นนทบุรี  ตั้งอยู่ในภาคกลาง  เป็นเมืองที่มีความเป็นมาทางประวัติศาสตร์อันยาวนาน  กว่า  400 ปี มีเนื้อที่ประมาณ  622  ตารางกิโลเมตร  จังหวัดนนทบุรีเป็นเมืองเก่าแก่สมัยกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี  เดิมตั้งอยู่ที่ตำบลบ้านตลาดขวัญ  ดินแดนแห่งความอุดมสมบูรณ์  และเป็นสวนผลไม้ที่ขึ้นชื่อในสมัยนั้นยกฐานะเป็นเมืองนนทบุรีเมื่อ  พ.ศ. 2092  รัชกาลสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ ในปี พ.ศ. 2179  พระเจ้าปราสาททองโปรดเกล้าฯ  ให้ขุดคลองลัดตอนใต้วัดท้ายเมืองไปทะลุวัดเขมา  เพราะเดิมนั้นแม่น้ำเจ้าพระยาไหลวนเข้าแม่น้ำอ้อมมาทางบางใหญ่ วกเข้าคลองบางกรวยข้างวัดชลอมาออกหน้าวัดเขมา  เมื่อขุดคลองลัดแล้วแม่น้ำก็เปลี่ยนทางเดินไหลเข้าคลองลัดที่ขุดใหม่กลายเป็นแม่น้ำเจ้าพระยาใหม่ดังปัจจุบันนี้  เมื่อ พ.ศ. 2208  สมเด็จพระนารายณ์ทรงเห็นว่าแม่น้ำเปลี่ยนทางเดินใหม่นั้นทำให้ข้าศึกประชิดพระนครได้ง่าย  จึงโปรดเกล้าฯ  ให้สร้างป้อมปราการตรงปากแม่น้ำอ้อม  และโปรดฯ ให้ย้ายเมืองนนทบุรีมาอยู่ปากแม่น้ำอ้อมด้วย  ยังมีศาลหลักเมืองปรากฏอยู่  ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 4 แห่งกรุงรัตนโกสิทร์  โปรดเกล้าฯ ให้ย้ายเมืองนนทบุรีไปตั้งที่ปากคลองบางซื่อบ้านตลาดขวัญ  และในสมัยรัชกาลที่ 5 ทรงโปรดเกล้าฯ  ให้ตั้งศาลากลางเมืองขึ้นที่ปากคลองบางซื่อ ฝั่งซ้ายของแม่น้ำเจ้าพระยา  จนถึงปี พ.ศ. 2471  รัชกาลที่ 7  ทรงโปรดเกล้าฯ ให้ย้ายศาลากลางมาตั้งที่ราชวิทยาลัย  บ้านบางขวาง  ตำบลบาง-ตะนาวศรี  ปัจจุบันเป็นที่ตั้งกองฝึกอบรมกระทรวงมหาดไทย  ตั้งอยู่บนถนนประชาราษฎร์ สาย 1 อำเภอเมือง  ริมแม่น้ำเจ้าพระยา  ตัวอาคารเป็นสถาปัตยกรรมยุโรป  ลักษณะเป็นตึกพื้นไม้ทางสีไข่ไก่  ประตูหน้าต่างสีเขียว  หลังคามุงกระเบื้องลูกฟูก  เนื่องจากเดิมเป็นโรงเรียนประจำคือ  โรงเรียนราชวิทยาลัย  ลักษณะอาคารจึงมีหลายหลังติดต่อกัน  หอประชุมอยู่ท้ายสุด  ตามอาคารประดับด้วยไม้ฉลุ  สลักเสลาสวยงามมาก  ตั้งแต่อยู่เห็นตระหง่านริมฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยา  กรมศิลปากรจึงขึ้นบัญชีเป็นโบราณสถานแห่งหนึ่ง  ตามประกาศลงวันที่ 4 มีนาคม พ.ศ. 2524 การปรับปรุงซ่อมแซมเคยมีในปี พ.ศ. 2511 และได้ทำการซ่อมแซมใหญ่ ในปี พ.ศ. 2515

สถานที่ท่องเที่ยว

อำเภอเมือง

    วัดชมภูเวก    สร้างเมื่อปี พ.ศ. 2300  ภายในวัดจะมีอาคารเสนาสนะต่าง ๆ พระอุโบสถสวยงามมาก  หน้าบันซุ้มประตูหน้าต่างปิดทองปิดกระจก  ในอุโบสถหลังเก่ามีภาพจิตรกรรมฝาผนังพุทธประวัติ  และทศชาติชาดก  ปูชนียวัตถุที่สำคัญ  จะตั้งอยู่ในเขตตำบลท่าทราย

    วัดโชติการาม    หรือวัดสามจีนในอดีต  สร้างเมื่อประมาณปี พ.ศ. 2350  ภายในวัดจะมีพระอุโบสถฐานอ่อนโค้งท้องสำเภาด้านหน้ามีพาไล  ซุ้มประตูหน้าต่างเป็นลวดลายปูนปั้นประดับเครื่องถ้วยลายคราม  และเบญจรงค์  มีวิหารเป็นอาคารทรงโรงขนาด 3 ห้อง  ฝาผนังทั้ง 4 ด้าน  มีจิตรกรรมตั้งแต่พื้นจดเพดาน  ประตูเป็นไม้จำหลักรูปเสี้ยวกางสวยงามมากจะตั้งอยู่ที่ตำบลบางไผ่

    พิพิธภัณฑ์มนุษย์วิทยา    อยู่ติดกับศาลากลางหลังเก่า  สร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2504  เป็นพิพิธภัณฑ์มนุษยชาติวิทาแห่งแรกของไทย  จะแสดงเรื่องราวเกี่ยวกับชีวิตพืชและสัตว์มนุษย์  ศิลปะ  และโบราณคดี

อำเภอบางกรวย

    วัดสวนแก้ว    ไปฟังธรรมะจากพระอาจารย์พยอม  กัลยาโณ  พระนักเทศน์ชื่อดังได้ที่วัดแห่งนี้

    ตลาดน้ำบางคูเวียง    ชาวบ้านจะนำผลไม้ตามฤดูกาลบรรทุกเรือมาค้าขายกันที่นี่  โดยใช้เรือลำเล็ก ๆ เป็นพาหนะ นับเป็นวิถีชีวิตของไทยที่ทุกวันนี้หาดูได้ยากมาก

อำเภอปากเกร็ด

    วัดปรมัยยิกาวาส หรือ  วัดมอญ    เป็นวัดเก่ามีศิลปะการสร้างแบบมอญ  ภายในมีพระนอนขนาดใหญ่และภาพเขียนฝาผนัง  พระเจดีย์และพระประธานในโบสถ์สลักด้วยหินอ่อนแบบรามัญ  ลงเรือข้ามฟากจากวัดสนามเหนือ  ใกล้ที่ว่าการอำเภอปากเกร็ดไปจนถึงหมู่บ้านทำเครื่องปั้นดินเผาแบบมอญ

    วัดไผ่ล้อม    สร้างสมัยอยุธยาตอนปลาย  ภายในวัดจะมีโบสถ์ที่งดงามมาก  ลายหน้าบันจำหลักไม้เป็นลายดอกไม้มีคันทวยและบัวหัวเสาที่งดงามเช่นกัน  ตั้งอยู่ที่ตำบลเกาะเกร็ด

    สวนทิพย์    เป็นสวนพันธุ์ไม้วรรณคดีหลายชนิด  มีบริเวณที่ร่มรื่นน่าไปเที่ยวชม  มีศาลาทรงไทยสำหรับนั่งพักผ่อน  ภายในบริเวณ  สวนและริมท่าน้ำ  จะอยู่ที่ริมฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยาด้านตะวันออก

    สวนตาลน้อย    สวนแห่งใหม่ริมฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยา  ภายในสวนมีเรือนไทยและหมู่บ้านมอญแบบโบราณอันสวยงามให้ชม  ในวันสงกรานต์และวันลอยกระทงทางสวนได้จัดให้มีการแสดงตามประเพณี  โบราณอย่างสมบูรณ์แบบอีกด้วย

    บ้านเครื่องปั้นดินเผามอญโบราณ  หรือ  กวานอาหม่าน    เป็นสถานที่แสดงนิทรรศการผลิตภัณฑ์เครื่องปั้นดินเผามอญโบราณ  ตั้งอยู่บริเวณสองข้างทางเดินรอบเกาะเกร็ด

อำเภอบางใหญ่

    วัดอัมพวัน  หรือวัดบางม่วง  ภายในวัดจะมีหอไตรกลางน้ำซึ่งเป็นสถาปัตยกรรมไทยที่สมบูรณ์ที่สุด  เป็นเรือนไม้ตั้งอยู่ในสระน้ำขนาดเล็ก ฝาตัวหอขนาด  2  ห้อง  ช่วงล่างเป็นลูกฟักกระดานดุน ตอนบนเป็นซี่ลูกกรงไม้กลึง  เสากรอบประตูเป็นเสาหัวเม็ดประตูหูช้าง  เครื่องลำยองเป็นไม้จำหลักหลังคาซ้อน 2 ชัน มีปีกนก 1 ชั้น มุงกระเบื้องดินเผาจะตั้งอยู่ริมคลองแม่น้ำอ้อม  ตำบลบางม่วง

เทศกาล - งานประเพณี

    เปิงสงกรานต์    เป็นประเพณีสงกรานต์ของชาวไทยรามัญ  คือประเพณีการนำข้าวแช่ จะเป็นข้าวสุกเจือน้ำเย็นลอยดอกมะลิพร้อมกับข้าวซึ่งรับประทานกับข้าวแช่  จัดเป็นสำรับแล้วนำเข้ามาขบวนแห่ไปถวายพระและมอบให้ญาติผู้ใหญ่  ที่เคารพนับถือในวันสงกรานต์  จะมีการก่อพระเจดีย์ทราย  ร่วมปล่อยนกปล่อยปลาสรงน้ำพระ  ขอพรจากพระและยกขบวนไปรดน้ำขอพรผู้ใหญ่

    การตักบาตรพระร้อย เป็นประเพณีของชาวมอญที่ทำงานเทศกาลออกพรรษา  นำอาหารคาว - หวาน ลงเรือมาจอดเรียงรายริมฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยาเพื่อรอตักบาตร

    การรำพาข้าวสาร  เป็นประเพณีของชาวมอญ  นิยมทำกันหลังจากการออกพรรษา  เป็นช่วงการทอดกฐินและทอดผ้าป่าโดยคณะ  ผู้รำพาข้าวสารจะพายเรือไปขอรับบริจาคข้าวสาร เงินทอง และสิ่งของ แล้วนำไปร่วมในการทอดกฐิน

สถานที่พัก

   โกลเด้น ดราก้อน   20/21 ถนนงามวงษ์วาน  โทร. 589-0130-41 จำนวน 116  ห้อง  ราคา 760-2,200 บาท

    ปาร์คอิน   30/11 ถนนรัตนาธิเบศร์  จำนวน  25  ห้อง  ราคา  640  บาท   โทร. 589-9225-9

    ริชมอนด์   69/783-7  ถนนรัตนาธิเบศร์   จำนวน  116 ห้อง  ราคา 1,000-1,200 บาท  โทร.591-7854-63

    อีสทิน เลคไซด์   50/492  เมืองทองธานี  3  ถนนแจ้งวัฒนะ  จำนวน   43  ห้อง   ราคา  2,200-11,000  บาท    โทร. 503-2062-3

การเดินทาง

จากกรุงเทพฯ สามารถไปได้ทั้งทางรถยนต์ รถโดยสารประจำทาง และทางเรือโดยสารของเรือด่วนเจ้าพระยา