ชัยภูมิเป็นเมืองที่เกิดขึ้นในสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช  โดยมีฐานะเป็นเมืองขึ้นของเมืองนครราชสีมาคู่กับเมืองบุรีรัมย์  มาปรากฏชื่อทางประวัติศาสตร์อีกครั้ง  ในสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยได้มีชาวเมืองเวียงจันทน์มีนายแลเป็นหัวหน้า พากันมาตั้งหลักปักฐานในบริเวณที่เรียกว่า  โนนน้ำอ้อม  และคงใช้ชื่อเมืองตามเมืองเดิมว่าชัยภูมิ  ในสมัยสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว  ใน พ.ศ. 2369  เจ้าอนุวงศ์เวียงจันทน์ก่อการกบฏยกกองทัพเข้ามาตีเมืองนครราชสีมาและหัวเมืองรายทาง  นายแลเจ้าเมืองชัยภูมิได้ยกไพร่พลไปสมทบกับกำลังของคุณหญิงโม  ตีทัพของเจ้าอนุฯ  แตกพ่ายไปได้  สมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวจึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ  ให้คุณหญิงโมเป็นท้าวสุรนารี  และให้นายแลเป็นพระยาภักดีชุมพลเจ้าเมืองชัยภูมิ  คนต่อมาที่สืบเชื้อสายมาจากพระยาภักดีชุมพล (แล)  ก็ยังคงใช้ราชทินนามว่าพระยาภักดีชุมพล    ในปัจจุบันชัยภูมิเป็นจังหวัดที่น่าท่องเที่ยวอีกแห่งหนึ่งของภาคอีสาน ผลิตภัณฑ์พื้นเมืองที่มีชื่อเสียงของจังหวัดชัยภูมิที่มีชื่อเสียงของจังหวัดชัยภูมิคือ  ผ้าไหม  ผ้าฝ้าย  มัดหมี่  หมอนขิต  ผ้าขิต  และสินค้าเมืองที่ทำจากผ้าทอมือ  เป็นต้น

            ชัยภูมิอยู่ห่างจากกรุงเทพฯ  ประมาณ 342 กิโลเมตร  มีเนื้อที่ประมาณ 12,778.287  ตารางกิโลเมตร  แบ่งการปกครองเป็น 14 อำเภอ  1 กิ่งอำเภอ  คืออำเภอเมืองชัยภูมิ  อำเภอบ้านเขว้า  อำเภอคอนสวรรค์  อำเภอเกษตรสมบูรณ์  อำเภอหนองบัวแดง  อำเภอจตุรัส  อำเภอภูเขีย  อำเภอบำเหน็จณรงค์  อำเภอบ้านแท่น  อำเภอแก้งคร้อ  อำเภอคอนสาร  อำเภอเทพสถิต  อำเภอหนองบัวระเหว  อำเภอภักดีชุมพล  และกิ่งอำเภอเนินสง่า

สถานที่ท่องเที่ยว

อนุสาวรีย์พระยาภักดีชุมพล  (แล)    ประดิษฐานอยู่ตรงวงเวียนศูนย์ราชการ  ปากทางเข้าสู่ตัวเมืองชัยภูมิ  อนุสาวรีย์แห่งนี้ชาวจังหวัดชัยภูมิได้ร่วมใจกันสร้างขึ้นเพื่อเป็นที่ระลึกถึงพระยาภักดีชุมพล ผู้ก่อตั้งเมืองชัยภูมิซึ่งชาวชัยภูมิทั้งหลายเรียกท่านว่า "เจ้าพ่อพระยาแล"

ศาลเจ้าพ่อพระยาแล    ตั้งอยู่ริมหนองปลาเฒ่า  ห่างจากตัวเมืองชัยภูมิประมาณ 3 กิโลเมตร  แยกเข้าไปจากถนนใหญ่สายชัยภูมิบ้านเขว้า  เลี้ยวขวาเข้าสู่ริมหนองปลาเฒ่าที่ริมน้ำแห่งนี้มีต้นมะขามใหญ่ซึ่งกล่าวกันว่าเจ้าพระยาแลถูกทหารเวียงจันทน์ฆ่าที่นี่  เมื่อปี พ.ศ. 2369  มีศาลสร้างด้วยไม้ตั้งอยู่ใต้ต้นมะขาม  ต่อมาในปี  พ.ศ. 2511  ชาวจังหวัดชัยภูมิได้พร้อมใจกันสร้างศาลพระยาภักดีชุมพลขึ้นประดิษฐาน รูปหล่อของท่านไว้ภายในเพื่อเป็นที่เคารพสักการะของชาวเมืองชัยภูมิ

ปรางค์กู่    นับเป็นโบราณสถานเก่าแก่ของชัยภูมิ  ตั้งอยู่ที่บ้านหนองบัว  ตำบลในเมืองเขตอำเภอเมืองเดินทางตามทางหลวงหมายเลข 202 ประมาณ 1 กิโลเมตร  เลี้ยวขวาเข้าไปอีก 2 กิโลเมตร  ปรางค์กู่นี้ก่อด้วยศิลาแลง  ภายในมีพระพุทธรูปสมัยทวาราวดีประดิษฐานอยู่องค์หนึ่ง  เป็นที่เคารพสักการะของชาวชัยภูมิทั่วไปมีงานสรงน้ำพระพุทธรูปที่ปรางค์กู่ทุกปีในวันเพ็ญเดือน 5 ติดต่อกัน 3 วัน

ภูพระ    เป็นภูเขาเตี้ย ๆ มีโบราณวัตถุคือรอยสลักหินเป็นพระพุทธรูปกลุ่มหนึ่ง  มีพระตำบลนาเสียว  เขตอำเภอเมือง  การเดินทางใช้ทางหลวงหมายเลข 201  (ชัยภูมิ-ภูเขียว)  ประมาณ 13 กิโลเมตร  เลี้ยวซ้ายตามเส้นทางสายนาเสียว-ห้วยชันเข้าไปประมาณ 5 กิโลเมตร  ถึงแยกซ้ายเข้าไปอีก 1 กิโลเมตร

ภูแฝก    เป็นที่พักผ่อนท่องเที่ยวอันร่มรื่นและงดงามด้วยธรรมชาติอีกแห่งหนึ่งของชัยภูมิ อยู่ในตำบลโพนทองจากชัยภูมิตามถนนสายชัยภูมิ-ภูเขียว  10 กิโลเมตร  จะมีทางแยกเข้าภูแฝกอีก 5 กิโลเมตร  ภูแฝกเป็นเนินเขาเตี้ยๆ มีต้นไม้ใหญ่ร่มรื่น  มีลานหินเป็นที่ประดิษฐานรอยพระพุทธบาทภูแฝก  มีพระภิกษุมาตั้งสำนักสงฆ์ขึ้นที่นี่

บ้านเขว้า    มีชื่อเสียงในการทอผ้าไหมคุณภาพดี  ลวดลายสวยงามอยู่ห่างจากตัวจังหวัดตามทางหมายเลข 225 เพียง 13 กิโลเมตร

กู่แดง    เป็นโบราณสถานแบบขอม  ก่อด้วยศิลาแลง  ปัจจุบันเหลือเพียงแค่ฐาน  เสากรอบประตูทั้งสี่ด้าน  และพบทับหลังสลักลวดลายงดงาม  กู่แดงตั้งอยู่ภายในวัดกุดยางตามทางหลวงหมายเลข 225  ผ่านอำเภอบ้านเขว้าถึงบ้านหลุมโพธิ์ระยะทางประมาณ 30 กิโลเมตร  เลี้ยวขวาเข้าบ้านกุดยางประมาณ 8 กิโลเมตร

ผาเกิ้ง    เป็นหน้าผาสูงของยอดเขาแลนคา  ซึ่งเป็นภูเขาที่กั้นอาณาเขตระหว่างอำเภอเมืองชัยภูมิ  และอำเภอหนองบัวแดง  ตั้งอยู่ห่างไปทางตะวันออกของชัยภูมิประมาณ 30 กิโลเมตร  ตามทางหลวงหมายเลข 2159  บนผาเกิ้งนี้มีพระพุทธรูปขนาดใหญ่  มีส่วนสูงถึง 14 ศอก  (7 เมตร)  นาม "พระพุทธชัยภูมิพิทักษ์"  บริเวณโดยรอบได้รับการปรับปรุงเป็นพุทธอุทยานร่มรื่น

ถ้ำวัวแดง    เป็นถ้ำใหญ่ที่สวยน่าเที่ยวของชัยภูมิ  ตั้งอยู่ในตำบลนางแดด  อำเภอหนองบัวแดง  ห่างจากที่ว่าการอำเภอ 60 กิโลเมตร  การเดินทางไปถ้ำวัวแดงยังไม่สะดวก  ต้องเดินป่าฝ่าดงแต่ได้เที่ยวป่าอย่างสนุก  ในบริเวณถ้ำวัวแดงมีถ้ำใหญ่น้อยหลายแห่ง  เช่น  ถ้ำยายชี  ถ้ำบ่อทอง  เป็นต้น

บึงนกเป็ดน้ำคอนสวรรค์    บริเวณหนองแวง  อำเภอคอนสวรรค์  ห่างจากตัวเมืองชัยภูมิประมาณ 35 กิโลเมตร ตามเส้นทางสายชัยภูมิ-บัวใหญ่  (ทางหลวงหมายเลข 202)  ในช่วงฤดูหนาวต่อฤดูร้อนจะมีฝูงนกเป็ดน้ำอพยพมาอาศัยอยู่นับหมื่นนับแสนตัว  อาทิ  นกเป็ดแดง  เป็ดคับแค  นกอีล้า  และนกอีแจว

พระธาตุหนองสามหมื่น    หรือพระธาตุบ้านแก้ง  ตั้งอยู่ในเขตอำเภอภูเขียว  การเดินทางตามทางหลวงหมายเลข 201  ผ่านอำเภอภูเขียวถึงบ้านหนองสองห้อง  เลี้ยวซ้ายไปตามทางหลวงหมายเลข 2055  ระยะทาง 9 กิโลเมตร  ถึงบ้านแก้งเลี้ยวซ้ายเข้าวัดบ้านแก้งอีกประมาณ 5 กิโลเมตร  องค์พระธาตุอยู่ในบริเวณวัด

พระธาตุหนองสามหมื่น เป็นพระธาตุที่มีลักษณะสวยงามและสมบูรณ์ที่สุดองค์หนึ่ง  ไม่ปรากฏหลักฐานว่าสร้างขึ้นเมื่อใด  แต่จากลักษณะสถาปัตยกรรมและศิลปะกรรมที่ผสมผสานกันระหว่างล้านนา  ล้านช้างและอยุธยาสันนิษฐานว่าสร้างขึ้นในราวพุทธศตวรรษที่ 21-22  ในสมัยพระไชยเชษฐาธิราชแห่งราชอาณาจักรลาว  นอกจากนี้  บริเวณที่ตั้งพระธาตุหนองสามหมื่นแต่เดิม  เคยเป็นเมืองโบราณสมัยศตวรรษที่ 12-16  เนื่องจากปรากฏร่องรอยของคูน้ำคันดิน  และโคกเนินโบราณสถานหลายแห่ง  รวมทั้งโบราณวัตถุหลายชิ้น เช่น กลุ่มใบเสมาหินทราย ฯลฯ

ทุ่งกะมัง    เป็นที่ราบกว้างใหญ่ซึ่งประกอบด้วยทุ่งหญ้าซึ่งเรียกว่า  "หญ้าสะบัด"  กว้างขวางเขียวขจีล้อมรอบด้วยภูเขาในเนื้อที่กว่า 1 ล้านไร่  อยู่ในเขตอำเภอคอนสาร  ภูเขียวและเกษตรสมบูรณ์เป็นโครงการในสมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชินีนาถ ตั้งขึ้นเพื่ออนุรักษ์สัตว์ป่าและนำสัตว์ป่าคืนถิ่น  เพราะในบริเวณนั้นมีสัตว์ประเภท  เก้ง  กวาง  กระจงและนกต่าง ๆ ชุกชุม ได้มีการนำเอาดินโป่งไปใส่ไว้เป็นจุดๆ ใกล้อ่างเก็บน้ำเพื่อนให้สัตว์มากินดินโป่งนั้น  สำหรับทุ่งหญ้าเขียวขจีนั้นก็เป็นอาหารของเก้งและกวางในฤดูร้อนบางครั้ง มีไฟป่าพัดมาทำให้ต้นหญ้าถูกไฟป่าไหม้หมด  แต่เมื่อถึงเวลาฝนตกลงมาต้นหญ้าก็จะแตกต้นอ่อนขึ้นมาเขียวอีกครั้งเพื่อเป็นอาหารของสัตว์ต่อไป  บนยอดเนินเหนือบริเวณทุ่งกะมัง  มีพระตำหนักที่ประทับอยู่เหนืออ่างเก็บน้ำ  การเดินทางไปทุ่งกะมังใช้เส้นทาง เดียวกับเส้นทางที่จะไปเขื่อนจุฬาภรณ์  ก่อนถึงอำเภอคอนสารประมาณ 50 เมตร  จะมีทางลูกรังแยกซ้ายเข้าไปอีกประมาณ 70 กิโลเมตร  ในฤดูฝนการเดินทางโดยทั่วไปไม่สะดวก

เขื่อนจุฬาภรณ์  (เขื่อนน้ำพรม)    เป็นเขื่อนเก็บกักน้ำของกรมชลประทาน  แต่เดิมมีชื่อว่าเขื่อนน้ำพรมอยู่ในเขตอำเภอคอนสาร  ต่อมาได้รับพระราชทานมงคลนามว่า  "เขื่อนจุฬาภรณ์"  ทะเลสาบหรือแอ่งน้ำเหนือเขื่อนมีทิวทัศน์งดงามยิ่ง  จึงทำให้มีนักท่องเที่ยวเดินทางไปชมเป็นจำนวนมาก  และมีบ้านพักรับรอง ติดต่อได้ที่การไฟฟ้าฝ่ายผลิต บางกรวย  นนทบุรี
การเดินทาง  ใช้เส้นทางชัยภูมิ-ชุมแพ (ทางหลวงหมายเลข 201)  98 กิโลเมตร  แล้วเดินทางต่อมาตามทางสายชุมแพ-หล่มสัก  (ทางหลวงหมายเลข 12) อีก 21 กิโลเมตร  ถึงทางแยกซ้ายสู่เขื่อนจุฬาภรณ์ ระยะทาง 39 กิโลเมตร

บ้านค่าย    บ้านค่ายหรือบ้านค่ายหมื่นแผ้วคือหมู่บ้านช้างของชัยภูมิ  ห่างจากตัวเมือง 12 กิโลเมตร  สมัยชัยภูมิยังเป็นเมืองหน้าด่านเล็ก ๆ หัวหน้าบ้านค่ายมีหน้าที่เลี้ยงช้างหลวงจนได้บรรดาศักดิ์เป็นหมื่นแผ้ว  ชาวบ้านค่ายในปัจจุบันยังมีอาชีพจับช้างป่ามาฝึกให้เชื่อง ชัยภูมิจึงเป็นเมืองที่มีช้างมากไม่น้อยไปกว่าจังหวัดสุรินทร์

เทศกาล - งานประเพณี

 งานเจ้าพ่อพระยาแล    จัดขึ้นทุกปีเพื่อเป็นการถวายสักการะแด่เจ้าพ่อพระยาแล และส่งเสริมการท่องเที่ยวของจังหวัด  ณ  บริเวณหน้าศาลากลางจังหวัด  ในงานจะมีพิธีถวายช้างแด่พระยาภักดีชุมพลหรือเจ้าพระยาแล  มีการประกวดผลิตผลทางการเกษตร  ผลิตภัณฑ์พื้นบ้าน  การประกวดธิดาพระยาแล  ตลอดจนการออกร้านสาธิตและจำหน่ายผลิตภัณฑ์ท้องถิ่นที่น่าสนใจ

ประเพณีรำผีฟ้า    เป็นการรำบวงสรวงเป็นกลุ่ม ๆ ที่ภูพระ  ซึ่งมีพระเจ้าองค์ตื้อ  เป็นพระพุทธรูปแกะสลักในหินทราย  สูงประมาณ 2 เมตร  ชาวบ้านถือว่าศักดิ์สิทธิ์มาก  การรำบวงสรวงนี้จะมีขึ้นในระหว่างวันขึ้น  13-15 ค่ำเดือน 5 คือเดือนเมษายน  และในวันเข้าพรรษา  ออกพรรษา  ซึ่งจะมีประชาชนไปทำบุญกันมาก

สถานที่พัก

 อำเภอเมือง

เจริญโฮเต็ล    196/8-9  ถนนยุติธรรม  โทร. 811194-5  จำนวน 40 ห้อง  ราคา 140-320 บาท

เลิศนิมิตร       447/1  ถนนนิเวศรัตน์  โทร. 811522-3  จำนวน 79 ห้อง  ราคา 200-900 บาท

ศิริิชัยโฮเต็ล    565/1  ถนนโนนม่วง  โทร. 811461, 811543  จำนวน 91 ห้อง  ราคา 190-800 บาท

การเดินทาง

 รถยนต์    

จากกรุงเทพฯ  ใช้เส้นทางหลวงหมายเลข 1  (ถนนพหลโยธิน)  ผ่านรังสิตวังน้อย  จนถึงสามแยกจังหวัดสระบุรี เลี้ยวขวาไปตามเส้นทางหลวงหมายเลข 2  (ถนนมิตรภาพ)  แล้วแยกซ้ายเข้าสู่ทางหลวงหมายเลข 201  ที่อำเภอสีคิ้ว  อำเภอด่านขุนทด  เข้าสู่จังหวัดชัยภูมิ  รวมระยะทางประมาณ 342 กิโลเมตร

จากจังหวัดนครราชสีมา  เดินทางไปตามทางหลวงหมายเลข 2  (ถนนมิตรภาพ-ขอนแก่น)  ผ่านตำบลจอหอ  เลี้ยวซ้ายไปตามทางหลวงหมายเลข 205  ผ่านอำเภอโนนไทย  ตรงไปจนถึงสี่แยกตำบลหนองบัวโคก  อำเภอจัตุรัส  เลี้ยวขวาไปตามทางหลวงหมายเลข 201 เข้าสู่จังหวัดชัยภูมิ  รวมระยะทาง 119 กิโลเมตร