 |
|
สถานที่ประดิษฐาน วัดไลย์ ตำบลเขาสมอคอน อำเภอท่าวุ้ง จังหวัดลพบุรี |
|
พุทธลักษณะ ศิลปะรัตนโกสินทร์ ปางมารวิชัย ขนาด หน้าตักกว้าง ๙๒ เซนติเมตร สูง ๑๐๗ เซนติเมตร วัสดุ สำริดลงรักปิดทอง |
|
วัดไลย์เป็นวัดเก่าแก่อย่างยิ่งวัดหนึ่งของจังหวัดลพบุรี ตั้งอยู่ริมแม่น้ำบางขาม สันนิษฐานกันว่าสร้างขึ้นตั้งแต่แรกตั้งกรุงศรีอยุธยาหรืออาจถึงสมัยสุโขทัย วัดนี้มีศิลปวัตถุที่น่าดูน่าชมหลายสิ่งอาทิ พระวิหารเก้าห้องที่เก่าแก่พอๆกับวัดและมีลวดลายปูนปั้นที่ยังงดงามสมบูรณ์อยู่จนปัจจุบัน แต่สิ่งที่ทำให้วัดไลย์เป็นที่รู้จักกันมากเห็นได้แก่ รูปหล่อพระศรีอาริย์ หรือพระศรีอาริยเมตไตร ซึ่งหล่อแบบพุทะสาวก คือ ศีรษะโล้น ไม่มีเปลวรัศมี ลักษณะคล้ายมนุษย์สามัญนั่งขัดสมาธิคล้ายปางมารวิชัย ตามตำนานว่าได้หล่อขึ้นแทนองค์พระศรีอาริยเมตไตรซึ่งได้เคยจุติลงมาเ้กิดในท้องถิ่นและบวชอยู่ ณ วัดไลย์แห่งนี้ หลังจากที่ได้บำเพ็ญกิจแห่งพุทธศาสนาจนบริบูรณ์แล้วก็ดับขันธ์กลับสู่ภพภูมิสวรรค์ชั้นดุสิต ชาวบ้านทั้งหลายมีความโศกเศร้าเสียใจอาลัย ในพระศรีอาริย์เป็นอย่างยิ่งจึงร่วมใจกันสร้างรูปเหมือนของท่านไว้สักการะแทนสืบมา รูปหล่อพระศรีอาริย์ที่ปรากฏอยู่ทุกวันนี้ เป็นรูปสร้างใหม่ขึ้นในสมัยรัชกาลที่ ๕ เนื่องจากเกิดไฟป่าไหม้พระวิหาร รูปพระศรีอาริย์ชำรุดมาก พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดฯให้ส่งมายังกรุงเทพฯเพื่อให้พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประดิษฐวรการทรงซ่อมสร้างขึ้นใหม่ส่วนรูปเดิมนั้นกล่าวกันว่าสร้างในสมัยพระเจ้าปราสาททอง ซึ่งเป็นพระมหากษัตริย์ที่มีพระราชศรัทธาสร้างรูปพระศรีอาริย์ไว้หลายรูป และนัยว่ารูปพระศรีอาริย์ในรุ่นเดียวกันยังหาดูได้ที่วัดในพระนครสรีอยุธยาอีกสองวัดคือ วัดชุมพลนิกายาราม อำเภอบางปะอิน และวัดใหม่ อำเภอนครหลวง พระศรีอาริย์เป็นปูชนียวัตถุที่สำคัญของวัดไลย์และเป็นที่เคารพนับถือของชาวบ้านท่าวุ้งและท้องถิ่นใกล้เคียง อย่างยิ่งมาเป็นเวลานับร้อยปี งานแห่พระศรีอาริย์ที่จัดขึ้นในวันขึ้น ๑๔ ค่ำ เดือน ๖ ของทุกปี จะเป็นงานที่ยิ่งใหญ่และแสดงออกซึ่งความร่วมใจของคนท้องถิ่นอย่างแท้จริง วัดไลย์กำหนดงานนมัสการพระศรีอาริย์เป็นประจำปีละ ๓ ครั้ง ครั้งที่ ๑ วันขึ้น ๑๔ ค่ำ ถึง แรม ๑ ค่ำ เดือน ๓ ครั้งที่ ๒ วันขึ้น ๑๔ ค่ำ ถึง แรม ๑ ค่ำ เดือน ๖ โดยเฉพาะวันขึ้น ๑๔ ค่ำ จะมีประเพณีแห่พระศรีอาริย์ตั้งขบวนแห่จากวัดราว ๙ นาฬิกา แห่ไปตามถนนสายบางงา-บ้านหมี่ไปหยุดที่วัดท้องคุ้ง บ้านหมี่ ระยะทางราว ๕ กิโลเมตร แล้วแห่กลับ ถึงวัดราว ๑๕ ถึง ๑๖ นาฬิกา ครั้งที่ ๓ วันแรม ๔ ค่ำ ถึงแรม ๖ ค่ำ เดือน ๑๑ |