|
|
|
สถานที่ประดิษฐาน พระอุโบสถ วัดประยุรวงศาวาส วรวิหาร เชิงสะพานพระพุทธยอดฟ้า ฝั่งธนบุรี กรุงเทพมหานคร |
|
พุทธลักษณะ ศิลปะรัตนโกสินทร์ ปางมารวิชัย ขนาด หน้าตักกว้าง ๔ ศอกหย่อนนิ้วหรือ ๑.๙๙ เมตร วัสดุ โลหะลงรักปิดทอง |
|
วัดประยุรวงศาวาสเป็นวัดที่สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยุรวงศ์ สร้างขึ้นเมื่อเป็นเจ้าพระยาพระคลังโดยได้อุทิศที่ดินซึ่งเป็นสวนกาแฟของท่าน สร้างวัดน้อมถวายเป็นพระอารามหลวงเมือปี ๒๓๗๑ เมื่อแล้วเสร็จพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวพระราชทานนามตามราชทินนามของท่านว่า วัดประยุรวงศาวาส วัดแห่งนี้ท่านผู้สร้างสร้างในขณะที่กำลังมีอำนาจวาสนาอย่างที่สุด ด้วยดำรงตำแหน่งเสนาบดีใหญ่ถึงสองตำแหน่งควบกันคือ ตำแหน่งพระคลังและพระสมุหกลาโหม จึงสามารถจัดหา "ของนำเข้า" หลายสิ่งมาประดับตกแต่งวัดได้ หนึ่งในนั้นได้แก่ รั้วเหล็ก สูง ๓ ศอกเศษทำลวดลายเป็นรูปอาวุธโบราคือ หอก ดาบและขวานประดับ อันที่จริงรั้วเหล็กนี้สมเด็จเจ้าพระยาฯ สั่งเข้ามาจากประเทศอังกฤษเพื่อถวายพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าฯ สำหรับล้อมกำแพงในพระบรมมหาราชวังแต่ปรากฏว่าพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๓ ไม่ทรงโปรด ท่านจึงขอพระราชทานมาใช้ล้อมกำแพงวัดโดยถวายน้ำตาลทรายเท่าน้ำหนักรั้วเป็นสิ่งแลกเปลี่ยน เมื่อนำรั้วดังกล่าวมาล้อมกำแพงวัดก็เป็นของแปลกสำหรับชาวบ้านทั่วไปทำให้วัดประยุรวงศฯ มีสมญาที่เรียกกันในหมู่ชาวบ้านว่า "วัดรั้วเหล็ก" นอกจากรั้วเหล็กแล้ว สมเด็จเจ้าพระยาองค์ใหญ่ยังได้ "นำเข้า" สิ่งของอีก ๒ สิ่งเพื่อถวาย พระเจ้าอยู่หัวในคราวเดียวกันนั้น คือ พรมผืนใหญ่ และโคมกิ่งแก้วอีก ๓ โคม ซึ่งก็ไม่ทรงโปรดอีกเช่นกัน ท่านจึงได้ขอพระราชทานพรมมาปูในบ้านของท่าน ส่วนโคมกิ่งทั้งสามโคมนำไปประดับในพระอุโบสถวัดประยุรวงศฯ มาจนกระทั่งสมัยสงครามโลกครั้งที่ ๒ แรงระเบิดที่ทิ้งลงบริเวณใกล้ ทำให้โคมกิ่งอันใหญ่และอันเล็กหนึ่งอันแตกทำลายไปคงเหลือโคมเล็กอีกหนึ่งอันคงอยู่จนปัจจุบัน ภายในพระอุโบสถวัดประยุรวงศฯ ประดิษฐานพระพุทธรูปพระประธานซึ่งกล่าวกันว่าบริบูรณ์ด้วยลักษณะอันงามพร้อม สันนิษฐานว่าสมเด็จเจ้าพระยาฯ ให้หล่อขึ้นเพื่อประดิษฐานเป็นพระประธานในเวลาไล่เลี่ยกับการสร้างวัด เล่ากันมาว่าการหล่อพระองค์นี้สำเร็จด้วยฝีมือช่างไทยส่วนการลงรักปิดทองนั้น เป็นฝีมือช่างชาวญี่ปุ่นซึ่งสมเด็จเจ้าพระยาฯ ว่าจ้างเข้ามา คงจะพอกล่าวได้ว่าพระพุทธธรรมวิเชฏฐศาสดาเป็นพระพุทธรูปองค์เดียวในประเทศไทย ที่สำเร็จลงด้วยฝีมือของช่าง "นำเข้า" จากประเทศญี่ปุ่น |
