นครศรีธรรมราชเป็นเมืองเก่ามีความหมายถึง  "นครอันเป็นสง่าแห่งพระราชาผู้ทรงธรรม"  อยู่ห่างจากกรุงเทพฯ  ทางรถยนต์ 780 กิโลเมตร  รถไฟ 832 กิโลเมตร  มีเนื้อที่ 9,942.502  ตารางกิโลเมตร  แบ่งการปกครองออกเป็น 21 อำเภอ 2 กิ่งอำเภอ  คือ  อำเภอเมือง  อำเภอปากพนัง อำเภอเชียรใหญ่  อำเภอร่อนพิบูลย์  อำเภอชะอวด  อำเภอทุ่งสง  อำเภอท่าศาลา  อำเภอฉวาง  อำเภอสิชล  อำเภอหัวไทร  อำเภอลานสกา  อำเภอทุ่งใหญ่  อำเภอพิปูน  อำเภอนาบอน  อำเภอพรหมคีรี  อำเภอขนอม  อำเภอบางขัน  อำเภอถ้ำพรรณรา  อำเภอจุฬาภรณ์  อำเภอพระพรหม  อำเภอเฉลิมพระเกียรติ  กิ่งอำเภอนบพิตำ  และกิ่งอำเภอช้างกลาง

สถานที่ท่องเที่ยว

   วัดพระมหาธาตุวรมหาวิหาร    เป็นวัดเก่าแก่ดั้งเดิมของนครศรีธรรมราช  ตั้งอยู่ใจกลางเมืองริมถนนราชดำเนิน  สร้างประมาณปี พ.ศ. 1300  สมัยอาณาจักรศรีวิชัย  สร้างขึ้นตามลัทธิพุทธศาสนาฝ่ายมหายาน  มีโบราณสถานที่สำคัญมากมายอาทิ  วิหารหลวง  วิหารเขียน  วิหารคด  วิหารโพธิ์ลังกา  พิพิธภัณฑ์สถาน ฯลฯ  รอบพระมหาธาตุมีเจดีย์  158 องค์  ทองหุ้มยอดเจดีย์หนัก  962 กิโลกรัม  องค์พระธาตุสูงจากฐานถึงยอด 37 วา 2 ศอก

   กำแพงเมืองเก่า    ตั้งอยู่ริมถนนราชดำเนินเป็นกำแพงที่ซ่อมขึ้นใหม่ตามรูปเดิมสมัยต้นกรุงรัตนโกสินทร์  ปัจจุบันยังคงเห็นเป็นแนวขนานไปกับคูเมือง  ตั้งแต่ป้อมประตูชัยเหนือไปทางตะวันออกยาวประมาณ 100 เมตร

   พระพุทธสิหิงค์    ประดิษฐานอยู่  ณ หอพระพุทธสิหิงค์  ข้างศาลากลางจังหวัด  ตามประวัติกล่าวว่าจำลองมาจากองค์ที่อัญเชิญมาจากลังกาเพื่อไปประดิษฐานที่กรุงสุโขทัย  เมื่อประมาณ พ.ศ. 1845-1941  นอกจากพระพุทธสิหิงค์แล้ว  ยังมีพระพุทธรูปปูนปั้นองค์ใหญ่  ศิลปะสมัยอยุธยาประทับนั่งอยู่  ชาวนครเรียกว่า  "พระเงิน"  และด้านหลังของหอเป็นที่เก็บอัฐิเจ้านายชั้นผู้ใหญ่ในสกุล  ณ นคร

   หอพระอิศวรและเสาชิงช้า    หอพระอิศวรอยู่ริมถนนราชดำเนินเดิมเป็นที่ประดิษฐานเทวรูปอิศวรหลายองค์  เป็นปางหรือภาคต่างๆ กัน  เทวรูปทั้งหมดนี้หล่อด้วยทองสัมฤทธิ์  นับว่าเก่าแก่มีค่ายิ่งนัก  กรมศิลปากรได้บูรณะเมื่อ พ.ศ. 2509  และได้นำเอาเทวรูปต่าง ๆ ไปเก็บรักษาไว้ที่พิพิธภัณฑ์วัดมหาธาตุ  ส่วนเสาชิงช้าได้สร้างขึ้นใหม่โดยจำลองแบบมาจากเสาชิงช้าในกรุงเทพฯ แต่เล็กกว่า

   สระล้างดาบ    เป็นสถานที่ซึ่งมีเรื่องราว เกี่ยวเนื่องกับเหตุการณ์ในประวัติศาสตร์สมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช  โดยเป็นสระน้ำที่เพชฌฆาตนำดาบไปล้าง  ภายหลังที่ได้ประหารชีวิตศรีปราชญ์  ปัจจุบันอยู่ในเขตโรงเรียนสตรีกัลยาณีศรีธรรมราชในตัวเมือง

   ศาลาโดหกหรือศาลาประดู่หก    ชาวบ้านเรียกว่า  ศาลาหน้าเมืองเป็นศาลานอกกำแพงเมืองตรงประตูชัยเหนือแต่โบราณ  อันเป็นที่พักของคนเดินทาง  ซึ่งเข้าเมืองไม่ทัน  เพราะประตูเมืองปิดเสียก่อน  เดิมศาลาแห่งนี้ตั้งอยู่ระหว่างต้นประดู่หกต้น  ชาวนครเรียกว่า  "ศาลาโดหก"  ศาลาหลังที่มีอยู่ในทุกวันนี้  สร้างขึ้นใหม่  เป็นศาลาทรงไทยอยู่ริมถนนราชดำเนิน  ส่วนต้นประดู่ทั้งหกต้นได้ตายไปหมดแล้ว  ทางเทศบาลจึงปลูกขึ้นใหม่จำนวนเท่าเดิม  เพื่อเป็นที่ระลึกถึงประดู่ (โด)  ทั้งหกต้น

   พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ และสาขาหอสมุดแห่งชาติ    พิพิธภัณฑ์ตั้งอยู่ในเขตตำบลศาลามีชัย  ซึ่งบริเวณนี้เป็นที่ตั้งของวัดสวนหลวงตะวันออกมาก่อน  ตัวอาคารพิพิธภัณฑ์เปิดเมื่อปี พ.ศ. 2517  จัดแสดงโบราณวัตถุที่ค้นพบในเขตหน่วยศิลปากรที่ 8  คือ  ในแถบภาคใต้ตอนบน  7 จังหวัด  ส่วนสาขาหอสมุดแห่งชาติเปิดบริการให้ประชาชนเข้าใช้ได้เมื่อ พ.ศ. 2519  มีหนังสือเก่าหายากและหนังสือค้นคว้าที่สำคัญส่งไปจากหอสมุดแห่งชาติส่วนกลางหลายพันเล่ม

   วัดจันทร์    เป็นวัดเก่าแก่วัดหนึ่งในย่านท่าวัง  และมีชื่อเสียงในเชิงช่าง  สิ่งก่อสร้างไม่ว่าจะเป็นพระอุโบสถ  เจดีย์  กุฏิทรงปั้นหยา  หรือศิลปโบราณวัตถุ  เช่น  ตู้พระธรรมลายรดน้ำมากกว่า  5 ตู้  กับพระลากปางอุ้มบาตรที่ทำด้วยเงินซึ่งคหบดีชาวท่าวังสร้างถวายเหล่านี้ล้วนมีคุณค่าแก่การรักษาไว้อย่างยิ่ง  ที่วัดนี้ยังพบภาพพระพุทธประวัติวาดบนกระจกใส่กรอบไว้ 1 ชุดด้วย  นับว่าเป็นวัดช่างอย่างแท้จริง

   ชายทะเลปากพนังและแหลมตะลุมพุก    ชายหาดปากพนัง เป็นชายหาดสีขาวยาวเหยียดไปตามชายฝั่งทะเลมีแหลมตะลุมพุก เป็นแหลมทรายยาวเรียวยื่นไปในอ่าวไทย  มีพื้นที่ติดกับพื้นดินบริเวณตอนบนของอำเภอปากพนังที่แหลมตะลุมพุกนี้เมื่อ พ.ศ. 2504  เกิดวาตภัยรุนแรงขึ้นครั้งหนึ่ง  มีผู้คนเสียชีวิตเป็นจำนวนมาก  ขณะนี้แหลมตะลุมพุกได้ขยายแนวเพิ่มขึ้นทุก ๆ ปีด้านที่ติดกับทะเลด้านใน  (อ่าวนครฯ)  มีประชากรตั้งถิ่นฐานอยู่  ส่วนด้านนอกที่ติดกับอ่าวไทยเป็นหาดทรายสะอาด  ต้นสนขึ้นเป็นแนวยาวดูสวยงาม  มีเปลือกหอยต่าง ๆ อยู่มาก

   การเดินทางไปชายทะเลปากพนัง และแหลมตะลุมพุก จากตัวเมืองเดินทางไปปากน้ำพนัง แล้วเช่าเรือต่อไปยังแหลมตะลุมพุกใช้เวลาเดินทางราวครึ่งชั่วโมง หรือใช้เส้นทางนครศรีธรรมราช-ปากพนัง  (ทางหลวงหมายเลข 4013)  ถึงบ้านบางฉนาก  มีทางลูกรังแยกเข้าสู่ตัวแหลมตะลุมพุก  แต่ทางที่สะดวกที่สุดควรเดินทางโดยทางเรือ

   หาดขนอม    ห่างจากตัวอำเภอขนอมประมาณ 1.5 กิโลเมตร  สามารถเดินทางโดยทางหลวงสาย 4041  ซึ่งแยกจากทางหลวงสาย 401  ประมาณ 17 กิโลเมตร  ผ่านตลาดสุขาภิบาลขนอมประมาณ 1 กิโลเมตร  จากนั้นจึงเลี้ยวขวาเข้าถึงตัวหาดขนอม  หาดขนอมนั้นเป็นชายทะเลที่สวยงาม ยาวติดต่อกันประมาณ 2-3 หาด  คือ  หาดในแปร็ด  หาดในเพลา  และหาดปากน้ำ  ซึ่งรวมเรียกว่า  "หาดหน้าด่าน"  เป็นหาดทรายยาวสลับโขดหินตั้งอยู่ระหว่างเขาที่ยื่นไปในทะเลทั้งด้านเหนือและใต้  น้ำทะเลใสเล่นน้ำได้แต่ลมค่อนข้างแรงเนื่องจากเป็นอ่าวเปิด  ที่หาดในเพลามีร้านค้าอาหารและบังกะโล  บริการนักท่องเที่ยว

   หาดสิชลและหาดหินงาม    อยู่ในเขตตำบลสิชล  อำเภอสิชล  การเดินทางใช้ทางหลวง 401  จากอำเภอเมืองนครศรีธรรมราชประมาณ 37 กิโลเมตร  จากตัวอำเภอสิชลเลี้ยวขวาไปทางบ้านปากน้ำ 3 กิโลเมตรถึงหาดสิชล  จากหาดสิชลมีถนนต่อไปอีก  1.5 กิโลเมตร  จะถึงหาดหินงาม
หาดสิชล  เป็นชายหาดโค้ง มีทิวทัศน์สวยงามชาวท้องถิ่นเรียกว่า  อ่าวทองโหนด  น้ำทะเลใสเล่นน้ำได้
หาดหินงาม  เป็นหาดหินที่มีหินทั้งขนาดใหญ่และเล็กอยู่มากมาย  ที่ชายหาดจึงไม่เหมาะที่จะเล่นน้ำ

   แหล่งโบราณคดีเขาคา    ตั้งอยู่ที่  ต.เสาเภา  อ.สิชล  ใช้ทางหลวงหมายเลข 401  ถึงกิโลเมตร 99 เลี้ยวเข้าถนนจินดาประชาสรรค์อีก 5 กิโลเมตร  เป็นที่ตั้งของเมืองโบราณอายุกว่า 1,500 ปี  มีซากเทวสถานก่อสร้างด้วยศิลาแลงบนยอดเขาและมีชิ้นส่วนของโบราณสถานกระจายอยู่ทั่วบริเวณ

   หาดสระบัว    อยู่ในเขตตำบลท่าศาลา  อำเภอท่าศาลา  การเดินทางไปชายหาดสระบัวสามารถไปถึงโดยทางหลวงหมายเลข 401  ห่างจากอำเภอเมือง 20 กิโลเมตร  มีทางแยกขวามือเป็นทางลูกรังไปถึงชายหาดลักษณะชายหาดเป็นแนวยาวจากเหนือลงใต้  ซึ่งประกอบด้วยหาดสวรรค์นิเวศน์  หาดจันทร์เพ็ญ  หาดสันติสุข  หาดปากน้ำท่าศาลา  หาดสระบัว  หาดบ้านหน้าทัพ  หาดบ้านปากพะยิง  และหาดปากน้ำปากนคร

   น้ำตกกะโรม    มีทั้งหมด 19 ชั้น  ลำน้ำกะโรมไหลลงสู่ทะเลที่ตำบลบางจาก  อำเภอเมืองมีความสูงประมาณ 1,300-1,500 เมตร  พระมหากษัตริย์ไทย  และพระราชวงศ์ก็เคยเสด็จประพาสน้ำตกกะโรมแห่งนี้  การเดินทางจากตัวเมืองใช้ทางหลวงหมายเลข 4016  ไป 9 กิโลเมตร  แยกซ้ายเข้าทางหลวงหมายเลข 4015  ทางไป อ.ลานสะกาอีก 15 กิโลเมตร  ซ้ายมือจะมีป้ายบอกทางเข้าไปชมน้ำตกกะโรมอีก  3 กิโลเมตร

   น้ำตกพรหมโลก    เป็นน้ำตกขนาดใหญ่มี 3 ชั้น  มีลานหินกว้างขวางให้นักท่องเที่ยวนั่งพักผ่อนได้  การเดินทางจากตัวเมืองใช้เส้นทางสายนครศรีธรรมราช-พรหมคีรี  (ทางหลวงหมายเลข 4016)  ถึงกิโลเมตรที่ 21  มีทางแยกซ้ายเข้าทางหลวง 4132  อีก 4 กิโลเมตรถึงตัวน้ำตก

   น้ำตกอ้ายเขียว    ใช้เส้นทางเดียวกับน้ำตกพรหมโลกแต่เลยไปจนถึงกิโลเมตร 26  มีทางแยกซ้ายไปน้ำตกอีก 3 กิโลเมตร  น้ำตกอ้ายเขียวมี 15 ชั้น  สภาพโดยรอบยังเป็นป่าทึบ

เทศกาล - งานประเพณี

   ประเพณีแห่ผ้าขึ้นธาตุ    เนื่องจากภายในวัดพระมหาธาตุวรมหาวิหาร มีพระบรมธาตุเจดีย์ซึ่งบรรจุพระบรมสารีริกธาตุไว้  ในปีหนึ่งๆ จะมีการบูชาบวงสรวง  นำผ้ามาห่อหุ้มเพื่อความเป็นสิริมงคล  ประเพณีนี้จะทำกันในวันขึ้น 15 ค่ำ  เดือน 3 จะมีการจัดขบวนแห่กันอย่างเอิกเกริก  นำขึ้นไปถวายสักการะในเวลากลางคืนก็จะเวียนเทียนร่วมกัน

   ประเพณีบุญสารทเดือนสิบ    เป็นประเพณียิ่งใหญ่มากในจังหวัดนครศรีธรรมราช  มีขึ้นในวันแรม 11 ค่ำ ถึง 14 ค่ำเดือนสิบในราวเดือนกันยายน  หรือเดือนตุลาคมของทุกปี  เป็นประเพณีที่แสดงความกตัญญูต่อบุพการีซึ่งล่วงลับไปแล้ว  โดยผู้มีชีวิตอยู่จะนำอาหารไปทำบุญตามวัดต่าง ๆ โดยทำวันแรกที่ผู้ล่วงลับมาจากนรก  คือวันแรมหนึ่งค่ำเดือนสิบเรียกว่า  "วันสำรับเล็ก"  และวันที่ผู้ล่วงลับต้องกลับลงไปอยู่ในนรกตามเดิม  คือวันแรม 15 ค่ำ เดือน สิบเรียกว่า "วันสำรับใหญ่"

   งานเทศกาลมังคุดหวานและของดีเมืองคอน    จัดขึ้นราวเดือนกรกฎาคมหรือสิงหาคม  เพื่อเผยแพร่ผลไม้ต่าง ๆ ของเมืองนครฯ  โดยเฉพาะมังคุด  ซึ่งนิยมบริโภคขณะยังดิบอยู่เรียกว่า  "มังคุดคัด"  นอกจากนี้ยังมีการเผยแพร่ศิลปหัตถกรรมของชาวเมืองนครอันได้แก่  เครื่องถมนคร  หนังตะลุง  ผ้ายกนคร  และเครื่องใช้ทำจากย่านลิเภา

สถานที่พัก

 (รหัสทางไกล 075)

อำเภอเมือง

   แกรนด์ปาร์ค    1204/79  ถนนปากนคร  โทร. 317666-73  โทรสาร 317674  จำนวน 80 ห้อง  ราคา 700-1,400 บาท

   เดอะ ทวิน โลตัส    97/8  ถนนพัฒนาการคูขวาง  ตำบลในเมือง  โทร. 323777  โทรสาร 323821  กรุงเทพฯ โทร. 711-0357-9  โทรสาร 381-0930  จำนวน 420 ห้อง ราคา 950-2,500 บาท

   ไทยโฮเต็ล    1373  ถนนราชดำเนิน  โทร. 356451, 356505, 341511-2  โทรสาร 344858  จำนวน 215 ห้อง  ราคา 280-1,300 บาท

   ทักษิณ    1548/23  ถนนศรีปราชญ์  โทร. 356778-90, 342790-4  โทรสาร 342794  จำนวน 120 ห้อง  ราคา 490-1,900 บาท

   นครการ์เด้น    1/4  ถนนปากนคร  ท่าวัง  โทร. 344831-5  โทรสาร 342926  จำนวน 50 ห้อง  ราคา 450-540 บาท

   บัวหลวง    1487/19  ซอยหลวงเมือง  ถนนจำเริญวิถี  โทร. 341518, 341470  โทรสาร 342977  จำนวน 84 ห้อง  ราคา 170-320 บาท

   เพชรไพลิน    1835/38-39  ถนนยมราช  โทร. 341896-7 ,356896-7  โทรสาร 341282  จำนวน 80 ห้อง  ราคา 200-640 บาท

   มณเฑียร    1509/40  ถนนยมราช  โทร. 341903-10, 356128 โทรสาร 345561  จำนวน 110 ห้อง  ราคา 200-640 บาท

อำเภอทุ่งสง

   ไทยวัฒนา    58/12  ถนนผดุงราษฎร์  โทร. 411255  จำนวน 80 ห้อง  ราคา 180-500 บาท

   เทียมฟ้า    3/1-3  ถนนชัยชุมพล  โทร. 411422  จำนวน 41 ห้อง  ราคา 220-400 บาท

อำเภอลานสกา

   ศุภโชค    46/1  ถนนพานิชสัมพันธ์  โทร. 517201  จำนวน 40 ห้อง  ราคา 100-330 บาท

อำเภอสิชล

   ประสานสุขวิลล่า    625/4  หมู่ 3  หาดหินงาม  โทร. 536299, 542156  มีบังกะโล 23 ห้อง  ราคา 350-1,200 บาท

   ปิติรีสอร์ท    432/14  หมู่ 5  ตำบลสิชล  โทร. 335300-4  จำนวน 27 ห้อง  ราคา 800-3,000 บาท

อำเภอขนอม

   ศรีขนอม    76-77  ถนนอัครวิถี  โทร. 529259  จำนวน 40 ห้อง  ราคา 100-360 บาท

หาดในเพลา

   ขนอมฮิลล์รีสอร์ท    60/1  บ้านในเพลา  โทร. 529403  มีบังกะโล 6 หลัง  ราคา 500-600 บาท

   สุภา รอยัล บีช    51/4  หมู่ 8  โทร. 529237, 528697  โทรสาร 528553  จำนวน 70 ห้อง ราคา 1,430-5,000 บาท

   ขนาบน้ำ ไดมอนด์คลิฟ รีสอร์ท    99  หมู่ 8  โทร. 529147, 529144  ราคา 700-2,500 บาท

   ในเพลา เบย์ รีสอร์ท    51/3  บ้านในเพลา  โทร. 529422-4  โทรสาร 529425  มีบังกะโล 40 หลัง  ราคา 750-2,500 บาท

หาดหน้าด่าน

   อลงกต รีสอร์ท    28/1  หมู่ 2  หาดหน้าด่าน  โทร. 529119, 529492  มีบังกะโล 36 หลัง  ราคา 700 บาท

หาดในเปร็ต

   ทิพย์มนตรี รีสอร์ท    12  หมู่ 7  ต.ขนอม  โทร. 528147  มีบังกะโล 8 หลัง  ราคา 400-600 บาท

การเดินทาง

   ทางรถยนต์   

             เส้นทางหลวงหมายเลข 4  กรุงเทพฯ-ประจวบคีรีขันธ์-ชุมพร  แล้วใช้ทางหลวงหมายเลข 41 ผ่านสุราษฎร์ธานี-ทุ่งสง  จนถึงนครศรีธรรมราช  หรือถึงอำเภอพุนพิน  สุราษฎร์ธานี  แล้วใช้เส้นทางหลวงหมายเลข 401  เลียบชายฝั่งทะเลไปจนถึงนครศรีธรรมราช