสระทั้งสองแห่งนี้ เป็นน้ำศักดิ์สิทธิ์ที่เคยนำมาใช้ในพิธีถือน้ำพิพัฒน์สัตยาในสมัยกรุงธนบุรี เมื่อคราวสมเด็จพระยาบรมมหากษัตริย์ศึกเป็นแม่ทัพไปตีเขมร ได้แวะพักที่บริเวณสระน้ำทั้งสองแห่งนี้ และอาศัยน้ำจากสระทั้งสองแห่งสำหรับใช้สอยและใช้ในพิธีถือน้ำพิพัฒน์สัตยาด้วย จึงเป็นที่มาของชื่อจังหวัดสระแก้ว ปัจจุบันสระน้ำทั้งสองแห่งนี้ ได้รับการขุดเพิ่มเติมเพื่อสำหรับเก็บน้ำไว้ยามฤดูแล้ง

น้ำตกปางสีดา อยู่ห่างจากที่ทำการอุทยานฯ ประมาณ 700 เมตร เป็นน้ำตกที่ไม่สูงนัก เบื้องล่างเป็นแอ่งน้ำกว้างใหญ่ บรรยากาศร่มรื่นและจะมีน้ำมากในช่วงปลายฤดูฝน

น้ำตกผาตะเคียน อยู่ห่างจากที่ทำการประมาณ 3 กิโลเมตร โดยการเดินเท้า ตลอดเส้นทางขึ้นสู่น้ำตก ร่มรื่นด้วยแมกไม้หนาทึบ เป็นน้ำตกชั้นสุดท้ายอยู่ในสายเดียวกับน้ำตกปางสีดา ตกลงมาจากหน้าผาสูงประมาณ 10 เมตร ในหน้าน้ำสายน้ำจะมีความรุนแรงดังก้อง ละอองน้ำฟุ้งกระจายทั่วบริเวณ

อ่างเก็บน้ำท่ากระบาก เป็นอ่างเก็บน้ำอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ที่จะปรับปรุงระบบชลประทานในเขตพื้นที่ราบเชิงเขา ตั้งอยู่หมู่ที่ 7 ตำบลท่าแยก ห่างจากตัวเมืองประมาณ 32 กิโลเมตร เป็นเขื่อนดินสูง 17.50 เมตร ยาว 720 เมตร บริเวณโดยรอบเป็นป่าโปร่ง มีทิวทัศน์สวยงาม

น้ำตกท่ากระบาก อยู่ใกล้กับอ่างเก็บน้ำท่ากระบาก ตัวน้ำตกมีถึง 3 ชั้น แต่ละชั้นห่างกันประมาณ 400 ถึง 500 เมตร เบื้องล่างของแต่ละชั้นเป็นแอ่งน้ำลงเล่นน้ำได้

นอกจากนี้ยังมีสถานที่น่าสนใจอีกหลายแห่ง เช่น น้ำตกแควมะค่า น้ำตกสวนมั่นสวนทอง น้ำตกม่านธารา และแหล่งจระเข้น้ำจืด

อุทยานฯ มีบ้านพักบริการแก่นักท่องเที่ยว และมีสถานที่สำหรับกางเต๊นท์ ติดต่อสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ อุทยานแห่งชาติปางสีดา ตู้ ป.ณ. 55 ตำบลท่าแยก อำเภอเมือง จังหวัดสระแก้ว 27000 โทร. (01) 947-5948 หรือที่ อุทยานแห่งชาติกรมป่าไม้บางเขน กรุงเทพฯ โทร. 561-4292 ต่อ 724-5, 579-5734, 579-7223

เขาฉกรรจ์ อยู่ห่างจากตัวอำเภอเมืองประมาณ 17 กิโลเมตร ตามถนนสายสระแก้ว-จันทบุรี ทางหลวงหมายเลข 317 ระหว่างกิโลเมตรที่ 131-132 แยกซ้ายไปอีกเล็กน้อย เขาฉกรรจ์เป็นภูเขาหินปูน มีถ้ำอยู่หลายถ้ำ ด้านหน้าเป็นสวนรุกขชาติเขาฉกรรจ์ ใช้เป็นสถานที่ปลูกป่าของกรมป่าไม้ ส่วนเชิงเขาเป็นที่ตั้งของวัดเขาฉกรรจ์ มีบันไดขึ้นไปถึงยอดเขา สามารถมองเห็นทิวทัศน์ได้กว้างไกล

พระสยามเทวาธิราชจำลอง อยู่ในตัวอำเภออรัญประเทศ มีความสูง 1.29 เมตร สร้างโดยพระอุทัยธรรมธารี ราษฎรได้ร่วมกันสร้างบุษบกเป็นที่ประทับ โดยประกอบพิธีวางศิลาฤกษ์ เมื่อวันที่ 20 ธันวาคม 2528 เป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมืองของอำเภออรัญประเทศ

ตลาดชายแดนบ้านคลองลึก ตั้งอยู่ที่ตำบลพนาศรี ห่างจากตัวอำเภออรัญประเทศไปทางทิศตะวันออก 6 กิโลเมตร เป็นเส้นทางราดยาง ร้านค้าในตลาดมีลักษณะเป็นเพิงไม้มุงสังกะสี แบ่งเป็นแถว สินค้าส่วนใหญ่ที่วางขายเป็นสินค้าที่มาจากฝั่งเขมร เช่น เครื่องทองเหลือง เครื่องกระเบื้อง ถ้วยชาม ผ้า เครื่องใช้ไฟฟ้าจากรัสเซีย เครื่องจักสาน ปลาแห้ง เป็นต้น ไม่ไกลจากตลาดคลองลึกไปตามถนนลูกรังอีกประมาณ 500 เมตร จะถึงด่านคลองลึกที่เป็นจุดผ่านแดนไปสู่ตลาดปอยเปต ของเขมร นักท่องเที่ยวชาวไทยสามารถเดินผ่านแดนเข้าไปจับจ่ายซื้อของได้ การผ่านแดนต้องแสดงบัตรประชาชนและเสียค่าธรรมเนียมที่ด่านกัมพูชา จากตลาดคลองลึกไปตลาดปอยเปต จะมีรถรับจ้างขนถ่าย สินค้าและผู้โดยสาร ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นรถเข็น เจ้าหน้าที่ของกัมพูชาไม่อนุญาตให้นำกล้องถ่ายรูป หรือกล้องถ่ายภาพยนตร์เข้าไป รวมทั้งห้ามนำเข้าสินค้าบางประเภทจากกัมพูชา เช่น ตาชั่ง สัตว์ป่าและผลิตผลจากสัตว์ป่า หอม กระเทียม เป็นต้น

วัดอนุบรรพต (เขาน้อย) ตั้งอยู่หมู่ที่ 2 ตำบลบ้านใหม่หนองไทร แยกจากถนนสุวรรณศร ตามถนนธนะวิถีไปทางอำเภอตาพระยา ระยะทางประมาณ 1 กิโลเมตร สร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2468 ในรัชกาลที่ 6 มีการสร้างมณฑปเพื่อประดิษฐานรอยพระพุทธบาทจำลองเนื้อทองเหลือง ซึ่งเป็นที่เคารพสักการะของชาวอรัญประเทศ

ปราสาทเขาน้อย ตั้งอยู่ในวัดเขาน้อยสีชมพู ตำบลคลองน้ำใส อำเภออรัญประเทศ ห่างจากตัวอำเภอไปทางทิศใต้ประมาณ 12 กิโลเมตร โบราณสถานตั้งอยู่บนยอดเขาเตี้ย ๆ สูงราว 80 เมตร มีบันไดทางขึ้น 254 ขั้น เดินไปตามทางลาดไม่ไกลนัก ก็จะถึงบริเวณตังปราสาทก่ออิฐ ซึ่งประกอบด้วยปรางค์ทิศเหนือ ปรางค์องค์กลาง และวิหารทิศใต้ จะมีเพียงปรางค์องค์กลางเท่านั้น ที่ยังคงสภาพเป็นองค์ปรางค์ ส่วนปรางค์ทางทิศเหนือ และวิหารทิศใต้เหลือเพียงฐานเท่านั้น ต่อมาเมื่อปี พ.ศ. 2478 ปราสาทเขาน้อยได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานแห่งชาติ และได้มีการสำรวจขุดแต่งจากกรมศิลปากร ซึ่งทำให้พบทับหลังหินทราย 5 ชิ้น นักโบราณคดีพบว่าเป็นศิลปะเขมรแบบ ไพรกเมง 2 ชิ้น และเป็นแบบสมโบร์ไพรกุก 3 ชิ้น สันนิษฐานอายุอยู่ในช่วงพุทธศตวรรษที่ 12-13 และเป็นศาสนสถานในศาสนาฮินดู ส่วนโบราณวัตถุที่ได้จากการขุดค้น เก็บรักษาและตั้งแสดงอยู่ที่พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติปราจีนบุรี

ปราสาทเมืองไผ่ ตั้งอยู่ที่ตำบลเมืองไผ่ อำเภออรัญประเทศ สิ่งที่น่าสนใจคือ เจดีย์โบราณสร้างด้วยอิฐก่อทับกันเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้ามีมุขยื่นออกมา 4 มุม แกะสลักลวดลายดอกไม้ ลายเครือวัลย์ และรูปคน สันนิษฐานว่าเป็นเจดีย์สมัยทวาราวดี นอกจากนี้ยังพบศิลปวัตถุหลายอย่าง เช่น เสมาธรรมจักร ทำด้วยศิลาเขียว เทวรูปศิลปลพบุรี และพระพุทธรูปศิลปะทวาราวดี ซึ่งโบราณวัตถุเหล่านี้ปัจจุบันเก็บรักษาไว้ที่ พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติพระนคร การเดินทางไปปราสาทเมืองไผ่นั้น ใช้เส้นทางหลวงแผ่นดิน อรัญประเทศ-ปราจีนบุรี ถึงตำบลเมืองไผ่ ต่อจากนั้นต้องเดินเท้าเข้าไปถึงปราสาทเมืองไผ่ รวมระยะทางประมาณ 15 กิโลเมตร

ปราสาทสด๊กก๊อกธม ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกของบ้านหนองเสม็ด ตำบลโคกสูง อำเภอตาพระยา เป็นปราสาทที่สร้างด้วยหินทราย หันหน้าไปทางทิศตะวันออก "สด๊กก๊อกธม" เป็นภาษาเขมรแปลว่า "แหล่งของต้นกก" มีอาณาบริเวณกว้างขวาง โบราณสถานแห่งนี้ประกอบด้วยองค์ปราสาท 3 หลัง มีกำแพงศิลา 2 ชั้น คูน้ำล้อมรอบชั้นในยังหลงเหลือโคปุระหรือซุ้มประตู ด้านทิศตะวันออกและทิศตะวันตกมีวิหารคด บรรณาลัย 2 หลัง และมีปราสาทหลังกลางเป็นปรางค์ประธาน สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นในพุทธศตวรรษที่ 15 ปราสาทสด๊กก๊อกธมสร้างขึ้นเพื่อใช้ประดิษฐานรูปเคารพ และใช้ประกอบพิธีกรรมตามคติความเชื่อในลัทธิศาสนาฮินดู นอกจากนี้ยังพบศิลาจารึก สด๊กก๊อกธม 2 หลัก

ปัจจุบันนี้ศิลาจารึกสด๊กก๊อกธมเก็บรักษาไว้ที่ หอสมุดแห่งชาติ กรมศิลปากร ที่ปราสาทด้านขวามีสิ่งที่น่าสนใจคือ หน้าบันที่มีลวดลายจำหลักเป็นรูปพระโพธิสัตว์ ประทับนั่งเหนือเกียรติมุข ที่เชิงชายเป็นรูปนาคปรก ซุ้มประตูทางเข้าด้านหน้ามีขนาดใหญ่เกือบเท่าซุ้มประตูทางเข้าที่ปราสาทหินพิมาย จังหวัดนครราชสีมา ส่วนปราสาทด้านซ้ายและปราสาทองค์ประธานอยู่ในสภาพที่ปรักหักพัง ห่างจากกำแพงด้านนอกเล็กน้อยทางทิศตะวันออกจะพบสระน้ำขนาดใหญ่ กว้างประมาณ 200 เมตร ยาวประมาณ 300 เมตร การเดินทางไปปราสาทสด๊กก๊อกธม สามารถใช้รถยนต์เข้าไปได้ โดยใช้เส้นทางอรัญประเทศ-ตาพระยา ราว 20 กิโลเมตร จะอยู่ทางขวามือ และถึงก่อนตัวอำเภอตาพระยา

ปราสาทเขาโล้น ตั้งอยู่หมู่ที่ 8 ตำบลตาพระยา เป็นปราสาทที่ตั้งอยู่บนยอดเขาโล้น ซึ่งเป็นยอดเขาเตี้ยๆ อยู่บนเชิงเขาสะแกกรอง มีปราสาท 4 หลัง เหลืออยู่เฉพาะหลังกลาง ส่วนปราสาทด้านหน้า 2 หลัง และด้านหลัง 1 หลัง ได้ปรักหักพังไป ลักษณะปราสาทคล้ายกับปราสาทเขาน้อย ก่อด้วยอิฐเผามีหินทรายเป็นพื้นฐาน มีส่วนชำรุดที่ยอดของปราสาท ที่วงกบประตูหินทรายมีจารึกอักษรโบราณ และที่เสากรอบวงกบประตูมีลายบัวคว่ำบัวหงาย จากตัวปราสาทไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ มีสระน้ำขนาดใหญ่ 2 แห่ง และมีแนวถนนโบราณทอดยาวจากตัวปราสาทถึงสระน้ำ รอบภูเขาลูกนี้มีลักษณะเป็นหมู่บ้านหรือชุมชนโบราณในอดีต การเดินทางไปปราสาทเขาโล้น ใช้เส้นทางหมายเลข 3068 ตาพระยา-บุรีรัมย์ เลี้ยวซ้ายเข้าทางลูกรังไปบ้านเจริญสุข จากนั้นเดินเท้าไปตามถนนดินแคบ ๆ ถึงเชิงเขาซึ่งเป็นที่ตั้งของปราสาทเขาโล้น

งานสืบสานวัฒนธรรมเบื้องบูรพา และงานกาชาดจังหวัดสระแก้ว จัดขึ้นที่โรงเรียนอนุบาลวัดสระแก้ว ในงานจะมีขบวนแห่สืบสานประเพณีของดีเมืองสระแก้ว ชมการประกวดร้องเพลง นิทรรศการแสดง ผลงานของส่วนราชการ ชมการแสดง และมหรสพ

งานวันแคนตาลูป จัดขึ้นที่บริเวณหน้าที่ว่าการอำเภออรัญประเทศ ในช่วงเดือนเมษายนของทุกปี ซึ่งเป็นช่วงที่ผลผลิตแคนตาลูปออกสู่ตลาด ในงานมีขบวนแห่รถแคนตาลูป การประกวดแคนตาลูป และผลิตผลทางการเกษตร นิทรรศการของหน่วยงานราชการต่าง ๆ การประกวดธิดาแคนตาลูป การออกร้านจำหน่ายสินค้า และมหรสพต่าง ๆ

งานวันสถาปนาจังหวัดสระแก้ว จัดขึ้นในช่วงประมาณต้นเดือนธันวาคม ของทุกปี ในงานจะมีขบวนแห่ศิลปวัฒนธรรม การจัดนิทรรศการ และการออกร้านจัดแสดงสินค้า

กวี วิลล่า 557 หมู่ 2 หลังอนามัยสระแก้ว ถนนสถานีรถไฟ โทร. 241217 จำนวน 12 ห้อง ราคา 400 บาท

กวี โฮเต็ล 43 หมู่ 2 ถนนสุวรรณศร โทร. 241216 จำนวน 52 ห้อง ราคา 220-380 บาท

จันทรา 299 หมู่ 16 ถนนสุวรรณศร โทร. 241711-13 จำนวน 85 ห้อง ราคา 420-730 บาท

สระแก้ว โฮเต็ล 206 หมู่ 2 ถนนสุวรรณศร โทร. 241024-5 จำนวน 42 ห้อง ราคา 230-350 บาท

อุทยานแห่งชาติปางสีดา อุทยานฯ มีบริการบ้านพัก ในอัตราคืนละ 500-600 บาท และมีสถานที่กางเต็นท์ ในอัตราคืนละ 5 บาท/คน ไว้บริการแก่นักท่องเที่ยว ติดต่อสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ อุทยานแห่งชาติปางสีดา ตู้ ปณ.55 ตำบลท่าแยก อำเภอเมือง จังหวัดสระแก้ว 27000 โทร. (01) 947-5948 หรือที่ อุทยานแห่งชาติ กรมป่าไม้ บางเขน กรุงเทพฯ โทร. 561-4292 ต่อ 724-725, 579-7223, 579-5734

นครอินทร์ ศูนย์การค้าสุวิทย์พันธ์ โทร. 261041, 261305 จำนวน 38 ห้อง ราคา 250-800 บาท

พุทธรักษา บังกะโล 1186 หมู่ 10 ถนนสุวรรณศร โทร. 261425-6 จำนวน 10 ห้อง ราคา 350-500 บาท

อินเตอร์ 108/7 ซอยบ้านอรัญ ถนนชาตะสิงห์ โทร. 231291 , 231848 จำนวน 38 ห้อง ราคา 400-1,000 บาท

อรัญปาร์ค 152 ถนนสุวรรณศร ตำบลบ้านใหม่หนองไทร โทร. 232588-90 จำนวน 60 ห้อง ราคา 500-950 บาท

โดยรถยนต์สามารถใช้เส้นทางได้ 3 เส้นทาง ได้แก่

เส้นทางที่ 1 จากกรุงเทพฯ ใช้เส้นทางพหลโยธินมาถึงรังสิต แล้วให้ชิดซ้ายโดยใช้สะพานวงแหวนข้ามมาลงที่เส้นทางหมายเลข 305 ผ่านอำเภอองครักษ์ จังหวัดนครนายก จากนั้นเข้าเส้นทางหลวงหมายเลข 33 ผ่านอำเภอกบินทร์บุรีไปจนถึงจังหวัดสระแก้ว ระยะทางประมาณ 241 กิโลเมตร

เส้นทางที่ 2 จากกรุงเทพฯ ใช้เส้นทางหลวงหมายเลข 1 แล้วเลี้ยวขวาที่แยกหินกองไปตามทางหลวงหมายเลข 33 ผ่านจังหวัดนครนายก อำเภอกบินทร์บุรี ไปจนถึงจังหวัดสระแก้ว ระยะทางประมาณ 245 กิโลเมตร

เส้นทางที่ 3 จากกรุงเทพฯ ใช้เส้นทางหลวงหมายเลข 304 ผ่านเขตมีนบุรี ผ่านจังหวัดฉะเชิงเทรา จากนั้นให้ใช้เส้นทางไปอำเภอพนมสารคาม พอถึงประมาณ กิโลเมตรที่ 95 ให้เลี้ยวขวาอีกครั้ง เข้าเส้นทางหมายเลข 33 ไปจนถึงจังหวัดสระแก้ว