|
|
|
สถานที่ประดิษฐาน พระอุโบสถ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม (วัดพระแก้ว) กรุงเทพมหานคร |
|
พุทธลักษณะ ศิลปะเชียงแสนสิงห์หนึ่ง ปางสมาธิ ขัดสมาธิราบ ขนาดหน้าตักกว้าง ๑๙ นิ้ว สูงจากฐานถึงพระรัศมี ๒๘ นิ้ว วัสดุ แก้วผลึกสีเขียว |
|
หากลองให้ชาวไทยเอ่ยนามพระพุทธรูปคู่บ้านคู่เมืองซึ่งเป็นที่เคารพบูชาอย่างยิ่งของคนในชาติมาหนึ่งองค์ เป็นที่แน่นอนว่าพระพุทธมหามณีรััตนปฏิมากรหรือที่ชาวไทยมักเรียกกันว่าพระแก้วมรกต จะเป็นพระพุทธรูปที่คนจำนวนมากจะนึกถึงเป็นอันดับแรก พระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากรเป็นพระพุทธรูปที่เก่าแก่และสำคัญยิ่ง เรื่องราวของพระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากรที่ปรากฏชัดเจนในพงศาวดารเริ่มที่ราวพุทธศักราช ๑๙๗๘ ในรัชสมัยพระเจ้าสามฝั่งแกนแห่งอาณาจักรล้านนา เมื่อพระสถูปใหญ่โตเก่าแก่องค์หนึ่งของเมืองเชียงราย (ปัจจุบันคือวัดพระแก้ว อำเภอเมือง จังหวัดเชียงราย) ถูกฟ้าผ่าทลายลง พบว่ามีพระพุทธรูปลงรักปิดทองอยู่ภายใน เมื่ออัญเชิญไปประดิษฐานในพระวิหารได้ไม่นานปูนปั้นที่ปลายพระนาสิกกระเทาะออก เห็นเป็นแก้วสีเขียวจึงมีการแกะปูนที่ลงรักปิดทองหุ้มองค์พระออกจนหมด ก็ปรากฏเป็นพระพุทธรูปแก้วทึบทั้งแท่งงามบริสุทธิ์สมบูรณ์ คุณลักษณะพิเศษขององค์พระปฏิมาที่สร้างขึ้นจากแก้วผลึกสีเขียวงดงาม ราวกับมรกตผนวกกับการค้นพบอย่างอัศจรรย์ทำให้พระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากร เป็นที่เลื่อมใสบูชาของประชาชนทั่วไปรวมทั้งบรรดาผู้ครองเมืองต่าง ๆ จึงปรากฏว่าในช่วงระยะเวลากว่าสามร้อยปีจากนั้นมาพระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากร ได้รับการอัญเชิญไปประดิษฐานอยู่ ณ เมืองสำคัญหลายเมือง อาทิ ลำปาง เชียงใหม่ หลวงพระบาง และเวียงจันทน์ ครั้นถึงพุทธศักราช ๒๓๒๑ ในสมัยกรุงธนบุรี พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช เมื่อยังเป็นสมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึก เสด็จนำทัพไปตีเมืองเวียงจันทน์ได้อัญเชิญพระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากรลงมายังกรุงธนบุรี เมื่อเสด็จเถลิงถวัลย์ราชสมบัติโปรดฯ ให้อัญเชิญพระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากรมาประดิษฐานในพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ซึ่งเป็นพระอารามในเขตพระราชฐานเมื่อวันจันทร์เดือน ๔ แรม ๑๔ ค่ำ ปีมะโรง พุทธศักราช ๒๓๒๗ เป็นที่ปฏิบัติบูชาของพระมหากษัตริย์ทุกพระองค์สืบมาจนทุกวันนี้ มีประเพณีเปลี่ยนเครื่องทรงพระพระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากร ซึ่งกำหนดขึ้นปีละ ๓ ครั้ง โดยถือเป็นพระราชพิธีสำคัญที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจะเสด็จพระราชดำเนินทรงประกอบพิธีด้วยพระองค์เอง |
