พระพุทธไตรรัตนนายก

 

สถานที่ประดิษฐาน    พระวิหารหลวง  วัดกัลยาณมิตร  วรมหาวิหาร

                                ปากคลองบางกอกใหญ่ฝั่งตะวันตก  กรุงเทพมหานคร

พุทธลักษณะ             ศิลปะ  รัตนโกสินทร์

                                ปางมารวิชัย

                                ขนาดหน้าตัก  ๑๑.๕๗  เมตร  สูง  ๑๕.๔๕ เมตร

                                วัสดุ  ปูนปั้นลงรักปิดทอง

        เวลาข้ามสะพานพระพุทธยอดฟ้าจากฝั่งกรุงเทพฯ  ไปยังฝั่งธนบุรี  หากมองไปทางด้านขวามือช่วงตรงข้ามกับโรงเรียนราชินีปากคลองตลาด  หลายคนอาจสะดุดตากับหลังคาวิหารที่มีขนาดสูงใหญ่เป็นพิเศษหลังหนึ่ง  ภายในพระวิหารนี้เอง  คือที่ประดิษฐานหลวงพ่อโตวัดกัลยาณ์

        หลวงพ่อโตองค์นี้สร้างโดยจำลองแบบมาจากหลวงพ่อโตวัดพนัญเชิงในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา  "หลวงพ่อ"  ทั้งสองจึงมีความซ้ำซ้อนกันอยู่หลายประการโดยเฉพาะเรื่องชื่อ  จะเป็นชื่อที่เรียกกันในหมู่คนว่าหลวงพ่อโตบ้าง  พระโตบ้างกดี  ชื่อที่ชาวจีนมักเรียกว่า  ซำปอกง  หรือซำปอฮุดกงบ้างก็ดี  แม้แต่นามพระราชทานจากพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวก็ยังเหมือนกัน  คือ  พระพุทธไตรรัตนนายก  หลวงพ่อโตวัดกัลยาณ์เป็นพระพุทธรูปที่สร้างขึ้นในสมัยรัชกาลที่ ๓  เมื่อเจ้าพระยานิกรบดินทร  (โต)  สร้างวัดแห่งนี้ขึ้น  ท่านเจ้าคุณฯ เป็นข้าราชบริพารที่ไว้วางพระราชหฤทัยอย่างยิ่งผู้หนึ่ง  เมื่อสร้างวัดจึงได้รับพระมหากรุณาธิคุณหลายประการ  อาทิ  พระราชทานเงินสร้างพระวิหารหลวงและเสด็จพระราชดำเนินทรงก่อพระฤกษ์พระพุทธรูปใหญ่คือ  หลวงพ่อโตองค์นี้  ที่สำคัญที่สุดคือชื่อวัดที่พระราชทานว่า  วัดกัลยาณมิตรนั้น  มีความหมายที่นับเป็นเกียรติยศอย่างสูง  และผู้สืบเชื้อสายจากเจ้าพระยานิกรบดินทร์ต่อมาก็ได้รับพระราชทานนามสกุลว่า  กัลยาณมิตร  ด้วย

        หลวงพ่อโตวัดกัลยาณ์เป็นที่เคารพนับถือของผู้คนในถิ่นนั้น  มักมีผู้มากราบไหว้บนบานขอพรอยู่เนือง ๆ ด้วยความเชื่อในความศักดิ์สิทธิ์ของท่าน  และอีกสิ่งหนึ่งที่เหมือนกันระหว่างหลวงพ่อโตวัดกัลยาณ์กับหลวงพ่อโตวัดพนัญเชิงก็คือความเป็นที่เคารพนับถือ  ในหมู่ชาวไทยเชื้อสายจีนอย่างมากจะมีชาวจีนและชาวไทยเชื้อสายจีนนิยมมาเซ่นไหว้เป็นประจำ  จนกระทั่งเกิดเป็นงานประเพณีประจำปีที่จัดตามแบบอย่างธรรมเนียมจีนถึงปีละ ๓ ครั้ง คือ

        ๑.  งานเทศกาลตรุษจีน

        ๒.  งานแห่หลวงพ่อโต  วันที่ ๘ ถึง ๑๐ เดือน ๓  จีน  มีการเซ่นไหว้  เลี้ยงพระ  มีขบวนแห่สิงโตมังกรอย่างครึกครื้น

        ๓.  งานเทศกาลทิ้งกระจาด  วันที่ ๒๘ ถึง ๒๙ เดือน ๙  จีน


1