จังหวัดปราจีนบุรี  เป็นจังหวัดชายแดนด้านตะวันออก  อยู่ห่างจากกรุงเทพฯ  ประมาณ 135 กิโลเมตร  มีเนื้อที่ทั้งสิ้นประมาณ 4,762  ตารางกิโลเมตร  เคยเป็นดินแดงที่มีความเจริญรุ่งเรืองมาตั้งแต่สมัยทวารวดี  และมีการพัฒนาการต่อเนื่องมาจนถึงสมัยลพบุรี  ประมาณ 800 ปีก่อน  ปรากฏหลักฐานเป็นซากเมืองโบราณที่เรียกว่า  "เมืองศรีมโหสถ"  ที่ตำบลโคกปีบ  อำเภอศรีมโหสถ  และทางด้านทิศตะวันออกของเมืองศรีมโหสถ  ที่บริเวณบ้านโคกขวาง  อำเภอศรีมหาโพธิ์ ยังมีชุมชนโบราณมีอายุร่วมสมัยเดียวกันกับเมืองศรีมโหสถอีกด้วย  บริเวณซากเมืองโบราณเหล่านี้มีซากโบราณสถานซึ่งใช้ประกอบพิธีกรรม  ศาสนกิจ  และโบราณวัตถุ  ได้แก่  พระพุทธรูป  เทวรูป  เครื่องปั้นดินเผา  เครื่องสำริด  เครื่องมือ  เครื่องใช้  กระจัดกระจายอยู่ทั่วไป

           ในสมัยต่อมาศูนย์กลางความเจริญได้ย้ายมาตั้งอยู่ริมฝั่งแม่น้ำบางปะกงเช่นปัจจุบัน  ในสมัยกรุงศรีอยุธยา  เรียกว่า "เมืองปราจีน"  ในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ตอนต้นก็ยังเรียกว่า  "เมืองปราจิณ"  หรือ "มณฑลปราจิณ"  จวบจนสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว  รัชกาลที่ 6  ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ  ให้จัดระเบียบการปกครองแผ่นดินตามแบบต่างประเทศ  และมณฑลปราจิณได้ถูกยุบเลิกคงมีฐานะเป็นเพียงหัวเมืองเมืองหนึ่ง  ต่อมาทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ  ให้เปลี่ยนคำว่า  "เมือง"  เป็น  "จังหวัด"  จึงมีชื่อเรียกใหม่ว่า  จังหวัดปราจีนบุรี

สถานที่ท่องเที่ยว

 อำเภอเมืองปราจีนบุรี

   พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติปราจีนบุรี    เป็นสถานที่เก็บรวบรวมวัตถุโบราณสำคัญอันล้ำค่าของจังหวัดปราจีนบุรี และจังหวัดในเขตภาคตะวันออก

    น้ำตกเขาอีโต้    มีลักษณะเป็นลำธารไหลผ่านแก่งหินใหญ่น้อย  แต่ในปัจจุบันจะมีน้ำไหลเฉพาะในฤดูฝน และต้นฤดูหนาวเท่านั้น

    ตลาดผลไม้หนองชะอม    อยู่ระหว่างเส้นทางปราจีน - นครนายก  เป็นแหล่งจำหน่ายผลไม้ต่างๆ หลายชนิดที่ปลูกกันมากในจังหวัด เช่น  ทุเรียน  กระท้อน  แคนตาลูป  และหน่อไม้

    เมืองศรีมโหสถ    เป็นเมืองโบราณสมัยทวารวดี  มีคันดินคูเมืองล้อมรอบเนื้อที่มากกว่า 700 ไร่  คูเมืองกว้างประมาณ 20 เมตร  ภายในเมืองมีซากโบราณวัตถุอีกเป็นจำนวนมาก  โบราณสถานที่สำคัญได้แก่  สระแก้ว -  สระน้ำโบราณขุดลงไปในชั้นศิลาแลงธรรมชาติ  ภูเขาทอง  เทวสถานหนองขนาก

   ศาลสมเด็จพระนเรศวรมหาราช    ประดิษฐานอยู่  ณ  สี่แยกเนินหอม  ซึ่งอยู่ห่างจากตัวเมืองปราจีนบุรี  ตามเส้นทางหลวงหมายเลข 320  ไปทางทิศเหนือ  ประมาณ 8 กิโลเมตร  เป็นที่ประดิษฐานพระบรมรูปสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ในท่าประทับยืน สร้างขึ้นเพื่อเป็นที่ระลึกถึงพระองค์ในคราวกรีฑาทัพจากกรุงศรีอยุธยา  เพื่อไปปราบพระสัฎฐานแห่งเมืองละแวก  ระหว่างการเดินทางทัพได้หยุดพักที่เขตจังหวัดปราจีนบุรี  ประชาชนชาวจังหวัดปราจีนและผู้เยี่ยมเยียนนิยมมาสักการะบูชาเพื่อเป็นสิริมงคล

        สวนนกวัดสันทรีย์  ตั้งอยู่ที่ตำบลวัดโบสถ์  อำเภอเมืองปราจีนบุรี เข้าทางเดียวกับวัดโบสถ์แต่มีทางแยกขวามือ   ระยะทางจากตัวเมืองประมาร 18 กิโลเมตร เป็นที่ชุมนุมของนกนานาชนิด  เช่น  นกแขวก นกกาน้ำ นกกระยาง จำนวนนับหมื่นจะมาชุมนุมกันทุกปี ในช่วงเดือนกรกฎาคมถึงเดือนเมษายน  เหมาะสำหรับนักดูนกและผู้สนใจธรรมชาติวิทยา

   วัดต้นโพธิ์ศรีมหาโพธิ์  เป็นวัดที่สำคัญในเขตอำเภอศรีมโหสถ  ห่างจากตัวเมืองปราจีนบุรี  23  กิโลเมตร  ตามเส้นทางสายปราจีนบุรี-พนมสารคามทางหลวงหมายเลข 319 ระหว่างหลักกิโลเมตร ที่ 130-131  แยกขวาเข้าไปประมาณ 1 กิโลเมตร  ภายในวัดมีต้นโพธิ์ซึ่งเก่าแก่ทีสุกในประเทศไทย เป็นต้น  โพธิ์ที่นำหน่อมาจากพุทธคยา  ประเทศอินเดีย มีอายุกว่าสองพันปี ลำต้นวัดโดยรอบประมาณ 20 เมตร สูงประมาณ 30 เมตร ถือว่าเป็นสัญลักษณ์ของจังหวัดปราจีนบุรี ในวันวิสาขะบูชาจะมีงานนมัสการต้นพระศรีมหาโพธิ์

    กิจกรรมการล่องแก่งหินเพิง

แก่งหินเพิง     เป็นแก่งหินขนาดใหญ่ที่สวยงามอยู่ในลำน้ำใสใหญ่  อยู่ในเขตความรับผิดชอบของอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ 9 อำเภอนาดี  เป็นแหล่งท่องเที่ยว ที่มีชื่อเสียงที่เหมาะแก่การล่องเรือยางที่ท้าทาย  และสนุกสนาน   ในช่วงฤดูฝนราวเดือนกรกฎาคม-พฤศจิกายน  เป็นช่วงที่มีปริมาณน้ำหลาก  ล้นแก่ง  และไหลลดหลั่นเป็นชั้น ๆ  ที่เหมาะสำหรับการล่องแก่งหินเพิง  หากพ้นช่วงฤดูฝนไปแล้ว แก่งหินเพิงนี้จะกลายเป็นลานโขดหินกว้างใหญ่  การล่องแก่งหินเพิงจะผ่านแก่งต่าง ๆ ได้แก่  แก่งหินเพิง  แก่งหินดาด  แก่งลูกเสือ  แก่งงูเห่า  แก่งวังไทร  ใช้ระยะเวลาในการล่องแก่งประมาณ 45 นาที  นักท่องเที่ยวสามารถติดต่อบริษัทนำเที่ยวที่จัดกิจกรรม ในการล่องแก่งหินเพิง  และสามารถพักค้างแรมแบบแค้มปิ้ง  หรือรีสอร์ทในเขตอำเภอนาดีได้  การเดินทาง  ใช้เส้นทางสายอำเภอกบินทร์บุรี-จังหวัดนครราชสีมา  เส้นทางหลวงหมายเลข 304  จากปากทางกิโลเมตรที่ 11  เข้าไปประมาณ 25 กิโลเมตร  แล้วจอดรถไว้ที่อุทยานฯ  เขาใหญ่ 9 และต้องเดินเท้าเข้าไปอีกประมาณ 45 นาที  ก็จะถึงแก่งหินเพิง

เทศกาล - งานประเพณี

   งานมาฆปูรมีศรีปราจีน    จัดตรงกับวันมาฆบูชาเป็นประจำทุกปี  ณ วัดสระมรกต  อำเภอศรีมโหสถ  ในงานมีกิจกรรมการปฏิบัติธรรมของพระภิกษุและประชาชนทั่วไป  ตลอดทั้งการนมัสการและเวียนเทียนรอบ  พระพุทธบาทคู่ใหญ่และเก่าแก่ที่สุดในประเทศไทย

   งานแห่บั้งไฟ    จัดตรงกับวันวิสาขะบูชาของทุกปี  ที่วัดมหาโพธิ์  อำเภอศรีมโหสถ มีการจุดบั้งไฟขึ้นสูง  การประกวดลำเซิ้งของขบวนแห่บั้งไฟ  ตลอดจนการแสดงมหรสพสมโภช

   งานวันเกษตรและของดีเมืองปราจีน    จัดราวเดือนพฤษภาคม-มิถุนายน ของทุกปี  ที่บริเวณลานกว้างศาลากลางจังหวัดในงานมีตลาดนัดผลไม้และผลิตภัณฑ์การเกษตร การประกวดพืชผักผลไม้  การแข่งขัน  และการสาธิตการเกษตร  การแสดงนิทรรศการของหน่วยงานต่าง ๆ การประกวดขบวนแห่รถยนต์การเกษตร  และมหรสพสมโภช

   งานแข่งเรือยาวประเพณี    จัดช่วงสัปดาห์ที่สองของเดือนกันยายนของทุกปี  ที่แม่น้ำบางปะกง  หน้าที่ว่าการอำเภอเมือง  มีทั้งประเภทเรือยาวและเรือพื้นบ้าน  เพื่อชิงถ้วยพระราชทานของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ  มีขบวนเรือพาเหรดอัญเชิญถ้วยพระราชทานอันสวยงาม

   งานลอยกระทง    จัดขึ้นในวันขึ้น 15 ค่ำ  เดือน 12  ของทุกปี  ที่บริเวณริมเขื่อนฝั่งหอประชุมอำเภอเมือง  ในงานมีการประกวดนางนพมาศ  ประกวดขบวนแห่กระทง  การแสดงของนักเรียน  ตลอดจนมีมหรสพต่าง ๆ สมโภชตลอดงาน

สถานที่พัก

 (รหัสทางไกล 037)

อำเภอเมือง

   เขาใหญ่แกรนด์วิว ธานี รีสอร์ท    74/2  ถนนปราจีน-เขาใหญ่  โทร. 279-410-13  กรุงเทพฯ  โทร. 636-3600  จำนวน 80 ห้อง  ราคา 1,800-2,000 บาท

   ทรัพย์ไพลิน    1/1  ถนนเทศบาล  โทร. 213601  จำนวน 45 ห้อง  ราคา 500-1,000 บาท

   พัฒธา    55  หมู่ 1  ซอยอุดมสุข  โทร. 211876, 213421  จำนวน 42 ห้อง  ราคา 450-1,000 บาท

   โรส    12/30-31  ก. ถนนเทศบาลดำริ  โทร. 211025, 213795  จำนวน 50 ห้อง  ราคา 200-800 บาท

อำเภอศรีมหาโพธิ

   ทวาราวดี รีสอร์ท    77  ตำบลท่าตูม  โทร. 208444-70  จำนวน 182 ห้อง  ราคา 2,600-35,000 บาท

อำเภอกบินทร์บุรี

   กบินทร์อินเตอร์    100  หมู่ 2  ตำบลเมืองเก่า  จำนวน 21 ห้อง  ราคา 250-1,200 บาท

อำเภอนาดี

   สวนศักดิ์สุภา รีสอร์ท    28  หมู่ 4  ตำบลสะพานหิน  โทร. 282035, (01) 454-0076  มีบ้านพัก  จำนวน 10 หลัง  ราคา 500-2,500 บาท

การเดินทาง

   เดินทางโดยรถยนต์จากกรุงเทพฯ  สามารถใช้เส้นทางได้ 3 เส้นทาง  ได้แก่

เส้นทางที่ 1    จากกรุงเทพฯ  สามารถใช้เส้นทางสายพหลโยธิน  พอถึงรังสิตให้ชิดซ้ายโดยใช้สะพานวงแหวนข้ามมาลงที่เส้นทางหลวงหมายเลข 305  เลียบคลองรังสิตผ่านอำเภอองครักษ์  จังหวัดนครนายก  แล้วให้เข้าเส้นทางหลวงหมายเลข 33  เส้นนครนายก-ปราจีนบุรี  พอถึงแยกขวาที่สามแยกหนองชะอม  ประมาณกิโลเมตรที่ 155  ให้ใช้เส้นทางหลวงหมายเลข 319  ก็จะถึงตัวจังหวัดปราจีนบุรี

เส้นทางที่ 2    จากกรุงเทพฯ  ใช้เส้นทางหลวงหมายเลข 1  ไปจนถึงอำเภอวังน้อย  จังหวัดพระนครศรีอยุธยา  พอถึงประมาณกิโลเมตรที่ 90  ให้เลี้ยวขวาโดยใช้เส้นทางหมายเลข 33  ผ่านอำเภอวิหารแดง  จังหวัดสระบุรี  และจังหวัดนครนายก  ไปจนถึงประมาณกิโลเมตรที่ 155  ให้แยกขวาที่สามแยกบ้านหนองชะอม  เส้นทางหลวงหมายเลข 319 ก็จะถึงตัวเมืองปราจีนบุรี

เส้นทางที่ 3    จากกรุงเทพฯ  ใช้เส้นทางหลวงหมายเลข 304  ผ่านฉะเชิงเทรา  อำเภอพนมสารคาม  แล้วให้เข้าเส้นทางหลวงหมายเลข 319 ผ่านอำเภอศรีมโหสถ  ก็จะถึงตัวเมืองปราจีนบุรี